2020ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak: berrikuspenen arteko aldeak

'''2020ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak''' 2020ko [[uztailaren 12]]an egin ziren. 2020ko apirilaren 5ean egitekoak ziren, XII. legealdiko 75 legebiltzarkideak hautatzeko. 2020ko otsailaren 4an [[Iñigo Urkullu]] lehendakariak hauteskunde aurrerapena eztabaidatu zuen gobernu kontseiluan, aurrerapenerako lege eskakizuna betez. Horrek hauteskundeen iragarpenari buruzko espekulazioa piztu zuen eta apirilaren 5ean egin zitezkeela eman zuten aditzera zenbait komunikabidek.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Hauteskundeak apirilaren 5erako deitzea aztertzen ari da lehendakaria|hizkuntza=eu|data=2020-02-05|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/osoa/7009317/hauteskundeak-apirilaren-5erako-deitzea-aztertzen-ari-da-lehendakaria/|aldizkaria=Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2020-02-09}}</ref><ref name="#1">{{Erreferentzia|izenburua=El lehendakari ultima un inminente adelanto electoral al pedir la preceptiva opinión a todos sus consejeros|hizkuntza=es|data=2020-02-04|url=https://www.elmundo.es/pais-vasco/2020/02/04/5e39640d21efa0be228b47b0.html|aldizkaria=ELMUNDO|sartze-data=2020-02-09}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Urkullu sopesa un adelanto electoral en el País Vasco|hizkuntza=es|data=2020-02-04|url=https://www.lavanguardia.com/local/paisvasco/20200204/473290627999/urkullu-sopesa-adelanto-electoral-pais-vasco.html|aldizkaria=La Vanguardia|sartze-data=2020-02-09}}</ref> 2020ko otsailaren 10ean egindako agerraldian data hori baieztatu zuen lehendakariak.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Andoni|abizena=Imaz|izenburua=Urkulluk apirilaren 5erako deitu ditu Legebiltzarrerako hauteskundeak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/177305/urkulluk-apirilaren-5erako-deitu-ditu-legebiltzarrerako-hauteskundeak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2020-02-10}}{{Apurtutako esteka|date=apirila 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>

