Fundatzaile efektua: berrikuspenen arteko aldeak

Polimorfismoan oinarritutako metodoek aldakuntza genetikoaren eredu behatuak aprobetxatzen dituzte genoma osoko [[arbaso komun]] berrieneraino heltzeko. Horretarako, eskualde bateko gune heterozigotoen dentsitatea zein populazio bateko markatzaileen frekuentzia alelikoak azter ditzakete <ref name="Izenik_gabekoa-20240324200338">{{Erreferentzia|izena=Stephan|abizena=Schiffels|izenburua=Inferring human population size and separation history from multiple genome sequences|orrialdeak=919–925|hizkuntza=en|abizena2=Durbin|izena2=Richard|data=2014-08|url=https://www.nature.com/articles/ng.3015|aldizkaria=Nature Genetics|alea=8|zenbakia=46|issn=1061-4036|pmid=24952747|pmc=PMC4116295|doi=10.1038/ng.3015|sartze-data=2024-03-02}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izena=Laurent|abizena=Excoffier|izenburua=Robust Demographic Inference from Genomic and SNP Data|orrialdeak=e1003905|hizkuntza=en|abizena2=Dupanloup|abizena3=Huerta-Sánchez|abizena4=Sousa|abizena5=Foll|izena2=Isabelle|izena3=Emilia|izena4=Vitor C.|izena5=Matthieu|data=2013-10-24|url=https://dx.plos.org/10.1371/journal.pgen.1003905|aldizkaria=PLoS Genetics|alea=10|zenbakia=9|editore-abizena=Akey|editore-izena=Joshua M.|issn=1553-7404|pmid=24204310|pmc=PMC3812088|doi=10.1371/journal.pgen.1003905|sartze-data=2024-03-02}}</ref>. Dena den, esan beharra dago metodo hauek mutazioen erlojuan oinarritutako inferentziak egiten dituztela, eta, beraz, bereizmen txikia dutela duela gutxiko denbora-eskaletan <ref>{{Erreferentzia|izena=Stephan|abizena=Schiffels|izenburua=Inferring human population size and separation history from multiple genome sequences|orrialdeakname=919–925|hizkuntza=en|abizena2=Durbin|izena2=Richard|data=2014"Izenik_gabekoa-08|url=https:20240324200338"//www.nature.com/articles/ng.3015|aldizkaria=Nature Genetics|alea=8|zenbakia=46|issn=1061-4036|pmid=24952747|pmc=PMC4116295|doi=10.1038/ng.3015|sartze-data=2024-03-02}}</ref>.

Quebec-eko biztanleriaren %80 inguru (7,8 milioi) frankofonoa da. Horietako gehienak, Frantziatik 1608tik aurrera Kanadara iritsitako 8.500 kolonoen ondorengoak dira <ref name="Izenik_gabekoa_2-20240324200338">{{Erreferentzia|izena=Marie-Hélène|abizena=Roy-Gagnon|izenburua=Genomic and genealogical investigation of the French Canadian founder population structure|orrialdeak=521–531|hizkuntza=en|abizena2=Moreau|abizena3=Bherer|abizena4=St-Onge|abizena5=Sinnett|abizena6=Laprise|abizena7=Vézina|abizena8=Labuda|izena2=Claudia|izena3=Claude|izena4=Pascal|izena5=Daniel|izena6=Catherine|izena7=Hélène|izena8=Damian|data=2011-05|url=http://link.springer.com/10.1007/s00439-010-0945-x|aldizkaria=Human Genetics|alea=5|zenbakia=129|issn=0340-6717|doi=10.1007/s00439-010-0945-x|sartze-data=2024-03-06}}</ref>. Europar etorri berri horiek Quebec-en (1608) eta Montrealen (1642) kokatu ziren lehenik, gaur egun Kanadako bi hiri-eskualde handienak direnak. Mende eta erdiko iraupena izan zuen migrazio hau, 1759ko britainiar konkistaren ondoren amaitu zen gutxi gorabehera. Hortik aurrera, franko-kanadarrak azkar hedatu ziren, hizkuntza- eta erlijio-oztopoek eragindako isolamendu erlatiboaren testuinguruan. Hau da, hazkunde demografikoaren ondorioz, Quebec-eko eskualde berriak kolonizatu ziren, urruneko eskualdeak eta eskualde isolatuak barne, biztanleriaren banaketa bultzatu zelarik. Hala ere, beste eskualde batzuetan efektu fundatzaileak pairatu dituzten populazioak dauden arren, efektu fundatzaile hauek batez ere nabariak izan dira Quebec eta New Brunswick bezalako eskualdeetan <ref>{{Erreferentzia|izena=Laurence|abizena=Gagnon|izenburua=Deciphering the genetic structure of the Quebec founder population using genealogies|orrialdeak=91–97|hizkuntza=en|abizena2=Moreau|abizena3=Laprise|abizena4=Vézina|abizena5=Girard|izena2=Claudia|izena3=Catherine|izena4=Hélène|izena5=Simon L.|data=2024-01|url=https://www.nature.com/articles/s41431-023-01356-2|aldizkaria=European Journal of Human Genetics|alea=1|zenbakia=32|issn=1476-5438|pmid=37016017|pmc=PMC10772069|doi=10.1038/s41431-023-01356-2|sartze-data=2024-03-06}}</ref>.

