Epidemia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t r2.7.2) (robota Erantsia: ta:கொள்ளைநோய்
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
 
(13 erabiltzailek tartean egindako 14 berrikusketa ez dira erakusten)
1. lerroa:
[[Fitxategi:Snow-cholera-map.jpg|thumb|[[Londres]]en 1854an izandako izurritea [[John Snow]] doktoreak aztertu zuen, eta mapa hau egin zuen, historian izan den lehenengo azterketa epidemiologikoa. Puntuek hildakoak adierazten dituzte; gurutzeek, berriz, gaixoek edandako urarenura jatorrizein zirenputzutatik putzuakhartu zuten.]]
{{Ohar medikoa}}
'''IzurriteaEpidemia''', '''izurria''' edo '''epidemiaizurritea''' edo lurralde eta denbora berean biztanleen zati handi bati erasotzen dion [[gaixotasuneritasun|gaixotasuna]]a da. LekuanBatzuetan, lekuan lekukoa izan daitekeda (munduko leku zehatz batean) edo orokorragoa. Hainbat [[kontinente]]takoa edo mundu osokoa denean, [[pandemia]] hitza erabiltzen da. Beste mota bateko eritasunekin loturik egon daitekeen arren, termino hauhori [[gaixotasun infekzioso]]ekin erabiltzen da batez ere.
 
Bereziki, ''Yersinia pestis'' ([[Yersinen baziloa]]) edo ''Pasteurella pestis'' baziloek eragindako gaixotasunetarako erabili da ''izurrite'' izena. Izurriak gizakiak eta animaliak ([[karraskari]]ak, batez ere) jotzen ditu. Karraskariak dira baziloaren bizitoki nagusia. [[Arratoien arkakuso]]aren ''(Xenopsylla cheopis)'' eta, batzuetan, [[gizakiaren arkakuso]]aren ''(Pulex irritans)'' bitartez kutsatua izaten da. Izurriak gizonaren [[birika]]k joz gero, airearen bitartez ere kutsa daiteke.
15. lerroa:
== Izurria endemikoa den lurraldeak ==
 
Izurria eritasun [[endemikoendemismo|endemikoa]]a da Tibeten, Indian, Mesopotamian, Erdialdeko Afrikan, Hego Ameriketako zenbait lurraldetan eta Ipar Ameriketako mendebalean. Sendagaiak: [[estreptomizina]] eta [[kloranfenikol]]a. Eritasuna endemikoa den lurraldeetan, txertoak erabiltzen dira, eragin handikoak, baina immunitate aldi murritzekoak.
 
== Izurriteen adibideak ==
* [[Sukar hemorragiko biriko|Sukar hemorragikoa]]a.
* [[Izurri buboniko]]a
* [[Izurri Beltza]]
 
== Ikus, gainera ==
* [[Epidemiak Euskal Herrian]]
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/27}}
{{erreferentzia_zerrenda}}
 
== Ikus, gainera ==
* [[Epidemiak Euskal Herrian]]
 
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
 
[[Kategoria:Medikuntza]]
[[Kategoria:Gaixotasun infekziosoak]]
 
[[af:Epidemie]]
[[ar:وباء]]
[[be:Эпідэмія]]
[[be-x-old:Пошасьць]]
[[bg:Епидемия]]
[[bs:Epidemija]]
[[ca:Epidèmia]]
[[cs:Epidemie]]
[[cv:Эпидеми]]
[[da:Epidemi]]
[[de:Epidemie]]
[[el:Επιδημία]]
[[en:Epidemic]]
[[eo:Epidemio]]
[[es:Epidemia]]
[[et:Epideemia]]
[[fa:همه‌گیری]]
[[fi:Epidemia]]
[[fr:Épidémie]]
[[gl:Epidemia]]
[[hr:Epidemija]]
[[ht:Epidemik]]
[[hu:Járvány]]
[[ia:Epidemia]]
[[id:Wabah]]
[[io:Epidemio]]
[[is:Farsótt]]
[[it:Epidemia]]
[[ja:伝染病]]
[[ka:ეპიდემია]]
[[ko:유행병]]
[[la:Epidemia]]
[[lt:Epidemija]]
[[lv:Epidēmija]]
[[mk:Епидемија]]
[[ms:Wabak]]
[[nds:Süük]]
[[nl:Epidemie]]
[[nn:Epidemi]]
[[no:Epidemi]]
[[pl:Epidemia]]
[[pt:Epidemia]]
[[qu:Unquy mast'akuy]]
[[ro:Epidemie]]
[[ru:Эпидемия]]
[[scn:Pidimìa]]
[[sh:Epidemija]]
[[simple:Epidemic]]
[[sk:Epidémia]]
[[sl:Epidemija]]
[[sq:Epidemia]]
[[sr:Епидемија]]
[[sv:Epidemi]]
[[sw:Gonjwa]]
[[ta:கொள்ளைநோய்]]
[[te:మహమ్మారి]]
[[th:โรคระบาด]]
[[tr:Salgın]]
[[tt:Эпидемия]]
[[uk:Епідемія]]
[[vi:Dịch bệnh]]
[[zh:流行病]]