مم و زین

مدفن ممو زین در جزیره

مَم و زین نام یکی از داستان‌های منظوم عاشقانه به زبان کردی کرمانجی سروده احمد خانی (۱۶۵۱ -۱۷۰۷) است که درسدهٔ ۱۷ نوشته شده است. مم و زین را بهترین قطعه ادبی به زبان کردی کرمانجی دانسته‌اند. مم و زین داستان مهر پرشور دو دلدار به نامهای مم و زین است که این دو در پایان داستان در ناکامی جان می‌سپارند. صحنه این داستان در سرزمین جزیره در شمال میانرودان (شمال عراق و جنوب ترکیه) در قلمرو امیر سرزمین بوتان است.

در سال ۱۹۹۲ فیلمی دربارهٔ مم و زین و به همین نام از سوی امید ایلچی در ترکیه ساخته شد. مم و زین را عبدالرحمن شرفکندی از کردی کرمانجی به کردی سورانی ترجمه کرده‌است.

درآخر، تنها نکته‌ای که این شاهکار ادبی را ازسایر منظومه‌های عاشقانه جدا می‌سازد و براستی نکته جالب توجهی است، تغییرِ معشوق فرد عاشق در پایان داستان و گرویدن او به سمت عشق واقعی که همان عشق به خداوندیکتا می‌باشد است، چیزی که در داستان‌های عاشقانه کمتر شاهد آن هستیم. به جرات می‌توان گفت مه‌م و زین تنها داستان عاشقانه‌ای است که پایان آن اینچنین زیبا رقم می‌خورد.{پنج داستان عاشقانه به زبان ساده، ابوالفضل رمضی، اراک، ۱۳۹۵}