نمایش مبدأ برای فرج

{{pp-semi-indef|small=yes}}
{{Infobox anatomy
| Name        = فرج
| Latin       = [[wikt:pudendum muliebre|pudendum muliebre]]
| Greek       =
| Image       = Genital Diversity Expanded.jpg
| Caption     = فرج زنان مختلف (موهای ناحیه تناسلی در برخی موارد برداشته شده است)
| Width       = 300px
| Image2      =
| Caption2    =
| Precursor   = [[دندان تناسلی]]، [[urogenital folds]]
| System      =
| Artery      = [[سرخرگ شرمگاهی درونی]]
| Vein        = [[سیاهرگ‌های شرمگاهی درونی]]
| Nerve       = [[عصب زهاری]]
| Lymph       = [[Superficial inguinal lymph nodes]]
}}

'''فرج''' یا '''[[کس]]''' از [[اندام جنسی|اندام‌های جنسی]] خارجی زنانه تشکیل شده است. فرج شامل [[تپه ونوس]]، [[لبه بزرگ|لب‌های بزرگ]]، [[لبه کوچک|لب‌های کوچک]]، [[کلیتوریس]]، [[پیاز دهلیزی|پیازهای دهلیزی]]، [[دهلیز فرج]] ([[:en:Vulval_vestibule|vulval vestibule]]) [[مجرای ادرار|،]] [[مجرای ادرار]]<nowiki/>ی، [[واژن|دهانه واژن]]، [[پرده بکارت]]، و [[غده|غدد]] دهلیزی [[غده بارتولین|بارتولین]] و [[غدد شبه‌پروستاتی زنانه|اسکین]] است. سایر ویژگی‌های فرج شامل شکاف پودندال، [[غدد چربی پوست|غدد چربی]]، [[مثلث ادراری تناسلی]] ([[:en:Urogenital_triangle|urogenital triangle]]) (قسمت قدامی [[میان‌دوراه|پرینه]]) و [[زهار|موهای ناحیه تناسلی]] است. فرج شامل ورودی [[واژن]] است که به [[رحم]] منتهی می‌شود و یک لایه محافظتی دوگانه برای این امر توسط چین‌های [[لبه (فرج)|لبه‌های]] بیرونی و داخلی ایجاد می‌کند. [[دیافراگم لگنی|عضلات کف لگن]] و سایر عضلات مثلث ادراری تناسلی از ساختارهای فرج حمایت می‌کنند.

خون رسانی به فرج از سه سرخرگ شرمگاهی ([[:en:Pudendal_arteries|pudendal arteries]]) می‌آید. [[رگ لنفی]] آوران [[لنف]] را از فرج به غدد لنفاوی اینگوینال می‌برند. اعصابی که فرج را تأمین می‌کنند عبارتند از: [[عصب زهاری|عصب پودندال]]، [[عصب پرینه]] ([[:en:Perineal_nerve|perineal nerve]])، [[عصب تهیگاهی‌کشاله‌ای|عصب ایلیو اینگوینال]] و شاخه‌های آنها. تأمین خون و اعصاب به فرج به مراحل [[برانگیختگی جنسی|تحریک جنسی]] کمک می‌کند که در [[تولید مثل|فرایند تولید مثل]] مفید است.

به دنبال رشد فرج، تغییراتی در بدو تولد، [[کودک|کودکی]]، [[بلوغ جنسی|بلوغ]]، [[یائسگی]] و پس از یائسگی رخ می‌دهد. تغییرات زیادی در ظاهر فرج، به ویژه در رابطه با لب‌های کوچک وجود دارد. فرج می‌تواند تحت تأثیر بسیاری از اختلالات قرار گیرد که اغلب ممکن است منجر به [[سوزش]] (Irritation) شود. [[واژن|اقدامات بهداشتی ولوواژینال]] می‌تواند از بسیاری از این موارد جلوگیری کند. سایر اختلالات شامل تعدادی عفونت و [[سرطان واژن]] است. چندین عمل جراحی ترمیمی فرج وجود دارد که به نام [[ژنیتوپلاستی]] ([[:en:Genitoplasty|genitoplasties]]) شناخته می‌شوند و برخی از آنها به عنوان روش‌های [[جراحی پلاستیک|جراحی زیبایی]] نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

فرهنگ‌های مختلف دیدگاه‌های متفاوتی در مورد فرج داشته‌اند. برخی از ادیان و جوامع باستانی فرج را پرستش می‌کردند و زن را به عنوان یک الهه احترام می‌گذاشتند. سنت‌های اصلی در [[هندوئیسم]] این را ادامه می‌دهند. در جوامع غربی یک نگرش تا حد زیادی منفی وجود داشته است که با اصطلاح پزشکی Pudenda membra، به معنای قسمت‌هایی که باید از آنها خجالت بکشید، مشخص می‌شود. در تلاش‌های مختلف برای ایجاد دیدگاه مثبت‌تر و طبیعی‌تر، مانند کارهای هنرمندان بریتانیایی، آمریکایی و ژاپنی، واکنش هنرمندانه‌ای به این موضوع وجود داشته است. در حالی که واژن بخشی جداگانه از آناتومی است، اغلب به صورت مترادف با فرج استفاده می‌شود. مهم‌ترین اندام‌های جنسی زنانه که از بیرون قابل دیدن هستند یا در رابطه جنسی نقش مستقیم دارند، فرج و واژن هستند.

لب‌های بیرونی و درونی فرج چین خوردگی‌های پوستی هستند که به‌طور خاص دهانه واژن را می‌پوشانند. لب‌های بیرونی در خارج قرار دارند، گوشتی‌تر بوده و در حالت طبیعی مو دارند. لب‌های درونی داخل‌تر هستند، از کلیتوریس تا پایین دهانه واژن امتداد دارند و با مو پوشیده نشده‌اند. لب‌های فرج ممکن است صاف باشند یا چروکیده، بلند باشند یا کوتاه، صورتی باشند یا تیره. در قدیم به لب‌های درونی لب‌های کوچک و به لب‌های بیرونی لب‌های بزرگ گفته می‌شد اما با مشاهده برداشت غلط افراد که توقع داشتند لب‌های درونی کوچک‌تر از لب‌های بیرونی باشند، این واژه‌ها به لب‌های درونی و بیرونی تغییر داده شدند.

در فرهنگ‌های مختلف ترجیحات متفاوتی برای این خصوصیات وجود دارد مثلاً در [[زیمبابوه]] دختر بچه‌ها تشویق می‌شوند که از سن حدود هشت سالگی لب‌های درونی را به سمت پایین بکشند که به مرور بلندتر بشوند. در حالی‌که در دهه اخیر در آمریکای شمالی بسیاری از خانم‌ها سعی در کوچک کردن این لب‌ها دارند و بعضاً حاضر هستند با عوارض جانبی [[جراحی]] کنار بیایند که از نظر ظاهری این تغییرات را ایجاد کنند. به‌صورت طبیعی لب‌های درونی ممکن است بزرگتر از لب‌های بیرونی باشند و خارج‌تر از آنها قرار گیرند. این لب‌ها به تحریکات جنسی پاسخ می‌دهند و هنگام برانگیختگی جنسی بزرگ‌تر می‌شوند.

