هوخشتره هخامنشی: تفاوت میان نسخه‌ها

هُووَخْشَتْرَه
هُووَخْشَتْرَه
	هُووَخْشَتْرَه در پاره‌چین اسکندر
فرزند(ان)	بسوس; آماستریس
دودمان	هخامنشیان

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ کنونی تا ۲ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۵۵

هُووَخْشَتْرَه یا وَخْشووَردَه هخامنشی(به زبان مادی: ᴴuvaxšϑra^[۱]؛ نویسه‌گردانی: هُووَخْشَثرَه، به پارسی باستان: 𐎢𐎺𐎧𐏁𐎫𐎼؛ نویسه‌گردانی‌به لاتین: ᴴuvaxštra^[۲]^[۳]^[۴]^[۵]؛ نویسه‌گردانی: هُووَخْشَتْرَه یا به پارسی باستان: Vaxšuvarda، به زبان اکدی: Waksatar^[۲]، به فریگی‌باستان: Ksuwaksaros^[۲]، یونانی باستان: Κυαξάρης Kuaxarēs^[۲]، به لاتین: Cyaxarēs) (سده ۴ پیش از میلاد) برادر داریوش سوم شاهنشاه هخامنشی و هم‌چنین پدر اردشیر پنجم (بسوس) آخرین شاه هخامنشی و آماستریس، ملکه هراکلیا بود.

نام

نام او در فارسی باستان به شکل Huxšaθra و به معنی «فرمانروای خوب» بود. نام او در یونانی به صورت Oξυαθρης و در انگلیسی به شکل Oxyathres ضبط شده‌است.

پیشینه

هُووَخْشَتْرَه به خاطر دلاوری‌هایش، به ویژه در نبرد ایسوس در سال ۳۳۳ پ.م. شهرت یافت. در آن نبرد و زمانی که اسکندر مقدونی با سوارانش حمله‌ور شده‌بود هُووَخْشَتْرَه در دفاع از شاهنشاه ایران نقش بسیار مهمی ایفا کرد. این صحنه در نقاشی موزائیکی نبرد ایسوس در پمپئی ایتالیا دیده می‌شود.

هُووَخْشَتْرَه بعدها زمانی که داریوش سوم به باختر می‌گریخت او را همراهی کرد و همزمان با او به دست اسکندر اسیر شد. اما اسکندر با احترام بسیار با او برخورد کرد و حتی به هُووَخْشَتْرَه منصب شرافتمندانه‌ای داد و وظیفه تنبیه فرزندش اردشیر پنجم، که قاتل داریوش سوم بود، را نیز به هُووَخْشَتْرَه سپرد.

پانویس

↑ Ivantchik, Askold (1993). Les Cimmériens au Proche-Orient [The Cimmerians in the Near East] (PDF) (به فرانسوی). Fribourg, Switzerland; Göttingen, Germany: Editions Universitaires Fribourg (Switzerland); Vandenhoeck & Ruprecht (Germany). p. 83. ISBN 978-3-727-80876-0.
↑ ^۲٫۰ ^۲٫۱ ^۲٫۲ ^۲٫۳ Diakonoff 1993.
↑ Akbarzadeh, D.; A. Yahyanezhad (2006). The Behistun Inscriptions (Old Persian Texts). Khaneye-Farhikhtagan-e Honarhaye Sonati. p. 87. ISBN 964-8499-05-5.
↑ Kent, Ronald Grubb (1953). Old Persian: Grammar, Text, Glossary. pp. 177.
↑ Schmitt 2011, p. 216-218.

منابع

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Oxyathres of Persia». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۷.
"OXATHRES – Encyclopaedia Iranica". 2017. Iranicaonline.Org. Accessed December 20 2017. http://www.iranicaonline.org/articles/oxathres.

[1] Ivantchik, Askold (1993). Les Cimmériens au Proche-Orient [The Cimmerians in the Near East] (PDF) (به فرانسوی). Fribourg, Switzerland; Göttingen, Germany: Editions Universitaires Fribourg (Switzerland); Vandenhoeck & Ruprecht (Germany). p. 83. ISBN 978-3-727-80876-0.

[FOOTNOTEDiakonoff1993-2] ۲٫۰ ^۲٫۱ ^۲٫۲ ^۲٫۳ Diakonoff 1993.

[3] Akbarzadeh, D.; A. Yahyanezhad (2006). The Behistun Inscriptions (Old Persian Texts). Khaneye-Farhikhtagan-e Honarhaye Sonati. p. 87. ISBN 964-8499-05-5.

[4] Kent, Ronald Grubb (1953). Old Persian: Grammar, Text, Glossary. pp. 177.

