Edukira joan

Mary Carrillo

Wikipedia, Entziklopedia askea
Mary Carrillo

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakMaría Carrillo Moreno
JaiotzaToledo1919ko urriaren 14a
Herrialdea Espainia
HeriotzaMadril2009ko uztailaren 31 (89 urte)
Heriotza modua: Alzheimerra
Familia
Seme-alabak
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakaktorea, zinema aktorea eta antzerki aktorea
Jasotako sariak
Izengoitia(k)Mary Carrillo

IMDB: nm0140518 Allocine: 8045 Edit the value on Wikidata

María Carrillo Moreno, Mary Carrillo (Toledo, 1919ko urriaren 13a, Madril, 2009ko uztailaren 31), toledoar aktorea izan zen.[1] Paloma Hurtado, Teresa Hurtado eta Fernanda Hurtado aktore komikoen (Hurtado ahizpak hirukotea) ama izan zen.

Mary Carrillo eta haren alaba nagusia, Alicia, 1943an.

Lau alaba izan zituen, Paloma, Teresa eta Fernanda Hurtado aktore eta umoristak, artistikoki Hurtado ahizpak izenekoak.[1] Alabarik nagusiena Alicia zen, eta ez zuen amaren bidea jarraitu, Spantax konpainiaren hegazkinen mantentze-atalean lan egin baitzuen.

Mary Carrillok 81 urterekin bere memoriak idatzi zituen Sobre la vida y el escenario.

Lan ibilbidea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

XX. mendeko espainiar eszenako aktore handienetako bat izan zen, eta 1936an egin zuen debuta Hortensia Gelabert-en konpainian, El juramento de la primorosa lanarekin eta, ondoren, Pepita Díaz-Manuel Colladorenean Nuestra Natacha lanarekin. Espainiako Gerra Zibilaren hasieran Mexikora joan eta Prohibido suicidarse en primavera estreinatu zuen Díaz-Collado konpainiarekin. Hantxe ezkondu zen, hamazazpi urte besterik ez zituela, Habanako Antzoki Nazionalean, Diego Hurtado Álvarez aktorearekin, Alejandro Casona aitabitxi zuela.

Espainiara itzuli zenean, antzerki-ibilbideari ekin zion berriro, eta Benito Perojoren Marianela (1940) filma egin zuen, Benito Pérez Galdósen izen bereko eleberrian oinarritua. Beste hiru film luze filmatu ondoren, pantaila handitik aldendu zen 1958ra arte.

Antzerkian, lehenik María Bassó eta Nicolás Navarroren konpainian hasi zen lanean, eta, berrogeita hamarreko hasieran, Lope de Vega konpainian sartu zen, José Tamayoren zuzendaritzapean. Urrezko Mendeko Espainiako antzerkiaren alderdirik garrantzitsuenak eta antzerki unibertsaleko beste titulu batzuk interpretatu zituen. La vida es sueño lanarekin Parisera joan eta Nazioen Antzokiko I. Jaialdian parte hartu zuen, 1954an, eta Interpretazio Onenaren Saria lortu zuen. Urte horretan bertan Diego Hurtadok aurkitutako testu bat proposatu zion Tamayori, La Alondra (Jean Anouilh). La florista de la reina, La santa hermandad eta La santa virreina ere interpretatu zituen. 1948an, azkenik, bere konpainia sortu zuen. José Tamayo antzerki-zuzendariaren eta Antonio Gala autorearen aktore fetitxea izan zen. Pasadizo batek bere kalitate izugarria erakusten du taulen gainean: Edward Albee, Quién teme a Virginia Woolf filmaren jatorrizko testuaren egilea, Enrique Diosdadorekin batera ikusi zuen Espainian, José Osunak zuzendua, eta hain miretsia geratu zen ezen Metro etxea konbentzitu nahi izan zuen filmerako kontrata zezan, baina azkenean Elizabeth Taylor izan zen aukeratua.

