Balkanetako Bigarren Gerra: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary Etiketak: Ikusizko edizioa Mugikor edizioa Mugikor web edizioa |
No edit summary Etiketak: Ikusizko edizioa Mugikor edizioa Mugikor web edizioa |
||
12. lerroa: | 12. lerroa: | ||
| egoera = |
| egoera = |
||
| gudulari1 = [[Fitxategi: Flag of Bulgaria.svg|25px]] [[Bulgariako Erresuma|Bulgaria]] |
| gudulari1 = [[Fitxategi: Flag of Bulgaria.svg|25px]] [[Bulgariako Erresuma|Bulgaria]] |
||
| gudulari2 = [[Fitxategi:Flag of Kingdom of Serbia from 1882-1918.png|25px]] [[Serbiako Erresuma|Serbia]] <br />[[Fitxategi: Flag of Romania.svg|25px]] [[Errumaniako Erresuma|Errumania]]<br />[[Fitxategi:State Flag of Greece (1863-1924 and 1935-1973).svg|25px]] [[Greziako Erresuma|Grezia]]<br />[[Fitxategi:Flag of Montenegro (1905–1918).svg|25px]] [[Montenegroko Erresuma|Montenegro]] <br />[[Fitxategi:Ottoman Flag.svg|25px]] [[Otomandar Inperioa]] <br> <br> '''Noren laguntza''' <br> {{banderaikur|Errusiar Inperioa}} [[Errusiar Inperioa]] |
| gudulari2 = [[Fitxategi:Flag of Kingdom of Serbia from 1882-1918.png|25px]] [[Serbiako Erresuma|Serbia]] <br />[[Fitxategi: Flag of Romania.svg|25px]] [[Errumaniako Erresuma|Errumania]]<br />[[Fitxategi:State Flag of Greece (1863-1924 and 1935-1973).svg|25px]] [[Greziako Erresuma|Grezia]]<br />[[Fitxategi:Flag of Montenegro (1905–1918).svg|25px]] [[Montenegroko Erresuma|Montenegro]] <br />[[Fitxategi:Ottoman Flag.svg|25px]] [[Otomandar Inperioa]] <br> <br> '''Noren laguntza''' <br> {{banderaikur|Errusiar Inperioa}} [[Errusiar Inperioa]] {{#tag:ref|[[Errusiar Inperioa|Errusia]]k [[Serbaiko Erresuma|Serbia]] eta [[Montenegroko Erresuma|Montenegro]] laguntzen ditu [[Balkanetako Lehen Gerra]]tik, baina Serbia Tratatuan proposatu gabeko konkistatutako lurraldeek bulgariar akusazioagatik, [[Bulgariako Erresuma|Bulgaria]]k gerra deklaratzen dio Serbiari. Horregatik, Errusiak Serbia eta Montenegro laguntzen ditu berriro, [[Otomandar Inperioa]]rekin ([[Edirne]] eta Ekialdeko [[Trazia]]ko lurraldeagatik) eta [[Errumaniko Erresuma|Errumaniarekin]] ([[Dobruja]] berreskuratzeko) batera Bulgariatik}} |
||
| komandante1 = [[Fitxategi: Flag of Bulgaria.svg|25px]] [[Mihail Savov]]<br />[[Fitxategi: Flag of Bulgaria.svg|25px]] [[Vasil Kutintxev]]<br /> [[Fitxategi: Flag of Bulgaria.svg|25px]] [[Nikola Ivanov]]<br /> [[Fitxategi: Flag of Bulgaria.svg|25px]] [[Radko Dimitriev]]<br />[[Fitxategi: Flag of Bulgaria.svg|25px]] [[Stilijan Kovatxev]]<br /> [[Fitxategi: Flag of Bulgaria.svg|25px]] [[Stefan Toshev]] |
| komandante1 = [[Fitxategi: Flag of Bulgaria.svg|25px]] [[Mihail Savov]]<br />[[Fitxategi: Flag of Bulgaria.svg|25px]] [[Vasil Kutintxev]]<br /> [[Fitxategi: Flag of Bulgaria.svg|25px]] [[Nikola Ivanov]]<br /> [[Fitxategi: Flag of Bulgaria.svg|25px]] [[Radko Dimitriev]]<br />[[Fitxategi: Flag of Bulgaria.svg|25px]] [[Stilijan Kovatxev]]<br /> [[Fitxategi: Flag of Bulgaria.svg|25px]] [[Stefan Toshev]] |
||
| komandante2 = [[Fitxategi:Flag of Kingdom of Serbia from 1882-1918.png|25px]] [[Radomir Putnik]]<br /> [[Fitxategi: Flag of Romania.svg|25px]] [[Fernando I.a Errumaniakoa]]<br /> [[Fitxategi: Flag of Romania.svg|25px]] [[Alexandru Averescu]]<br /> [[Fitxategi:State Flag of Greece (1863-1924 and 1935-1973).svg|25px]] [[Konstantino I.a Greziakoa]]<br /> [[Fitxategi:Ottoman Flag.svg|25px]] [[Ahmet Izzet Pasha]] |
| komandante2 = [[Fitxategi:Flag of Kingdom of Serbia from 1882-1918.png|25px]] [[Radomir Putnik]]<br /> [[Fitxategi: Flag of Romania.svg|25px]] [[Fernando I.a Errumaniakoa]]<br /> [[Fitxategi: Flag of Romania.svg|25px]] [[Alexandru Averescu]]<br /> [[Fitxategi:State Flag of Greece (1863-1924 and 1935-1973).svg|25px]] [[Konstantino I.a Greziakoa]]<br /> [[Fitxategi:Ottoman Flag.svg|25px]] [[Ahmet Izzet Pasha]] |
21:56, 14 ekaina 2023ko berrikusketa
Balkanetako Bigarren Gerra | |||
---|---|---|---|
Data | 1913ko ekainaren 16a – 1913ko uztailaren 18a | ||
Lekua | Balkanak | ||
Emaitza | Bulgariaren porrota | ||
Gudulariak | |||
| |||
Buruzagiak | |||
| |||
Indarra | |||
| |||
Galerak | |||
|
1913ko ekainak 1ean Greziak eta Serbiak amaitutzat eman zuten ordura arte Bulgariarekin izan zuten aliantza, urte horretako ekainak 29an Balkanetako Bigarren Gerra eragin zuena.
