Edukira joan

Errefau min: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
EmausBot (eztabaida | ekarpenak)
t Robota: hizkuntza arteko 1 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:q26545 orrian
(7 erabiltzailek tartean egindako 12 berrikusketa ez dira erakusten)
1. lerroa: 1. lerroa:
{{taxotaula infotaula
{{taxotaula automatikoa
| image = Armoracia rusticana.jpg
| kolorea = lightgreen
| image2 = Kren Verkauf.jpg
| izena = Errefau mina
| name = Errafau min
| irudia = Armoracia rusticana.jpg
| taxon = Armoracia rusticana
| irudiaren tamaina = 250px
| authority = [[G.Gaertn.]], [[B.Mey.]] & [[Scherb.]]
| irudiaren testua = Errefau mina (''Armoracia rusticana'')
|2 irudia = Kren Verkauf.jpg
|2 irudiaren tamaina = 250px
|2 irudiaren testua = Errefau minaren erroak
| erreinua = [[Plantae]]
| banaketa = [[Landare loreduna|Magnoliophyta]]
| klasea = [[Magnoliopsida]]
| ordena = [[Brassicales]]
| familia = [[Brassicaceae]]
| generoa = ''[[Armoracia]]''
| espeziea = '''''A. rusticana'''''
| binomial = '''Armoracia rusticana'''
| binomial aditua = [[G.Gaertn.]], [[B.Mey.]] & [[Scherb.]]
}}
}}


'''Errefau mina''' (''Armoracia rusticana'') [[Brassicaceae]] familiako landare bizikor bat da. Gaur egun, mundu osora hedatu da, baina baliteke berez Europako ekialdekoa eta Asiako mendebaldekoa izatea. Metro eta erdiko altuera hartzen du, eta hostoak berde ilunak dira.
'''Errefau mina''' (''Armoracia rusticana'') [[Brassicaceae]] familiako [[landare bizikor]] bat da. Gaur egun, mundu osora hedatu da, baina baliteke berez Europako ekialdekoa eta Asiako mendebaldekoa izatea. Metro eta erdiko altuera hartzen du, eta hostoak berde ilunak dira.


Sendabelar gisa eta lurringintzarako erabili da XIII. mendeaz geroztik. Horretarako, erroa baliatzen da. Ebakitzen denean, esentzia lurrunkor eta sarkorrak askatzen ditu, eta narritagarria da, amoniakoa bezala, eta negar-eragilea. Hosto berriak aroma emateko erabiltzen dira.
Sendabelar gisa eta lurringintzarako erabili da XIII. mendeaz geroztik. Horretarako, erroa baliatzen da. Ebakitzen denean, esentzia lurrunkor eta sarkorrak askatzen ditu, eta narritagarria da, amoniakoa bezala, eta negar-eragilea. Hosto berriak aroma emateko erabiltzen dira.
29. lerroa: 17. lerroa:
== Sinonimia ==
== Sinonimia ==


* ''Armoracia amoracia'' ([[L.]]) [[Cockerell]], Fl. Boulder Colorado 130. 1911, orth. var.
* ''Armoracia amoracia'' ([[Lineo|L.]]) [[Cockerell]], Fl. Boulder Colorado 130. 1911, orth. var.
* ''Armoracia armoracia'' (L.) Cockerell ex [[Daniels]], Univ. Missouri Studies, Sc. Ser., 2. No. 2, 130. 1911, nom. inadmiss.
* ''Armoracia armoracia'' (L.) Cockerell ex [[Daniels]], Univ. Missouri Studies, Sc. Ser., 2. No. 2, 130. 1911, nom. inadmiss.
* ''Armoracia lapathifolia'' [[Gilib.]], Fl. Lituan., 2 : 53. 1782. nom. inval.
* ''Armoracia lapathifolia'' [[Gilib.]], Fl. Lituan., 2 : 53. 1782. nom. inval.
* ''Armoracia lapathifolia'' [[Usteri]], Delect. op. bot. vol. 2, 359. 1793
* ''Armoracia lapathifolia'' [[Usteri]], Delect. op. bot. vol. 2, 359. 1793
* ''Armoracia rustica'' [[Schur]], Verh. Siebenb. Ver. Naturw. 4. 8. 1858
* ''Armoracia rustica'' [[Schur]], Verh. Siebenb. Ver. Naturw. 4. 8. 1858
* ''Armoracia sativa'' [[Bernh.]], Syst. Verz. Erfurt, 189. 1800.
* ''Armoracia sativa'' [[Bernh.]], Syst. Verz. Erfurt, 189. 1800.
* ''Cochlearia armoracia'' L., Sp. Pl., 648. 1753.
* ''Cochlearia armoracia'' L., Sp. Pl., 648. 1753.
* ''Cochlearia lancifolia'' [[Stokes]], Bot. Mat. Med., 3 : 437. 1812, nom. illeg.
* ''Cochlearia lancifolia'' [[Stokes]], Bot. Mat. Med., 3 : 437. 1812, nom. illeg.
* ''Cochlearia variifolia'' [[Salisb.]], Prodr. 267. 1796, nom. illeg.
* ''Cochlearia variifolia'' [[Salisb.]], Prodr. 267. 1796, nom. illeg.
* ''Crucifera armoracia'' ([[L.]]) [[E.H.L.Krause]], Fl. Deutschl., ed. 2, 6 : 54. 1902
* ''Crucifera armoracia'' ([[Lineo|L.]]) [[E.H.L.Krause]], Fl. Deutschl., ed. 2, 6 : 54. 1902
* ''Nasturtium armoracia'' (L.) [[Fries]], Corp. Fl. Prov. Suec,, Fl. scan. 65. 1835
* ''Nasturtium armoracia'' (L.) [[Fries]], Corp. Fl. Prov. Suec,, Fl. scan. 65. 1835
* ''Radicula armoracia'' (L.) [[B.L.Rob.]], Rhodora 10:32. 1908
* ''Radicula armoracia'' (L.) [[B.L.Rob.]], Rhodora 10:32. 1908
44. lerroa: 32. lerroa:
* ''Rorippa armoracia'' (L.) [[Hitchc.]], Spring Fl. Manhatt., 18. 1894.
* ''Rorippa armoracia'' (L.) [[Hitchc.]], Spring Fl. Manhatt., 18. 1894.


