2020ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Treuiller (eztabaida | ekarpenak)
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
 
(4 erabiltzailek tartean egindako 5 berrikusketa ez dira erakusten)
1. lerroa:
{{hauteskunde infotaula automatikoa}}
{{Eusko Legebiltzarra}}
'''2020ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak''' 2020ko [[uztailaren 12]]an egin ziren. 2020ko apirilaren 5ean egitekoak ziren, XII. legealdiko 75 legebiltzarkideak hautatzeko. 2020ko otsailaren 4an [[Iñigo Urkullu]] lehendakariak hauteskunde aurrerapena eztabaidatu zuen gobernu kontseiluan, aurrerapenerako lege eskakizuna betez. Horrek hauteskundeen iragarpenari buruzko espekulazioa piztu zuen eta apirilaren 5ean egin zitezkeela eman zuten aditzera zenbait komunikabidek.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Hauteskundeak apirilaren 5erako deitzea aztertzen ari da lehendakaria|hizkuntza=eu|data=2020-02-05|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/osoa/7009317/hauteskundeak-apirilaren-5erako-deitzea-aztertzen-ari-da-lehendakaria/|aldizkaria=Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2020-02-09}}</ref><ref name="#1">{{Erreferentzia|izenburua=El lehendakari ultima un inminente adelanto electoral al pedir la preceptiva opinión a todos sus consejeros|hizkuntza=es|data=2020-02-04|url=https://www.elmundo.es/pais-vasco/2020/02/04/5e39640d21efa0be228b47b0.html|aldizkaria=ELMUNDO|sartze-data=2020-02-09}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Urkullu sopesa un adelanto electoral en el País Vasco|hizkuntza=es|data=2020-02-04|url=https://www.lavanguardia.com/local/paisvasco/20200204/473290627999/urkullu-sopesa-adelanto-electoral-pais-vasco.html|aldizkaria=La Vanguardia|sartze-data=2020-02-09}}</ref> 2020ko otsailaren 10ean egindako agerraldian data hori baieztatu zuen lehendakariak.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Andoni|abizena=Imaz|izenburua=Urkulluk apirilaren 5erako deitu ditu Legebiltzarrerako hauteskundeak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/177305/urkulluk-apirilaren-5erako-deitu-ditu-legebiltzarrerako-hauteskundeak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2020-02-10}}{{Apurtutako esteka|date=apirila 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
 
91 ⟶ 92 lerroa:
Jarraian hauteskundeetako data garrantzitsuak ageri diraː<ref>{{erreferentzia|izenburua=Apirilaren 5era iristeko hauteskunde-egutegia|url=https://www.eitb.eus/eu/hauteskundeak/eaeko-autonomikoak/osoa/7021583/2020ko-eaeko-apirilaren-5eko-hauteskundeak-iritsi-arteko-egutegia/|lana=EITB.eus|sartze-data=10 de febrero de 2020}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Hauteskundeak|abizena=Eusko Jaurlaritza|urtea=2020|izenburua=Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak 2020. Hauteskunde egutegia.|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|data=2020-02-14|url=https://www.euskadi.eus/eusko-legebiltzarrerako-hauteskundeak-2020-hauteskunde-egutegia/web01-a3hau20/eu/|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-16}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Hauteskundeak|abizena=Eusko Jaurlaritza|urtea=2020|izenburua=Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak 2020. Egutegi orokorra.|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|data=2020-05-12|url=https://www.euskadi.eus/eusko-legebiltzarrerako-hauteskundeak-2020-egutegia-orokorra/web01-a3haup20/eu/|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-16}}</ref>
 
* Otsailak 10ː Lehendakariaklehendakariak hauteskundeen deialdiko dekretua sinatzenizenpetu duzuen, gobernu kontseiluan gaia landu ondoren.
* Otsailak 11ː Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian (EHAA) Eusko Legebiltzarra desegin eta hauteskundeetarako deia egiten duen dekretua argitaratzenargitaratu dazen.
* Otsailak 14ː Lurraldelurralde historikoetako eta eskualdeetako hauteskunde-batzordeak eratzeneratu diraziren.
* Otsailak 21ː Koalizioan aurkeztu nahi duten alderdi edota federazioek hauteskunde-batzordea jakinarazteko azken eguna.
* Martxoak 2ː alderdiek, federazioek, koalizioek edota hautesle-taldeek hautagaitzak hauteskunde-batzordeei aurkezteko azken eguna.