Londresko Itunak tirabirak eragin zituen balkaniar aliatuen artean, bereziki Serbia eta Bulgariaren artean. Tirabira hauen arrazoietako bat Bulgariak bulgariar kontrolpean zeuden Mazedoniako zenbait guneren jabetzari buruzko Serbiaren aldarrikapena ez zuela errekonozitzen zen. Gainera, Serbiak mendeku hartu nahi zuen Adriatikoko kostaldean lurralderik lortu ez izanagatik.
1913ko ekainak 29an, bere gobernuaren aginduetara lan egiten ez zuen general batek serbiar posizio defentsiboak eraso zituen. Bulgariar gobernuak eraso honen berri ez zuela adierazi zuen arren, Greziak eta Serbiak Bulgariari gerra deklaratu zioten uztailak 8an.
Bi aste beranduago, beste horrenbeste egin zuten Errumaniak, Montenegrok eta Otomandar Inperioak. Uztailak 30ean, bulgariarrek, koalizio honi aurre egiteko gai ez zirenak, armistizio bat eskatu zuten, eman zitzaiena.
Negoziaketetan zehar Serbiak Albania inbaditu zuen, eta soilik austriar ultimatum baten ondoren erretiratu zen.
Honen ondorio izan zen bake hitzarmenaren arabera, Bukaresteko Hitzarmena deitua eta errumaniar hiriburuan abuztuak 10ean sinatua, Bulgariak bere lurraldearen zati handi bat galdu zuen, horien artean Errumaniari eman zitzaizkion 7.700 kilometro karratu. Beste konpentsazio batzuen artean, Mazedoniaren zatirik gehiena Serbia eta Greziaren zati izatera pasa zen. Bulgariak ere bere lurraldearen zati handi bat eman behar izan zion Otomandar Inperioari beranduago akordio batzuen arabera.
Balkanetako Gerrek eragin sakona izan zuten Europako historian zehar. Otomandar Inperioaren eta Bulgariaren desagerpenak ere, Europa hego-mendebaldean oso arriskutsuak ziren tirabirak sortu zituen.
Bake hitzarmenek Serbiar estatu indartsu eta anbiziotsu bat sortzea erraztu zuten, baina ondoko Austria-Hungariako Inperioan serbiarren aurkako gorroto eta beldurra ere sortu zuten. 1914an, Austriako artxidukea eta tronu inperialaren oinordekoa zen Franz Ferdinand Austriakoaren hilketak, Austria-Hungariari Serbia inbaditzeko aitzakia eman zion, hala, Lehen Mundu Gerra abiaraziz.
Ikus, gainera
Erreferentziak
- ↑ Errusiak Serbia eta Montenegro laguntzen ditu Balkanetako Lehen Gerratik, baina Serbia Tratatuan proposatu gabeko konkistatutako lurraldeek bulgariar akusazioagatik, Bulgariak gerra deklaratzen dio Serbiari. Horregatik, Errusiak Serbia eta Montenegro laguntzen ditu berriro, Otomandar Inperioarekin (Edirne eta Ekialdeko Traziako lurraldeagatik) eta Errumaniarekin (Dobruja berreskuratzeko) batera Bulgariatik
- ↑ a b c Hall (2000), p. 117.
- ↑ Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, p. 323.
- ↑ a b c Hall (2000), p. 135.
- ↑ (Grezieraz) Kalkulua. Greziar Armada, 12 or...
- ↑ Hall (2000), p. 118.
- ↑ Hall (2000), p. 119.
Bibliografia
Erickson, Edward J.; Bush, Brighton C.. (2003). Defeat in Detail: The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913. Greenwood Publishing Group ISBN 0-275-97888-5..
Hall, Richard C.. (2000). The Balkan Wars, 1912–1913: Prelude to the First World War. Routledge ISBN 0-415-22946-4..
Kanpo estekak
Schurman, Jacob Gould. (2004). The Balkan Wars 1912 to 1913. Kessinger Publishing ISBN 1-4191-5345-5..
- Balkanetako Gerrak
- 1913ko gatazkak
- Serbiako historia
- Errumaniako historia
- Bulgariako historia
- Bulgariak parte hartutako gerrak
- Serbiak parte hartutako gerrak
- Greziak parte hartutako gerrak
- Montenegrok parte hartutako gerrak
- Errumaniak parte hartutako gerrak
- Otomandar Inperioak parte hartutako gerrak
- Balkanetan gertatutako gerrak
- Bulgaria-Turkia harremanak
- Bulgaria-Serbia harremanak
- Bulgaria-Montenegro harremanak
- Bulgaria-Errumania harremanak
- Bulgaria-Grezia harremanak