پیرانشهر: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز واگردانی خودکار خرابکاری بر پایه امتیاز خرابکاری. واگردانی اشتباه ربات را همراه با پیوند تفاوت در کاربر:Dexbot/گزارش اشتباه اعلام کنید. همچنین توصیه میشود حساب کاربری بسازید. برچسب: واگردانی |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۴۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۳۵:
|پانویس=
|تصویر=|اندازه‌تصویر=|اندازه تصویر=|فتوکلاژ=|توضیح نشان‌واره=|نشان‌واره شهرداری=عکسی از پیرانشهر بر بالای کوه با عکاسی فرهاد رزمگر 2.jpg}}
آنچه امروزه پیرانشهر نامیده میشود، در قدیمی‌ترین منابعی که نامی از آن رفته «لاهیجان» یا «ملک لاهیجان» ثبت‌شده است (سیستانی؛ ۱۳۷۸ ؛224).<ref>http://mahtabkhoshmanesh.persiangig.com/</ref><ref>https://fa.wikifeqh.ir/پیران</ref>
شهر پیرانشهر با فاصله زمینی ۱۱۰ کیلومتری از مرکز استان ([[ارومیه]])، از غرب و جنوب غربی به کوهستان‌های مرتفع ختم می‌گردد. به استثنای این عوارض ارتفاعی، سایر جهات شهر با دشت‌های کم‌عارضه و مسطح ارتباط دارد
پیرانشهر در منطقه کوه‌پایه‌ای واقع شده و آب‌و‌هوای مدیترانه‌ای و بارندگی‌های بهاره دارد. در نوشته‌های تاریخ و جغرافیایی از ۶ کوه، ۴ رود و ۱۱۳ تپه مهم در اطراف آن یاد میشود. فاصله تقریبی این شهر با شهرهای [[تبریز]] و [[تهران]] به ترتیب (۲۵۰) و (۵۶۶) کیلومتر است و در مجموع منقسم به ۱۵ محله میشود.
شهر پیرانشهر به دلیل داشتن ۶۰۰ میلی‌متر بارندگی در سال از زیباترین شهرهای کشور به‌شمار می‌رود.<ref>[http://www.irancities.ir/showcity.aspx?code=67&code2=11 وضعیت آب و هوای]</ref> این شهر به دلیل قرار گرفتن در مسیر جاده ترانزیت ایران با کشور [[عراق]] و [[اقلیم کردستان|منطقه خودمختار کردستان]] و دیگر کشورهای حوزه دریای [[مدیترانه]]، یکی از بزرگ‌ترین مراکز [[تجارت]] خارجی در ایران است.<ref>[http://www.irancities.ir/showcity.aspx?code=67&code2=11 پیرانشهر<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
سطر ۵۶ ⟵ ۵۸:
== معرفی اجمالی ==
پیرانشهر هر چند فاقد نقطه صفر مرزی بوده ولی واقع شدن در نزدیک نوار مرزی، شهر پیرانشهر را در وضعیتی ویژه قرار داده است که همواره مورد توجه دولت‌های مختلف در طول تاریخ بوده است یعنی با توجه به جایگاهی که پیرانشهر در مرز [[ایران]] و [[عراق]] و نزدیکی به خاک [[ترکیه]] داشته، یک موقعیت ژئواستراتژیک ممتاز و در عین حال سختی تلقی می‌شده است و به همین دلیل از دیرباز نیز داری ۳ پادگان پیرانشهر، [[جلدیان]] و [[پسوه]] و یکی از پایگاه‌های مهم در کشور [[ایران]] بوده است.<ref>[http://www.encyclopaediaislamica.com/index-e.php امکانات]</ref><ref>[http://www.maplandia.com/iran/airports/khaneh-airport/ Khaneh Airport Map | Iran Airports<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>[http://www.world-airport-codes.com/iran/khaneh-3589.html Khaneh Airport (KHA) Details - Iran<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>[http://www.gcmap.com/airport/OITH OITH - Piranshahr [Khaneh], IR - Location - Great Circle Mapper<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>▼