== ریشه‌شناسی ==
فَرْج در لغت به معنای شکاف بین دو چیز آمده است، مانند شکاف دیوار و نیز میانه دو پا را فرج گویند. از این رو، به کنایه به آلت تناسلی زن و مرد؛ هر دو فرج اطلاق شده است؛ کاربرد رایج آن در عرف، روایات و کلمات آلت تناسلی زن می‌باشد؛ به گونه‌ای که هرگاه مطلق و بدون قرینه به کار رود منصرف به همین معنا است. در زبان محاوره‌ای کلمه دیگری برای فرج وجود دارد که در محاورات محترمانه و به عنوان مثال وقتی به پزشک مراجعه می‌کنید، از آن استفاده نمی‌شود. این نامها مانند عورت، شرمگاه و شرمجای بار معنایی منفی دارد

== ساختار ==
[[پرونده:Vulva_Figure_28_02_02.jpg|بندانگشتی| تصویر برچسب گذاری شده از فرج که نمای خارجی و داخلی را نشان می‌دهد]]
ساختارهای اصلی فرج عبارتند از: [[تپه ونوس]]، [[لبه بزرگ]] و [[لبه کوچک]]، قسمت‌های خارجی [[کلیتوریس]] – [[غلفه (زنان)|کلاه کلیتورال]] و [[کلیتوریس|گلن]]، [[مجرای ادرار|مجرای ادراری]]، [[واژن|دهانه واژن]] و [[پرده بکارت]]، و غدد دهلیزی [[غده بارتولین|بارتولین]] و [[غدد شبه‌پروستاتی زنانه|اسکن.]] سایر ویژگی‌ها شامل شکاف پودندال، [[زهار|موهای ناحیه تناسلی]]، [[غدد چربی پوست]]، دهلیز فرج و مثلث ادراری تناسلی است.

=== لب‌ها ===
لب‌ها یا لابیا چین‌های پوست اطراف دهانه واژن هستند. لب‌های بزرگ (لب‌های بیرونی) معمولاً گوشتی و پوشیده از موهای ناحیه تناسلی هستند. لب‌های کوچک (لب‌های داخلی) در داخل لب‌های بیرونی قرار دارند. آنها از کلیتوریس شروع می‌شوند و به زیر دهانه واژن ختم می‌شوند. لابیا می‌تواند کوتاه یا بلند، چروکیده یا صاف باشد. اغلب یک لب بلندتر از دیگری است. همچنین رنگ آنها از صورتی تا مشکی مایل به قهوه‌ای متفاوت است. رنگ لابیای می‌تواند با افزایش سن تغییر کند. برخی از افراد لب‌های بیرونی بزرگتر از لب‌های داخلی دارند و بسیاری از افراد لب‌های داخلی بزرگتری نسبت به لب‌های بیرونی دارند. هر دو حساس هستند و هنگام تحریک متورم می‌شوند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Female Sexual Anatomy {{!}} Vulva, Vagina and Breasts|نشانی=https://www.plannedparenthood.org/learn/health-and-wellness/sexual-and-reproductive-anatomy/what-are-parts-female-sexual-anatomy|وبگاه=www.plannedparenthood.org|بازبینی=2021-11-26|کد زبان=en}}</ref>

=== کلیتوریس ===
نوک [[کلیتوریس]] در بالای فرج و جایی قرار دارد که لب‌های درونی به هم می‌رسند. این قسمت قابل مشاهده در بعضی افراد ممکن است فقط در حد نیم سانتیمتر باشد و در برخی تا ۲–۳ سانتیمتر برسد. از آنجا که این عضو به شدت حساس است، روی آن پوست ظریفی کشیده شده است. مابقی کلیتوریس دیده نمی‌شود و بعد از دوشاخه شدن تا حدود ۱۲ سانتیمتر داخل بدن ادامه دارد. این عضو از بافتی اسفنجی تشکیل شده که هنگام برانگیختگی جنسی پرخون و شبیه آلت مردانه نعوظ پیدا می‌کند. نوک کلیتوریس حدوداً دارای ۸۰۰۰ عصب حسی است و هدف آن ایجاد لذت و نوعی از ارضاء کامل هنگام برقراری رابطه جنسی است. مجرای ادرار که از [[مثانه]] می‌آید، دقیقاً به زیر نوک کلیتوریس باز می‌شود و ادرار از آنجا دفع می‌شود. کمی پایین‌تر، دهانه واژن قرار دارد که از آن خونریزی [[عادت ماهانه]] خارج می‌شود، دخول جنسی صورت می‌گیرد و هنگام [[زایمان]] طبیعی، نوزاد از آن خارج می‌شود. خیلی افراد به اشتباه فکر می‌کنند دهانه واژن با پرده بکارت پوشیده شده است و هنگام اولین رابطه جنسی باز می‌شود. واقعیت این است که [[پرده بکارت]] یک بافت نازک است که تنها قسمتی از ورودی واژن را می‌پوشاند و خونریزی از آن یا از بین رفتن آن لزوماً ارتباطی با اولین تجربه جنسی ندارد.

=== تپه ونوس ===
{{اصلی| تپه ونوس}}
تپه ونوس برآمدگی نرمی از [[بافت چربی]] در جلوی فرج و ناحیه شرمگاهی است که [[استخوان شرمگاهی]] را می‌پوشاند.<ref name="Schatz">{{Cite web|title=Anatomy and Physiology of the Female Reproductive System · Anatomy and Physiology|url=http://philschatz.com/anatomy-book/contents/m46392.html|publisher=Phil Schatz.com|language=en-us}}</ref> تپه ونوس یا {{Lang|la|Mons pubis}} لاتین به معنای «تپه شرمگاهی» است و در هر دو جنس وجود دارد تا به عنوان یک بالشتک در هنگام [[آمیزش جنسی]] عمل کند و در زنان بیشتر مشخص است.<ref name="noad">{{cite book|editor1-last=Stevenson|editor1-first=Angus|editor2-last=Lindberg|editor2-first=Christine A.|title=New Oxford American Dictionary|year=2010|publisher=[[Oxford University Press]]|edition=3rd|isbn=978-0-19-539288-3|url=https://www.lexico.com/en/definition/mons_pubis|quote=The rounded mass of fatty tissue lying over the joint of the pubic bones, in women typically more prominent and also called the mons Veneris.|access-date=۲۶ نوامبر ۲۰۲۱|archive-date=۵ نوامبر ۲۰۱۹|archive-url=https://web.archive.org/web/20191105164820/https://www.lexico.com/en/definition/mons_pubis|url-status=dead}}</ref> اصطلاح متفاوت ''mons veneris'' ("تپه ونوس") به‌طور خاص برای زنان استفاده می‌شود. قسمت پایینی ان توسط یک شکاف &#x2013; شکاف پودندال &#x2013; تقسیم می‌شود که تپه ونوس را به لبه بزرگ جدا می‌کند. پس از بلوغ، کلاهک کلیتورال و لبه کوچک می‌توانند به میزان متغیری به داخل شکاف پودندال بیرون بزنند.<ref name="aHennekam">{{Cite journal|last=Hennekam|first=RC|last2=Allanson|first2=JE|last3=Biesecker|first3=LG|last4=Carey|first4=JC|last5=Opitz|first5=JM|last6=Vilain|first6=E|date=June 2013|title=Elements of morphology: standard terminology for the external genitalia.|journal=American Journal of Medical Genetics. Part A|volume=161A|issue=6|pages=1238–63|doi=10.1002/ajmg.a.35934|pmc=4440541|pmid=23650202 |issn = 1552-4825 }}</ref> تپه ونوس و لبه بزرگ در [[بلوغ جنسی|دوران بلوغ]] پوشیده از موهای ناحیه تناسلی می‌شوند.<ref name="Tanner">{{Cite journal|last=Marshall|first=WA|last2=Tanner|first2=JM|date=June 1969|title=Variations in pattern of pubertal changes in girls|journal=Archives of Disease in Childhood|volume=44|issue=235|pages=291–303|doi=10.1136/adc.44.235.291|pmc=2020314|pmid=5785179}}</ref>