== Kanpo loturak ==
== Kanpo estekak ==
{{commonskat|Armoracia rusticana}}
{{Elhuyar-HPS 2012 | data=2012/11/29}}
{{Elhuyar-HPS 2012 | data=2012/11/29}}
{{autoritate kontrola}}
{{Usain-belar eta espeziak}}


[[Kategoria:Brassicaceae]]
[[Kategoria:Brassicaceae]]
[[Kategoria:Sendabelarrak]]
[[Kategoria:Sendabelarrak]]
[[Kategoria:Ongailuak]]
[[Kategoria:Usain-belarrak]]
[[Kategoria:Europako flora]]
[[Kategoria:Europako flora]]
[[Kategoria:1800. urtean deskribatutako taxoiak]]
[[Kategoria:Lineok deskribatutako taxoiak]]

18:28, 8 urtarrila 2021ko berrikusketa

Errefau min
Iraute egoera

Arrisku txikia  (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaPlantae
OrdenaBrassicales
FamiliaBrassicaceae
LeinuaCardamineae
GeneroaArmoracia
Espeziea Armoracia rusticana
Datu orokorrak
Gizakiak ateratzen dizkion produktuakhorseradish root (en) Itzuli

Errefau mina (Armoracia rusticana) Brassicaceae familiako landare bizikor bat da. Gaur egun, mundu osora hedatu da, baina baliteke berez Europako ekialdekoa eta Asiako mendebaldekoa izatea. Metro eta erdiko altuera hartzen du, eta hostoak berde ilunak dira.

Sendabelar gisa eta lurringintzarako erabili da XIII. mendeaz geroztik. Horretarako, erroa baliatzen da. Ebakitzen denean, esentzia lurrunkor eta sarkorrak askatzen ditu, eta narritagarria da, amoniakoa bezala, eta negar-eragilea. Hosto berriak aroma emateko erabiltzen dira.

Erroa, arraspatu edo eho ondoren, ongailu bat egiteko erabiltzen da, eta ziapearen ordezko gisa baliatzen da. Erresuma Batuan, horseradish deritzote, eta Frantzian, raifort.

Landare diuretikoa da, eskorbutuaren aurkakoa, eta digestioaren lagungarria. Bestalde, errotik peroxidasa entzima lortzen da, test kimikoetan oxidatzaile gisa erabilia. Erroaren zukua kosmetikan erabiltzen da.

Sinonimia

  • Armoracia amoracia (L.) Cockerell, Fl. Boulder Colorado 130. 1911, orth. var.
  • Armoracia armoracia (L.) Cockerell ex Daniels, Univ. Missouri Studies, Sc. Ser., 2. No. 2, 130. 1911, nom. inadmiss.
  • Armoracia lapathifolia Gilib., Fl. Lituan., 2 : 53. 1782. nom. inval.
  • Armoracia lapathifolia Usteri, Delect. op. bot. vol. 2, 359. 1793
  • Armoracia rustica Schur, Verh. Siebenb. Ver. Naturw. 4. 8. 1858
  • Armoracia sativa Bernh., Syst. Verz. Erfurt, 189. 1800.
  • Cochlearia armoracia L., Sp. Pl., 648. 1753.
  • Cochlearia lancifolia Stokes, Bot. Mat. Med., 3 : 437. 1812, nom. illeg.
  • Cochlearia variifolia Salisb., Prodr. 267. 1796, nom. illeg.
  • Crucifera armoracia (L.) E.H.L.Krause, Fl. Deutschl., ed. 2, 6 : 54. 1902
  • Nasturtium armoracia (L.) Fries, Corp. Fl. Prov. Suec,, Fl. scan. 65. 1835
  • Radicula armoracia (L.) B.L.Rob., Rhodora 10:32. 1908
  • Raphanis magna Moench, Methodus, 267. 1794
  • Rorippa armoracia (L.) Hitchc., Spring Fl. Manhatt., 18. 1894.

Kanpo estekak