Idi Amin

Idi Amin
	; Irudi gehiago
Afrikar Batasuneko presidente
3. Ugandako presidentea
Bizitza
Jaiotza	Koboko (en) eta Kampala, 1928ko maiatzaren 30a
Herrialdea	Uganda 1979); Ugandako protektoratua ; Uganda ; Saudi Arabia (1979, 1989 - 1989)
Bizilekua	Jidda
Heriotza	King Faisal Specialist Hospital and Research Centre (en) , 2003ko abuztuaren 16a (75 urte)
Hobiratze lekua	Jidda
Heriotza modua	berezko heriotza: baliorik ez
Familia
Ezkontidea(k)	Sarah Kyolaba (1975 - 1982)
Hezkuntza
Hizkuntzak	ingelesa; swahilia
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, ofizierra, Ugandan boxer (en) eta military affairs (en)
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Britainia Handiko Armada; Uganda People's Defence Force (en)
Gradua	landa-mariskal; maior jeneral
Parte hartutako gatazkak	Mau-Mau matxinada; 1971 Ugandan coup d'état (en) ; Uganda–Tanzania War (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	baliorik ez
Alderdi politikoa	hautagai independente

Idi Amin Dada Oumee (Koboko, 1925 – Jidda, Saudi Arabia, 2003ko abuztuaren 16a) ugandar militar, politikari eta diktadorea izan zen. Ugandako presidentea izan zen 1971-1979 bitartean.

Bizitza

1966an, Mutesa II.a erregea aginpidetik kentzen lagundu zion Milton Oboteri. Bost urte geroago, Obote bota eta aginpide guztiak beretzat hartu zituen. Kanpo-politika zentzu zehatzik gabea bideratu zuen (Hego Afrikarekiko harremanak eta Israelekikoak hautsi eta arabiarren aldeko azaldu, Tanzania eta Kenyarekiko tirabirak), Mendebaldearen aldekoa eta xenofoboa. Haren diktadura ezaguna izan zen giza-eskubideen bortxaketagatik hala nola, errepresio politikoa, jazarpen etnikoa, hilketak eta asiarren kanporatzea. Zenbait iturriren arabera, 100.000-500.000 pertsona erail zituen. "Bere Gorentasuna, Bizi arteko Presidente, Lur Mariskala, Al Hadji Doktorea Idi Amin Dada, VC, DSO, MC, Lurreko Pizti guztien Jauna eta Itsasoko Arrainena Britaniar Inperioaren Konkistatzailea Afrikan Orokorrean eta Ugandan Bereziki eta Eskoziako Errege" izendatu zuen bere burua.

1975-1976 bitartean, Afrikar Batasunerako Erakundeko presidentea izan zen. 1978an Tanzaniako Kagera probintzia anexionatzen saiatu zen, eta horrek Uganda-Tanzania Gerra piztu zuen. 1979an Ugandako oposizioak, Tanzaniaren laguntzarekin, agintetik egotzi zuen. Amin Dadak Libiara egin zuen ihes, eta handik, 1981ean, Saudi Arabiara. Bertan hil zen 2003an.^[1]

Zinema

Général Idi Amin Dada: Autoportrait (dokumentala, 1974)
The Last King of Scotland ("Eskoziako Azken Erregea", 2006)

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2019/6/24 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ Idi Amin hil da. Berria egunkaria, 2003ko abuztuak 17, CC BY-SA 4.0, berria.eus (Noiz kontsultatua: 2019-06-24).

Kanpo estekak

Datuak: Q48231
Multimedia: Idi Amin / Q48231

Aurrekoa
Milton Obote

Ugandako Presidentea
1971-1979

Ondorengoa
Yusufu Lule

[1] Idi Amin hil da. Berria egunkaria, 2003ko abuztuak 17, CC BY-SA 4.0, berria.eus (Noiz kontsultatua: 2019-06-24).

[1]