=== گوناگونی ===
[[پرونده: Ausprägung der Labia Minora.jpeg|بندانگشتی|طول لبه کوچک فرج در بین زنان به‌طور قابل توجهی متفاوت است: در حالی که در برخی از زنان فرج (ردیف بالا) به‌طور کامل لب‌های کوچک را در بر می‌گیرد، در زنان دیگر بیرون زده و در حالت ایستاده به وضوح قابل مشاهده است (ردیف پایین).]]
در ظاهر اندام تناسلی زنان تنوع زیادی وجود دارد. بسیاری از این تنوع در تفاوت‌های قابل توجه در اندازه، شکل و رنگ لبه کوچک است که اگرچه لب‌های کوچکتر نامیده می‌شوند، اغلب می‌توانند اندازه قابل توجهی داشته باشند و ممکن است خارج از واژن یا لبه بزرگ بیرون بزنند.<ref name="King"/><ref name="Hennekam">{{Cite journal|last=Hennekam|first=RC|last2=Allanson|first2=JE|last3=Biesecker|first3=LG|last4=Carey|first4=JC|last5=Opitz|first5=JM|last6=Vilain|first6=E|date=June 2013|title=Elements of morphology: standard terminology for the external genitalia.|journal=American Journal of Medical Genetics. Part A|volume=161A|issue=6|pages=1238–63|doi=10.1002/ajmg.a.35934|pmc=4440541|pmid=23650202 |issn = 1552-4825 }}</ref> این تنوع همچنین در نمایش بزرگی از ۴۰۰ قالب فرج به نام ''دیوار بزرگ واژن'' که توسط جیمی مک‌کارتنی برای پر کردن کمبود اطلاعات در مورد ظاهر یک فرج طبیعی ایجاد شده است، مشهود است. قالب‌های گرفته شده از گروه بزرگسالان و متنوعی از زنان به وضوح نشان داد که تنوع زیادی وجود دارد.<ref name="Huff">{{Cite news|title='The Great Wall Of Vagina' Is, Well, A Great Wall Of Vaginas (NSFW)|url=https://www.huffingtonpost.com/2014/01/08/the-great-wall-of-vagina_n_4556309.html|accessdate=18 March 2018|work=Huffington Post|date=2014-01-08}}</ref> موهای ناحیه تناسلی نیز از نظر رنگ، بافت و میزان فر شدن متفاوت است.<ref name="King">{{cite book |last1=King |first1=Bruce M. |title=Human sexuality today |url=https://archive.org/details/humansexualityto0000king |date=1996 |publisher=Prentice Hall |location=Upper Saddle River, N.J. |isbn=978-0-13-014994-7 |pages=[https://archive.org/details/humansexualityto0000king/page/24 24]–28 |edition=2nd}}</ref>

محققان بیمارستان الیزابت گرت اندرسون، لندن، ابعاد چندگانه تناسلی ۵۰ زن بین ۱۸ تا ۵۰ سال را با میانگین سنی ۳۵٫۶ اندازه گرفتند:<ref name="Lloyd">{{Cite journal|last=Lloyd|first=Jillian|last2=Crouch|first2=Naomi S.|last3=Minto|first3=Catherine L.|last4=Liao|first4=Lih-Mei|last5=Creighton|first5=Sarah M.|date=May 2005|title=Female genital appearance: "normality" unfolds|journal=BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology|volume=112|issue=5|pages=643–646|citeseerx=10.1.1.585.1427|doi=10.1111/j.1471-0528.2004.00517.x|pmid=15842291}} [http://www.newviewcampaign.org/userfiles/file/BJOG%2005-normal-genitalia.pdf Pdf.]</ref>
{| class="wikitable" border="4"
!
! اندازه‌گیری‌ها
! [[میانگین]]
|-
| [[کلیتوریس|طول کلیتورال]] (میلی‌متر)
| ۵٫۰–۳۵٫۰
| ۱۹٫۱ [۸٫۷]
|-
| [[کلیتوریس|عرض کلیتورال]] (میلی‌متر)
| ۳٫۰–۱۰٫۰
| ۵٫۵ [۱٫۷]
|-
| کلیتوریس به [[پیشاب‌راه]] (میلی‌متر)
| ۱۶٫۰–۴۵٫۰
| ۲۸٫۵ [۷٫۱]
|-
| [[لبه بزرگ|طول لب‌های بزرگ]] (سانتی‌متر)
| ۷٫۰–۱۲٫۰
| ۹٫۳ [۱٫۳]
|-
| [[لبه کوچک|طول لب‌های کوچک]] (میلی‌متر)
| ۲۰–۱۰۰
| ۶۰٫۶ [۱۷٫۲]
|-
| عرض لب‌های کوچک (میلی‌متر)
| ۷٫۰–۵۰٫۰
| ۲۱٫۸ [۹٫۴]
|-
| [[میان‌دوراه|طول پرینه]] (میلی‌متر)
| ۱۵٫۰–۵۵٫۰
| ۳۱٫۳ [۸٫۵]
|-
| [[واژن|طول واژن]] (سانتی‌متر)
| ۶٫۵–۱۲٫۵
| ۹٫۶ [۱٫۵]
|-
| rowspan="2" | [[مقیاس تانر]] (''n'')
| IV
| ۴٫۰ (۸٪)
|-
| V
| ۴۶ (۹۲٪)
|-
| rowspan="2" | رنگ ناحیه تناسلی
در مقایسه با پوست اطراف (''n'')
| همان رنگ
| ۹ (۱۸٪)
|-
| رنگ تیره‌تر
| ۴۱ (۸۲٪)
|-
| rowspan="3" | ناهمواری لابیا (''n'')
| صاف (بدون چروک)
| ۱۴ (۲۸٪)
|-
| نسبتاً چین و چروک
| ۳۴ (۶۸٪)
|-
| به‌طور مشخص چروک شده است
| ۲ (۴٪)
|}