Erregistro dramatikoko zineman

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1958an zinemara itzuli zen, Marco Ferreriren El pisito filmarekin. Hurrengo urteetan, zenbait titulu garrantzitsu egin zituen, eta Mari Carrillok bere gaitasun artistiko handia erakutsi zuen, erregistro dramatikoetan bereziki: El crimen de Cuenca, Pilar Miróren zuzendaritzapean, Mario Camusen La colmena eta Los santos inocentes (1984)... Baina baita komedia-tituluetan ere (Pedro Almodóvarren Entre tinieblas).

1982an arrakasta izan zuen Dario Niccodemiren La enemigarekin. Tauletan agertu zen azken aldiz José Luis Alonso de Santosen Hora de visita antzezlanean. 1995ean oholtza utzi zuen. Bere bizitzako azken urteetan Alzheimer gaitza izan zuen. 2009ko uztailaren 31n hil zen.[1]

Sari hauek jaso zituen, besteak beste: Antzerki Sari Nazionala bi aldiz (1949 eta 1961), Arte Ederren Zirkuluaren domina (bi aldiz, 1948an eta 1982an), Ondas saria 1969an telebistako aktore onenaren saria, Goya saria 1995ean Más allá del jardín filmeko aktore onenaren saria eta Aktoreen Batasunaren saria 1995ean bere ibilbide profesionalagatik.

Antzerki-lanak (hautaketa)

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Nuestra Natacha (1935), Alejandro Casonarena.
  • Prohibido suicidarse en primavera/ Debekatuta dago bere buruaz beste egitea, Alejandro Casonaren udaberrian (1937).
  • La florista de la Reina (1940), Luis Fernández Ardavínena
  • Jose Maria Pemanen La casa/ Etxea (1946).[2]
  • Joaquín Calvo Soteloren La visita que no llamó al timbre/ Txirrina jo ez zuen bisitaria (1949).
  • Al amor hay que mandarlo al colegio/ Maitasuna eskolara bidali behar da ,Jacinto Benaventerena (1950).
  • Joaquín Calvo Soteloren Criminal de guerra/Gerra-kriminala (1951).[3]
  • Doddie Smithen Un día de abril/Apirilaren egun bat (1952).
  • El jefe/Nagusia (1953), Joaquín Calvo Sotelorena[4]
  • Diálogos de Carmelitas (1954), Georges Bernanos.[5]
  • La alondra (1954), Jean Anouilh-ena.
  • Frederick Knotten Crimen perfecto/ Hilketaperfektua (1954).
  • Arthur Miller-en 1954. urteko La muerte de un viajante/ Bidaiari baten heriotza.
  • Calderón de la Barcaren La vida es sueño/ Bizitza ametsa da (1955).
  • Julio César/Julio Zesar (1955), William Shakespearerena.
  • Joaquín Calvo Soteloren Historia de un resentido (1956).[6]
  • La novia del espacio (1956), José López Rubiorena.[7]
  • El cielo dentro de casa (1957), Alfonso Pasoren.[8]
  • El príncipe durmiente (1957), Terence Rattiganena
  • José María Pemánen Los tres etcéteras de Don Simón/Don Simónen hiru etabarrak (1958).
  • Noel Coward-en La encantadora familia Bliss/ Bliss familia xarmagarria (1959).[9]
  • Aurelia y sus hombres/ Aurelia eta bere gizonak (1961), Alfonso Paso-rena.
  • ¿Quién quiere una copla del Arcipreste de Hita?/ Nork nahi du Hitako Artzapezpikuaren kopla bat? (1965), José Martín Recorderena.
  • ¿Quién teme a Virginia Woolf?/ Nor da Virginia Woolfen beldur? (1966), Edward Albee.
  • Divinas palabras (1969), Ramón María del Valle-Inclánena.
  • Bertolt Brecht-en Madre Coraje y sus hijos (1969)
  • Los buenos días perdidos (1972), Antonio Galarena.
  • ¿Por qué corres, Ulises?/ Zergatik zabiltza arineketan? (1975), Antonio Galarena.
  • En busca de Marcel Proust/ Marcel Proust-en bila (1978).
  • La vieja señorita del paraíso/ Paradisuko andereño zaharra (1980), Antonio Galarena.
  • Dario Niccomedi-ren La enemiga/Etsaia (1982).
  • Buenas noches, madre/ Gabon, ama (1984), Concha Velascorekin.
  • La casa de los siete balcones/ Zazpi balkoien etxea (1989), Alejandro Casonarena.
  • Sorpresas/Ustekabeak (1989)
  • Los buenos días perdidos (1991) , Teresa alabarekin
  • José Luis Alonso de Santosen Hora de visita/Bisita-ordua (1994-1995).

