Umberto Eco: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa

← Aurreko ezberdintasuna

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

IkusizkoaWikitestua

13:32, 3 otsaila 2014ko berrikusketa aldatu Kiriku (eztabaida \| ekarpenak) 3.079 edits →Erreferentziak ← Aurreko ezberdintasuna		Hauxe da oraingo bertsioa, 01:45, 4 urtarrila 2025 data duena aldatu desegin Treuiller (eztabaida \| ekarpenak) 10.497 edits No edit summary Etiketak: Ikusizko edizioa Mugikor edizioa Mugikor web edizioa
(13 erabiltzailek tartean egindako 32 berrikusketa ez dira erakusten)
1. lerroa: {{Biografia infotaula ~~oinarria~~automatikoa}} '''Umberto Eco''' ([[Alessandria]], [[1932]]ko [[urtarrilaren 5]]a - [[Milan]], [[2016]]ko [[otsailaren 19]]a) [[italia]]r idazlea eta intelektuala izan zen, [[Erdi Aroa]]n, [[semiotika]]n, [[filosofia]]n, [[literatura kritika\|kritika literarioan]] aditua, [[1980]]an ''[[Il nome della rosa]]'' ("Arrosaren izena") izeneko [[eleberri]]a idazteagatik ezaguna da batik bat. [[Semiotika]] azterketak egin zituen batez ere. ~~\| izena = Umberto Eco~~ ~~\| irudia = Umberto Eco 01.jpg~~ ~~\| oina =~~ ~~\| izen osoa =~~ ~~\| ezizena =~~ ~~\| jaiotza data = [[1932]]ko [[urtarrilaren 5]]a~~ ~~\| jaiotza hiria = [[Alessandria]]~~ ~~\| jaiotza herrialdea = [[Italia]]~~ ~~\| heriotza data =~~ ~~\| heriotza hiria =~~ ~~\| heriotza herrialdea =~~ }} '''Umberto Eco''' ([[Alessandria]], [[Italia]], [[1932]]ko [[urtarrilaren 5]]a) [[Italia]]ko idazlea eta intelektuala da, [[Erdi Aroa]]n, [[semiotika]]n, [[filosofia]]n, [[kritika literario]]an aditua, [[1980]]an ''[[Il nome della rosa]]'' ("Arrosaren izena") izeneko [[eleberri]]a idazteagatik ezaguna da batik bat. [[Semiotika]] azterketak egin ditu batez ere. == Biografia == [[Turin]]go Unibertsitatearen laguntzari esker (1954), ~~Ecok~~ [[RAI\|Italiako Irrati ~~Telebista~~Telebistan]]n lan egin zuen, eta Turingo Unibertsitateko irakasle ere izan zen (1956-64). [[Florentzia]]n eta [[Milan]]en eskolak eman zituen, eta azkenik, 1971n, [[Bolonia]]ko Unibertsitateko irakasle izendatu zuten. == Lanak == Hasierako lanak estetikaren inguruan egin zituen: ''Opera aperta'' (1962, "Lan irekia") da horietan ezagunena da; lan horretako tesien arabera, [[musika]] modernoak, [[poesia sinbolista]]k eta kontakizun mota berriak ([[Franz Kafka\|Kafka]], [[James Joyce]]) mezu irekiak, zalantzazkoak, eskaintzen dituztela proposatu du, entzuleak edo irakurleak interpretazioan eta haien sorkuntzan parte har dezan. Ondoren, [[komunikazio]]<nowiki/>aren eta semiotikaren eremuan murgildu zen, eta zenbait lan argitaratu: ''A Theory of Semiotics'' (1976, "Semiotikaren teoria") eta ''Semiotics and Philosophy of Language'' (1984, "Semiotika eta hizkuntzaren filosofia"), biak ingelesez idatziak. [[Itzulpengintza]], [[literatura kritika]]<nowiki/>z, [[historia]]<nowiki/>z eta komunikazioaz idatzitako lan ugarien arteko batzuk hizkuntza askotara itzuliak izan dira.