== رشد ==
=== رشد قبل از تولد ===
[[پرونده:Genital_tubercle_14_weeks.JPG|بندانگشتی| [[دندان تناسلی]] زنان در هفته چهاردهم]]
[[پرونده:Development_of_external_sexual_organs_in_the_male_and_female_Gray1119.png|بندانگشتی| مراحل رشد اندام تناسلی که همولوگ‌هایی را از هر دو جنس نشان می‌دهد - زن در سمت راست]]
در هفته سوم [[رشد جنین]] (Human embryogenesis)، سلول‌های [[مزانشیم|مزانشیمی]] از رگه اولیه به اطراف غشای کلواکال مهاجرت می‌کنند. در اوایل هفته پنجم سلول‌ها دو تورم به نام چین‌های کلواکال تشکیل می‌دهند. چین‌های کلوآک در جلوی غشای کلوآکال به هم می‌رسند و ناحیه برجسته‌ای را تشکیل می‌دهند که به نام [[دندان تناسلی]] شناخته می‌شود.<ref name="Larsen"/><ref name="Sadler"/> سپتوم مجرای ادراری با غشای کلوآکال ترکیب می‌شود و [[میان‌دوراه]] را تشکیل می‌دهد. این تقسیم دو ناحیه ایجاد می‌کند که یکی توسط چین‌های مجرای ادرار و دیگری توسط چین‌های مقعد احاطه شده است.<ref name="Larsen">{{cite book |last1=Larsen |first1=William J. |title=Human embryology |url=https://archive.org/details/humanembryology0003lars |url-access=registration |date=2001 |publisher=Churchill Livingstone |location=Philadelphia, Pa. |isbn=978-0-443-06583-5 |pages=[https://archive.org/details/humanembryology0003lars/page/284 284]–288 |edition=3rd}}</ref><ref name="Sadler">{{cite book |last1=Sadler |first1=T. |title=Langman's medical embryology |url=https://archive.org/details/langmansmedicale00sadl_655 |url-access=limited |date=2010 |publisher=Lippincott Williams & Wilkins |location=Philadelphia |isbn=978-0-7817-9069-7 |pages=[https://archive.org/details/langmansmedicale00sadl_655/page/n264 253]–258 |edition=11th}}</ref> این نواحی به مثلث ادراری تناسلی و مثلث مقعدی تبدیل می‌شوند. ناحیه بین واژن و مقعد به عنوان پرینه بالینی شناخته می‌شود.<ref name="TortoraG">{{cite book |last1=Tortora |first1=Gerard J |last2=Anagnostakos |first2=Nicholas P |title=Principles of anatomy and physiology |date=1987 |publisher=Harper & Row |location=New York |isbn=978-0-06-046669-5 |pages=[https://archive.org/details/principlesofanat05tort/page/727 727]–728 |edition=5th |url=https://archive.org/details/principlesofanat05tort |url-access=registration}}</ref>

== کارکرد و فیزیولوژی ==
{{اصلی|دستگاه تولید مثل در زنان}}
مورفولوژی و فیزیولوژی فرج و واژن در طول زندگی تغییر می‌کند. برجسته‌ترین تغییرات مربوط به بلوغ، چرخه قاعدگی، بارداری و یائسگی است. روند بلوغ زودرس در کشورهای توسعه یافته غربی مشاهده شده است. در زنان در سنین باروری، مخاط واژن به چرخه هورمون استروئیدی پاسخ می‌دهد و حداکثر ضخامت و محتوای گلیکوژن درون سلولی را در اواسط چرخه نشان می‌دهد. ضخامت پوست فرج بدون تغییر باقی می‌ماند اما تغییرات مرتبط با چرخه قاعدگی در ارتو و پاراکراتوزیس در سطح سیتولوژی رخ می‌دهد. فرج و واژن بیشتر با نیازهای بارداری و زایمان سازگار می‌شوند. پس از یائسگی، آتروفی بافت رخ می‌دهد. تغییرات پس از یائسگی در عملکرد سد پوستی، هیدراتاسیون پوست و حساسیت به تحریک در پوست در معرض مشاهده شده است اما روی فرج مشاهده نشده است. با این وجود، زنان مسن‌تر مبتلا به بی‌اختیاری ادرار در معرض افزایش خطر ابتلا به درماتیت بی‌اختیاری هستند. ترکیبی از عوامل مانند آتروفی بافت، اتلاف کندتر هیدراتاسیون اضافی پوست، نیروهای برشی مرتبط با تحرک محدود، و ظرفیت کمتر بازسازی بافت، خطر ابتلا به درماتیت بی‌اختیاری را در زنان مسن افزایش می‌دهد.<ref>{{Cite journal|last=Farage|first=Miranda|last2=Maibach|first2=Howard|date=2006-01-01|title=Lifetime changes in the vulva and vagina|url=https://doi.org/10.1007/s00404-005-0079-x|journal=Archives of Gynecology and Obstetrics|language=en|volume=273|issue=4|pages=195–202|doi=10.1007/s00404-005-0079-x|issn=1432-0711}}</ref>

فرج نقش عمده‌ای در سیستم تولید مثل دارد. ورود و محافظت از رحم و شرایط مناسب از نظر گرما و رطوبت را فراهم می‌کند که به عملکردهای جنسی و تولید مثلی آن کمک می‌کند. اندام‌های خارجی فرج شامل عصب‌های بسیاری می‌شوند و زمانی که به درستی تحریک شوند، موجب ایجاد لذت جنسی می‌شوند. تپه ونوس در حین [[آمیزش جنسی]] از استخوان شرمگاهی محافظت می‌کند.

=== برانگیختگی جنسی ===
{{اصلی|چرخه واکنش جنسی در انسان|برانگیختگی جنسی|ارگاسم}}

[[پرونده:Female_sexual_arousal.JPG|بندانگشتی| فرج تحریک نشده در سمت چپ و فرج تحریک شده جنسی در سمت راست با بزرگ شدن و براق شدن لب‌های کوچک ناشی از روانکاری واژن و گرفتگی عروق]]
کلیتوریس و لبه کوچک هر دو [[نواحی شهوت‌خیز|نواحی اروژنی]] در فرج هستند. تحریک موضعی می‌تواند کلیتوریس، واژن و سایر نواحی پرینه را درگیر کند. کلیتوریس حساس‌ترین ناحیه اروژنیک زنانه در انسان و به‌طور کلی منبع اصلی تشریحی لذت جنسی زن است. تحریک جنسی کلیتوریس می‌تواند منجر به [[برانگیختگی جنسی]] گسترده شود و در صورت تداوم، می‌تواند منجر به [[ارگاسم]] گردد. تحریک ارگاسم به‌طور مطلوب با یک حس ماساژ به دست می‌آید.

