Kaledoniaj koniferaroj: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
| Linio 64: | Linio 64: | ||
En la artura legendaro kaj frua [[literaturo]], la arbaroj estas la ejo de unu el la Dek du [[Batalo]]j de [[Reĝo Arturo]], laŭ la ''Historia Brittonum'', en kiu la batalo estas nomata ''Cat Coit Celidon''. |
En la artura legendaro kaj frua [[literaturo]], la arbaroj estas la ejo de unu el la Dek du [[Batalo]]j de [[Reĝo Arturo]], laŭ la ''Historia Brittonum'', en kiu la batalo estas nomata ''Cat Coit Celidon''. |
||
La lertuloj Rachel Bromwich kaj Marged Haycock sugestas ke la [[armeo]] de arboj animitaj de la [[sorĉisto]]j en la antikva [[Kimrujo|kimra]] [[poemo]] ''Cad Goddeu'' (''La Batalo de la Arboj'') estus la sama ol la kaledoniaj arbaroj <ref>Green, Thomas (2007). ''Concepts of Arthur'', p. 64. Stroud, Gloucestershire: Tempus. ISBN 978-0-7524-4461-1.</ref>. En la rilata [[Merlin (mitologio)|Merlin]]-literaturo, la persono Myrddin Wyllt retiriĝis en tiujn arbarojn estante freneza post la batalo de Arfderydd en la jaro 573. Li forflugis la laŭdiran [[kolero]]n de la reĝo de [[Strathclyde]], Rhydderch Hael, post la [[murdo]] de Gwenddoleu ap Ceidio. |
La lertuloj Rachel Bromwich kaj Marged Haycock sugestas ke la [[armeo]] de arboj animitaj de la [[sorĉisto]]j en la antikva [[Kimrujo|kimra]] [[poemo]] ''Cad Goddeu'' (''La Batalo de la Arboj'') estus la sama ol la kaledoniaj arbaroj <ref>Green, Thomas (2007). ''Concepts of Arthur'', p. 64. Stroud, Gloucestershire: Tempus. ISBN 978-0-7524-4461-1.</ref>. En la rilata [[Merlin (mitologio)|Merlin]]-literaturo, la persono Myrddin Wyllt retiriĝis en tiujn arbarojn estante freneza post la batalo de Arfderydd en la jaro 573. Li forflugis la laŭdiran [[kolero]]n de la reĝo de [[Strathclyde]], Rhydderch Hael, post la [[murdo]] de Gwenddoleu ap Ceidio. Tiu estas skribita en la du merlinaj poemoj en mez-kimra lingvo ''Yr Oinau'' kaj ''Yr Afallenau'' en la Nigra Libro de Carmarthen. La arbaro ankaŭ estas la retiro de alia persono nomita Lailoken el la ''Vita Kentigerni'', kiu ankaŭ forkuris en la arbarojn dum atako de frenezeco kaj kiu povas esti la origina modelo por Myrddin Wyllt. |
||
==Notoj== |
==Notoj== |
||
Kiel registrite je 20:55, 26 dec. 2013
La kaledoniaj koniferaroj estas tipo de arbaro kiu iam kovris ampleksajn areojn de Skotlando, kaj ankaŭ tersupraĵa ekoregiono el la eŭropa-siberia ekoprovinco de la palearktisa ekozono laŭ la tipologio de la Monda Natur-Fonduso (WWF). Tiuj arbaroj estas hejmo de ampleksa vario de natura vivo, multe el kio ne troviĝas ie ajn pli en Brita Insularo.
La nomo de la ekoregiono baziĝas sur tiu kiu la romianoj donis al Skotujo, "Kaledonio". Tiu ĉi derivas de la kelta vorto kaleto- signifanta 'malmola, fortika'. La nomo kiel uzita de loka tribo aŭ triba konfederacio de indiĝenaj piktoj aŭ britonoj, la Caledonii, unue estis registrata en panegiro fare de la romia poeto Eumenius en la jaro 297.
Priskribo
La kaledoniaj koniferaroj estis formataj je la fino de la lasta glacialo. Arboj komencis rekoloniigi Britajn Insulojn per terponto kiu estas nuntempe sub Dovera Markolo. Arbaroj de tiu tipo estis trovataj en tuta la insularo dum kelkaj miloj da jaroj, antaŭ la malrapida varmiĝo dum la Atlantika Periodo, kaj la pinaroj ekretiriĝis ene de Skotajn Altaĵojn, la lasta postrestanta klimata regiono taŭga por ili en Britaj Insuloj. La indiĝenaj pinaroj kiuj konstituis tiun plej okcidentan antaŭpostenon de la tajgoj de post-glaciala Eŭropo estis kovrantaj 15 000 da kvadrataj kilometroj kiel vastan arbaron de arbara pino, betulo, birdokaptista sorbuso, tremolo, ordinara junipero, kverko kaj kelkaj aliaj fortikaj specioj. Je la okcidenta marbordo, la kverkoj kaj la betuloj superregis en la mezvarma pluvarbara ekosistemo riĉa je filikoj, muskoj kaj likenoj.
Nuntempe tamen nur 1 % de la origina arbaro postvivas, kaj kovras 180 km² en 84 izolitaj lokoj [1].
Specioj
Pro unika ekosistemo en la Britaj Insuloj, la Kaledonia Arbaro estas hejmo de kelkaj el la plej raraj specioj de la landa naturo. Ĝi estas konsiderata unu el la lastaj naturaj restaĵoj de la Brita Insularo.