* Martxoak 4ː aurkeztutako hautagaitzen behin-behineko zerrenda argitaratzenargitaratu dazen EHAAn.
* Martxoak 7ː Atzerrianatzerrian bizi diren Egoiliarren Hautesle Erroldako (AEHE) hautesleek eta atzerrian aldi baterako bizi direnek botoa eskatzeko azken eguna.
* Martxoak 8ː alderdiek, federazioek, koalizioek edota hautesle-taldeek aurkeztutako hautagaitzetan egon daitezkeen akatsak zuzentzeko azken eguna.
* Martxoak 9ː hautagaitzen aldarrikapen ofiziala.
* Martxoak 10ː aldarrikatutako hautagaitzen zerrendak EHAAn argitaratzenargitaratu diraziren.
* Martxoak 16ː Urkullu lehendakariak hauteskundeak atzeratuko direla iragartzeniragarri duzuen, [[koronabirusaren pandemia]] dela eta.
* Martxoak 17ː Hauteskundehauteskunde deialdia indarrik gabe uzten duen dekretua argitaratzenargitaratu dazen EHAAn, lehendakariak sinaturik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Lehendakariarena|abizena=7/2020 DEKRETUA, martxoaren 17koa|urtea=|izenburua=Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkaria - EHAA/BOPV|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://www.euskadi.eus/y22-bopv/eu/bopv2/datos/2020/03/2001627e.shtml|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-16}}</ref>
* <s>Martxoak 20ː Hauteskundehauteskunde kanpainaren hasiera.</s>
* <s>Martxoak 26ː Postaposta bidezko botoa eskatzeko azken eguna.</s>
* <s>Martxoak 31ː Inkestak argitaratzeko debekua indarrean sartzensartu dazen, eta AEHEko hautesleek posta bidez bozkatzeko azken eguna.</s>
* <s>Apirilak 1ː Postaposta bidezko botoa eta aldi baterako atzerrian dauden hautesleen botoa bidaltzeko azken eguna.</s>
* <s>Apirilak 3ː Hauteskundehauteskunde kanpainaren azken eguna eta AEHEko hautesleek dagokien bulego kontsularrean botoa emateko azken eguna.</s>
* <s>Apirilak 4ː Gogoetagogoeta-eguna, hauteskunde kanpaina egiteko 24 orduko debekua.</s>
* <s>'''Apirilak 5ː Bozketabozketa eguna''' (hauteslekuak goizeko bederatzietan ireki eta iluntzeko zortziretan ixten dira, ordu horretan botoa emateko ilaran zain dauden hautesle guztiek botoa eman ondoren). Botoen behin-behineko zenbaketa hauteslekuak itxi eta berehala hastenhasi dazen.</s>
* <s>Apirilak 10ː Botoenbotoen zenbaketa orokorra, AEHEko botoak barne.</s>
* <s>Apirilak 14ː Dagokienbagokien hauteskunde-batzordeek botoen zenbaketa orokorraren berri emateko azken eguna.</s>
* <s>Apirilak 25ː Dagokienbagokien hauteskunde-batzordeek legebiltzarkide hautetsiak aldarrikatzeko azken eguna.</s>
* <s>Maiatzak 2ː Behinbehin-betiko emaitzak EHAAn argitaratzeko azken eguna.</s>
* Maiatzak 19ː Hauteskunde deialdiko dekretu berria argitaratzenargitaratu dazen EHAAn, lehendakariak sinatua, gobernu kontseiluan gaia landu ondoren.
* Maiatzak 20ː Lanlan, zerbitzu edota proiektu publikoen inaugurazio ekitaldiak egiteko debekua indarrean sartzensartu dazen.
* Maiatzak 25ː Lurraldelurralde historikoetako eta eskualdeetako hauteskunde-batzordeak eratzeneratu diraziren.
* Maiatzak 29ː Koalizioankoalizioan aurkeztu nahi duten alderdi edota federazioek hauteskunde-batzordea jakinarazteko azken eguna.
* Ekainak 8ː alderdiek, federazioek, koalizioek edota hautesle-taldeek hautagaitzak hauteskunde-batzordeei aurkezteko azken eguna.
* Ekainak 10ː aurkeztutako hautagaitzen behin-behineko zerrenda argitaratzenargitaratu dazen EHAAn.
* Ekainak 13ː Atzerrian bizi diren Egoiliarren Hautesle Erroldako (AEHE) hautesleek eta atzerrian aldi baterako bizi direnek botoa eskatzeko azken eguna.