=== فاصله بین واژن و کلیتورال ===
فاصله frenula clitoridis در غده کلیتورال از [[مجرای ادرار|مجرای ادراری]] واقع در [[واژن|دهانه واژن]]، به اصطلاح CUMD (فاصله چشم کلیتورال-ادراری)، اندازه‌گیری می‌شود.

== اهمیت بالینی ==
=== التهاب ===
التهاب و [[خارش]] فرج را [[خارش فرج]] ([[:en:Pruritus_vulvae|pruritus vulvae]]) می‌نامند. این می‌تواند نشانه بسیاری از اختلالات باشد که برخی از آنها ممکن است با [[آزمایش پچ]] ([[:en:Patch_test|patch test]]) مشخص شود. شایع‌ترین علت التهاب [[عفونت قارچی واژن]] است که یک عفونت قارچی است. اقدامات بهداشتی ولوواژینال می‌تواند به جلوگیری از بسیاری از اختلالات از جمله عفونت قارچی کمک کند.<ref name="NHS">{{Cite web|title=Thrush in men and women|url=https://www.nhs.uk/conditions/thrush-in-men-and-women/|publisher=NHS UK|accessdate=25 March 2018|date=2018-01-09}}</ref> عفونت‌های واژن مانند [[واژینوز باکتریال|واژینوز]] و رحم ممکن است [[ترشحات واژن]] ایجاد کند که در تماس با بافت فرج می‌تواند سوزناک باشد.<ref name="Mastro2013">{{Cite journal|last=Mastromarino|first=Paola|last2=Vitali|first2=Beatrice|last3=Mosca|first3=Luciana|date=2013|title=Bacterial vaginosis: a review on clinical trials with probiotics|url=http://www.newmicrobiologica.org/PUB/allegati_pdf/2013/3/229.pdf|journal=New Microbiologica|volume=36|issue=3|pages=229–238|pmid=23912864}}</ref><ref name="RimoinKwatra2013">{{Cite journal|last=Rimoin|first=Lauren P.|last2=Kwatra|first2=Shawn G.|last3=Yosipovitch|first3=Gil|year=2013|title=Female-specific pruritus from childhood to postmenopause: clinical features, hormonal factors, and treatment considerations|journal=Dermatologic Therapy|volume=26|issue=2|pages=157–167|doi=10.1111/dth.12034|issn=1396-0296|pmid=23551372}}</ref> التهابی مانند [[عفونت واژن|واژینیت]] و ولوواژینیت می‌تواند در نتیجه این امر باعث سوزش و درد شود.<ref name="Mayo">{{Cite web|title=Vaginitis - Symptoms and causes|url=https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/vaginitis/symptoms-causes/syc-20354707|publisher=[[Mayo Clinic]]|language=en|accessdate=18 March 2018}}</ref> [[موهای زائد]] ([[:en:Ingrown_hair|Ingrown hairs]]) ناشی از تراشیدن موهای ناحیه تناسلی می‌توانند باعث [[فولیکولیت]] ([[:en:Folliculitis|folliculitis]]) شوند که در آن [[فولیکول مو]] عفونی می‌شود. یا باعث ایجاد یک پاسخ التهابی به نام [[جوش اصلاح]] شود.<ref>{{Cite web|url=http://www.pamf.org/teen/health/skin/pubichairremoval.html|title=Pubic Hair Removal - Shaving|publisher=Palo Alto Medical Foundation|accessdate=13 November 2011}}</ref> یکی دیگر از علل التهابی کمتر شایع، [[لیکن پلان]] تناسلی است. یک نوع شدید این ''سندرم ولوواژینال-لثه است'' که می‌تواند منجر به باریک شدن واژن،<ref>{{Cite journal|last=Panagiotopoulou|first=N|last2=Wong, CS|last3=Winter-Roach, B|date=April 2010|title=Vulvovaginal-gingival syndrome|journal=Journal of Obstetrics and Gynaecology|volume=30|issue=3|pages=226–30|doi=10.3109/01443610903477572|pmid=20373919}}</ref> یا تخریب فرج شود.<ref name="Schlosser 2010">{{Cite journal|last=Schlosser|first=BJ|date=May–Jun 2010|title=Lichen planus and lichenoid reactions of the oral mucosa|journal=Dermatologic Therapy|volume=23|issue=3|pages=251–67|doi=10.1111/j.1529-8019.2010.01322.x|pmid=20597944}}</ref> بسیاری از انواع عفونت‌ها و سایر بیماری‌ها از جمله برخی سرطان‌ها ممکن است باعث التهاب شوند.<ref name="CDCcancer">{{Cite web|title=CDC - What Are the Symptoms of Vaginal and Vulvar Cancers?|url=https://www.cdc.gov/cancer/vagvulv/basic_info/symptoms.htm|publisher=[[Centers for Disease Control and Prevention]]|language=en-us|accessdate=18 March 2018}}</ref><ref name="Leone">{{Cite journal|last=Leone|first=PA|date=1 April 2007|title=Scabies and pediculosis pubis: an update of treatment regimens and general review.|journal=Clinical Infectious Diseases|volume=44 Suppl 3|pages=S153–9|doi=10.1086/511428|pmid=17342668|doi-access=free}}</ref>

=== عفونت‌های مقاربتی ===
{{اصلی|بیماری‌های آمیزشی}}
[[پرونده:Molluscaklein.jpg|بندانگشتی| زگیل‌های آبی [[زگیل آبکی|مولوسکوم کونتاژیوزوم]]]]
اندام‌ها و بافت‌های فرج می‌توانند تحت تأثیر [[بیماری‌زا|عوامل عفونی]] مختلف مانند [[باکتری]]‌ها و [[ویروس]]‌ها قرار گیرند یا توسط [[انگل]]‌هایی مانند [[شپش]] و [[هیره|کنه]] آلوده شوند. بیش از ۳۰ نوع [[بیماری‌زا|پاتوژن]] می‌توانند از طریق آمیزش جنسی منتقل شوند و بسیاری از آنها بر اندام تناسلی تأثیر می‌گذارند. اکثر [[بیماری‌های آمیزشی]] علائمی ایجاد نمی‌کنند یا نشانه ممکن است خفیف باشند و نشان دهنده یک بیماری مقاربتی نباشند.<ref name="WHO2014">{{Cite web|title=Sexually transmitted infections (STIs) Fact sheet N°110|url=https://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs110/en/|publisher=WHO|accessdate=30 November 2014|date=November 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141125133056/http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs110/en/|archivedate=25 November 2014}}</ref> انجام [[رابطه جنسی امن|رابطه جنسی ایمن]] می‌تواند خطر ابتلا به بسیاری از پاتوژن‌های مقاربتی را تا حد زیادی کاهش دهد.<ref name="ode">{{Cite web|title=safe sex {{!}} Definition of safe sex in English by Oxford Dictionaries|url=https://en.oxforddictionaries.com/definition/safe_sex|publisher=Oxford Dictionaries|accessdate=18 March 2018|archive-date=۲۵ سپتامبر ۲۰۱۸|archive-url=https://web.archive.org/web/20180925180452/https://en.oxforddictionaries.com/definition/safe_sex|url-status=dead}}</ref> استفاده از [[کاندوم]] (اعم از کاندوم مردانه یا زنانه) یکی از موثرترین روش‌های محافظت است.<ref name="WHO2014"/>

