رایون: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جز انتقال از رده:نوع تقسیمات کشوری به رده:انواع تقسیمات کشوری ردهانبوه |
||
| (۳۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲۱ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''رایون''' نام واحدی در [[تقسیمات کشوری]] اغلب کشورهای [[شوروی سابق]] است. این اصطلاح در اصل از واژه فرانسوی «rayon» (به معنای کندوی زنبور یا بخش)<ref>[[Merriam-Webster]]'s ''Third New International Dictionary'' (1961, repr. 1981), s.v. ''raion''.</ref> وام گرفته شده‌است و هم برای تقسیمات کشوری کاربرد دارد و هم برای تقسیمات شهر. معادل رایون در فارسی معمولاً واژه [[بخش (تقسیم کشوری)|بخش]] است.<ref>Saunders, R.A., Strukov, V. ''[https://books.google.com/books?id=l_uAoNJiOMwC&pg=PA477 Historical Dictionary of the Russian Federation]''. "[[Scarecrow Press]]", 2010, {{ISBN|978-0-8108-5475-8}}, S. 477.</ref> |
|||
رایون یک موجودیت اداری استانداردشده در اکثر کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق است و معمولاً دو مرحله پایین‌تر از سطح ملی تقسیمات است. با این حال، در جمهوری‌های کوچکتر اتحاد جماهیر شوروی، رایون می‌تواند نخستین سطح تقسیمات کشوری نیز باشد. پس از [[فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی]]، برخی از جمهوری‌ها این نام را حفظ کردند (به عنوان مثال [[جمهوری آذربایجان]]) و برخی دیگر آن را رها کردند (به عنوان مثال [[ارمنستان]]). |
|||
'''رایون''' نام واحدی در تقسیمات کشوری اغلب کشورهای [[شوروی سابق]] است. |
|||
رایون در [[بلغارستان]]، به یک زیرمجموعه اداری از شهرها که به تقسیمات اداری کشور مربوط نیست، یا در مورد شهر [[صوفیه]] به زیرمجموعه‌های شهرداری این شهر گفته می‌شود.<ref>{{cite web|url=http://lex.bg/laws/ldoc/2133624321|title=Lex.bg - Закони, правилници, конституция, кодекси, държавен вестник, правилници по прилагане|website=lex.bg|accessdate=8 May 2018|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170816110817/http://lex.bg/laws/ldoc/2133624321|archivedate=16 August 2017}}</ref> |
|||
== منبع == |
|||
== ریشه‌شناسی == |
|||
رایون در زبان [[زبان ترکی آذربایجانی|آذربایجانی]] ''rayon''، در [[زبان بلاروسی|بلاروسی]] ''раён''، در [[زبان بلغاری|بلغاری]] ''район''، در [[زبان گرجی|گرجی]] ''რაიონი''، در [[زبان لتونیایی|لتونیایی]] ''rajons''، در [[زبان لیتوانیایی|لیتوانیایی]] ''rajonas''، در [[زبان لهستانی|لهستانی]] ''rejon''، در [[زبان رومانیایی|رومانیایی]] ''raion''، در [[زبان روسی|روسی]] ''райо́н'' و در [[زبان اوکراینی|اوکراینی]] ''райо́н'' نامیده می‌شود. |
|||
این واژه از اصطلاح ''hrāta'' در زبان [[فرانکی قدیم]] که معنای کندوی زنبور را می‌داد گرفته‌شده و ارتباطی با ''region'' در انگلیسی یا ''regio'' در لاتین ندارد. |
|||
== کشورهای دارای تقسیمات رایون == |
|||
بیست کشور دارای موجودیتی تحت عنوان رایون یا نمونه‌های محلی آن بوده یا هستند. |
|||
{| class="wikitable sortable" |
|||
! کشور |
|||
! از |
|||
! تا |
|||
! نام محلی |
|||
|- |
|||
| [[آبخاز]] |
|||
| |
|||
| (موجود) |
|||
| araion (араион) |
|||
|- |
|||
| [[ارمنستان]] |