* Ekainak 14ː alderdiek, federazioek, koalizioek edota hautesle-taldeek aurkeztutako hautagaitzetan egon daitezkeenzitezkeen akatsak zuzentzeko azken eguna.
* Ekainak 15ː hautagaitzen aldarrikapen ofiziala.
* Ekainak 16ː aldarrikatutako hautagaitzen zerrendak EHAAn argitaratzenargitaratu diraziren.
* Ekainak 26ː Hauteskundehauteskunde kanpainaren hasiera.
* Uztailak 2ː Postaposta bidezko botoa eskatzeko azken eguna.
* Uztailak 7ː Inkestakinkestak argitaratzeko debekua indarrean sartzensartu dazen, eta AEHEko hautesleek posta bidez bozkatzeko azken eguna.
* Uztailak 8ː Postaposta bidezko botoa eta aldi baterako atzerrian dauden hautesleen botoa bidaltzeko azken eguna.
* Uztailak 10ː Hauteskundehauteskunde kanpainaren azken eguna eta AEHEko hautesleek dagokien bulego kontsularrean botoa emateko azken eguna.
* Uztailak 11ː Gogoetagogoeta-eguna, hauteskunde kanpaina egiteko 24 orduko debekua.
* '''Uztailak 12ː Bozketabozketa eguna''' (hauteslekuak goizeko bederatzietan ireki eta iluntzeko zortziretanzortzietan ixten dira, ordu horretan botoa emateko ilaran zain dauden hautesle guztiek botoa eman ondoren). Botoen behin-behineko zenbaketa hauteslekuak itxi eta berehala hastenhasi dazen.
* Uztailak 17ː Botoenbotoen zenbaketa orokorra, AEHEko botoak barne.
* Uztailak 21ː Dagokiendagokien hauteskunde-batzordeek botoen zenbaketa orokorraren berri emateko azken eguna.
* Abuztuak 1ː Dagokiendagokien hauteskunde-batzordeek legebiltzarkide hautetsiak aldarrikatzeko azken eguna.
* Abuztuak 7ː Behinbehin-betiko emaitzak EHAAn argitaratzeko azken eguna.
* Legebiltzarraren eratze-bilkura legebiltzarkide hautetsien herena akreditatu eta 15 egunetara egin behar da beranduenez.
 
377 ⟶ 378 lerroa:
=== Zaldibarko zabortegia ===
{{Nagusia|Zaldibarko zabortegiaren hondamendia}}
2020ko otsailaren 6an luizia gertatu zen Zaldibarko zabortegian, bi langile harrapatuz eta hainbat orduz [[A-8 autobidea|AP-8 autobidea]] kolapsatuz. Luizia gertatu eta hurrengo egunetan zabortegiak su hartu zuen eta kutsadura maila altuak detektatu ziren inguruko herrietan. Gertaera honekhorrek oihartzun politiko handia izan zuen. Jaurlaritzak krisi mahaia jarri zuen abian, eta Urkullu lehendakariak "eszenifikazioa soilik" bilatzen zuen presentziarik nahi ez zuela erantzun zien zabortegia ez bisitatzeagatik jaso zituen kritikei.<ref>{{Erreferentzia|izena=Euskal Irrati|abizena=Telebista|izenburua=Luizia izan eta berehala krisi-mahaia martxan jarri zutela adierazi du Urkulluk|hizkuntza=eu|data=2020-02-10|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/osoa/7021729/luizia-izan-eta-krisimahaia-martxan-jarri-zutela-adierazi-du-urkulluk/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2020-06-07}}</ref>
 
Oposizioko alderdi guztiek kritikatu zuten jaurlaritzarenJaurlaritzaren kudeaketa. EH Bilduk gobernua "ezkutatuta" egon zela salatu zuen, eta ikuskaritza lanak ondo egin ez izana zein kudeaketaren deskoordinazioa deitoratu zituen. Elkarrekin Podemosek segurtasunaren eta lan osasunaren arloan egindako kudeaketa zein herritarrei informazioa era "inprobisatuan" eman izana salatu zituen. Alderdi Popularrak "ezikusiarena" egitea leporatu zion jaurlaritzari, "egia eta gardentasunaren" beharra azpimarratuz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Euskal Irrati|abizena=Telebista|izenburua=Urkulluk asteartean emango ditu Zaldibarko lur-jausiaren inguruko azalpenak|hizkuntza=eu|data=2020-02-13|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/osoa/7028024/urkulluk-otsailaren-18an-emango-ditu-zaldibarko-lurjausiari-buruzko-azalpenak/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2020-06-07}}</ref>
 
