پولیبیوس

پولیبیوس (حدود ۲۰۵-۱۲۵ ق م) تاریخ‌نویس اهل مگالوپولیس آرکادیا (واقع در شبه‌جزیرهٔ پلوپونز یونان) بود.

تندیس پولیبیوس.

اثر مشهور او تواریخ نام دارد که دربارهٔ تاریخ روم و کشورهای اطراف است.

پوليبيوس در ۸۲ سالگي درگذشت‌. او مورخ‌، جغرافي‌دان و رواقي معروفی بود که بايد نخستين مورخ تاريخ جهان دانسته شود. پولیبیوس صرف‌نظر از سبكش‌، يكي از بزرگ‌ترين مورخان است‌.

او تاريخ يونان و روم را در ۴۰ كتاب نوشت‌، كه بيشتر به‌ سال‌هاي ۲۲۰ تا ۱۴۶ ق م مربوط مي‌شد. در مقدمهٴ مفصل اثرش (كتاب‌هاي اول و دوم‌) هدف‌ و نظريهٴ تاريخ را مطرح كرد: هدف تاريخ اثبات حقيقت و تعليم است‌، و اصول اساسي آن‌ عبارت است از (۱) مطالعهٴ اسناد؛ (۲) مطالعهٴ جغرافيا؛ (۳) مطالعهٴ سياست و علم نظام‌.

پوليبيوس براي‌ جغرافياي انساني اهميت زيادي قايل شد و لزوم توصيف زمينهٴ جغرافيايي حوادث بشري را تأكيد كرد. او خود مقدار بسيار معتنابهي از معلومات جغرافيايي دست اول داشت‌، سفرهاي‌ دور و درازي كرده بود و معلومات فراواني داشت‌.

تأليفاتش مرحلهٴ مهمي در تاريخ فكري يونان‌ به شمار مي‌رود، در اينجاست كه براي نخستين بار روح يوناني با روح رومي واقعاً تماس پيدا مي‌كند.

منابع

• آدمیت، فریدون (۱۳۷۵). «انتقاد عقل تاریخی». اطلاعات سیاسی - اقتصادی (۱۰۹ و ۱۱۰).