این شهر در طول تاریخ موقعیت ویژه‌ای داشته است. ضمن آنکه بر مسیر ارتباطی و گذرگاه مرزی [[آذربایجان]] با [[کردستان عراق|اقلیم کردستان]] و [[بین‌النهرین]] قرار داشته است، پایه‌گذاری این شهر از این ویژگی منبعث است و همین موقعیت سرحدی در طول تاریخ منجر به تداوم و استمرار پیرانشهر شده است.▼
همان‌طور که از نام قدیمی آنچه امروز به نام پیرانشهر می‌شناسیم، معلوم میشود، حکایت از سابقه درخشان و جایگاه مهمی که این منطقه در فرهنگ و تمدن و تجارت و به قول امروزی‌ها ترانزیت داشته است، مشخص میشود پیرانشهر، بر سر راه جاده مهم ابریشم، که شرق عالم را به غرب و [[چین]] را به [[اروپا]] متصل می‌کرد، قرار دارد. نام (خانه) به معنی جایگاهی است که در مسیر کاروان‌ها و رفت و آمدهای فراوان قرار می‌گیرد؛ یعنی این منطقه بارانداز و نیز محل اقامت و عبور و مرور دائم کاروان‌ها و اقوام بوده و سابقه تاریخی آن به شهادت صدها اثر مشخص‌شده باستانی و ده‌ها اثری که احتمالاً هنوز کشف نشده است به بیش از هفت هزار سال قبل می‌رسد.<ref>نامهای شهرها و دیه‌ها، احمد کسروی</ref><ref>https://www.irna.ir/news/84036973/کاوش-مجدد-۱۰-محوطه-تاریخی-پیرانشهر-آغاز-شد</ref>
▲این شهر در طول تاریخ موقعیت ویژه‌ای داشته است. ضمن آنکه بر مسیر ارتباطی و گذرگاه مرزی [[آذربایجان]] با [[کردستان عراق|اقلیم کردستان]] و [[بین‌النهرین]] قرار داشته است، پایه‌گذاری این شهر از این ویژگی منبعث است و همین موقعیت سرحدی در طول تاریخ منجر به تداوم و استمرار پیرانشهر شده است.
▲پیرانشهر هر چند فاقد نقطه صفر مرزی بوده ولی واقع شدن در نزدیک نوار مرزی، شهر پیرانشهر را در وضعیتی ویژه قرار داده است که همواره مورد توجه دولت‌های مختلف در طول تاریخ بوده است یعنی با توجه به جایگاهی که پیرانشهر در مرز [[ایران]] و [[عراق]] و نزدیکی به خاک [[ترکیه]] داشته، یک موقعیت ژئواستراتژیک ممتاز و در عین حال سختی تلقی می‌شده است و به همین دلیل از دیرباز نیز داری ۳ پادگان پیرانشهر، [[جلدیان]] و [[پسوه]] و یکی از پایگاه‌های مهم در کشور [[ایران]] بوده است.<ref>[http://www.encyclopaediaislamica.com/index-e.php امکانات]</ref><ref>[http://www.maplandia.com/iran/airports/khaneh-airport/ Khaneh Airport Map | Iran Airports<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>[http://www.world-airport-codes.com/iran/khaneh-3589.html Khaneh Airport (KHA) Details - Iran<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>[http://www.gcmap.com/airport/OITH OITH - Piranshahr [Khaneh], IR - Location - Great Circle Mapper<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
== وضعیت طبیعی ==
سطر ۶۷ ⟵ ۶۹:
پیرانشهر از لحاظ موقعیت مطلق (ریاضی) در جنوب استان آذربایجان باختری و در راستای پهنای جغرافیایی ´´۴۲´۴۱°۳۶ شمالی از نیمگان زمین و در راستای درازای جغرافیایی ´´۴۰´۸°۴۵ خاوری از نیمروز گرینویچ (رصدخانه سلطنتی [[انگلستان]]) استقرار یافته است. ارتفاع متوسط آن ۱۴۳۰ متر (۴۶۹۱ فوت) از سطح [[خلیج فارس]] است.