<blockquote>Itzulpena ''source'' ala ''target oriented'' erara egin behar den, hau da, jatorrizko [[testu]]<nowiki/>ra edo iritsierakora begira egin behar den, da traduktologian gaur dabilen galdera nagusia. Jatorrizko hizkuntzara begira egiten denean, autorearen pentsakera eta haren unibertso espirituala adierazi behar ditu itzulpenak. Beraz, nahiz eta [[sintaxi]]-moldaera bat edo hitz joko bat gehixkotan agertu, [[Homero]]<nowiki/>ren «egunsentiak arrosa koloreko behatzak zituen», esate baterako, ezin da [[epiteto]] hori alde batera utzi, esaldi bat askotan ez errepikatzeko erakutsi izan arren eskolan. Zeren jakin behar baitu irakurleak greziarrentzat beti arrosa koloreko behatzak zituela egunsentiak, ipar ameriketar batentzat Washingtonek beti ondoan DC duen bezala. (Umberto Eco) <ref>{{Erreferentzia\|izenburua=Itzulpengintza eta hizkuntza perfektua\|hizkuntza=eu\|url=https://eizie.eus/eu/argitalpenak/senez/19950901/eco\|aldizkaria=EIZIE\|sartze-data=2022-08-02}}</ref></blockquote>Ecoren eleberri ezagunenak, ''Il nome della rosa ''(1981, "Arrosaren izena"), XIV. mendean Italiako monasterio batean gertatutako hilketa misteriotsua du gaia, baina sakonean egia da, [[teologia]], [[filosofia]] eta [[historia]]ren ikuspegitik zalantzan jarri eta aztertu nahi dena. Liburu hori mundu osoan ''best seller'' izan zen. 1986an [[Jean Jacques Annaud]]ek eleberri horretan oinarritutako film bat zuzendu zuen. Ospe handia eman zion hurrengo lanak ere, 1989 argitaratutako ''Il pendolo di Foucault'' ("Foucaulten pendulua") izenburukoak. Ondoren, komunikazioaren eta semiotikaren eremuan murgildu zen, eta zenbait lan argitaratu zituen: ''A Theory of Semiotics'' (1976, "Semiotikaren teoria") eta ''Semiotics and Philosophy of Language'' (1984, "Semiotika eta hizkuntzaren filosofia"), biak ingelesez idatziak. Literatura kritikaz, historiaz eta komunikazioaz idatzitako lan ugarien arteko batzuk hizkuntza askotara itzuliak izan dira. Idatzitako eleberrien 30 milioi ale baino gehiago saldu zituen.<ref>{{erreferentzia\|egunkaria=[[Berria]]\|url=http://www.berria.eus/albisteak/119893/umberto_eco_idazlea_hil_da.htm\|izenburua=Umberto Eco idazlea hil da\|data=2016-2-20}}</ref><ref>{{Erreferentzia\|izena=José Oswaldo\|abizena=Aldás Revelo\|izenburua=Modelos de novela histórica en la obra narrativa del escritor italiano Umberto Eco (1980-2015)\|data=2019\|url=http://www.dspace.uce.edu.ec/handle/25000/20011\|sartze-data=2022-08-02}}</ref> Ecoren eleberri ezagunenak, ''Il nome della rosa ''(1981, "Arrosaren izena"), XIV. mendean Italiako monasterio batean gertatutako hilketa misteriotsua du gaia, baina sakonean egia da, [[teologia]], [[filosofia]] eta [[historia]]ren ikuspegitik zalantzan jarri eta aztertu nahi dena. Liburu hori mundu osoan ''best seller'' izan zen. 1986an [[Jean Jacques Annaud]]ek eleberri horretan oinarritutako film bat zuzendu zuen. Ospe handia eman zion hurrengo lanak ere, 1989 