=== سرطان ===
[[سرطان مهبل]]
بدخیمی‌ها می‌توانند در قسمت‌های کرکی و دارای موی فرج ایجاد شوند.<ref name=":0">{{Cite journal|last=Wohlmuth|first=Christoph|last2=Wohlmuth-Wieser|first2=Iris|date=December 2019|title=Vulvar malignancies: an interdisciplinary perspective|journal=Journal of the German Society of Dermatology|volume=17|issue=12|pages=1257–1276|doi=10.1111/ddg.13995|issn=1610-0387|pmc=6972795|pmid=31829526}}</ref> بر اساس منشأ سلولی و [[بافت‌شناسی]]، سرطان‌های فرج به انواع سرطان [[کارسینوم سلول سنگفرشی|سلول سنگفرشی]]، [[ملانوما|ملانوم]]، [[سرطان سلول پایه‌ای|کارسینوم سلول بازال]]، [[آدنوکارسینوم]]، [[سارکوم]] و بیماری پاژه خارج پستانی مهاجم طبقه‌بندی می‌شوند.<ref name=":0"/> کارسینوم سلول سنگفرشی شایع‌ترین نوع سرطان فرج است و حدود ۷۵ درصد از سرطان‌های مهبل را تشکیل می‌دهد<ref name=":0"/> که معمولاً در لبه‌ها به ویژه لبهای بزرگ یافت می‌شوند.<ref>{{Cite web|title=About vulval cancer|url=http://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/type/vulval-cancer/about/the-vulva|publisher=[[Cancer Research UK]]|accessdate=6 April 2016|archive-date=۱۴ آوریل ۲۰۱۶|archive-url=https://web.archive.org/web/20160414234117/http://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/type/vulval-cancer/about/the-vulva|url-status=dead}}</ref> دومین سرطان شایع فرج [[سرطان سلول پایه‌ای|، کارسینوم سلول بازال]] است که به ندرت به غدد لنفاوی منطقه یا اندام‌های دور گسترش می‌یابد.<ref name=":0"/> سومین زیرگروه شایع [[ملانوما|ملانوم]] است. مطالعات نشان داده‌اند که ملانوم‌های فرج دارای بیولوژی تومور و ویژگی‌های جهشی متفاوتی در مقایسه با [[ملانوما|ملانوم‌های]] پوست هستند که تأثیر مستقیمی بر درمان پزشکی ملانوم‌های فرج دارد.<ref name="CRUK">{{Cite web|title=Types of vulval cancer|url=http://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/vulval-cancer/stages-types-grades/types|publisher=[[Cancer Research UK]]|accessdate=19 March 2018|language=en}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Wohlmuth|first=Christoph|last2=Wohlmuth-Wieser|first2=Iris|last3=May|first3=Taymaa|last4=Vicus|first4=Danielle|last5=Gien|first5=Lilian T.|last6=Laframboise|first6=Stéphane|date=April 2020|title=Malignant Melanoma of the Vulva and Vagina: A US Population-Based Study of 1863 Patients|journal=American Journal of Clinical Dermatology|volume=21|issue=2|pages=285–295|doi=10.1007/s40257-019-00487-x|issn=1179-1888|pmc=7125071|pmid=31784896}}</ref>

سرطان ولوا یک بدخیمی ناشایع زنانه است که عمدتاً زنان یائسه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. غربالگری خاصی وجود ندارد و موثرترین راهبرد برای کاهش بروز سرطان فرج، درمان مناسب ضایعات مستعد کننده و پیش نئوپلاستیک مرتبط با ایجاد آن است. در حالی که سرطان فرج ممکن است بدون علامت باشد، اکثر زنان با خارش یا درد ولوا به پزشک مراجعه می‌کنند یا متوجه یک توده یا زخم شده‌اند؛ بنابراین، هر ضایعه مشکوک فرج باید بیوپسی شود تا از تهاجم جلوگیری شود. درمان سرطان فرج در درجه اول به بافت‌شناسی و مرحله بندی جراحی بستگی دارد. درمان عمدتاً جراحی است، به ویژه برای کارسینوم سلول سنگفرشی، اگرچه شیمی درمانی همزمان یک جایگزین مؤثر به ویژه برای تومورهای پیشرفته است. مدیریت باید فردی باشد و توسط یک تیم چند رشته‌ای در یک مرکز سرطان با تجربه در درمان این تومورها انجام شود.<ref>{{Cite journal|last=Rogers|first=Linda J.|last2=Cuello|first2=Mauricio A.|date=2018|title=Cancer of the vulva|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ijgo.12609|journal=International Journal of Gynecology & Obstetrics|language=en|volume=143|issue=S2|pages=4–13|doi=10.1002/ijgo.12609|issn=1879-3479}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Fox|first=H.|last2=Wells|first2=M.|date=2003|title=Recent advances in the pathology of the vulva|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1046/j.1365-2559.2003.01578.x|journal=Histopathology|language=en|volume=42|issue=3|pages=209–216|doi=10.1046/j.1365-2559.2003.01578.x|issn=1365-2559}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Stehman|first=Frederick B.|last2=Look|first2=Katherine Y.|date=2006-03|title=Carcinoma of the Vulva|url=https://journals.lww.com/greenjournal/Abstract/2006/03000/Carcinoma_of_the_Vulva.28.aspx|journal=Obstetrics & Gynecology|language=en-US|volume=107|issue=3|pages=719–733|doi=10.1097/01.AOG.0000202404.55215.72|issn=0029-7844}}</ref>