أیضًا،
با توجه به نقشه جغرافیایی و اختلاف ساعت، پیرانشهر حدود ۲۵ دقیقه و ۱۲ ثانیه عقب‌تر از [[تهران]] است (یعنی ساعت تهران ۲۵ دقیقه و ۱۲ ثانیه از افق پیرانشهر جلو است). این به دلیل این است که پیرانشهر در غرب [[تهران]] قرار دارد و هر درجه طول جغرافیایی معادل ۴ دقیقه اختلاف زمانی است. اما این تفاوت فقط به‌صورت تئوری است و در عمل، هیچ اختلاف ساعت رسمی بین این دو شهر وجود ندارد؛ چرا که کل کشور [[ایران]] از یک منطقه زمانی واحد پیروی می‌کند.
سطر ۱۹۲ ⟵ ۱۹۴:
==== لرزه‌خیزی ====
پیرانشهر از نظر زلزله‌خیزی و خطر زلزله در حد متوسط و پایین قرار دارد و تا کنون زلزله‌های که موجب بروز خساراتی در این شهرستان شود به ثبت نرسیده است.
زمین‌لرزه‌های مرتبط به فعالیت گسل اصلی جوان زاگرس:
* زمین‌لرزه‌های ۲۲ جولای و ۱۷ آگوست ۱۹۶۴ میلادی با بزرگای حدود ۵/۵ که سبب تخریب بخش‌هایی از شهر [[پنجوین]] (شمال باختری [[مریوان]]، در [[عراق]]) و کشته شدن ۶ نفر شد.
* زمین‌لرزه ۲۵ اکتبر ۱۹۷۰ با بزرگای ۵ در نزدیکی پیرانشهر که به خسارت دیدن ۱۵۰ خانه و مجروح شدن ۲۰ نفر انجامید.
* زمین‌لرزه ۲۸ نوامبر ۱۹۶۹ با بزرگای ۴ تا ۵ در جنوب پیرانشهر.
== ساختار کالبدی ==
سطر ۳۴۲ ⟵ ۳۵۲:
۱۷ اسفند ۱۳۶۳، ۹ فروند جنگنده بعثی به شهر مرزی پیرانشهر حمله کردند و با مورد اصابت قرار دادن ۵۰ نقطه مسکونی این شهر، ۹۰ نفر از مردم غیرنظامی را به شهادت رساندند و همین تعداد را نیز مجروح کردند. واقعه ۱۷ اسفند ۱۳۶۳ پیرانشهر یکی از بزرگ‌ترین فجایعی است که جنگنده‌های بعثی در طول دفاع مقدس و در جریان بمباران مناطق غیرنظامی کشورمان رقم زده‌اند. از همین رو ۱۷ اسفند در دیباچه دفاع مقدس به عنوان روز مقاومت و ایثار مردم پیرانشهر نامگذاری شده است.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=https://article.tebyan.net/10427/گاهشمار-حملات-شیمیایی-عراق | عنوان=گاهشمار حملات شیمیایی عراق | ناشر=تبیان}}</ref><ref>{{یادکرد وب | نشانی=https://article.tebyan.net/445487/بعثی-ها-۳۰-بار-مناطق-مسکونی-ایران-را-بمباران-شیمیایی-کردند | عنوان=بعثی‌ها ۳۰ بار مناطق مسکونی ایران را بمباران شیمیایی کردند | ناشر=تبیان}}</ref>
==
=== اهلیت‌نام ===
یک شخص اهل پیرانشهر را «پیرانشهری» می گویند. در مورد حومه ابهام وجود دارد - برخی از ساکنان توابع، خود را به شهر مرکزی وابسته می‌‌دانند و خود را به عنوان «پیرانشهری» شناسایی می‌‌کنند، در حالی که برخی دیگر به ندرت با شهر مرکزی سروکار دارند یا از آن بازدید می کنند.
=== تعداد جمعیت ===
| |||