Nazionalitate

Nazionalitatea edo herritasuna^[1]^[2] pertsona bat nazio jakin batekoa dela adierazten duen egoera da. Gizarte-zientzietan- zuzenbide pribatuan, zuzenbide konstituzionalean edo nazioarteko harremanetan- nahiko inportantea da. Edonola ere, adiera ezberdinak izan litezke:^[3]

nazionalitate juridiko, administratibo edo pasaportearena: pertsona baten ordenamendu juridiko adierazten du eta horrela badaude britainiarrak, espainiarrak, hegoafrikarrak eta abar.
nazionalitate sozial edo sentimenduarena: pertsona baten komunitate sentimental eta kulturala adierazten du. Horrela, badaude euskaldunak, kurduak, irlandarrak, zuluak eta abar.

Nazionalitatea lortzeko hiru bide daude:

Ius sanguinis edo odolaren eskubidea: ume batek bere gurasoen nazionalitatea izango du.
Ius soli edo lurzoruaren eskubidea: ume batek bere jaiolekuaren nazionalitatea izango du.
Ius domicili edo bizilekuaren eskubidea: pertsona batek bere bizilekuaren nazionalitatea izango du.

Nazionalitate bi edo gehiago izateko eskubidea izatekotan, ius optandi edo aukeratzeko eskubidea dago. Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsalaren 15. atalak honela dio:

«

1. Pertsona orok du nazionalitatea izateko eskubidea.
2. Inori ezingo zaio arrazoirik gabe nazionalitatea kendu, ezta nazionalitatea aldatzeko eskubidea ukatu ere.

»

Beraz, nazionalitatea aldatu eta gal liteke. Pertsona batek nazionalitaterik ez badu, herrigabe du izena.