Herentzia genetiko: berrikuspenen arteko aldeak

Organismo baten egitura eta portaera behagarria osatzen duten ezaugarri guztien baturari [[fenotipo]] deritzo. Ezaugarri hauek genotipoaren eta [[ingurumen]]aren arteko harremanen ondorio dira<ref>{{Erreferentzia|izena=Peter M.|abizena=Visscher|izenburua=Heritability in the genomics era — concepts and misconceptions|orrialdeak=255–266|hizkuntza=En|abizena2=Hill|abizena3=Wray|izena2=William G.|izena3=Naomi R.|data=2008-03-04|url=https://doi.org/10.1038/nrg2322|aldizkaria=Nature Reviews Genetics|alea=4|zenbakia=9|issn=1471-0056|doi=10.1038/nrg2322|sartze-data=2018-11-26}}</ref>. Ondorioz, organismo baten fenotipoaren aspektu asko ez dira herentziaren ondorio. Adibidez, [[larruazal]]a beltzaran jartzea pertsona baten genotipoaren eta [[eguzki argia]]ren interakziotik sortzen da; honela, beltzaran egotea ez da zerbait pertsona batek bere kumeei pasatzen diena. Hala ere, pertsona batzuk beste batzuk baino errazago jartzen dira beltzaran, euren genotipoan dagoen bariazioaren ondorioz; adibide argi bat [[albinismo]]arena da, inoiz beltzaran jartzen ez diren, baina oso erraz erretzen diren pertsonak<ref>{{Erreferentzia|izena=William S.|abizena=Oetting|izenburua=The clinical spectrum of albinism in humans|orrialdeak=330–335|abizena2=Brilliant|abizena3=King|izena2=Murray H.|izena3=Richard A.|data=1996-08|url=https://doi.org/10.1016/1357-4310(96)81798-9|aldizkaria=Molecular Medicine Today|alea=8|zenbakia=2|issn=1357-4310|doi=10.1016/1357-4310(96)81798-9|sartze-data=2018-11-26}}</ref>.

 

 

Herentzia genetikoa belaunaldi batetik hurrengora [[DNA]]ren bidez igarotzen da, informazio genetikoa kodetzen duen [[molekula]] bat<ref>{{Erreferentzia|izena=Helen|abizena=Pearson|izenburua=Genetics: What is a gene?|hizkuntza=en|data=2006-05-24|url=https://www.nature.com/articles/441398a|aldizkaria=Nature|doi=10.1038/441398a|sartze-data=2018-12-05}}</ref>. DNA [[biopolimero]] luze bat da, lau base mota ezberdinekin. DNA molekula batean zehar dauden baseen sekuentziak informazio genetikoa zehazten du, esaldi batean letren sekuentziak esanahia kodetzen duen modu antzekoan. [[Zelula]] bat [[mitosi|zatitu aurretik]], DNA guztia kopiatzen da, ondoren sortuko diren bi zelulek informazio genetiko berdina dutela ziurtatuz. DNA molekulan unitate funtzional bakar bat eratzen duten zatiei [[gene]] izena ematen zaie; gene ezberdinek base sekuentzia ezberdina dute. Zelulen barruan, geneen hari luzeak DNA egitura kondentsatuak sortzen dituzte, [[kromosoma]] izenekoak. DNA sekuentziak kromosoma batean duen kokapen zehatzari [[locus]] izena ematen zaio. Locus batean dagoen DNA sekuentzia ezberdina bada izaki ezberdinen artean, sekuentzia honetako forma bakoitzari [[alelo]] izena ematen zaio. DNA sekuentziak [[mutazio]] bidez alda daitezke, alelo berriak sortuz. Mutazioa gene baten barruan gertatzen bada, sortutako alelo berriak geneak kontrolatzen duen ezaugarrian eragin dezake, organismoaren [[fenotipo]]a aldatuz<ref>{{Erreferentzia|izena=Futuyma, Douglas J.,|abizena=1942-|izenburua=Evolution|argitaletxea=Sinauer Associates|data=2005|url=https://www.worldcat.org/oclc/57311264|isbn=0878931872|pmc=57311264|sartze-data=2018-12-05}}</ref>. Hala ere, alelo baten eta ezaugarri baten arteko harreman sinple honek kasu batzuetan modu sinplean funtzionatzen badu ere, ezaugarri gehienek egitura konplexuagoa dute eta locus ezberdinen eta geneen elkarrekintza kuantitatiboaren ondorio dira<ref>{{Erreferentzia|izena=Patrick C.|abizena=Phillips|izenburua=Epistasis — the essential role of gene interactions in the structure and evolution of genetic systems|orrialdeak=855–867|hizkuntza=en|data=2008-11|url=https://www.nature.com/articles/nrg2452|aldizkaria=Nature Reviews Genetics|alea=11|zenbakia=9|issn=1471-0064|pmid=18852697|pmc=PMC2689140|doi=10.1038/nrg2452|sartze-data=2018-12-05}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Min|abizena=Lin|izenburua=Functional mapping — how to map and study the genetic architecture of dynamic complex traits|orrialdeak=229–237|hizkuntza=en|abizena2=Wu|izena2=Rongling|data=2006-03|url=https://www.nature.com/articles/nrg1804|aldizkaria=Nature Reviews Genetics|alea=3|zenbakia=7|issn=1471-0064|doi=10.1038/nrg1804|sartze-data=2018-12-05}}</ref>.