Reproduktantaj birdospecioj de la kaledoniaj koniferaroj kiuj ne reproduktiĝas aliloke en la Brita Insularo estas la jenaj:
- Arkta kolimbo
- Urogalo
- Orokula klangulo
- Tufparuo
- Reĝa aglo
- Griza tringo
- Orelgrebo
- Granda krucbekulo
- Ruĝgorĝa kolimbo
- Ruĝaksela turdo
- Skota krucbekulo
- Blankvosta kalidro
- Brovtringo
Reproduktantaj birdospecioj de la Kaledonia pinarbaro kiuj raras aliloke en la Brita Insularo estas la jenaj:
- Tetro
- Malgranda krucbekulo
- Granda merĝo
- Verda kardelo
- Malgranda flamkardelo
- Fiŝaglo
- Mezgranda merĝo
- Orelstrigo
Mamulaj specioj de Kaledonia pinarbaroj:
Mamulaj specioj formortintaj el Kaledonia pinarbaroj:
Legendaro
En la artura legendaro kaj frua literaturo, la arbaroj estas la ejo de unu el la Dek du Bataloj de Reĝo Arturo, laŭ la Historia Brittonum, en kiu la batalo estas nomata Cat Coit Celidon.
La lertuloj Rachel Bromwich kaj Marged Haycock sugestas ke la armeo de arboj animitaj de la sorĉistoj en la antikva kimra poemo Cad Goddeu (La Batalo de la Arboj) estus la sama ol la kaledoniaj arbaroj [2]. En la rilata Merlin-literaturo, la persono Myrddin Wyllt retiriĝis en tiujn arbarojn estante freneza post la batalo de Arfderydd en la jaro 573. Li forflugis la laŭdiran koleron de la reĝo de Strathclyde, Rhydderch Hael, post la murdo de Gwenddoleu ap Ceidio. Tiu estas skribita en la du merlinaj poemoj en mez-kimra lingvo Yr Oinau kaj Yr Afallenau en la Nigra Libro de Carmarthen. La arbaro ankaŭ estas la retiro de alia persono nomita Lailoken el la Vita Kentigerni, kiu ankaŭ forkuris en la arbarojn dum atako de frenezeco kaj kiu povas esti la origina modelo por Myrddin Wyllt.
Notoj
- ↑ Caledonian pinewood ĉe Forestry Commission konsultita la 2011-01-14
- ↑ Green, Thomas (2007). Concepts of Arthur, p. 64. Stroud, Gloucestershire: Tempus. ISBN 978-0-7524-4461-1.
Vidu ankaŭ
| Palearktisaj mezvarmaj koniferarbaroj | |
|---|---|
| PA0501 Alpaj koniferaj kaj miksaj arbaroj |  Francio,  Italio,  Svislando
|
| PA0502 Altajaj montarbaroj kaj arbarstepo |  Ĉinio,  Kazaĥio,  Mongolio,  Rusio
|
| PA0503 Kaledoniaj koniferaroj |  Britio
|
| PA0504 Karpataj montarbaroj |  Ĉeĥio,  Pollando,  Rumanio,  Slovakio,  Ukrainio
|
| PA0506 Orient-afganaj montaraj koniferaroj |  Afganio,  Pakistano
|
| PA0507 Elborz-montara arbarstepo |  Irano
|
| PA0508 Helanŝanaj montaraj koniferaroj | Ĉinio
|
| PA0509 Hengduan-montaraj subalpaj koniferaroj | Ĉinio
|
| PA0510 Hokajdaj montaraj koniferaroj |  Japanio
|
| PA0511 Honŝuaj alpaj koniferaroj | Japanio
|
| PA0513 Mediteraneaj koniferaj kaj miksaj arbaroj |  Alĝerio,  Maroko,  Tunizio,  Hispanio
|
| PA0514 Nordorient-himalajaj subalpaj koniferaroj |  Barato,  Butano, Ĉinio
|
| PA0515 Nord-anatoliaj koniferaj kaj foliaj arbaroj |  Turkio
|
| PA0516 Kanjonaj alpaj koniferaj kaj miksaj arbaroj de Nuĵiang Langkang | Ĉinio
|
| PA0517 Ĉilian-montaraj koniferaroj | Ĉinio
|
| PA0518 Koniferaroj de Kjonglaj-Min | Ĉinio
|
| PA0520 Skandinavaj marbordaj koniferaroj |  Norvegio,  Svedio,  Finnlando
|
| PA0521 Tjanŝanaj montaraj koniferaroj | Ĉinio, Kazaĥio,  Kirgizio,  Taĝikio,  Uzbekio
|
Eksteraj ligiloj
- angle Ekoregiono PA0503 : Kaledoniaj koniferaroj (WWF)
- angle Kaledoniaj koniferaroj (WWF-Wildworld)
- angle Kaledoniaj koniferaroj (Wildworld) - Nacia Geografia Societo
- angle Kaledoniaj koniferaroj (Globalspecies)
- angle Situo de la ekoregiono : tajpu Caledon conifer forests
- angle Diĝitala Mapo de Eŭropaj Ekologiaj Regionoj
- angle Trees for Life Site
- angle Forestry Commission Site
- angle Cairngorms National Park Site
- angle Highland Native Wildlife Park Site
- angle Linnaea borealis.
