Waterford konderria

Waterford konderria
Irlandako Errepublika
Administrazioa
Estatu burujabe	Irlandako Errepublika
Province of Ireland	Munster
ISO 3166-2	IE-WD
Hiriburua	Waterford
Zatiketa	ikusi Waterford City (en) , Waterford City East (en) , Waterford City South (en) , Tramore–Waterford City West (en) , Comeragh (en) , Dungarvan–Lismore (en) eta Waterford
Geografia
Koordenatuak	52°15′N 7°30′W
Azalera	km²
Mugakideak	Kilkennyko konderria, Tipperaryko konderria eta Corkeko konderria
Demografia
Biztanleria	113.795 (2011)
Dentsitatea	bizt/km²
Ordu eremua	UTC±00:00
Matrikula	W eta WD
waterfordcouncil.ie eta waterfordcoco.ie

Waterford konderria (gaeleraz Contae Phort Láirge) Irlandako hegoaldean dago kokatuta, Munsterreko probintzian. 1.857 km2-ko azalera dauka eta 113.795 biztanle zituen 2011an. Dungarvan dauka hiriburu eta hiri nagusia Waterford/Port Láirge den arren.

Geografia

Natura

Irlanda uhartearen hego-ekialdean kokaturik dago konderria. Bi mendilerrok zeharkatzen dute, Knockmealdown Mountains eta Comeragh Mountains dira, eta punturik garaiena Knockmealdown (794m) da.

Ibairik luzeenak Suir ibaia (184 km, Irlandako laugarrena) eta Blackwater ibaia (169 km) dira.

Hiri nagusiak

• Waterford/Port Láirge (46.747 biztanle), hiriburua
• Tramore/Trá Mhór (10.328)
• Dungarvan/Dún Garbháin (9.427)

Historia

Waterfordeko konderriari "The Déise" (An Déise) esaten zaio, izan ere Meatheko Erresumatik hegoaldera etorritako Déise leinu gaelikoa bertan asentatu baitzen IV eta VIII mendeen artean. IX mendetik aurrera vikingoen influentzia nabaria izan zuen, aipatzekoa da Waterford hiritik 5 kilometrotara dagoen Veðrafjǫrðr ("ardien fiordoa") asentamendua garai hartan Eskandinaviatik kanpora vikingoek izandako herri handiena izan zela.

XII mendean normandiarrek konkistatu eta Dublinen ondoren uharteko bigarren hiri bihurtu zen Waterford. Erreforma Protestantearen aurrean katoliko izaten jarraitu zuen eta Irlandako Konfederazio Katolikoarekin bat egin zuen 1642an. Honek 1649 arte iraun zuen, Oliver Cromwell iritsi eta ingelesen nagusitasuna berrezarri arte.

Ondasun nabarmenak

• Lismore gaztelua
• Ardmoreko San Declan eliza
• Tramoreko hondartza

Pertsona ezagunak

• Robert Boyle (1627-1691), fisikari eta kimikaria.
• William Hobson (1792-1842), Zelanda Berriko gobernadorea
• Thomas Francis Meagher (1823-1867), 1848ko Irlandako matxinadako buruzagietako bat.
• Ernest Thomas Sinton Walton (1903-1995), fisikaria.
• George Morrison (1922- ), dokumental zuzendaria
• Shay Brennan (1937-2000), Manchester United taldeko futbolaria
• John O'Shea (1981- ), Manchester United taldeko futbolaria.

Kirolak

Konderriko kirol nagusia futbola da. Waterford United F.C. taldeak 6 Liga eta 2 Kopa lortu ditu. 60. hamarkada eta 70. hasieran Irlandako talderik indartsuena izan zen.

Joko gaelikoei dagokienez konderriko taldeak bi aldiz irabazi du Irlandako Hurling txapelketa nagusia, 1948 eta 1959an.

Iruditegia

• 
  Lismore gaztelua
• 
  Ardmoreko San Declan katedrala
• 
  Waterford
• 
  Waterfordeko Reginald's Tower dorrea
• 
  Tramoreko hondartza
• 
  Dungarvan
• 
  Dunmore East arrantzale herria

Kanpo estekak

• Waterfordeko konderriko webgune ofiziala

• Datuak: Q184594
• Multimedia: County Waterford / Q184594