=== دیگر شرایط ===
* واژینیت (Vaginitis): التهاب واژن، معمولاً از عفونت قارچی یا رشد بیش از حد باکتری. خارش، ترشح و تغییر بو علائم معمولی هستند. واژینیت با آنتی‌بیوتیک یا داروهای ضد قارچ درمان می‌شود.
* واژینیسموس (Vaginismus): اسپاسم غیرارادی عضلات واژن در حین رابطه جنسی. ناراحتی عاطفی در مورد رابطه جنسی، یا شرایط پزشکی، می‌تواند مسئول باشد. بسته به علت، می‌توان آن را با دارو، مشاوره یا برخی از انواع دیگر درمان کرد.
* زگیل تناسلی (Genital warts): زگیل تناسلی ممکن است بر فرج، واژن و دهانه رحم تأثیر بگذارد. درمان‌ها می‌توانند زگیل‌های واژن را که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شوند، از بین ببرند.
* تریکومونیازیس (Trichomoniasis): عفونت واژن توسط یک انگل میکروسکوپی به نام تریکوموناس. تریکومونیازیس از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود و به راحتی قابل درمان است.
* واژینوز باکتریایی (Bacterial vaginosis) یا (BV): اختلال در تعادل باکتری‌های سالم در واژن که اغلب باعث ایجاد بو و ترشح می‌شود. دوش کردن، یا رابطه جنسی با یک شریک جدید می‌تواند باعث BV شود. BV با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود.
* ویروس هرپس سیمپلکس (Herpes simplex virus) یا (HSV): ویروس هرپس می‌تواند فرج، واژن و دهانه رحم را آلوده کند و باعث ایجاد تاول‌ها و زخم‌های کوچک، دردناک و عود کننده شود. نداشتن علائم قابل توجه نیز شایع است. این ویروس از طریق جنسی منتقل می‌شود. قابل درمان است، اما قابل درمان نیست.
* سوزاک (Gonorrhea): این عفونت باکتریایی مقاربتی اغلب دهانه رحم را درگیر می‌کند. در نیمی از موارد، هیچ علامتی وجود ندارد، اما ترشحات واژن و خارش ممکن است رخ دهد. می‌تواند باعث بیماری التهابی لگن و ناباروری شود. با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود.
* کلامیدیا (Chlamydia): باکتری کلامیدیا تراکوماتیس باعث این عفونت مقاربتی می‌شود. فقط نیمی از زنان علائمی دارند که ممکن است شامل ترشحات واژن یا درد در واژن یا شکم باشد. می‌تواند باعث بیماری التهابی لگن و ناباروری شود. کلامیدیا با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود.
* افتادگی واژن (Vaginal prolapse): به دلیل ضعیف شدن عضلات لگن (معمولاً از زایمان)، رکتوم، رحم یا مثانه به واژن فشار وارد می‌کند. در موارد شدید، واژن از بدن بیرون زده است.

=== جراحی ===
[[ژنیتوپلاستی]] یا جراحی زیبایی اندام تناسلی زنان در حال گسترش روزافزون در زمینه جراحی پلاستیک و جراحی زنان است. افزایش تقاضا برای جراحی فرج ناشی از این باور است که ولو از نظر ظاهری غیرطبیعی است. بزرگ شدن یا هیپرتروفی لابیا مینور یک تشخیص بالینی است که به خوبی تعریف نشده است، زیرا می‌توان آن را نوعی آناتومی طبیعی در نظر گرفت. بزرگ شدن لب‌های کوچک می‌تواند باعث مشکلات عملکردی، زیبایی شناختی و روانی اجتماعی شود. در واقع، با توجه به تنوع گسترده مورفولوژی فرج در بین مردم، تعریف فرج «عادی» یک موضوع بسیار ذهنی است. گسترش برهنگی در رسانه‌های عمومی نقش عمده‌ای در ایجاد تصویر مصنوعی و استانداردهایی با توجه به فرم ایده‌آل دارد.<ref>{{Cite journal|last=Clerico|first=C.|last2=Lari|first2=A.|last3=Mojallal|first3=A.|last4=Boucher|first4=F.|date=2017-06-01|title=Anatomy and Aesthetics of the Labia Minora: The Ideal Vulva?|url=https://doi.org/10.1007/s00266-017-0831-1|journal=Aesthetic Plastic Surgery|language=en|volume=41|issue=3|pages=714–719|doi=10.1007/s00266-017-0831-1|issn=1432-5241}}</ref>

=== آزمایش‌های واژن ===
* معاینه لگن (Pelvic examination): با استفاده از اسپکولوم، پزشک می‌تواند فرج، واژن و دهانه رحم را معاینه کند. قدرت عضلات لگن نیز قابل آزمایش است.
* پاپ اسمیر (Papanicolaou smear): در طول معاینه لگن، معاینه کننده دهانه رحم و واژن را سواب می‌گیرد. پاپ اسمیر سرطان دهانه رحم یا واژن را غربالگری می‌کند.
* کشت باکتریایی (Bacterial culture): یک سواب از دهانه رحم و واژن در طول معاینه لگنی ممکن است در آزمایشگاه کشت داده شود. این می‌تواند عفونت‌های باکتریایی را شناسایی کند.
* کولپوسکوپی (Colposcopy): در معاینه لگن از میکروسکوپ برای بررسی دقیق ولو، واژن و دهانه رحم استفاده می‌شود. کولپوسکوپی می‌تواند به شناسایی سرطان یا سایر مشکلات کمک کند.
* بیوپسی واژینال (Vaginal biopsy): در موارد نادر رشد مشکوک در واژن، ممکن است یک قطعه کوچک از بافت (بیوپسی) برای بررسی سرطان فرستاده شود.

=== درمان‌ها ===
* ضد میکروب‌ها: داروهای ضد قارچ می‌توانند عفونت‌های قارچی را درمان کنند و داروهای آنتی‌بیوتیک می‌توانند عفونت‌های باکتریایی را درمان کنند. داروهای ضد ویروسی عفونت‌های ناشی از ویروس هرپس را درمان می‌کنند.
* درمان زگیل (Wart treatments): برای از بین بردن زگیل‌های واژن می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد، از جمله انجماد، مواد شیمیایی، سوزاندن با لیزر یا کوتر.
* پساری واژن (Vaginal pessary): یک وسیله پلاستیکی یا لاستیکی کوچک در داخل واژن قرار می‌گیرد تا اندام‌های در حال افتادگی لگن را در جای خود نگه دارد.
* درمان کگل (Kegel exercises): ورزش عضلات لگن (مانند توقف جریان ادرار) ممکن است باعث بهبود افتادگی واژن و بی‌اختیاری ادرار شود.
* استروژن (Estrogen): اندام‌های تناسلی زنان در داخل و خارج به استروژن پاسخ می‌دهند. درمان با استروژن ممکن است برای احیای این ساختارها در زنان یائسه مفید باشد.
* جراحی: در موارد نادر سرطان واژن یا دهانه رحم، جراحی برای برداشتن تومور مورد نیاز است. جراحی همچنین ممکن است پرولاپس واژن را درمان کند.

