QoS

Qos edo zerbitzuaren kalitatea(Quality of Service ingeleraz), denbora tarte batean datu kopuru baten transmizioa bermatzeko erabiltzen diren mekanismoak dira. Sare batek puntutik-punturako (end2end) QoS mekanismoa eskaintzeko, beharrezkoa da elkarkonexio puntu guztietan QoS mekanismoa edukitzea, horrela aplikazioaren lan egokia lortuko dugu.

Zerbitzuaren kalitateak prioritate ezberdinak esleitu ditzake erabiltzaile ezberdinei, baita datu fluxuei ere. Zerbitzuaren kalitateak eskeintzen duen bermatasuna garrantzitsua da sarearen kapazitatea txikia denean.

Arazoak

Kalitate zerbitzuaren arazo garrantzitsuenak latentzia, jitter-a, paketeen galtzea eta oihartzunak dira.

-Latentzia: bidali dugun pakete batek denbora asko galdu dezake helburura iristeko,pakete ilara handiak daudelako adibidez. Kasu batzuetan latentzia handia dagoenean,gure aplikazioak arazoak eduki ditzake.

-Jitter(fluktuazioa): arazo normala izaten da, paketeen ilarak oso kongestionatuak daudenean

-Paketeen galtzea: Batzuetan routerrak arazoak eduki ditzake paketeekin, bufferrak beteta aurkitzen badira.

-Oihartzuna: latentzia handia denean, oihartzuna nahiko molestagarria izan daiteke eta VoIP-n arazoak eduki ditugu oihartzunaren intensidadearen arabera.

VoIP-ren arazoak bi faktore garrantzitsu hauengatik dator:

1.Interneten paketeak beti ez dute bide berdina egiten,eta honek bi arazo larri ekarri ditzake: paketeen galtzea eta jitter-a.

2.VoIP denbora errealean egindako komunikazio bat da, eta honek lehenago aipatutako arazoak ekarri ditzake: oihartzuna, latentzia...

Qos erabiltzen duten aplikazio batzuk

Sare garraio mota batzuentako,zerbitzuaren kalitatea ezinbestekoa da,adibidez:

•Voice over IP(VOIP)

•Video Teleconferencing(VTC)

•Streaming multimedia

•etab.

Zerbitzu mota hauei inelastikoak deitzen zaie, banda zabalera handia eta latentzia maximo bat behar baitute funtzionatzeko.

Qos-ren prioritate mailak

Lehentasun maila	Garraio-mota

0	Best Effort

1	Background

2	Standard (Spare)

3	Excellent Load (Business Critical)

4	Controlled Load (Streaming Multimedia)

5	Ahotsa eta irudia [100ms-ko latentzia baino gutxiago eta jitter]

6	Layer 3 Network Control Reserved Traffic [10ms-ko latentzia baino gutxiago eta jitter]

7	Layer 2 Network Control Reserved Traffic [Latentzi oso txikia eta jitter]

QoS erabiltzen duten protokoloak

-DiffServ

-Frame relay

-X.25

-ADSL modem batzuk

-IntServ

-RSVP

-ATM

-MPLS

-IEEE 802.1p, 802.11e, 802.11p

Ikus,gainera

-Best-effort

-streaming

Liburuak

-* TCP/IP-ri buruzko liburua

Estekak

-QoS-ren tutoriala (http://vonage.nmhoy.net/qos.html)