Zenbait azterlanek efektu fundatzaileak jasan dituzten populazio gehiago erakutsi dituzte: zenbait populazio europarrak <ref>{{Erreferentzia|izena=Michael F.|abizena=Seldin|izenburua=European Population Substructure: Clustering of Northern and Southern Populations|orrialdeak=e143|hizkuntza=en|abizena2=Shigeta|abizena3=Villoslada|abizena4=Selmi|abizena5=Tuomilehto|abizena6=Silva|abizena7=Belmont|abizena8=Klareskog|abizena9=Gregersen|izena2=Russell|izena3=Pablo|izena4=Carlo|izena5=Jaakko|izena6=Gabriel|izena7=John W.|izena8=Lars|izena9=Peter K.|data=2006(e)ko ira. 15(a)|url=https://journals.plos.org/plosgenetics/article?id=10.1371/journal.pgen.0020143|aldizkaria=PLOS Genetics|alea=9|zenbakia=2|issn=1553-7404|pmid=17044734|pmc=PMC1564423|doi=10.1371/journal.pgen.0020143|sartze-data=2024-03-06}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izena=Simon C|abizena=Heath|izenburua=Investigation of the fine structure of European populations with applications to disease association studies|orrialdeak=1413–1429|hizkuntza=en|abizena2=Gut|abizena3=Brennan|abizena4=McKay|abizena5=Bencko|abizena6=Fabianova|abizena7=Foretova|abizena8=Georges|abizena9=Janout|izena2=Ivo G|izena3=Paul|izena4=James D|izena5=Vladimir|izena6=Eleonora|izena7=Lenka|izena8=Michael|izena9=Vladimir|data=2008-12|url=https://www.nature.com/articles/ejhg2008210|aldizkaria=European Journal of Human Genetics|alea=12|zenbakia=16|issn=1018-4813|doi=10.1038/ejhg.2008.210|sartze-data=2024-03-06}}</ref>, japoniarrak <ref>{{Erreferentzia|izena=Yumi|abizena=Yamaguchi-Kabata|izenburua=Japanese Population Structure, Based on SNP Genotypes from 7003 Individuals Compared to Other Ethnic Groups: Effects on Population-Based Association Studies|orrialdeak=445–456|hizkuntza=en|abizena2=Nakazono|abizena3=Takahashi|abizena4=Saito|abizena5=Hosono|abizena6=Kubo|abizena7=Nakamura|abizena8=Kamatani|izena2=Kazuyuki|izena3=Atsushi|izena4=Susumu|izena5=Naoya|izena6=Michiaki|izena7=Yusuke|izena8=Naoyuki|data=2008-10|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0002929708004874|aldizkaria=The American Journal of Human Genetics|alea=4|zenbakia=83|pmid=18817904|pmc=PMC2561928|doi=10.1016/j.ajhg.2008.08.019|sartze-data=2024-03-06}}</ref> eta indiarrak <ref>{{Erreferentzia|izena=David|abizena=Reich|izenburua=Reconstructing Indian population history|orrialdeak=489–494|hizkuntza=en|abizena2=Thangaraj|abizena3=Patterson|abizena4=Price|abizena5=Singh|izena2=Kumarasamy|izena3=Nick|izena4=Alkes L.|izena5=Lalji|data=2009-09|url=https://www.nature.com/articles/nature08365|aldizkaria=Nature|alea=7263|zenbakia=461|issn=0028-0836|pmid=19779445|pmc=PMC2842210|doi=10.1038/nature08365|sartze-data=2024-03-06}}</ref> besteak beste, baita finlandiarrak <ref>{{Erreferentzia|izena=Marie-Hélène|abizena=Roy-Gagnon|izenburua=Genomic and genealogical investigation of the French Canadian founder population structure|orrialdeakname=521–531|hizkuntza=en|abizena2=Moreau|abizena3=Bherer|abizena4=St-Onge|abizena5=Sinnett|abizena6=Laprise|abizena7=Vézina|abizena8=Labuda|izena2=Claudia|izena3=Claude|izena4=Pascal|izena5=Daniel|izena6=Catherine|izena7=Hélène|izena8=Damian|data=2011-05|url=http://link.springer.com/10.1007/s00439-010-0945-x|aldizkaria=Human Genetics|alea=5|zenbakia=129|issn=0340-6717|doi=10.1007/s00439-010-0945-x|sartze-data=2024-03"Izenik_gabekoa_2-06}}<20240324200338"/ref> eta islandiarrak ere <ref>{{Erreferentzia|izena=Alkes L.|abizena=Price|izenburua=The Impact of Divergence Time on the Nature of Population Structure: An Example from Iceland|orrialdeak=e1000505|hizkuntza=en|abizena2=Helgason|abizena3=Palsson|abizena4=Stefansson|abizena5=Clair|abizena6=Andreassen|abizena7=Reich|abizena8=Kong|abizena9=Stefansson|izena2=Agnar|izena3=Snaebjorn|izena4=Hreinn|izena5=David St|izena6=Ole A.|izena7=David|izena8=Augustine|izena9=Kari|data=2009(e)ko eka. 5(a)|url=https://journals.plos.org/plosgenetics/article?id=10.1371/journal.pgen.1000505|aldizkaria=PLOS Genetics|alea=6|zenbakia=5|issn=1553-7404|pmid=19503599|pmc=PMC2684636|doi=10.1371/journal.pgen.1000505|sartze-data=2024-03-06}}</ref>.