Kim Dae-jung-en iturria ikusi

{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
{{Korear izena|Kim}}
'''Kim Dae-jung''' ({{koreera|hangul = 김대중|hanja = 金大中|rr = Gim Daejung|mr = Kim Taejung}}; {{IPA|kim.dɛ̝.dʑuŋ}} edo {{IPA|kim|}} {{IPA|tɛ̝.dʑuŋ|}} ahoskatua; [[Haji-do]], [[Korea]], [[1925]]eko [[abenduaren 3]]a - [[Seul]], [[2009]]ko [[abuztuaren 18]]a) [[Hego Korea|hegokorear]] politikaria izan zen, Errepublikako presidentea [[1998]]–[[2003]] bitartean. Diktaduraren aurka izandako jarrera zela-eta, ''Asiako Nelson Mandela'' ezizena eman zioten. Presidente izan zen urteetan, [[Ipar Korea]]rekin adiskidetzeko politika bultzatu zuen. [[2000]]. urtean [[Bakearen Nobel saria]] jaso zuen.<ref name="berria"/>

== Bizitza ==
Klase ertaineko [[nekazaritza|nekazari]]-familia batean hazi zen. Lehen eta bigarren mailako ikasketak amaituta, [[japonia]]r konpainia batean hasi zen lanean, bulegari gisa. [[1945]]ean bertan behera utzi zuen lanbide hori, eta negozioen munduan murgildu zen.

[[Koreako Gerra]]n ([[1948]]-[[1953]]), korear komunisten jazarpena pairatu zuen, eta erregimenaren etsai izateaz akusatu zuten. Atxilo hartu zuten, eta herio-zigorra ezarri zioten, baina espetxetik ihes egitea lortu zuen. Gerra amaitu bezain laster politikan hasi zen, [[Syngman Rhee]]k ezarritako erregimen autokratikoari gogor egiteko. [[Diktadura]]ren azpian bost aldiz aurkeztu zuen bere burua hauteskundeetan, baina ez zuen Legebiltzarrean aulkirik lortu. [[1961]]ean bai; diktadorea eroririk, legebiltzarkide hautatu zuten, eta lanean hasi zen erregimen demokratikoaren alde, eragozpen handiak izan bazituen ere. [[Park Chung-hee]]ren agintaldian ere, oposizioan egon zen, gobernuak matxinada politikoak zapaltzeko erabili zituen neurrien aurka zegoelako.

[[1971]]ko lehendakaritzarako hauteskundeetan, Kimek, [[Koreako Alderdi Demokratikoa]]ren izenean, botoen %40 eskuratu zituen, baina Park Chung-heek baino gutxiago, hala ere. [[1973]]an, [[Tokio]]n zegoela, Koreako Zerbitzu Sekretuak bahitu eta herrialdera itzularazi zuen. [[1976]]an berriro atxilotu zuten, herritarrak erregimenaren aurka matxinatzeko sustatzeagatik. [[1979]]an askatu zuten. Urte horretan bertan, urrian, Park Chung-hee hil egin zuten. [[1980]]ko maiatzean, [[Gwangjuko Demokraziaren Aldeko Mugimendua]]ren ondoren, sedizio- eta konspirazio-akusaziopean atxilotu zuten Kim, eta hiltzera kondenatu. Hala ere, nazioarteko presioari esker, 20 urteko kartzela-zigorra ezarri zioten, heriotzarenaren ordez.

[[1982]]ko abenduan aske utzi zuten, eta [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetara]] erbesteratu zen. Hiru urte geroago itzuli zen, beraren kontrako giroa baretu zenean. Berriro ere politikan lan egiten hasi zen. [[1987]]an, hauteskunde orokorretara aurkeztu zuen bere burua, gobernuaren aurka zeuden gainerako indar politikoekin elkartuta, baina koalizioa hautsi egin zen, [[Kim Young-sam]] hautagai aurkariaren mesedetan. Hala, Kim Dae-jungek gobernuaren politikaren aurkako oposizioaren gidaritza hartu behar izan zuen berriro. [[1992]]an eta [[1995]]an berriz aukeztu zuen bere burua hauteskundeetara, baina ez zuen irabazi.

Azkenean, [[1997]]an, [[Kim Jong-pil]]en alderdiarekin koalizioa osatu eta [[Lee Hoi-chang]] garaitzea lortu zuen. [[1998]] eta [[2003]] urteen artean izan zen Hego Koreako presidente. Urte horietan, [[Ipar Korea]]rekin adiskidetzeko politika bultzatu zuen. [[2000]]. urtean [[Bakearen Nobel saria]] jaso zuen, [[Kim Jong-il]] Ipar Koreako presidentearekin elkartu eta baketzeko asmoak aurkeztu zizkion urte berean hain justu. Demokraziaren alde lan egin zuen agintaria izan zen eta oposizio aurrerakoietik presidente izatea lortu zuen lehenengoa. ''Sunshine Policy'' izeneko akordioaren bultzatzaile nagusia izan zen. 2000. urtean sinatu zuten hitzarmen hori eta, besteak beste, tentsio militarrak murrizteko, lankidetza ekonomikoaren alde egiteko eta Ipar eta Hego Korea baketzeko abiapuntua izan zen. Koreako Gerran banatuak izan ziren familiak ere berriz biltzeko lan egin zuen.<ref name="berria">{{erreferentzia| izena= | abizena=  | izenburua= Kim Dae-jung Hego Koreako presidente ohia zendu da | url=https://www.berria.eus/albisteak/35630/ | argitaletxea=Berria egunkaria, berria.eus, [https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.eu CC BY-SA 4.0 lizentzia]  | sartze-data=2018-4-8}}</ref>

[[2003]]an politika aktiboa alde batera uztea erabaki zuen. [[2009]]ko abuztuaren 18an hil zen, [[Seul]]en, [[pneumonia]] batek eragindako bihotzekoak jota.<ref name="berria"/>

== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/26}}
{{erreferentzia_zerrenda}}

== Kanpo estekak ==

{{bizialdia|1925eko|2009ko|Kim, Dae-Jung}}


{{Oinordekotza
|aurrekoa=[[Kim Young-sam]]
|titulua=Hego Koreako presidentea
|epea=1998–2003
|ondorengoa=[[Roh Moo-hyun]]
}}

{{Hego Koreako presidenteak}}
{{Bakearen Nobel Saridunak}}

[[Kategoria:Hego Koreako presidenteak]]
[[Kategoria:Bakearen Nobel Saridunak]]
[[Kategoria:Amnistia Internazionalaren kontzientzia presoak]]
[[Kategoria:Hego Koreako katolikoak]]