argitaratutako ''Il pendolo di Foucault'' ("Foucaulten pendulua") izenburukoak. === ~~Eleberrien zerrenda~~Eleberriak === * ''[[Il nome della rosa]]'' ([[1980]]) * ''[[Il pendolo di Foucault]]'' ([[1988]]) 30 ⟶ 18 lerroa: * ''[[Baudolino]]'' ([[2000]]) * ''[[La misteriosa fiamma della regina Loana]]'' ([[2004]]) * ''[[Il cimitero di Praga]]'', Milano, Bompiani, [[2010]]. {{ISBN\|978-88-452-6622-5}}. ~~== Erreferentziak ==~~ * ''[[Numero zero]]'', Milano, Bompiani, [[2015]]. {{ISBN\|978-88-452-7851-8}}. ~~{{commonskat}}~~ === Saiakerak === Ecok [[filosofia]], [[semiotika]], [[hizkuntzalaritza]] eta [[estetika]]ri buruzko [[saiakera]]k idatzi zituen: * ''Il problema estetico in San Tommaso'', Turin: Edizioni di Filosofia, [[1956]] * ''Storia figurata delle invenzioni. Dalla selce scheggiata al volo spaziale'', Milan: [[Bompiani]], [[1961]] ([[Giovanni Battista Zorzoli]]rekin batera) * ''Opera aperta'', Milan: Bompiani, [[1962]]. <ref>{{erreferentzia\|izena=Umberto\|abizena=Eco\|izenburua=Obra abierta\|hizkuntza=es\|url=https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/31511551/Eco_Umberto-Obra_abierta-with-cover-page-v2.pdf?Expires=1659480414&Signature=BQeUqYom3YuQEVAAhFRzoxFxGNozVCe4OI6~~PASkAUkI-Zb1ofELe65TdB761jKadzE3C29U4aviXUSytnhQ3joMiGtKpJ02as1HmtYWeOhaxLOVvBE0M5WFPrrP8~7ihucNVTORL4MZxpQtD9LLIr5s-zOukhXGEaAVWzRS23kypWpgT4Y2eJKyjfT7cI8T7Muc-TrgzyEPKKyD4RgOH2fsSqkIt6ulboH2w~sg99Wn~OQaLHiJcBqPMGe9ZHHOOg4gpqM63wRkLyjyvZkLZHyvNOeZlbsIYcKdYK8fJpzePcawbt0B7iYyfEGYCOxeVCiQt9ZrGbq5VP~vzXYTw__&Key-Pair-Id=APKAJLOHF5GGSLRBV4ZA\|formatua=pdf}}</ref> * ''Diario minimo'', Milan: Mondadori, [[1963]] * ''[[Apocalittici e integrati]]'', Milan: Bompiani, [[1964]] * ''Il caso Bond'' ([[Oreste del Buono]]rekin batera), Milan: Bompiani, [[1965]] * ''Le poetiche di [[James Joyce\|Joyce]]'', Milan: Bompiani, [[1966]] * ''Appunti per una semiologia delle comunicazioni visive'', Milan: Bompiani, [[1967]] * ''L'Italie par elle-même. A portrait of Italy. Autoritratto dell'Italia'' (beste egile batzuekin batera), Milan: Bompiani, [[1967]] * ''La struttura assente'', Milan: Bompiani, [[1968]] * ''La definizione dell'arte'', Milan: Mursia, [[1968]] * ''L'arte come mestiere'', Milan: Bompiani, [[1969]] * ''I sistemi di segni e lo strutturalismo sovietico'' ([[Remo Faccani]]rekin batera), Milan: Bompiani, [[1969]] * ''L'industria della cultura'', Milan: Bompiani, [[1969]] * ''Le forme del contenuto'', Milan: Bompiani, [[1971]] * ''Il nuovo medioevo'', Milan: Bompiani, [[1972]] (beste egile batzuekin batera) * ''Estetica e teoria dell'informazione'', Milan: Bompiani, [[1972]] * ''Il segno'', Milan: Isedi, [[1973]] * ''Il costume di casa'', Milan: Bompiani, [[1973]] * ''Beato di Liébana'', Milan: Franco Maria Ricci, [[1973]] * ''Trattato di semiotica generale'', Milan: Bompiani, [[1975]] <ref>{{Erreferentzia\|izena=Umberto\|abizena=Eco\|izenburua=Tratado de semiótica