Zinema (hautaketa)

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Mamá quiere ser artista/ Amak artista izan nahi du (1997)
  • Fortunata y Jacinta (1980)
  • Eva frente al espejo/ Eva ispiluaren aurrean (1970)
  • Tentazioak
    • Ruiseñor de noviembre/Azaroko txoria (1970eko urriaren 10a)
  • Eleberria
    • Aurora negra/ Aurora beltza (1970eko apirilaren 20a)
  • Alegiak
    • La alforja/ Alforja (1970eko otsailaren 7a)
  • Ipuinak eta elezaharrak
    • Timoteo, el incomprendido/ Timoteo, ulertezina (1968ko abenduaren 4a)
  • Historia naturalak
    • Un trono para mi hijo/Tronua nire semearentzat (1968ko ekainaren 22a)
  • Komedia txikia
    • La visita/ Bisita (1968ko maiatzaren 24a)
  • Betiko antzerkia
    • Para ti es el mundo/ Zuretzat da mundua (1968ko maiatzaren 23a)
    • Secretario particular/ Idazkari partikularra (1971ko martxoaren 4a)
  • Estudio1
    • La casa de los siete balcones/ Zazpi balkoidun etxea (1967ko ekainaren 21a)
    • La rueda/ Gurpila (1967ko azaroaren 14a)
    • Nunca es tarde /Inoiz ez da berandu (1968ko urtarrilaren 9a)
    • La Malquerida (1968ko otsailaren 27a)
    • Ifigenia (1968ko irailaren 17a)
    • La muerte da un paso atrás/ Heriotzak atzera egin du (1969ko uztailaren 8a)
    • Un espíritu burlón (1970eko urtarrilaren 22a)
    • Los blancos dientes del perro/ Txakurraren hortz zuriak (1972ko otsailaren 25a)
    • Diálogos de carmelitas/ Karmeldarren elkarrizketak (1973ko apirilaren 27a)
Zinemako Idazleen Zirkuluaren dominak[10][11]
Urtea Kategoria Filma Emaitza
1959 Aktore nagusi onena El pisito Irabazlea
1982 Aktore onena La colmena Irabazlea
  • Antzerki Sari Nazionala (1949 eta 1961)
  • Arte Ederren Zirkuluaren Urrezko Domina (1948 eta 1982)
  • Valladolideko Urrezko Domina (1955)
  • Parisko Carabelle saria (1956)
  • Bartzelonako Kritikaren Saria (1963)
  • Avilesko Antzerki Saria (1964)
  • York Saria (1966)
  • Ondas saria (1969): Telebistako aktore onena.
  • Ercilla saria, Buenas noches saioagatik, ama (1984).[12]
  • Goya saria (1995): Más allá del Jardín filmeko Aktore Onena.
  • Miguel Mihura Antzerki Saria (1990)
  • Aktoreen Batasunaren Saria (1995), ibilbide profesionalagatik.
  • Pepe Isbert saria, Asociación Nacional de Amigos de los Teatros de España elkarteak emana (2006)

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Mary Carrillo en Internet Movie Database (ingelesez).