Edukira joan

2020ko Udako Olinpiar Jokoak

Wikipedia, Entziklopedia askea
2020ko Udako Olinpiar Jokoak
Map
LeloaUnited by Emotion, Unuiĝinta per emocio eta United by Emotion
MotaUdako Olinpiar Jokoak
postponed sports event due to the coronavirus pandemic (en) Itzuli
Honen parte da2020ko Udako Olinpiar eta Paralinpiar jokoak
Denbora-tarte2021eko uztailaren 24a - 2021eko abuztuaren 8a
Data2021
Edizio zenbakia32
← 2016
2024 →
KokalekuTokio
HerrialdeaJaponia
AntolatzaileaTokyo Organising Committee of the Olympic and Paralympic Games (en) Itzuli
Partehartzaile kopuru206
11.420
MaskotaMiraitowa (en) Itzuli
Nork transmititua
Armenia 1 (en) Itzuli, Dentsu (en) Itzuli, Seven Network (en) Itzuli, Österreichischer Rundfunk (en) Itzuli, Caribbean Broadcasting Corporation (en) Itzuli, National State Television and Radio Company of the Republic of Belarus (en) Itzuli, Flemish Radio and Television Broadcasting Organization (en) Itzuli, RTBF (en) Itzuli, Radio Television of BH (en) Itzuli, Grupo Globo (en) Itzuli, BandSports (en) Itzuli, Canadian Broadcasting Corporation, Sportsnet (en) Itzuli, The Sports Network (en) Itzuli, TLN (en) Itzuli, China Central Television, Chunghwa Telecom (en) Itzuli, Radio Television of Croatia (en) Itzuli, Caracol Televisión, Repretel (en) Itzuli, Česká televize (en) Itzuli, Danmarks Radio, Postimees Group (en) Itzuli, Discovery Commmunications, Yleisradio, Georgian Public Broadcaster (en) Itzuli, Hellenic Broadcasting Corporation (en) Itzuli, MTVA (Hungary) (en) Itzuli, RÚV, Rai, Culver Max Entertainment (en) Itzuli, Japan Consortium (en) Itzuli, Radio Television of Kosovo (en) Itzuli, América Móvil (en) Itzuli, Vrio (en) Itzuli, Latvijas Televīzija (mul) Itzuli, TV3 (en) Itzuli, RTL Télé Lëtzebuerg (en) Itzuli, Televisa, TV Azteca, BeIN Sports (en) Itzuli, RTCG (en) Itzuli, Nederlandse Omroep Stichting (mul) Itzuli, SKY TV (en) Itzuli, Television New Zealand (en) Itzuli, Seoul Broadcasting System, Macedonian Radio-television (en) Itzuli, TVNorge (en) Itzuli, Sistema Nacional de Televisión (en) Itzuli, Grupo ATV (en) Itzuli, Telewizja Polska, Rádio e Televisão de Portugal, Televiziunea Română (en) Itzuli, Mediacorp (en) Itzuli, Radio and Television of Slovakia (en) Itzuli, Raidió Teilifís Éireann, Radiotelevizija Slovenija (en) Itzuli, Radiotelevisión Española, SuperSport (en) Itzuli, South African Broadcasting Corporation, Infront Sports & Media (en) Itzuli, Kanal 5 (en) Itzuli, Swiss Broadcasting Corporation (en) Itzuli, Advanced Info Service (en) Itzuli, Suspilne (en) Itzuli, BBC, Eurosport, NBC coverage of the 2020 Summer Olympics (en) Itzuli, Bulgarian National Television (en) Itzuli, Radio Televisyen Malaysia (en) Itzuli, Unifi TV (en) Itzuli eta Astro Malaysia (en) Itzuli
Osatuta
Webguneolympics.com…
IMDB: tt7055646 Facebook: tokyo2020 Twitter: Tokyo2020 Instagram: tokyo2020 Youtube: UChAu4dQjR2vyR5baXOtMvVA TikTok: tokyo2020_official Edit the value on Wikidata

