Hautespen natural: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
122. lerroa:
 
Ezaugarri fenotipikoak sexu batean ager daitezke eta beste sexuan desiratu, eta [[fishertar lasterketa]] izeneko atzeraelikadura-ziklo positiboa eragin dezakete; adibidez, hegazti ar batzuen (indioilarrean, adibidez) lumaje bitxiena.<ref name="Greenfield">{{Cite aldizkari|abizena=Greenfield, M.D.|izenburua=The dilemma of Fisherian sexual selection: Mate choice for indirect benefits despite rarity and overall weakness of trait-preference genetic correlation|orrialdeak=3524–3536|abizena2=Alem, S.|abizena3=Limousin, D.|abizena4=Bailey, N.W.|data=2014|kazeta=Evolution|liburukia=68|alea=12|pmid=25308282|doi=10.1111/evo.12542}}</ref> [[Ronald Fisher|Ronald Fisherrek]] berak 1930ean proposatutako teoria alternatibo bat seme sexyaren hipotesia da: amek seme-alaba promiskuoak nahi dituzte biloba kopuru handia emateko eta, hartara, seme-alaben guraso promiskuoak aukeratzen dituzte. Sexu bereko kideen arteko erasoa oso ezaugarri bereizgarriekin lotzen da batzuetan, hala nola [[Orein|oreinen]] adarrekin, beste ar batzuekin borrokatzeko erabiltzen baitira. Oro har, sexuen arteko hautespena [[Sexu dimorfismo|dimorfismoarekin]] lotzen da maiz, espezie bateko arren eta emeen arteko gorputz-tamainan desberdintasunak barne.<ref name="Hosken2011">{{Cite aldizkari|abizena=Hosken|izenburua=Sexual Selection|orrialdeak=R62–R65|abizena2=House|izena1=David J.|izena2=Clarissa M.|data=January 2011|kazeta=Current Biology|liburukia=21|alea=2|pmid=21256434|doi=10.1016/j.cub.2010.11.053}}</ref>
 
== Arma-lasterketa ==
Hautespen naturala ikusten da [[mikroorganismo]]etan [[antibiotikoekiko erresistentzia]]ren garapenean. [[1928]]an [[penizilina]] aurkitu zenetik, [[antibiotiko]]ak gaixotasun bakterianoei aurre egiteko erabili dira. Antibiotikoen erabilera oker orokortuak erabilera klinikoko antibiotikoekiko mikrobio-erresistentzia hautatu du, eta [[metizilinarekiko erresistentea den Staphylococcus aureus|metizilinarekiko erresistentea den ''Staphylococcus aureus'']] (SARM) "superbakterio" gisa deskribatu da, osasunari eragiten dion mehatxuagatik eta dauden farmakoekiko urrakortasun erlatiboagatik<ref>{{Erreferentzia|izenburua=MRSA superbug found in supermarket pork raises alarm over farming risks|hizkuntza=en|data=2015-06-18|url=http://www.theguardian.com/society/2015/jun/18/mrsa-superbug-in-supermarket-pork-raises-alarm-farming-risks|aldizkaria=the Guardian|sartze-data=2022-09-04}}</ref>. Erantzun-estrategietan antibiotiko desberdinak eta indartsuagoak erabili ohi dira; hala ere, duela gutxi SARM [[andui]] berriak agertu dira, sendagai horiekiko erresistenteak direnak<ref>{{Erreferentzia|izena=G. C.|abizena=Schito|izenburua=The importance of the development of antibiotic resistance in Staphylococcus aureus|orrialdeak=3–8|hizkuntza=English|data=2006-01-01|url=https://www.clinicalmicrobiologyandinfection.com/article/S1198-743X(15)60082-9/abstract|aldizkaria=Clinical Microbiology and Infection|zenbakia=12|issn=1198-743X|doi=10.1111/j.1469-0691.2006.01343.x|sartze-data=2022-09-04}}</ref>. [[Arma-lasterketa ebolutibo]] bat da, non bakterioek antibiotikoentzat hain sentikorrak ez diren anduiak garatzen dituzten, eta bitartean, ikertzaile medikoak antibiotiko berriak garatzen saiatzen dira, andui horiekin amaitzeko. Antzeko egoera gertatzen da [[landare]]en eta [[intsektu]]en [[pestizidekiko erresistentzia]]rekin. Armamentu-karrerak ez dira gizakiak eragindakoak nahitaez; ondo dokumentatutako adibide bat da gene bat zabaltzea ''[[Hypolimnas bolina]]'' tximeletan, ''[[Wolbachia]]'' bakterioaren parasitoek arrak hiltzea eragozten duena [[Samoa]]ko uhartean, non genea bost urteko epean bakarrik hedatu zen<ref>{{Erreferentzia|izena=Sylvain|abizena=Charlat|izenburua=Extraordinary Flux in Sex Ratio|orrialdeak=214–214|hizkuntza=en|abizena2=Hornett|abizena3=Fullard|abizena4=Davies|abizena5=Roderick|abizena6=Wedell|abizena7=Hurst|izena2=Emily A.|izena3=James H.|izena4=Neil|izena5=George K.|izena6=Nina|izena7=Gregory D. D.|data=2007-07-13|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.1143369|aldizkaria=Science|alea=5835|zenbakia=317|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.1143369|sartze-data=2022-09-04}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Gregory J.|abizena=Moran|izenburua=Methicillin-Resistant S. aureus Infections among Patients in the Emergency Department|orrialdeak=666–674|abizena2=Krishnadasan|abizena3=Gorwitz|abizena4=Fosheim|abizena5=McDougal|abizena6=Carey|abizena7=Talan|izena2=Anusha|izena3=Rachel J.|izena4=Gregory E.|izena5=Linda K.|izena6=Roberta B.|izena7=David A.|data=2006-08-17|url=https://doi.org/10.1056/NEJMoa055356|aldizkaria=New England Journal of Medicine|alea=7|zenbakia=355|issn=0028-4793|pmid=16914702|doi=10.1056/NEJMoa055356|sartze-data=2022-09-04}}</ref>.
 
== Erreferentziak ==