Alabaina, martxoaren 11n lehendakariak Jaurlaritza hauteskundeak mantentzea edo ez legalki aztertzen ari zela jakinarazi zuen, [[COVID-19 gaixotasunaren 2019-2020ko agerraldia|koronabirusaren agerraldiak]] Euskal Herrian [[COVID-19 gaixotasunaren 2019-2020ko agerraldia Euskal Herrian|izandako hedapena]] zela eta.<ref>{{Erreferentzia|hizkuntza=eu|data=2020-03-11|izenburua=Osasun eta hezkuntza sistema sendotzeko 300 milioi ari da prestatzen Jaurlaritza|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/osoa/7092322/urkullu-lehendakariaren-adierazpena-a5eko-hauteskundeei-eta-koronabirusari-buruz/|aldizkaria=Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2020-03-11}}</ref><ref>{{Erreferentzia|hizkuntza=eu|izenburua=Hauteskundeak mantenduko diren ala ez aztertzen ari da legalki Eusko Jaurlaritzak|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/bideoak/osoa/7092343/bideoa-hauteskundeak-mantenduko-diren-ez-aztertuko-du-legalki-jaurlaritzak/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2020-03-11}}</ref> Edonola ere, ez dago hauteskundeak atzeratzearen aurrekaririk eta "lege hutsune" horren ondorioz ez dago argi nola jokatu beharko litzatekeen.<ref>{{erreferentzia|hizkuntza=eu|izena=Enekoitz|abizena=Esnaola|urtea=2020|data=2020ko martxoren 11|izenburua=Bozak bertan behera uzteari buruz, «lege hutsunea» dago, eta aurrekaririk eza|url=https://www.berria.eus/albisteak/178698/bozak-bertan-behera-uzteari-buruz-lege-hutsunea-dago-eta-aurrekaririk-eza.htm|artxibo-url=|bilduma=|egunkaria=Berria - berria.eus|aldizkaria=|lana=|liburukia=|zenbakia=|orrialdeak=|orrialdea=|non=|atala=|edizioa=|lekua=|argitaletxea=|editorea=|formatua=|isbn=|issn=|oclc=|pmid=|pmc=|bibcode=|doi=|sartze-data=}}</ref> Adituek aipatutakoaukera aukerenhorien artean lehendakariaren dekretu bat legokeegon liteke.<ref>{{erreferentzia|hizkuntza=eu|izena=|abizena=EITB|urtea=2020|data=2020ko martxoaren 11|izenburua=Bozak atzeratzeko egoera batean ez gaudela esan du Euskadiko Hauteskunde Batzordeak|url=https://www.eitb.eus/eu/hauteskundeak/eaeko-autonomikoak/bideoak/osoa/7093262/bozak-atzeratzeko-egoeran-ez-gaudela-esan-du-euskadiko-hauteskunde-batzordeak/|artxibo-url=|bilduma=|egunkaria=Euskal Irrati Telebista - eitb.eus|aldizkaria=|lana=|liburukia=|zenbakia=|orrialdeak=|orrialdea=|non=|atala=|edizioa=|lekua=|argitaletxea=|editorea=|formatua=|isbn=|issn=|oclc=|pmid=|pmc=|bibcode=|doi=|sartze-data=}}</ref><ref>{{erreferentzia|hizkuntza=eu|izena=|abizena=Radio Euskadi - eitb.eus|urtea=2020|data=2020ko martxoaren 12a|izenburua=Juanjo Alvarez: "Lehendakariaren dekretu batek hauteskundeak atzeratu ditzake"|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/osoa/7094411/juanjo-alvarez-lehendakariaren-dekretu-batek-hauteskundeak-atzeratu-ditzake/|artxibo-url=|bilduma=|egunkaria=Euskal Irrati Telebista|aldizkaria=|lana=|liburukia=|zenbakia=|orrialdeak=|orrialdea=|non=|atala=|edizioa=|lekua=|argitaletxea=|editorea=|formatua=|isbn=|issn=|oclc=|pmid=|pmc=|bibcode=|doi=|sartze-data=}}</ref> [[Eusko Jaurlaritza]]k osasun larrialdia eta [[Espainiako Gobernua]]k alarma egoera ezarri ondoren, martxoaren 16an, alderdi guztiek hauteskundeak atzeratzea erabaki zuten.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hauteskundeak atzeratzea erabaki dute euskal alderdiek|hizkuntza=eu|data=2020-03-16|url=https://www.eitb.eus/eu/hauteskundeak/eaeko-autonomikoak/osoa/7102836/a5erako-aurreikusitako-hauteskundeak-atzeratzea-erabaki-dute-euskal-alderdiek-/|aldizkaria=Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2020-03-16}}</ref> Lehendakariaren dekretu batek deialdia atzeratu zuen, eta egoera hobetzean beste dekretu baten bidez zehaztu zuen data berria.

* Otsailak 10ː Lehendakariaklehendakariak hauteskundeen deialdiko dekretua sinatzenizenpetu duzuen, gobernu kontseiluan gaia landu ondoren.

* Otsailak 11ː Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian (EHAA) Eusko Legebiltzarra desegin eta hauteskundeetarako deia egiten duen dekretua argitaratzenargitaratu dazen.

* Otsailak 14ː Lurraldelurralde historikoetako eta eskualdeetako hauteskunde-batzordeak eratzeneratu diraziren.

* Martxoak 4ː aurkeztutako hautagaitzen behin-behineko zerrenda argitaratzenargitaratu dazen EHAAn.

* Martxoak 7ː Atzerrianatzerrian bizi diren Egoiliarren Hautesle Erroldako (AEHE) hautesleek eta atzerrian aldi baterako bizi direnek botoa eskatzeko azken eguna.

* Martxoak 10ː aldarrikatutako hautagaitzen zerrendak EHAAn argitaratzenargitaratu diraziren.

* Martxoak 16ː Urkullu lehendakariak hauteskundeak atzeratuko direla iragartzeniragarri duzuen, [[koronabirusaren pandemia]] dela eta.