[FOOTNOTESchmitt2011216-218-5] Schmitt 2011, p. 216-218.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{دیگر کاربردها|هووخشتره (ابهام‌زدایی‌)}}
-'''هوخشَدره هخامنشی''' (سده ۴ پیش از میلاد) برادر [[داریوش سوم]] شاهنشاه ایران و هم‌چنین پدر [[اردشیر پنجم]] (بسوس) آخرین شاه هخامنشی و [[آماستریس]]، ملکه [[هراکلیا]] بود.
+{{گسترش از زبان انگلیسی}}
+{{جعبه اطلاعات شخص سلطنتی
+|نام            = هُووَخْشَتْرَه
+|عنوان          =
+|تصویر          = Alejandro Magno Nápoles 01.JPG
+|اندازه تصویر   =
+|زیرنویس تصویر  = هُووَخْشَتْرَه در [[پاره‌چین اسکندر]]
+|دودمان         = [[هخامنشیان]]
+|زادروز         =
+|زادگاه         =
+|تاریخ درگذشت   =
+|محل درگذشت     =
+|همسر           =
+|فرزندان        = [[اردشیر پنجم|بسوس]]{{سخ}}[[آماستریس]]
+|پدر            =
+|مادر           =
+|دین            =
+}}
+'''هُووَخْشَتْرَه''' یا '''وَخْشووَردَه هخامنشی'''(به [[زبان مادی]]: {{transliteration|xme|ᴴuvaxšϑra}}<ref>{{cite book|last=Ivantchik|first=Askold|author-link=Askold Ivantchik|date=1993|title=Les Cimmériens au Proche-Orient|trans-title=The Cimmerians in the Near East|url=https://www.zora.uzh.ch/id/eprint/151019/1/Ivantchik_1993_Les_Cimmerians_au_Proche-Orient.pdf|language=fr|page=83|location=[[Fribourg]], [[Switzerland]]; [[Göttingen]], [[Germany]]|publisher=Editions Universitaires Fribourg (Switzerland); [[Vandenhoeck & Ruprecht]] (Germany)|isbn=978-3-727-80876-0}}</ref>؛ [[نویسه‌گردانی]]: هُووَخْشَثرَه، به [[زبان فارسی باستان|پارسی باستان]]: {{lang|peo|{{script|Xpeo|{{small|[[wikt:𐎢𐎺𐎧𐏁𐎫𐎼|𐎢𐎺𐎧𐏁𐎫𐎼]]}}}}}}؛ نویسه‌گردانی‌به لاتین: {{transliteration|peo|ᴴuvaxštra}}{{sfn|Diakonoff|1993}}<ref>{{cite book|last=Akbarzadeh|first=D.|author2=A. Yahyanezhad|title=The Behistun Inscriptions (Old Persian Texts)|publisher=Khaneye-Farhikhtagan-e Honarhaye Sonati|year=2006|language=fa|isbn=964-8499-05-5|pages=87}}</ref><ref>{{cite book|last=Kent|first=Ronald Grubb|title=Old Persian: Grammar, Text, Glossary|url=https://archive.org/details/OldPersian|date=1953|pages=[https://archive.org/details/OldPersian/page/n189/mode/2up 177]}}</ref>{{sfn|Schmitt|2011|p=216-218}}؛ نویسه‌گردانی: هُووَخْشَتْرَه یا به پارسی باستان: ''Vaxšuvarda''، به [[زبان اکدی]]: {{lang|akk|{{cuneiform|7|[[File:Assyrian cuneiform U12079 MesZL 748 and MesZL 749.svg|8px]][[File:Assyrian cuneiform U12311 MesZL 490.svg|38px]][[File:Assyrian cuneiform U1201D MesZL 127.svg|29px]][[File:Assyrian cuneiform U12293 MesZL 172.svg|24px]][[File:Assyrian cuneiform U122EB MesZL 248.svg|36px]][[File:Assyrian cuneiform U12148 MesZL 726.svg|53px]]}}}} {{transliteration|akk|Waksatar}}{{sfn|Diakonoff|1993}}، به [[زبان فریجی|فریگی‌باستان]]: {{transliteration|xpg|Ksuwaksaros}}{{sfn|Diakonoff|1993}}، {{lang-grc|[[wikt:Κυαξάρης|Κυαξάρης]]|Kuaxarēs}}{{sfn|Diakonoff|1993}}، به [[لاتین]]: {{lang|la|Cyaxarēs}}) (سده ۴ پیش از میلاد) برادر [[داریوش سوم]] شاهنشاه هخامنشی و هم‌چنین پدر [[اردشیر پنجم]] (بسوس) آخرین شاه هخامنشی و [[آماستریس]]، ملکه [[هراکلیا]] بود.
