میتوز
میتوز (به انگلیسی: Mitosis) یا رِشتمان[۱] از مراحل چرخهٔ سلولی است. میتوز از دو کلمۀ یونانی μίτος و ωσις به معنی «حالت رشته‌شدگی» تشکیل شده‌است.[۲] میتوز، تقسیم هستهٔ یک سلول (یاخته) به دو هستهٔ مشابه و روشی برای تکثیر سلولی (سلول‌های سوماتیک یا پیکری) است. میتوز، فرایندی پیوسته است که به مراحل پروفاز، پرومتافاز، متافاز، آنافاز و تلوفاز مرحله‌بندی می‌شود.
بیشتر سلول‌ها در مرحلهٔ G0 سلولی باقی می‌مانند که با ارسال یک پیام رشد به سلول، وارد مرحلهٔ اینترفاز می‌شوند. سلول‌ها بیشتر مدت زندگی خود را در مرحلهٔ اینترفاز می‌گذرانند و در این مدت حیات معمولی خود شامل رشد و آماده‌شدن برای میتوز را انجام می‌دهند. در میتوز، هر هسته به دو هسته با عدد کروموزومی (فام تنی) یکسان تقسیم شده و دو هستۀ مشابه را می‌سازد و در ادامه سیتوپلاسم نیز تقسیم شده و سلول‌های جدید، وارد چرخهٔ مربوط به خود می‌شوند. به این فرایند، تقسیم درون سلول (سیتوکینز) گفته می‌شود. تقسیم میتوز، نوعی تقسیم غیرجنسی سلول در بدن جانداران پرسلولی پیچیده است.[۳]
فرایند تقسیم میتوز زمانی آغاز می‌شود که سلول از دو نقطهٔ وارسی یا check point با موفقیت عبور کند و زمانی دو سلول جدید ایجاد می‌شود که از نقطهٔ وارسی سوم نیز با موفقیت عبور کرده باشد.
ترتیب تقسیم میتوز
ویرایش
میتوز یک فرایند متوالی و پیوسته‌است، اما زیست‌شناسان برای سادگی، آن را به این مراحل تقسیم کرده‌اند:
در حالت طبیعی در یک سلول سالم، تأخیری میان این مراحل وجود ندارد.
پانویس
ویرایش^ اینترفاز بخشی از فرایند میتوز نیست.
نگارخانه
ویرایش
منابع
ویرایش- ↑ «معنی رِشتمان | واژه‌های مصوّب فرهنگستان». www.vajehyab.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۶.
- ↑ "mitosis". Online Etymology Dictionary. Archived from the original on 2017-09-28. Retrieved 2019-11-12.
- ↑ Radiobiology for the Radiobiologist. Eric Hall. 2006. ISBN 0-7817-4151-3 pp.507