2020ko Udako Olinpiar Jokoak[1] (2020年夏季オリンピック ), ofizialki XXXII. Olinpiadako Jokoak izenez ezagunak, eta Tokio 2020 markarekin ezagunak (東京2020) 2021ean Tokio hirian jokatu ziren Olinpiar Jokoak izan ziren, Nazioarteko Olinpiar Batzordeak (ingelesez IOC) usadioari jarraituz antolatu zituen nazioarteko kirol lehia. Paralinpiar Jokoak ere hiri eta batzorde berek antolatuko dituzte. Bigarrenez jokatu ziren Olinpiar Jokoak Tokion, 1964an ere han izan baitziren.

Jatorriz, 2020ko uztailaren 24tik abuztuaren 9ra izan behar ziren jokoak. 2020ko martxoaren 24an, ordea, COVID-19 pandemiaren eraginez, jokoak urtebetez atzeratzea erabaki zuten Japoniako Gobernuak eta Nazioarteko Olinpiar Batzordeak. Hala ere, Tokyo 2020 izenari eutsi zioten merkataritza markatzat.[2] Jokoak 2021eko uztailaren 23tik abuztuaren 8ra izan ziren.[3]

Hautaketa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Nazioarteko Olinpiar Batzordearen 125. Bilera
2013ko irailaren 7a, Buenos Aires
Hiria Herrialdea 1go txanda Berdinketa 3go txanda
Tokio  Japonia 42 — 60
Istanbul  Turkia 26 49 36
Madril  Espainia 26 45 —
Hiri hautagai kanporatuak
Hiria Herrialdea
Baku  Azerbaijan
Doha  Qatar
Erroma  Italia

Kirolak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

324 domina-diziplina burutu ziren 33 kiroletan. Beisbol/sofbola olinpiar kirol bezala berreskuratu zen, eta beste lau kirol berri gehituko zitzaizkion olinpiar programari: kirol eskalada, karatea, skateboardinga, eta surfa. Dagoeneko programan zeuden kiroletan ere 15 diziplina berri sartu ziren, besteak beste, 3x3 saskibaloia.

Egoitzak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

33 egoitzetatik 28 villa olinpikotik 8 kilometro barruan kokatu ziren. Ondare gunea delakoa, hiriaren ipar-ekialdean, 1964ko jokoen gune nagusia izan zen.

Ondare gunea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Tokioko Olinpiar Estadioa: irekiera eta itxiera ekitaldiak, atletismoa, futbola
  • Yoyogi Nazio Gimnasioa: eskubaloia
  • Tokioko Gimnasio Metropolitarra: ping-ponga
  • Nippon Budokan: judoa, karatea
  • Tokyo International Forum: halterofilia
  • Musashinonomori parkea: txirrindularitza (errepide lasterketen abiapuntua)
  • Ryōgoku Kokugikan: boxeoa

Tokioko Badia gunea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Kasai Rinkai parkea: kanoa (slalom)
  • Ōi Futō Chūō Kaihin parkea: belar hockeya
  • Olympic Aquatics Centre: jauziak, igeriketa, igeriketa sinkronizatua
  • Tokyo Tatsumi International Swimming Center: waterpoloa
  • Yumenoshima parkea: arkua
  • Ariake Arena: boleibola aretoa
  • Olinpiar BMX ibilbidea: txirrindularitza (BMX)
  • Olinpiar Gimnastika Zentroa: gimnastika (artistikoa, erritmikoa, tranpolina)
  • Ariake koliseoa: tenisa
  • Odaiba itsas parkea: triatloia eta igeriketa (maratoia)
  • Shiokaze parkea: boleibola (hondartza)
  • Chuo bohatei: hipika, arraunketa, kanoa (sprint)
  • Aomi kirol urbanoen egoitza: skateboardinga, kirol eskalada