|||
| |
|||
| ۱۹۹۵ |
|||
| Շրջան |
|||
|- |
|||
| [[اتریش]] |
|||
| |
|||
| ~ ۱۹۱۸ |
|||
| Rayon, Rajon |
|||
|- |
|||
| [[جمهوری آذربایجان]] |
|||
| |
|||
| (موجود) |
|||
| rayon |
|||
|- |
|||
| [[بلاروس]] |
|||
| |
|||
| (موجود) |
|||
| (раён (rajon |
|||
|- |
|||
| [[بلغارستان]] |
|||
| |
|||
| (موجود) |
|||
|Район |
|||
|- |
|||
| [[چین]] |
|||
| |
|||
| (موجود) |
|||
| 行政分区 |
|||
|- |
|||
| [[جمهوری کریمه (کشور)|جمهوری کریمه]] |
|||
| ۲۰۱۴-۰۳-۱۶ |
|||
| ۲۰۱۴-۰۳-۱۶ |
|||
|Rayon |
|||
|- |
|||
| [[استونی]] |
|||
| |
|||
| ۱۹۹۰ |
|||
| rajoon |
|||
|- |
|||
| [[گرجستان]] |
|||
| |
|||
| ۲۰۰۶ |
|||
| (რაიონი (raioni |
|||
|- |
|||
| [[قزاقستان]] |
|||
| |
|||
| (موجود) |
|||
| райо́н |
|||
|- |
|||
| [[لاتویا]] |
|||
| |
|||
| ۲۰۰۹-۰۷-۰۱ |
|||
| rajons |
|||
|- |
|||
| [[لیتوانی]] |
|||
| |
|||
| ۱۹۹۴ |
|||
| rajonas |
|||
|- |
|||
| [[مولداوی]] |
|||
| |
|||
| (موجود) |
|||
| raion |
|||
|- |
|||
| [[رومانی]] |
|||
| |
|||
| ۱۹۶۸-۰۲-۱۶ |
|||
| raion |
|||
|- |
|||
| [[روسیه]] |
|||
| |
|||
| (موجود) |
|||
| райо́н |
|||
|- |
|||
| [[اوستیای جنوبی]] |
|||
| |
|||
| (موجود) |
|||
| район |
|||
|- |
|||
| [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|اتحاد جماهیر شوروی]] |
|||
| |
|||
| ۱۹۹۱-۱۲-۲۶ |
|||
| райо́н |
|||
|- |
|||
| [[ترانس‌نیستریا]] |
|||
| |
|||
| (موجود) |
|||
|раён |
|||
|- |
|||
| [[اوکراین]] |
|||
| |
|||
| (موجود) |
|||
|райо́н |
|||
|} |
|||
== جستارهای وابسته == |
|||
* [[تقسیمات کشوری]] |
|||
== منابع == |
|||
{{پانویس}} |
|||
* {{یادکرد-ویکی |
* {{یادکرد-ویکی |
||
|پیوند = http://en.wikipedia.org/wiki/Raion |
|پیوند = http://en.wikipedia.org/wiki/Raion |
||
|عنوان = Raion |
|عنوان = Raion |
||
|زبان = انگلیسی |
|زبان = انگلیسی |
||
|بازیابی = |
|بازیابی = |
||
}} |
}} |
||
{{تعاریف انواع نهادهای محلی اداری}} |
|||
{{رده بندی نشده}} |
|||
[[رده:تقسیمات اداری روسیه]] |
|||
[[رده:تقسیمات شهری روسیه]] |
|||
[[رده:تقسیمات کشوری]] |
|||
[[رده:تقسیمات کشوری پیشین جمهوری سوسیالیستی رومانی]] |
|||
[[رده:زیربخش‌های بلاروس]] |
|||
[[رده:زیربخش‌های گرجستان]] |
|||
[[رده:انواع تقسیمات کشوری]] |
|||
[[رده:زیربخش‌های اوکراین]] |
|||
نسخهٔ کنونی تا ۱۳ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۳۹
رایون نام واحدی در تقسیمات کشوری اغلب کشورهای شوروی سابق است. این اصطلاح در اصل از واژه فرانسوی «rayon» (به معنای کندوی زنبور یا بخش)[۱] وام گرفته شده‌است و هم برای تقسیمات کشوری کاربرد دارد و هم برای تقسیمات شهر. معادل رایون در فارسی معمولاً واژه بخش است.[۲]
رایون یک موجودیت اداری استانداردشده در اکثر کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق است و معمولاً دو مرحله پایین‌تر از سطح ملی تقسیمات است. با این حال، در جمهوری‌های کوچکتر اتحاد جماهیر شوروی، رایون می‌تواند نخستین سطح تقسیمات کشوری نیز باشد. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، برخی از جمهوری‌ها این نام را حفظ کردند (به عنوان مثال جمهوری آذربایجان) و برخی دیگر آن را رها کردند (به عنوان مثال ارمنستان).
