Sexu ugalketa: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t 85.84.238.62 wikilariaren aldaketak ezabatuz, TheklanBot wikilariaren azken bertsiora itzularazi da. Etiketa: lehengoratzea |
|||
| (6 erabiltzailek tartean egindako 6 berrikusketa ez dira erakusten) | |||
2. lerroa:
'''Sexu ugalketa''' [[gene]]en elkartze eta nahastean oinarritzen den prozesua da. Prozesu honetan askotan [[ar]] eta [[eme]] motak (edo sexuak) sortu dira. Ugalketa sexuala [[gameto]] izeneko zelula berezien elkartzeaz gertatzen da. Ugalketa mota honetan bi gurasoen ezaugarri genetikoak batzen dira. Gameto hauek forma eta funtzioetan berdinak izan daitezke ([[isogameto]]ak) baina gehienetan sexu bakoitzak bereziak diren [[heterogameto]]ak sortzen ditu: arraren gametoak txikiak dira, mugitu ahal dira eta distantzia luzeetara euren informazio genetikoa garraiatzeko gaitasuna dute; emeen gametoak, aldiz, luzeak dira, ez dira mugitzen eta organismo berriaren garapenerako elikagaiak dituzte. Organismo baten sexua sortzen dituen gametoen arabera ezagutzen dira: arrek ar-gametoak sortzen dituzte ([[espermatozoide]]ak) eta emeek eme-gametoak ([[obulu]]ak); izaki batek biak aldi bereak sortzeko gaitasuna badu [[hermafrodita]] izena ematen zaio. Askotan izakiak kanpotik ere ezberdintasunak ditu ar edo emea den arabera, bai forman bai eta tamainan ere. Honi [[sexu dimorfismo|dimorfismo sexual]] deritzo.
[[Bakterio]]etan ere ematen da geneen birkonbinaketa eta sexu biologikoan bada ere hau ere sexua da.<ref name="Margulis">MARGULIS, L; SAGAN, D; ''What is sex?''. 1997. Simon and Shuster, {{ISBN
== Sexu ugalketa ==
56. lerroa:
[[Eukarioto|Eukaryaren]] barruan ere ematen da geneen transferentzia horizontala. Alde batetik eukarioto guztietan ematen da [[mitokondrio|mitokondria]] edo [[kloroplasto]]etatik nukleora. [[Teoria endosinbiotiko]]ak dioenez bi organulu hauek hasieran prokariotoak ziren eta, beraz, informazio genetikoa bi izaki ezberdinen artean elkartzen da.<ref> Jeffrey L. Blanchard eta Michael Lynch (2000), "Organellar genes: why do they end up in the nucleus?", ''Trends in Genetics'', '''16''' (7), pp. 315-320.[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Retrieve&db=PubMed&list_uids=10858662&dopt=Abstract]</ref><ref name="Margulis" />
[[Onddo|Fungi]] eta [[bakterio]]en arteko transferentzia horizontala ere existitzen da, adibidez ''[[Saccharomyces cerevisiae]]'' espeziean.<ref>
[[Azuki babarrunaren kakalardo]]ak endosinbiontea den ''[[Wolbachia]]''ren informazio genetikoa ere jaso duela dokumentatu da.<ref> Natsuko Kondo, Naruo Nikoh, Nobuyuki Ijichi, Masakazu Shimada and Takema Fukatsu (2002) "Genome fragment of Wolbachia endosymbiont transferred to X chromosome of host insect", Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA, 99 (22): 14280-14285". [http://www.pubmedcentral.gov/articlerender.fcgi?tool=pubmed&pubmedid=12386340]''</ref> Bakterioen genero honek ere [[artropodo]] eta [[nematoda|nematodo]] [[filarido]]etan informazio genetikoa ere txertatu du.<ref>Hotopp JC, Clark ME, Oliveira DC, Foster JM, Fischer P, Torres MC, Giebel JD, Kumar N, Ishmael N, Wang S, Ingram J, Nene RV, Shepard J, Tomkins J, Richards S, Spiro DJ, Ghedin E, Slatko BE, Tettelin H, Werren JH. ''Widespread. Lateral Gene Transfer from Intracellular Bacteria to Multicellular Eukaryotes''. Science. 2007. vol 317, 1753 or.</ref>
76. lerroa:
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
| |||