general\|argitaletxea=Lumen\|data=1991\|url=https://www.worldcat.org/oclc/29607876\|edizioa=5. ed\|isbn=84-264-0105-8\|pmc=29607876\|sartze-data=2022-08-02}}</ref> * ''Il superuomo di massa'', Roma: Cooperativa Scrittori, [[1976]] * ''Dalla periferia dell'impero'', Milan: Bompiani, [[1977]] * ''Come si fa una tesi di laurea'', Milan: Bompiani, [[1977]] * ''[[Lector in fabula]]'', Milan: Bompiani, [[1979]] * ''Il "Milione": descrivere l'ignoto'', ''L'espresso''n, [[1982]] * ''Postille al nome della rosa'' ([[1983]]), Milan: Bompiani, [[1984]] * ''The Sign of Three. Peirce, Holmes, Dupin'' [[1983]] * ''Sette anni di desiderio'', Milan: Bompiani, [[1983]] * ''Semiotica e filosofia del linguaggio'', Turin: Einaudi, [[1984]] * ''Sugli specchi e altri saggi'', Milan: Bompiani, [[1985]] * ''Lo strano caso della Hanau 1609'', Milan: Bompiani, [[1989]] * ''Leggere i Promessi sposi'' (Maria Cortirekin batera), Milan, Bompiani, [[1989]] * ''I limiti dell'interpretazione'', Milan: Bompiani, [[1990]] <ref>{{Erreferentzia\|izena=Umberto\|abizena=Eco\|izenburua=Los límites de la interpretación\|argitaletxea=Penguin Random House Grupo Editorial España\|hizkuntza=es\|data=2013-03-07\|url=https://books.google.es/books?hl=es&lr=lang_es&id=h-VYAqoL1hQC&oi=fnd&pg=PP3&dq=Umberto+Eco+&ots=6aTHZbSzkb&sig=rvEkl9mOqr9n0hrszgyEGz4MHME#v=onepage&q=Umberto%20Eco&f=false\|isbn=978-84-264-2195-1\|sartze-data=2022-08-02}}</ref> * ''Stelle e stellette'', Genova: Melangolo, [[1991]] * ''Vocali'', Napoli: Guida, [[1991]] * ''[[Il secondo diario minimo]]'', Milan: Bompiani, [[1992]] * ''La memoria vegetale'', Milan: Ed. Rovello, [[1992]] * ''La ricerca della lingua perfetta nella cultura europea'', Bari: Laterza, [[1993]] * ''Six Walks in the Fictional Woods'', Cambridge: Harvard U.P., [[1994]] * ''Povero Pinocchio'', Modena: Comix, [[1995]] * ''In cosa crede chi non crede?'' ([[Carlo Maria Martini]]rekin batera), Roma: Liberal, [[1996]] * ''Cinque scritti morali'', Milan: Bompiani, [[1997]]<ref>{{Erreferentzia\|izena=Umberto\|abizena=Eco\|izenburua=Cinco escritos morales\|argitaletxea=Penguin Random House Grupo Editorial España\|hizkuntza=es\|data=2010-10-15\|url=https://books.google.es/books?hl=es&lr=lang_es&id=sGsASP6p7ccC&oi=fnd&pg=PT5&dq=Umberto+Eco+&ots=KmoypWLJus&sig=lCkY0FAOuyvTRTV502hg1x6c6f4#v=onepage&q=Umberto%20Eco&f=false\|isbn=978-84-264-1816-6\|sartze-data=2022-08-02}}</ref> * ''Kant e l'ornitorinco'', Milan: Bompiani, [[1997]] * ''Tra menzogna e ironia'', Milan: Bompiani, [[1998]] * ''La bustina di Minerva'', Milan: Bompiani, [[2000]] * ''Riflessioni sulla bibliofilia'', Milan: Ed. Rovello, [[2001]] * ''Sulla letteratura'', Milan: Bompiani, [[2002]] * ''Dire quasi la stessa cosa. Esperienze di traduzione'', Milano: Bompiani, [[2003]] * ''Bellezza. Storia di un'idea dell'Occidente'', Milan: Motta On Line, [[2002]] * ''[[Storia della bellezza]]'', Milan: Bompiani, [[2004]] * ''Il linguaggio della terra australe'', Milano: Bompiani, [[2004]] * ''Il