رایون در بلغارستان، به یک زیرمجموعه اداری از شهرها که به تقسیمات اداری کشور مربوط نیست، یا در مورد شهر صوفیه به زیرمجموعه‌های شهرداری این شهر گفته می‌شود.[۳]
ریشه‌شناسی
[ویرایش]رایون در زبان آذربایجانی rayon، در بلاروسی раён، در بلغاری район، در گرجی რაიონი، در لتونیایی rajons، در لیتوانیایی rajonas، در لهستانی rejon، در رومانیایی raion، در روسی райо́н و در اوکراینی райо́н نامیده می‌شود.
این واژه از اصطلاح hrāta در زبان فرانکی قدیم که معنای کندوی زنبور را می‌داد گرفته‌شده و ارتباطی با region در انگلیسی یا regio در لاتین ندارد.
کشورهای دارای تقسیمات رایون
[ویرایش]بیست کشور دارای موجودیتی تحت عنوان رایون یا نمونه‌های محلی آن بوده یا هستند.
| کشور | از | تا | نام محلی |
|---|---|---|---|
| آبخاز | (موجود) | araion (араион) | |
| ارمنستان | ۱۹۹۵ | Շրջան | |
| اتریش | ~ ۱۹۱۸ | Rayon, Rajon | |
| جمهوری آذربایجان | (موجود) | rayon | |
| بلاروس | (موجود) | (раён (rajon | |
| بلغارستان | (موجود) | Район | |
| چین | (موجود) | 行政分区 | |
| جمهوری کریمه | ۲۰۱۴-۰۳-۱۶ | ۲۰۱۴-۰۳-۱۶ | Rayon |
| استونی | ۱۹۹۰ | rajoon | |
| گرجستان | ۲۰۰۶ | (რაიონი (raioni | |
| قزاقستان | (موجود) | райо́н | |
| لاتویا | ۲۰۰۹-۰۷-۰۱ | rajons | |
| لیتوانی | ۱۹۹۴ | rajonas | |
| مولداوی | (موجود) | raion | |
| رومانی | ۱۹۶۸-۰۲-۱۶ | raion | |
| روسیه | (موجود) | райо́н | |
| اوستیای جنوبی | (موجود) | район | |
| اتحاد جماهیر شوروی | ۱۹۹۱-۱۲-۲۶ | райо́н | |
| ترانس‌نیستریا | (موجود) | раён | |
| اوکراین | (موجود) | райо́н |
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ Merriam-Webster's Third New International Dictionary (1961, repr. 1981), s.v. raion.
- ↑ Saunders, R.A., Strukov, V. Historical Dictionary of the Russian Federation. "Scarecrow Press", 2010, شابک ۹۷۸−۰−۸۱۰۸−۵۴۷۵−۸, S. 477.
- ↑ "Lex.bg - Закони, правилници, конституция, кодекси, държавен вестник, правилници по прилагане". lex.bg. Archived from the original on 16 August 2017. Retrieved 8 May 2018.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Raion». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.