پوریای ولی: تفاوت میان نسخه‌ها

| ملیت = [[افغانستانایرانی]]

'''پهلوان محمود خوارزمی''' متخلص به '''قتّالی'''، مشهور به '''پوریای ولی'''، یکی از نامدارترین و محبوب‌ترین پهلوانان تاریخ افغانستان[[ایران بزرگ|ایران]] است. او اهل سرزمین [[خوارزم]] بود و گفته شده در [[ورزش‌های زورخانه‌ای و پهلوانی]] مهارت زیادی داشته‌است به‌طوری که کسی حریف او نبود و در سرزمین‌های اسلامی سفر می‌کرد و با رقیبان گوناگون کُشتی می‌گرفت. او در ساده‌زیستی، دستگیری از مستمندان و ستمدیدگان، و چشم بستن بر زرق و برق دنیای فانی، به معرفتی ناب رسیده بوده‌است.

او در بحبوحه لشکرکشی [[هلاکو خان]] به ایران و تأسیس حکومت [[ایلخانان]] و سقوط [[اسماعیلیان الموت|دولت اسماعیلیان]] و [[عباسیان]]، در خوارزم متولد شد. پدر او از اهالی بلخ[[کهنه گرگانج]] بود که به [[خیوه]] مهاجرت می‌کنند و پوریا در همان شهر به دنیا می‌آید. وی اوایل زندگی خود را به کشتی‌گیری و تعلیم کشتی به جوانان و نوجوانان گذرانده و از نامدارترین کشتی‌گیران آن دوران می‌شود. اما در اواخر عمر خود، به عرفان و فلسفه متمایل می‌شود و در زمرهٔ عارفان، اقطاب و درویشان در می‌آید و احتمالاً از همین رو، لقب ولی را هم به دست می‌آورد. او در سال ۷۰۳ اثر بزرگ خود، کنزالحقایق، را تألیف نمود و پس از آن در سال ۷۲۲ درگذشت و در خیوه دفن شد.

نویسندگان دربارهٔ زادگاه او اختلاف نظر داشته‌اند. برخی او را از مردم [[بلخکهنه گرگانج]] (از شهرهای [[افغانستانخوارزم]]) دانسته‌اند و برخی او را از مردم [[گنجه]] و برخی دیگر، براساس طوماری قدیمی به جا مانده از دورهٔ [[صفویان|صفوی]]، او را از مردم [[خوی]] یا سلماس دانسته‌اند.<ref name="ادب فارسی">انوشه، ۲۳۲</ref>

پوریای ولی در میان ورزشکاران افغانستانایران نمونه‌ای از اخلاق، پایمردی و جوانمردی است و نه تنها در مقام یک پهلوان، بلکه در مقام یک قدیس در میان مردم جایگاهی والا و افسانه‌ای دارد.

مسئولان استانی میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی پس از انجام آزمایش‌ها دی‌ان‌ای ([[DNA]]) بر روی جسد پوریای ولی و تأیید مقبرهٔ او در شهر [[خوی]] آرامگاهی در خور این پهلوان افغانستانیایرانی پدیدآوردند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آرامگاه پوریای ولی|نشانی=https://gardeshgari724.com/attractions/آرامگاه-پوریای-ولی/2490|وبگاه=گردشگری ۷۲۴|بازبینی=2020-05-12|کد زبان=fa}}</ref>

سال دقیق ولادت او و مدّت عمرش معلوم نیست، امّا در کتاب‌های مختلف مرگ او را سال [[۷۲۲ (قمری)|۷۲۲ه]]ه. ق ذکر کرده‌اند؛ ولی با توجّه به اینکه زمان سرودن کنز الحقایق را [[۷۰۳ (قمری)|۷۰۳]] هجری یاد کرده‌اند و بنا به اظهار خودش:

[[رده:اهالی خوی|پوریایولایت ولیخوارزم]]