== جامعه و فرهنگ ==
=== تغییر اندام تناسلی زن ===
[[پرونده:Muff_March_Harley_Street_2.jpg|بندانگشتی| جنبش غرور لبه از ایده‌آل‌های جراحی‌های تناسلی زیبایی زنان خشمگین است: راهپیمایی موف در لندن، ۲۰۱۱]]
در برخی از شیوه‌های فرهنگی، به ویژه در فرهنگ‌های آفریقایی [[خوی‌خوی|خویخوی]] و [[رواندا]]، لب‌های کوچک به‌طور هدفمند با کشیدن مکرر آنها و گاهی با آویزان کردن وزنه‌ها کشیده می‌شوند.<ref name="Rwanda">{{Cite news|title=Rwandan Women View The Elongation Of Their Labia As Positive|url=https://www.medicalnewstoday.com/releases/97388.php|work=[[Medical News Today]]|language=en|accessdate=27 March 2018}}</ref><ref name="DBNL">{{Cite web|title=Jan Nederveen Pieterse, Wit over zwart · dbnl|url=http://www.dbnl.org/tekst/nede008wito01_01/nede008wito01_01_0013.php|website=DBNL|language=nl|accessdate=28 March 2018}}</ref> کشش لبه یک عمل فرهنگی شناخته شده و خانوادگی در بخش‌هایی از شرق و جنوب آفریقا است.<ref name="Rwanda"/><ref name="Perez">{{Cite journal|last=Martínez Pérez|first=G|last2=Mubanga|first2=M|last3=Tomás Aznar|first3=C|last4=Bagnol|first4=B|date=2015|title=Zambian Women in South Africa: Insights Into Health Experiences of Labia Elongation.|journal=Journal of Sex Research|volume=52|issue=8|pages=857–67|doi=10.1080/00224499.2014.1003027|pmid=26147362}}</ref><ref name="Audet">{{Cite journal|last=Audet|first=CM|last2=Blevins|first2=M|last3=Cherry|first3=CB|last4=González-Calvo|first4=L|last5=Green|first5=AF|last6=Moon|first6=TD|date=May 2017|title=Understanding intra-vaginal and labia minora elongation practices among women heads-of-households in Zambézia Province, Mozambique.|journal=Culture, Health & Sexuality|volume=19|issue=5|pages=616–629|doi=10.1080/13691058.2016.1257739|pmc=5460297|pmid=27921861}}</ref> این یک عمل مطلوب و تشویق شده توسط زنان (با شروع بلوغ) به منظور ارتقاء رضایت جنسی بهتر برای هر دو طرف است.<ref>{{Cite web|url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/75182/1/WHO_RHR_HRP_12.25_eng.pdf|title=Health and beauty: vaginal practices: Indonesia (Yogyakarta), Mozambique (Tete), South Africa (KwaZulu-Natal), and Thailand (Chonburi)|publisher=[[World Health Organization]]|accessdate=27 March 2018}}</ref><ref name="King"/> اکستنشن‌های به‌دست‌آمده می‌توانند تا هفت اینچ در زیر لب بزرگ آویزان شوند.<ref name="King"/> کودکان در جوامع آفریقایی‌تبار مهاجر در قاره‌های دیگر نیز این کار را انجام می‌دهند، بنابراین در جوامع مهاجر در بریتانیا نیز این عمل رخ می‌دهد، به‌عنوان مثال، در گزارشی از بی‌بی‌سی آن را نوعی [[کودک‌آزاری|کودک آزاری]]<ref>{{Cite news|title=Labia stretching: Why some British girls are told to do it|url=https://www.bbc.co.uk/news/av/magazine-39448355/labia-stretching-why-some-british-girls-are-told-to-do-it|accessdate=24 April 2018|work=BBC News|date=7 April 2017}}</ref> پنهان می‌داند. دختران تحت فشارهای خانوادگی و اجتماعی برای سازگاری هستند.<ref>{{Cite news|last=Akumu|first=Patience|title=Labia elongation: Invaluable culture or dangerous practice?|url=http://www.observer.ug/lifestyle/73-people-society/8909-labia-elongation-invaluable|accessdate=24 April 2018|work=The Observer – Uganda|date=16 June 2010|language=en-gb|archive-date=۲۲ سپتامبر ۲۰۱۸|archive-url=https://web.archive.org/web/20180922173808/https://www.observer.ug/lifestyle/73-people-society/8909-labia-elongation-invaluable|url-status=dead}}</ref>

== دین و هنر ==
برخی از فرهنگ‌ها مدت‌هاست که برای فرج جشن گرفته و حتی آن را می‌پرستند. در [[دوره اوروک]] ({{Circa}} ۴۰۰۰ تا ۳۱۰۰ قبل از میلاد)، [[سومر|سومریان]] باستان فرج را مقدس و تعداد زیادی از [[ادبیات سومری|اشعار سومری]] در ستایش فرج [[اینانا]]، الهه عشق، جنسیت و باروری، به جا مانده‌اند.<ref name="Leick2013"/> در [[دین سومری]]، الهه [[نین ایما]] ([[:en:Nin-imma|Nin-imma]]) تجسم الهی اندام تناسلی زنانه است. مایع واژن همیشه در متون سومری به عنوان طعم «شیرین» توصیف شده است<ref name="Leick2013"/> و در یک سرود عروس سومری، یک دختر جوان از رشد موی فرجش خوشحال می‌شود.<ref name="Leick2013">{{cite book |last=Leick|first=Gwendolyn |title=Sex and Eroticism in Mesopotamian Literature |publisher=Routledge |year=2013 |isbn=978-1-134-92074-7 |location=New York |page=96 |orig-year=1994 |url=https://books.google.com/books?id=WKoWblE4pd0C&pg=PA64}}</ref> مدل‌های گلی فرج در معبد اینانا در [[آشور (شهر)|آشور]] کشف شد.

== جستارهای وابسته ==
* [[روز جهانی بردباری صفر برای ختنه آلت تناسلی زنانه]]
* [[لبه (فرج)|لابیا]]
* [[لبه بزرگ]]
* [[لبه کوچک]]

== منابع ==
{{پانویس|۲|چپ‌چین=بله}}

== پیوند به بیرون ==
{{ویکی‌واژه|فرج}}
* {{رده انبار-درون خط|Vulvas}}
* {{رده انبار-درون خط|Vulva symbols}}
*[http://www2.ljworld.com/news/2003/may/04/v_is_for/ 'V' is for vulva, not just vagina] by [[Harriet Lerner]] discussing common misuse of the word "vagina"
*[http://www.scarleteen.com/article/advice/out_out_damn_uti Vulvar hygiene and Urinary Tract Infections] by Heather Corinna (illustrations; no explicit photos)

{{دستگاه تولیدمثل مؤنث| state=collapsed}}
{{بیماری‌ها و عفونت‌های آمیزشی}}
{{بهداشت زنان}}
{{نوار درگاه|Anatomy}}

{{داده‌های کتابخانه‌ای}}

[[رده:فرج (عضو)| ]]
[[رده:دستگاه تولیدمثل زنانه در انسان]]
[[رده:دستگاه تولیدمثل ماده در پستانداران]]
[[رده:صفحات با ترجمه بازبینی‌نشده]]
[[رده:لگن]]
[[رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا برگرفته از متن چاپ بیستم آناتومی گری (۱۹۱۸ میلادی)]]