* Martxoak 17ː Hauteskundehauteskunde deialdia indarrik gabe uzten duen dekretua argitaratzenargitaratu dazen EHAAn, lehendakariak sinaturik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Lehendakariarena|abizena=7/2020 DEKRETUA, martxoaren 17koa|urtea=|izenburua=Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkaria - EHAA/BOPV|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://www.euskadi.eus/y22-bopv/eu/bopv2/datos/2020/03/2001627e.shtml|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-16}}</ref>

* <s>Martxoak 20ː Hauteskundehauteskunde kanpainaren hasiera.</s>

* <s>Martxoak 26ː Postaposta bidezko botoa eskatzeko azken eguna.</s>

* <s>Martxoak 31ː Inkestak argitaratzeko debekua indarrean sartzensartu dazen, eta AEHEko hautesleek posta bidez bozkatzeko azken eguna.</s>

* <s>Apirilak 1ː Postaposta bidezko botoa eta aldi baterako atzerrian dauden hautesleen botoa bidaltzeko azken eguna.</s>

* <s>Apirilak 3ː Hauteskundehauteskunde kanpainaren azken eguna eta AEHEko hautesleek dagokien bulego kontsularrean botoa emateko azken eguna.</s>

* <s>Apirilak 4ː Gogoetagogoeta-eguna, hauteskunde kanpaina egiteko 24 orduko debekua.</s>

* <s>'''Apirilak 5ː Bozketabozketa eguna''' (hauteslekuak goizeko bederatzietan ireki eta iluntzeko zortziretan ixten dira, ordu horretan botoa emateko ilaran zain dauden hautesle guztiek botoa eman ondoren). Botoen behin-behineko zenbaketa hauteslekuak itxi eta berehala hastenhasi dazen.</s>

* <s>Apirilak 10ː Botoenbotoen zenbaketa orokorra, AEHEko botoak barne.</s>

* <s>Apirilak 14ː Dagokienbagokien hauteskunde-batzordeek botoen zenbaketa orokorraren berri emateko azken eguna.</s>

* <s>Apirilak 25ː Dagokienbagokien hauteskunde-batzordeek legebiltzarkide hautetsiak aldarrikatzeko azken eguna.</s>

* <s>Maiatzak 2ː Behinbehin-betiko emaitzak EHAAn argitaratzeko azken eguna.</s>

* Maiatzak 19ː Hauteskunde deialdiko dekretu berria argitaratzenargitaratu dazen EHAAn, lehendakariak sinatua, gobernu kontseiluan gaia landu ondoren.

* Maiatzak 20ː Lanlan, zerbitzu edota proiektu publikoen inaugurazio ekitaldiak egiteko debekua indarrean sartzensartu dazen.

* Maiatzak 25ː Lurraldelurralde historikoetako eta eskualdeetako hauteskunde-batzordeak eratzeneratu diraziren.

* Maiatzak 29ː Koalizioankoalizioan aurkeztu nahi duten alderdi edota federazioek hauteskunde-batzordea jakinarazteko azken eguna.

* Ekainak 10ː aurkeztutako hautagaitzen behin-behineko zerrenda argitaratzenargitaratu dazen EHAAn.

* Ekainak 14ː alderdiek, federazioek, koalizioek edota hautesle-taldeek aurkeztutako hautagaitzetan egon daitezkeenzitezkeen akatsak zuzentzeko azken eguna.

* Ekainak 16ː aldarrikatutako hautagaitzen zerrendak EHAAn argitaratzenargitaratu diraziren.

* Ekainak 26ː Hauteskundehauteskunde kanpainaren hasiera.

* Uztailak 2ː Postaposta bidezko botoa eskatzeko azken eguna.

* Uztailak 7ː Inkestakinkestak argitaratzeko debekua indarrean sartzensartu dazen, eta AEHEko hautesleek posta bidez bozkatzeko azken eguna.

* Uztailak 8ː Postaposta bidezko botoa eta aldi baterako atzerrian dauden hautesleen botoa bidaltzeko azken eguna.

* Uztailak 10ː Hauteskundehauteskunde kanpainaren azken eguna eta AEHEko hautesleek dagokien bulego kontsularrean botoa emateko azken eguna.

* Uztailak 11ː Gogoetagogoeta-eguna, hauteskunde kanpaina egiteko 24 orduko debekua.

* '''Uztailak 12ː Bozketabozketa eguna''' (hauteslekuak goizeko bederatzietan ireki eta iluntzeko zortziretanzortzietan ixten dira, ordu horretan botoa emateko ilaran zain dauden hautesle guztiek botoa eman ondoren). Botoen behin-behineko zenbaketa hauteslekuak itxi eta berehala hastenhasi dazen.

