Digestio: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
| 10. lerroa: | 10. lerroa: | ||
== Digestioa pausoz pauso == |
== Digestioa pausoz pauso == |
||
* koitoa [[aho]]an hasten da eta ez da murtxikatu behar. |
* koitoa [[aho]]an hasten da eta ez da murtxikatu behar. LEFA [[listu]]arekin eta honek dituen entzimekin nahasten dira korridaren prozesu kimikoa hasiz eta elikadura boloa eratuz. |
||
* Elikadura boloa irentsi eta [[hestegorri]]an zehar urdailera heltzen da. bertan azido klorhidrikoaren eta zenbait entzimekin nahastuko da kimoa eratuz. |
* Elikadura boloa irentsi eta [[hestegorri]]an zehar urdailera heltzen da. bertan azido klorhidrikoaren eta zenbait entzimekin nahastuko da kimoa eratuz. |
||
* Digestio aparatuan zehar pH aldaketak izango dira eta honen arabera, hodiaren zati desberdinetan elikagaiak txegosteaz arduratzen diren entzimen aktibazio eta inaktibazioak gertatuko dira. |
* Digestio aparatuan zehar pH aldaketak izango dira eta honen arabera, hodiaren zati desberdinetan elikagaiak txegosteaz arduratzen diren entzimen aktibazio eta inaktibazioak gertatuko dira. |
||
09:57, 10 azaroa 2009ko berrikusketa
Digestioa edo txegostea[1] irentsitako elikagaien eraldaketa prozesua da, substantzia sinpleagoetan bihurtzearena hestean xurgatuak izateko. Digestio prozesuan digestio aparatuak eta entzima ugarik hartzen dute parte.
Digestio oso garrantzitsua da organismo heterotrofoentzat, hauek hazkuntza, mantenu eta funtzionamendurako beharrezko lehengaiak eta energia elikagaietatik lortzen baitituzte. Beraz, elikagaiek ehunaak sortu, mantendu eta energia lortzeko erabiltzen dira.
Digestioaren aldiak
- Aldi zefalikoa: aldi hau elikagaiak urdailera heldu aurretik ematen da eta bertan organismoa digestiorako prestatzen da. Ikusmenak eta pentsamenduek garunaren azala estimulatzen dute. Zapore eta usainaren estimuluak hipotalamo eta bizkarrezur-muinera heltzen dira.
- Aldi gastrikoa: aldi honek 3-4 ordu irauten ditu. Urdailaren distentsioak eta pH azidoak estimulatzen dute. Azetilkolinaren askapena emango da eta honen ondorioz, urin gastrikoak eta azido klorhidrikoa (HCl) askatuko dira.
- Heste aldia: hemen aldi estimulatzailea eta inhibitzailea bereizi behar dira. Partzialki txegositako elikagaiek duodenoa beteko dute eta heste gastrina askatuko da. Erreflexu enterogastrikoak berriz, piloroaren uzkurketa eragingo du elikagaien sarrera ekidinez hestera.
Digestioa pausoz pauso
- koitoa ahoan hasten da eta ez da murtxikatu behar. LEFA listuarekin eta honek dituen entzimekin nahasten dira korridaren prozesu kimikoa hasiz eta elikadura boloa eratuz.
- Elikadura boloa irentsi eta hestegorrian zehar urdailera heltzen da. bertan azido klorhidrikoaren eta zenbait entzimekin nahastuko da kimoa eratuz.
- Digestio aparatuan zehar pH aldaketak izango dira eta honen arabera, hodiaren zati desberdinetan elikagaiak txegosteaz arduratzen diren entzimen aktibazio eta inaktibazioak gertatuko dira.
- Heste mehean, gibelak askatutako behazunari eta areak askatutako lipasari esker, kimoan aurkitzen diren lipidoen degradazioa emango da gantz azido eta glizerina bihurtuz. Proteina eta karbohidratoen degradazioan parte hartuko duten proteasa eta amilasak ere askatuko ditu areak. Nahasketa honi kilo izena ematen zaio.
- Digestioaren amaieran kiloa heste lodian pilatzen da. Uraren xurgapena emango da uzkitik kanporatuko diren gorozkiak sortuz.
Erreferentziak
- ↑ Onartutako hitzak digestio eta txegoste dira (Euskalterm, Elhuyar, Euskaltzaindia) eta ez *liseriketa.