+== نام ==
-نام او در ایرانی باستان به شکل Huxšaθra و به معنی «فرمانروای خوب» بود. نام او در یونانی به صورت Oξυαθρης و در انگلیسی به شکل Oxyathres ضبط شده است.
+نام او در فارسی باستان به شکل Huxšaθra و به معنی «فرمانروای خوب» بود. نام او در یونانی به صورت Oξυαθρης و در انگلیسی به شکل Oxyathres ضبط شده‌است.
-{{جعبه اطلاعات سلطنتی
-| name = هوخشدره
-| title =
-| image =
-| caption =
-| succession= ساتراپ (شهرب) باختر و بلخ
-| reign =
-| predecessor =
-| full name =
-| spouse =
-| issue = [[اردشیر پنجم]] (بسوس) ، شاه هخامنشی{{سخ}}، [[آماستریس]]، ملکه [[هراکلیا]]
-| father = [[آرشام دوم|آرشام]] پسر [[اوستن (پسر داریوش دوم)|اوستن]] پسر [[داریوش دوم|داریوش دوم هخامنشی]]
-| mother = [[سی‌سی‌گامبیس]]
-| birth_date =
-| birth_place = [[ایران]]، [[پارسه]]
-| death_date =
-| death_place =
-| religion = [[مزدیسنا]]
-|coronation=
-|dynasty=[[هخامنشیان]]}}
 == پیشینه ==
-هوخشدره به خاطر دلاوری‌هایش، به ویژه در [[نبرد ایسوس]] در سال ۳۳۳ پیش از میلاد شهرت یافت. در آن نبرد و زمانی که [[اسکندر مقدونی]] با سوارانش حمله‌ور شده‌بود هوخشدره در دفاع از شاهنشاه ایران نقش بسیار مهمی ایفا کرد. این صحنه در [[نبرد ایسوس (نقاشی موزائیکی)|نقاشی موزائیکی نبرد ایسوس]] در [[پمپئی]] ایتالیا دیده می‌شود.
+هُووَخْشَتْرَه به خاطر دلاوری‌هایش، به ویژه در [[نبرد ایسوس]] در سال [[۳۳۳ (پیش از میلاد)|۳۳۳ پ.م]]. شهرت یافت. در آن نبرد و زمانی که [[اسکندر مقدونی]] با سوارانش حمله‌ور شده‌بود هُووَخْشَتْرَه در دفاع از شاهنشاه ایران نقش بسیار مهمی ایفا کرد. این صحنه در [[موزائیک اسکندر|نقاشی موزائیکی نبرد ایسوس]] در [[پمپئی]] ایتالیا دیده می‌شود.
-هوخشدره بعدها زمانی که [[داریوش سوم]] به [[باختر (بلخ)]] می‌گریخت او را همراهی کرد و همزمان با او به دست اسکندر اسیر شد. اما اسکندر با احترام بسیار با او برخورد کرد و حتی به هوخشدره مناصبت شرافتمندانه‌ای داد و وظیفه تنبیه فرزندش [[اردشیر پنجم]]، که قاتل داریوش سوم بود، را نیز به هوخشدره سپرد.
+هُووَخْشَتْرَه بعدها زمانی که [[داریوش سوم]] به [[باختر (بلخ)|باختر]] می‌گریخت او را همراهی کرد و همزمان با او به دست اسکندر اسیر شد. اما اسکندر با احترام بسیار با او برخورد کرد و حتی به هُووَخْشَتْرَه منصب شرافتمندانه‌ای داد و وظیفه تنبیه فرزندش [[اردشیر پنجم]]، که قاتل داریوش سوم بود، را نیز به هُووَخْشَتْرَه سپرد.
+== پانویس ==
-== جستارهای وابسته ==
+{{پانویس|چپ‌چین=بله}}
-* [[داريوش سوم]]
-* [[اسکندر مقدونی]]
-* [[اردشیر پنجم]]
-* [[نبرد ایسوس]]
 == منابع ==
-{{پانویس|چپ‌چین=بله}}
 * {{یادکرد-ویکی|پیوند =//en.wikipedia.org/w/index.php?title=Oxyathres_of_Persia&oldid=769790262|عنوان = Oxyathres of Persia|زبان =انگلیسی|بازیابی =۲۰ دسامبر ۲۰۱۷}}
 * "OXATHRES – Encyclopaedia Iranica". 2017. Iranicaonline.Org. Accessed December 20 2017. http://www.iranicaonline.org/articles/oxathres.