8 km baino urrutiago dauden egoitzak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Asaka eremua: tiroa
  • Musashino basoko kirol-gunea: pentatloi modernoa (esgrima), badmintona
  • Ajimoto estadioa: futbola, pentatloi modernoa (igeriketa, hipika, lasterketa, tiroa), zazpiko errugbia
  • Saitama Super Arena: saskibaloia
  • Enoshima: bela, surfa
  • Makuhari Messe: esgrima, taekwondoa, borroka
  • Baji Koen: hipika
  • Kasumigaseki Country Club: golfa
  • Izu belodromoa: txirrindularitza (pista)
  • Izu mendiko txirindularitza pista: txirrindularitza (mountain bike)
  • Yokohama estadioa, Yokohaman: beisbola, sofbola
  • Fukushima Azuma beisbol estadioa, Fukushiman: beisbola, sofbola
  • Fuji Speedway: txirrindularitza (errepide lasterketen helmuga)
  • Sapporo: atletismoa (maratoia, ibilketa)

Futbol egoitzak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Yokohamako Nazioarteko Estadioa, Yokohaman
  • Saitama estadioa, Saitaman
  • Miyagi estadioa, Miyagin
  • Ajinomoto estadioa, Tokion
  • Kashima futbol estadioa, Kashiman
  • Sapporo Dome, Sapporon
  • Tokioko Olinpiar Estadioa, Tokion

Kiroletik kanpoko egoitzak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Tokioko Hotel Inperiala: Nazioarteko Olinpiar Batzordea
  • Harumi Futo: villa olinpikoa
  • Tokyo Big Sight: nazioarteko prentsa eta hedabideak

Herrialde parte-hartzaileak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

206 Olinpiar Batzorde Nazionalek hartu zuten parte Jokoetan.

2021eko apirilaren 6ean, Ipar Koreak adierazi zuen ez zuela ordezkaritzarik bidaliko Jokoetara, COVID-19aren inguruko kezkengatik. Hau herrialdearen lehen falta izan zen 1988ko Jokoetako boikotetik. Tokiora ordezkaritzarik ez zutenez bidali, 2022ko Pekingo Neguko Olinpiar Jokoetatik alde batera ere utzi ziren.

Hiru herrialdek izendapen berriekin hartu zuten parte. Hauen artean, aipatzekoa da Errusiaren partaidetza, "Errusiar Olinpiar Batzorde" izenarekin burutu zena. Izendaketa berri hau Munduko Anti-Doping Agentziaren erabaki baten ondorioz ipini zen. Erakunde honek 2019an Errusia lau urtez kanporatu zuen nazioarteko leihaketa guztietatik, hango gobernuak Agentziak eskatzen dituen test periodikoetako emaitzetan eragin izateagatik. Agentziaren plana errusiar kirolariak indibidualki lelo neutral batekin leihatzen uztea zen, talde-kiroletatik kanpo utziz. Hala ere, Errusiaren kexaren ondoren, Kirolaren Arbitraje-Epaimahaiak zigorra lausotzea erabaki zuen, eta 2020ko abenduaren 17an erabaki zen kirol guztietan parte hartzen uztea, baina "Errusia" izena, bandera edo ereserkia erabiltzea debekatuz. Beraz, 2021eko otsailaren 19an, "Errusiar Olinpiar Batzorde" izena ofizializatu zen.

Beste bi herrialdeak Eswatini (ordura arte Suazilandia deiturikoa) eta Ipar Mazedonia (ordura arte Mazedoniako Errepublika Yugoslaviar Ordea) izan ziren.

Azkenik, Gineak 2021eko uztailaren 21ean COVID-19ak sortutako kezkengatik ere kirolaririk ez zuela bidaliko adierazi zuen. Hala ere, komunikabideek benetako arrazoia dirua izan zitekeela aitortu zuten, eta horren ondoren erabakia deusestatu eta Jokoetan parte hartzea erabaki zuten.

Irekiera ekitaldia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Karta Olinpikoan xedatutakoaren arabera, hainbat elementuk osatzen dute Olinpiar Jokoen irekiera ekitaldia. Elementu horietako gehienak 1920ko Anberesko Olinpiar Jokoetan ezarri ziren. Zeremonia Japoniako bandera altxatzearekin batera hasi zen, baita ereserki nazionalaren aurkezpenarekin ere. Geroago, herrialdeko kulturaren musika, kantu, dantza, antzerki eta abarren adierazpen artistikoak aurkeztu ziren.

