رئیس‌جمهور ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ویرایش
برچسب‌ها: پاک کردن دستی ویرایش ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۳:
{{Infobox official post
| post = رئیس‌جمهور ایران
| native_name = رئیس جمهوری‌جمهوری اسلامی ایران
| insignia = Office of the President of the Islamic Republic of Iran Seal.svg
| insigniacaption = نشان ریاست جمهوری اسلامی ایران
خط ۲۸:
}}
 
'''رئیس‌جمهور ایران'''، [[رئیس دولت]] و دومین مقام عالی‌رتبه در [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] پس از [[رهبر جمهوری اسلامی ایران|رهبر]] است که ریاست [[قوه مجریه جمهوری اسلامی ایران|قوه مجریه]] و ریاست [[شورای عالی امنیت ملی]] را برعهده دارد و برخلاف سایربیشتر کشورها، [[رئیس کشور]] محسوب نمی‌شود. رئیس‌جمهور ایران طی فرآیندفرایند [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران|انتخابات]] از میان نامزدهای تأیید صلاحیت شده توسط [[شورای نگهبان]] انتخاب می‌شود. مطابق با [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]]، رئیس‌جمهوری مسئولیت اجرای [[قانون اساسی]] و ریاست [[قوه مجریه جمهوری اسلامی ایران|قوهٔ مجریه]] را عهده‌دار است. امضای عهدنامه‌ها، موافقت‌نامه‌ها و مسائل مربوط به دیگر کشورها و سازمان‌های بین‌المللی، برنامه‌ریزی ملی، بودجه و وظیفهٔ برخی از انتصاب‌های دولتی، مانند گماشتن [[وزارت‌خانه‌های ایران|وزیران]]، [[فهرست استانداران ایران|استانداران]] و [[فهرست سفیران ایران|سفیران]] تابع تصدیق [[مجلس شورای اسلامی]]، از جملهٔ وظایف رئیس‌جمهوری است. همچنین رئیس‌جمهوری در ایران رئیس [[شورای عالی امنیت ملی]]، رئیس [[شورای عالی انقلاب فرهنگی]] و رئیس [[شورای‌عالی فضای مجازی| شورای عالی فضای مجازی]] نیزهم هستمحسوب می‌شود.<ref>[http://www.servat.unibe.ch/icl/ir00000_.html Iran - Constitution] Chapter IX, section 1 & 2 of the constitution</ref><ref>اصل یکصد و دهم قانون اساسی</ref>
 
رئیس‌جمهوری ایران برای مدت چهار سال توسط رأی مستقیم مردم در [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران|انتخابات ریاست‌جمهوری]] انتخاب می‌شود و نمی‌تواند برای بیش از دو دورهٔ متوالی در این سمت باقی بماند. در حال حاضر، [[مسعود پزشکیان]] به‌عنوان نهمین رئیس‌جمهور ایران از سال ۱۴۰۳ فعالیت می‌کند.<ref>{{یادکرد وب|تاریخ=۱۶ تیر ۱۴۰۳|وبگاه=خبرگزاری ایسنا|نشانی=https://www.isna.ir/news/1403041610681/مسعود-پزشکیان-رئیس-جمهور-شد|عنوان= «مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهور شد}}</ref>
 
در ایران ریاست‌جمهوری نظارت و کنترل کامل بر روی [[روابط خارجی ایران|سیاست خارجی]]، [[نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران|نیروهای مسلح]] یا [[برنامه هسته‌ای ایران|سیاست هسته‌ای ایران]] را ندارد و بخش‌های این امور همگی زیر نظر مستقیم [[رهبر جمهوری اسلامی ایران]] که [[رئیس کشور]] می‌باشد، است.<ref>[http://www.globalsecurity.org/military/world/iran/ahmadinejad.htm Mahmoud Ahmadinejad] Accessed 5-23-2008, (see also Article 110 of the constitution)</ref>
 
== پیشینه ==
پس از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب اسلامی ایران]] در بهمن ماه سال ۱۳۵۷ و [[رفراندوم]] مبنی بر ساختن جمهوری اسلامی در روزهای پنجشنبه و جمعه، ۹ و ۱۰ فروردین ماه ۱۳۵۸ هجری خورشیدی (۲۹ و ۳۰ مارس ۱۹۷۹ میلادی) و پیروزی جمهوری اسلامی با ۹۸/۲ درصد آرا، دولت جدید نیاز به ساخت [[قانون اساسی]] جدید داشت. پس [[سید روح‌الله خمینی]]، دستور اجرای انتخاباتی را برای [[مجلس خبرگان]] داد و این هیئت، موظف به نوشتن قانون اساسی جدید شدند. این هیئت، قانون اساسی را در روز چهارشنبه دوم آبان ۱۳۵۸ (۲۴ اکتبر ۱۹۷۹) به رهبر -خمینی- عرضه کردند و [[نخست‌وزیر]] [[دولت موقت]] -[[مهدی بازرگان]]- آن را به تأیید رسانید.
 