Otsailaren 18an lehendakariak eta lau sailburuk ([[Iñaki Arriola]], [[Estefania Beltran de Heredia]], [[Maria Jesus San Jose]] eta [[Nekane Murga]]k) agerraldia egin zuten Eusko Legebiltzarreko Diputazio Iraunkorrean. [[Maddalen Iriarte]]k (EH Bildu) gobernua "gaindikatua" egon zela adierazi zuen, "enpatia-eza, koordinazio-eza eta gardentasun-eza" gaitzetsiz. [[Lander Martínez|Lander Martinezek]] (Elkarrekin Podemos) administrazioak egindako akatsak eta Urkulluren "lidergorik eza" deitoratu zituen, eta [[Alfonso Alonso]]k (PP) "erantzukizuna ezkutatu" zela adierazi zuen. EAJ eta PSE-EEko ordezkariek “sufrimendua” hauteskunde “interesekin” erabili izana egotzi zioten oposizioari, "batasunaren alde" lan egin beharrean "zatiketa" bilatu zutela adieraziz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Euskal Irrati|abizena=Telebista|izenburua=Oposizioak Jaurlaritzak luiziaren aurrean egindako kudeaketa gaitzetsi du|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/osoa/7038981/urkullu-zaldibarko-luiziaz-2020-otsailak-18-oposizioak-kudeaketa-kritikatu-du/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2020-06-07}}</ref>
400 ⟶ 401 lerroa:
! Leloa (euskaraz)
! Leloa (gaztelaniaz)
! Itzulpena
! Oharrak
! {{abbr|Err.|Erreferentziak}}
|-
446 ⟶ 447 lerroa:
| bgcolor="#63BE21"|
| [[Vox (alderdi politikoa)|Vox]]
|
|"Zugatik hitz egin"
|« Habla por ti »
|"Zugatik hitz egin"
|Gaztelaniaz soilik aurkeztutako leloa
|<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Abascal irrumpe en la precampaña vasca y pide ilegalizar los partidos nacionalistas|hizkuntza=es|data=2020-06-18|url=https://www.elcorreo.com/elecciones/vascas/abascal-irrumpe-precampana-20200618195205-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2020-06-22}}</ref>
|}
831 ⟶ 832 lerroa:
| style="background:#0c7741; color:white;"| 17.3
|-
|[https://web.archive.org/web/20200707065341/https://www.esdiario.com/393511424/Sondeo-Feijoo-arrasa-en-Galicia-y-Urkullu-ve-las-orejas-al-lobo-del-tripartito.html Demoscopia y Servicios/ESdiario]
|2020 uzt. 3–5
|1,000
1.913 ⟶ 1.914 lerroa:
}}
{| {{taulapolita}}
| colspan="8" bgcolor="#BFCFFF" | <p align="center">[[2016ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak|←]] [[Fitxategi:Coat of Arms of the Basque Country.svg|30px]] '''2020ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak [[2024ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak|→]]'''</p>
|- style="background:#BFCFFF; color:#000; font-size:100%"
! Lehendakaria eta gobernua
1.989 ⟶ 1.990 lerroa:
=== Emaitza orokorrak ===
{| class="wikitable" style="text-align:right; font-size:97%;"
|+ [[2016ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak|←]] [[Fitxategi:Coat of Arms of the Basque Country.svg|30px]] '''2020ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak [[2024ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak|→]]'''
|-
| colspan="7"| [[Fitxategi:EuskoLegebiltzarra2020.svg|erdian|300px]]
2.067 ⟶ 2.068 lerroa:
| ±0
|-
| bgcolor=#DDDDDD{{Aulki Zuriak/kolorea}}|
| align="left"| [[Aulki Zuriak]] (EB/AZ)
| 2,465
2.083 ⟶ 2.084 lerroa:
| ±0
|-
| bgcolor="#4ABEEF"{{Bidezko Mundurantz/kolorea}}|
| align="left"| [[Bidezko Mundurantz]] (PUM+J)
| 1,103
2.091 ⟶ 2.092 lerroa:
| ±0
|-
| bgcolor="#55B6AD"{{Euskadiren Aldeko Libreak/kolorea}}|
| align="left"| [[Euskadiren Aldeko Libreak]] (LxE/EaL)
| 699