Zeremoniaren zati artistikoaren ondoren, atletek desfilatu egiten dute, herrialdeka bilduta, Estadio Olinpikoan. Greziakoa da, tradizioak ezartzen duen moduan, estadiora sartzen lehena, Olinpiar Jokoen jatorriari ohore egiteko asmoz. Grezia ondoren, Errefuxiatuen Taldea sartu zen, 29 kirolarik osatutako ordezkaritza. Berehala, parte hartzaileen nazioak kanji alfabetoa jarraituz sartu ziren estadiora, Japonia izan zen azkena sartzen. Olinpiar bandera altxatzearekin eta Naruhito Japoniako Enperadorearen diskurtsoarekin batera formalki ematen da Jokoen irekiera. Azkenik, zuzi olinpikoa estadiora sartu zen, eta Naomi Osaka tenislaria arduratu zen pebetontzi olinpikoa pizten[4].

Dominak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Joko hauetan, Bermudak, Qatarrek eta Filipinek haien lehen urrezko dominak lortu zituzten. Hurrenez hurren, Flora Duffy (triatloia), Fares Ibrahim (halterofilia) eta Hidilyn Diaz (halterofilia) izan ziren marka historiko hauek lortu zituzten kirolariak. Gainera, Burkina Fasok, San Marinok etaTurkmenistanek haien historiako lehen dominak lortu zituzten. Haien kasuan, hurrenez hurren, Fabrice Zango (saltu hirukoitza, brontzea), Arianna Perilli (tiroa, brontzea) eta Polina Guryeva (halterofilia, zilarra) kirolariek lortu zituzten.  *   Herrialde antolatzailea

2020ko Udako Olinpiar Jokoetako domina taula[5]
RankingaTaldeaUrreaZilarraBrontzeaGuztira
1 Ameriketako Estatu Batuak (USA)394133113
2 Txina (CHN)38321989
3 Japonia (JPN)*27141758
4 Britainia Handia (GBR)22202264
5 Txinako Errepublika (ROC)20282371
6 Australia (AUS)1772246
7 Herbehereak (NED)10121436
8 Frantzia (FRA)10121133
9 Alemania (GER)10111637
10 Italia (ITA)10102040
11–93Gainontzeko herrialdeak137151205493
Guztira (93 taldea)3403384021080

Bi aldiz eman ziren podio-ekorketak (hau da, herrialde berdinak hiru dominak irabaztea).

Data Kirola Diziplina Taldea Urrea Zilarra Brontzea
Uztailak 27 Txirrindularitza Emakumeen Mendiko Bizikleta Suitza Suitza Jolanda Neff Sina Frei Linda Indergand
Uztailak 31 Atletismoa Emakumeen 100 metroak Jamaika Jamaika Elaine Thompson-Herah Shelly-Ann Fraser-Pryce Sherika Jackson

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ Tokiok antolatuko ditu 2020ko Olinpiar Jokoak. Eitb.com webgunea, 2013ko irailaren 7 1a.
  2. ↑ [https://www.berria.eus/albisteak/179255/olinpiar-jokoak-urtebetez-atzeratzea-erabaki-dute.htm Olinpiar Jokoak urtebetez atzeratzea erabaki dute.
  3. ↑ IOC, IPC, TOKYO 2020 ORGANISING COMMITTEE AND TOKYO METROPOLITAN GOVERNMENT ANNOUNCE NEW DATES FOR THE OLYMPIC AND PARALYMPIC GAMES TOKYO 2020
  4. ↑ Goikoetxea, Jakes. (2021). Entsegu bat, hasteko. Berria.
  5. ↑ (Ingelesez) «Olympic Medal Count | Tokyo 2020 Olympics (Jul 23-Aug 8, 2021)» .. (Noiz kontsultatua: 2021-07-29).[Betiko hautsitako esteka]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=2020ko_Udako_Olinpiar_Jokoak&oldid=9881926"(e)tik eskuratuta