قانون اساسی سال ۱۳۵۸ (۱۹۷۹ میلادی)، برخلاف سایربیشتر کشورها، [[رهبر]] را به عنوان [[رئیس کشور]] و رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر را به عنوان [[رئیس دولت|رؤسای دولت]] معین کرد. اگرچه سمت [[نخست‌وزیری]] در سال ۱۳۶۸ (۱۹۸۹ میلادی) لغو شد.
 
[[انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۵۸)|اولین انتخابات ریاست جمهوری ایران]] در روز سه شنبه ۲۵ دیماه سال ۱۳۵۸ (۱۵ ژانویه ۱۹۸۰) برگزار شد و نتیجه آن برنده شدن [[سید ابوالحسن بنی‌صدر]] با ۷۵٪ مجموع آرا بود. او در روز دوشنبه ۱۵ بهمن ماه ۱۳۵۸ کار خود را آغاز کرد؛ اما در روز یکشنبه ۳۱ خردادماه سال ۱۳۶۰ (۲۱ ژوئن ۱۹۸۱ میلادی)، توسط پارلمان ([[مجلس شورای اسلامی]]) و نهایتاً تأیید رهبر -[[روح‌الله خمینی]]-، به دلیل '''عدم کفایت سیاسی'''، از مقام خویش عزل گردید.<ref>{{cite web |url=http://www.globalsecurity.org/military/world/iran/experts.htm |title=Assembly of Experts |accessdate=15 August 2009}}</ref> تا زمان [[دومین انتخابات ریاست جمهوری ایران]] در روز جمعه دوم مردادماه ۱۳۶۰ (۲۴ ژوئیه ۱۹۸۱ میلادی)، وظایف رئیس‌جمهوری به عهده شورای موقّت ریاست جمهوری بود. [[محمدعلی رجایی]] در این انتخابات برگزیده شد و در روز دوشنبه ۱۲ مردادماه ۱۳۶۰ (۲ اوت ۱۹۸۱ میلادی) وارد دفتر ریاست جمهوری شد. اگرچه او کمتر از یک‌ماه در دفتر ریاست جمهوری ماند و بعد از آن در روز یکشنبه ۸ شهریورماه سال ۱۳۶۰ (۳۰ اوت ۱۹۸۱ میلادی)، همراه با نخست‌وزیرش -محمدجواد باهنر- ترور شد. شورای موقت ریاست جمهوری بار دیگر دفتر را به عهده گرفت و تا روز جمعه ۱۷ مهرماه سال ۱۳۶۰ (۹ اکتبر ۱۹۸۱) که [[سید علی خامنه‌ای]] برای ریاست جمهوری انتخاب شد، دفتر را به دست داشت. [[سید علی خامنه‌ای]] ([[رهبر جمهوری اسلامی ایران|رهبر]] کنونی) رکورد دار بالاترین درصد رای، (۹۵٪)درصد در تاریخ [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (مهر ۱۳۶۰)|انتخابات ریاست جمهوری ایران]] است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آیت‌الله خامنه‌ای؛ رکورددار بالاترین درصد رأی در انتخابات ریاست جمهوری/ آیت‌الله هاشمی در جایگاه دوم|نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/667643/آیت-الله-خامنه-ای-رکورددار-بالاترین-درصد-رأی-در-انتخابات-ریاست|وبگاه=خبرآنلاین|تاریخ=2017-05-20|بازبینی=2019-04-02|کد زبان=fa}}</ref>
 
[[سید علی خامنه‌ای]]، [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]، [[سید محمد خاتمی]]، [[محمود احمدی‌نژاد]] و [[حسن روحانی]] افرادی هستند که هر کدام برای ۲ دوره متوالی ریاست جمهوری را تجربه کرده‌اند.
خط ۱۹۹:
!–
|[[محمد مخبر]]{{سخ}}{{کوچک|(سرپرست)}}
|[[پرونده:MMokhber.png|بی‌قاب|102x102پیکسل]]
|۱۴۰۳
|{{سن|۱۳۳۴|۴|۴|از تاریخ=خورشیدی}}
خط ۲۱۷:
</div>
 
== جستارهای وابسته ==
* [[فهرست سران کنونی کشورها و دولت‌ها]]