Codice Temesvar'', Milan: Ed. Rovello, [[2005]] * ''Nel segno della parola'' ([[Daniele Del Giudice]] eta [[Gianfranco Ravasi]]rekin batera), Milan: [[Rizzoli]], [[2005]] * ''A passo di gambero. Guerre calde e populismo mediatico'', Milan: Bompiani, [[2006]] * ''La memoria vegetale e altri scritti di bibliofilia'', Milan: Bompiani, [[2006]] * ''Sator Arepo eccetera'', Roma: Nottetempo, [[2006]] * ''Storia della bruttezza'', Milan: Bompiani, [[2007]] * ''11/9 La cospirazione impossibile'', Milan: [[Edizioni Piemme]], [[2007]] * ''Dall'albero al labirinto'', Milan: Bompiani, [[2007]] * ''Nebbia'' , Turin: Giulio Einaudi Editore, [[2009]] * ''Non sperate di liberarvi dei libri'' ([[Jean-Claude Carrière]]rekin batera), Milan: Bompiani, [[2009]] * ''Vertigine della lista'', Milano: Bompiani, [[2009]] * ''Il Medioevo. Barbari, Cristiani, Musulmani'', Milan: Encyclomedia Publishers, [[2010]] * ''Il Medioevo. Cattedrali, Cavalieri, Città'', Milan, Encyclomedia Publishers, [[2011]] * ''Il Medioevo. Castelli, Mercanti, Poeti'', Milan, Encyclomedia Publishers, [[2011]] * ''Costruire il nemico e altri scritti occasionali'', Milan: Bompiani, [[2011]] * ''Il Medioevo. Esplorazioni, Commerci, Utopie'', Milan, Encyclomedia Publishers, [[2011]] * ''Scritti sul pensiero medievale'', Milan: Bompiani, [[2012]] * ''Storia delle terre e dei luoghi leggendari'', Milan: Bompiani, [[2013]] == Irudi galeria == <gallery> Fitxategi:Umberto Eco Teatro Massimo di Palermo 001.jpg\|alt= Fitxategi:Boekenconferentie in Amsterdam; schrijver Umberto Eco.jpg\|alt= Fitxategi:Italiaanse schrijver Umberto Eco, portret.jpg\|alt= Fitxategi:Umberto Eco 02.jpg\|alt= Fitxategi:Umberto Eco in his house banner rescaled.JPG\|alt= Fitxategi:Frankfurter Buchmesse 2011 Umberto Eco.jpg\|alt= Fitxategi:Umberto Eco plaque in Sydney Writers Walk.jpg\|alt= Fitxategi:Umberto Eco timbre du Collège de 'Pataphysique.jpg\|alt= </gallery> == Erreferentziak == {{ lur \| data=2011/12/26}} {{erreferentzia_zerrenda}} == Kanpo estekak == {{bizialdia\|1932ko\|2016ko\|Eco, Umberto}} [[Kategoria:~~Italierazko idazleak\|Eco, Umberto~~Piemontearrak]] [[Kategoria:~~Semiotika\|Eco,~~Italierazko ~~Umberto~~idazleak]] [[Kategoria:~~1932ko jaiotzak\|Eco, Umberto~~Semiotika]] [[Kategoria:Italiako saiakeragileak~~\|Eco, Umbeerto~~]] [[Kategoria:Agnostikoak]] [[Kategoria:Italiako eleberrigileak]] [[Kategoria:Italiako haur literaturako idazleak]] [[Kategoria:'Patafisika]] [[Kategoria:Italiako hizkuntzalariak]] [[Kategoria:Komunikazioaren eta humanitateen Asturiasko Printzesa saridunak]] [[Kategoria:Semiologoak]] [[Kategoria:Minbiziak hildakoak]] [[Kategoria:Strega Saria]] [[Kategoria:Ohorezko Legioko komandanteak]] [[Kategoria:Literaturaren teorialariak]] [[Kategoria:Milanen hildakoak]] [[Kategoria:Filosofo sozialak]] [[Kategoria:Gogamenaren filosofoak]] [[Kategoria:Harvard Unibertsitateko irakasleak]] [[Kategoria:Itzulpen ikasketetako akademikoak]]