* Uztailak 17ː Botoenbotoen zenbaketa orokorra, AEHEko botoak barne.

* Uztailak 21ː Dagokiendagokien hauteskunde-batzordeek botoen zenbaketa orokorraren berri emateko azken eguna.

* Abuztuak 1ː Dagokiendagokien hauteskunde-batzordeek legebiltzarkide hautetsiak aldarrikatzeko azken eguna.

* Abuztuak 7ː Behinbehin-betiko emaitzak EHAAn argitaratzeko azken eguna.

| align="center"| % 37.36

| align="center"| % 21.13

| align="center"| % 14.76

| align="center"| % 12.13{{efn|name="PP+Cs16"|2016ko hauteskundeetan [[Euskadiko Alderdi Popularra|Alderdi Popularrak]] (%10.11) eta [[Herritarrak - Herritarron Alderdia|Herritarrak]] alderdiak (%2.02) eskuratutako emaitzen batura.}}

| align="center"| % 11.86

| align="center"| % 0.07

2020ko otsailaren 6an luizia gertatu zen Zaldibarko zabortegian, bi langile harrapatuz eta hainbat orduz [[A-8 autobidea|AP-8 autobidea]] kolapsatuz. Luizia gertatu eta hurrengo egunetan zabortegiak su hartu zuen eta kutsadura maila altuak detektatu ziren inguruko herrietan. Gertaera honekhorrek oihartzun politiko handia izan zuen. Jaurlaritzak krisi mahaia jarri zuen abian, eta Urkullu lehendakariak "eszenifikazioa soilik" bilatzen zuen presentziarik nahi ez zuela erantzun zien zabortegia ez bisitatzeagatik jaso zituen kritikei.<ref>{{Erreferentzia|izena=Euskal Irrati|abizena=Telebista|izenburua=Luizia izan eta berehala krisi-mahaia martxan jarri zutela adierazi du Urkulluk|hizkuntza=eu|data=2020-02-10|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/osoa/7021729/luizia-izan-eta-krisimahaia-martxan-jarri-zutela-adierazi-du-urkulluk/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2020-06-07}}</ref>

Oposizioko alderdi guztiek kritikatu zuten jaurlaritzarenJaurlaritzaren kudeaketa. EH Bilduk gobernua "ezkutatuta" egon zela salatu zuen, eta ikuskaritza lanak ondo egin ez izana zein kudeaketaren deskoordinazioa deitoratu zituen. Elkarrekin Podemosek segurtasunaren eta lan osasunaren arloan egindako kudeaketa zein herritarrei informazioa era "inprobisatuan" eman izana salatu zituen. Alderdi Popularrak "ezikusiarena" egitea leporatu zion jaurlaritzari, "egia eta gardentasunaren" beharra azpimarratuz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Euskal Irrati|abizena=Telebista|izenburua=Urkulluk asteartean emango ditu Zaldibarko lur-jausiaren inguruko azalpenak|hizkuntza=eu|data=2020-02-13|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/osoa/7028024/urkulluk-otsailaren-18an-emango-ditu-zaldibarko-lurjausiari-buruzko-azalpenak/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2020-06-07}}</ref>

|[https://web.archive.org/web/20200707065341/https://www.esdiario.com/393511424/Sondeo-Feijoo-arrasa-en-Galicia-y-Urkullu-ve-las-orejas-al-lobo-del-tripartito.html Demoscopia y Servicios/ESdiario]

| colspan="8" bgcolor="#BFCFFF" | <p align="center">[[2016ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak|←]] [[Fitxategi:Coat of Arms of the Basque Country.svg|30px]] '''2020ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak [[2024ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak|→]]'''</p>

|+ [[2016ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak|←]] [[Fitxategi:Coat of Arms of the Basque Country.svg|30px]] '''2020ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak [[2024ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak|→]]'''

| bgcolor=#DDDDDD{{Aulki Zuriak/kolorea}}|

| bgcolor="#4ABEEF"{{Bidezko Mundurantz/kolorea}}|

| bgcolor="#55B6AD"{{Euskadiren Aldeko Libreak/kolorea}}|

{{autoritate kontrola}}
{{Espainiar Hauteskundeak Euskal Herrian}}