Benito Pérez Galdós
Benito Pérez Galdós | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
(1903) | |||||||
1914ko martxoaren 2a - 1916ko martxoaren 16a Barrutia: Las Palmas (en)
1907ko maiatzaren 6a - 1914ko urtarrilaren 2a Barrutia: Madril
1886ko maiatzaren 5a - 1890eko abenduaren 29a Barrutia: Guayama (en) | |||||||
Bizitza | |||||||
Jaiotza | Las Palmas Kanaria Handikoa, 1843ko maiatzaren 10a | ||||||
Herrialdea | Espainia | ||||||
Bizilekua | calle de Hilarión Eslava (en) | ||||||
Lehen hizkuntza | gaztelania | ||||||
Heriotza | calle de Hilarión Eslava (en) , 1920ko urtarrilaren 4a (76 urte) | ||||||
Hobiratze lekua | La Almudenaren hilerria | ||||||
Familia | |||||||
Ezkontidea(k) | ezkongabea | ||||||
Bikotekidea(k) | |||||||
Haurrideak | ikusi
| ||||||
Hezkuntza | |||||||
Hizkuntzak | gaztelania | ||||||
Jarduerak | |||||||
Jarduerak | idazlea, antzerkigilea, politikaria, eleberrigilea, kazetaria eta poeta | ||||||
Lantokia(k) | Madril | ||||||
Jasotako sariak | |||||||
Kidetza | Real Academia Española | ||||||
Mugimendua | errealismoa | ||||||
Genero artistikoa | dramaturgia antzerkia | ||||||
Sinesmenak eta ideologia | |||||||
Alderdi politikoa | Republican–Socialist Conjunction (en) Reformist Party (en) | ||||||
| |||||||
Benito Pérez Galdós (Las Palmas de Gran Canaria, 1843ko maiatzaren 10a - Madrid, 1920ko urtarrilaren 4a) idazle kanariar emankorra izan zen, XIX. mendeko literatura espainiarraren garrantzitsuenetarikoa.
Eleberri historikoa eta kronikak landu zituen bereziki, "Episodios Nacionales" lan handia izanda ezagunena. Bertan, Espainiako historia kontatzen du 1805etik 1880 arte, Espainiako Independentziaren Gerra eta Gerra Karlistak barne.
Aipatzekoa da halaber Fortunata y Jacinta eleberri errealista.
Euskal jatorrikoa zen, amaren aldeko aitona, Domingo Galdos Alkorta, azkoitiarra baitzen. XVIII. mende amaieran Inkisizioko idazkari izendatu zuten Kanarietan eta hara joan zen bizitzera.[1][2]
Bibliografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Eleberriak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- La Fontana de Oro (1870)
- La sombra (1871)
- El audaz (1871)
- Doña Perfecta (1876)
- Gloria (1877)
- La familia de León Roch (1878)
- Marianela (1878)
- La desheredada (1881)
- El doctor centeno (1883)
- Tormento (1884)
- La de Bringas (1884)
- El amigo manso (1882)
- Lo prohibido (1884-85)
- Fortunata y Jacinta (1886-7)
- Miau (1888)
- La incógnita (1889)
- Torquemada en la hoguera (1889)
- Realidad (1889)
- Ángel Guerra (1890-1)
- Tristana (1892)
- Nazarín (1895)
- Halma (1895)
- Misericordia (1897)
- El abuelo (1904)
Episodios nacionales
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1872tik 1912ra idatzitako 46 eleberri historikoren sorta mardula da, bost multzotan banatuta. Hirugarren multzoan Euskal Herriari buruzkoak agertzen dira bereziki:
Lehen multzoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Trafalgar
- La Corte de Carlos IV
- El 19 de marzo y el 2 de mayo
- Bailén
- Napoleón en Chamartín
- Zaragoza
- Gerona
- Cádiz
- Juan Martín el Empecinado
- La Batalla de los Arapiles
Bigarren multzoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- El equipaje del rey José
- Memorias de un cortesano de 1815
- La segunda casaca
- El Grande Oriente
- 7 de julio
- Los cien mil hijos de san Luis
- El terror de 1824
- Un voluntario realista
- Los Apostólicos
- Un faccioso más y algunos frailes menos
Hirugarren multzoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Zumalacárregui
- Mendizábal
- De Oñate a La Granja
- Luchana
- La campaña del Maestrazgo
- La estafeta romántica
- Vergara
- Montes de Oca
- Los Ayacuchos
- Bodas Reales
Laugarren multzoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- La tormentas del 48
- Narváez
- Los duendes de la camarilla
- La Revolución de Julio
- O'Donnell
- Aita Tettauen
- Carlos V en La Rápita
- La vuelta al mundo en la Numancia
- Prim
- La de los tristes destinos
Bosgarren multzoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- España sin rey
- España trágica
- Amadeo I
- La Primera República
- De Cartago a Sagunto
- Cánovas
- Sagasta
Antzerkia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Realidad (1892)
- La loca de la casa (1893)
- Gerona (1893).
- La de San Quintín (1894)
- Los condenados (1894)
- Voluntad (1895)
- La fiera (1896)
- Doña Perfecta (1896)
- Electra (1901)
- Alma y vida (1902)
- Mariucha (1903)
- Amor y ciencia (1905)
- Bárbara (1905)
- Zaragoza (1908)
- Pedro Minio (1908)
- Casandra (1910)
- Celia en los infiernos (1913).
- Alceste (1914).
- Sor Simona (1915)
- El tacaño Salomón (1916).
- Santa Juana de Castilla (1918).
- Antón Caballero (1921).
Ikus, gainera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ http://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/perez-galdos-benito/ar-124063/
- ↑ ARANBARRI ETXANIZ, Simon: ''Azkoiti. Musikalariak, idazleak, pentsalariak (Musikari, literaturari, politikari, filosofiari eta teologiari buruz azterketa saioa)''. Oiartzun: 1990. 397. orrian.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Benito Pérez Galdós |