Köthen (Anhalt)

blazono	mapo
blazono de Köthen
bazaj informoj
federa lando:	Saksio-Anhalto
destrikto:	Köthen
geografia situo:	51° 45 N 11° 58 O
nivelo:	80 m super NN
areo:	42,86 km²
loĝantoj:	29.191 (31. Dezember 2003)
denseco:	681 loĝantoj / km²
poŝtkodo:	06366
telfona kodo:	03496
aŭtomobila kodo:	KÖT
administracia kodo:	15 1 59 023
adreso de urba administracio:	Marktstraße 1-3 06366 Köthen (Anhalt)
retpaĝo:	www.Koethen-Anhalt.de
retadreso:	koethen-rb@t-online.de
politiko
urbestro:	Kurt-Jürgen Zander

Köthen (Anhalto) estas administra centro de la samnoma destrikto.

Geografio

Geografia situo

Köthen situas inter Magdeburgo kaj Halle (Saale), okcidente de Dessau kaj oriente de Bernburg (Saale). Norde de la destrikto troviĝas la biotopa rezervejo Biosphärenreservat Flusslandschaft Mittlere Elbe.

Historio

Köthen estis la unuan fojon menciita 1115 p.K. Ĝis fino de la 12a jc. Köthen havis proprajn mezurojn por greno kaj propran monerfarejon. 1280 (eble ankaŭ pli frue) oni konstruis muron ĉirkaŭ la urbo. 1339 estis la plejj frua mencio de Osterköthen, hodiaŭ parto de Köthen. 1400 komenciĝis la konstruo de Jakob-preĝejo. 1406 la ĉefepiskopo de Magdeburgo sieĝis Köthen. Tiamrilata kanona kuglo troviĝas en la norda muro de Jakob-preĝejo. 1598 pesto minacis Köthen. Unu jaron poste falis la turo de Jakob-preĝejo. 1617 estis fondita la asocio Fruchtbringende Gesellschaft (fruktodonanta asocio), kiu dediĉis sin al la flegado de la germana lingvo (ekzemple per proponoj de germanaj vortoj anstataŭ tiam modernaj francismoj). La simbolo de la asocio estis la palmo. Hodiaŭ oni trovas ĝin en la blazono de la destrikto Köthen. 1618 estis la pedagogo Wolfgang Ratke en Köthen kaj reformis la lernejan sistemon. 1636 denove la pesto furiozis en Köthen. Malpli ol 50 jarojn poste (1681-1683) denove estis pesto en la regiono. 1715 princo Leopold ekoficis kaj du jarojn li dungis la komponiston Johann Sebastian Bach ĉe sia kortumo. Bach komponis ĉi tie gravajn muzikaĵojn, ekzemple Brandenburgischen Konzerte kaj partoj de Wohltemperierten Klaviers. 1770 unua nombrado pri la loĝoantoj de Köthen; la urbo havis 24.702 loĝantojn. 1831/32 pesto ĉirkaŭ Köthen Dum tiu tempo S. Hahnemann kuracis en Köthen. Eble pro lia laboro en la urbo Köthen neniu loĝanto malsaniĝis je pesto.

1845 oni fondis la regionan bankon Köthener Sparkassen; fondinto estis la familio B. J. Friedhelm. 1840 malfermo de la stacidomo de la kompanio Magdeburg-Leipziger Eisenbahn. 1865 fondo de Ludwigsgimnazio. 1885 oni fiksis la oficialan skribmanieron por la urbo je "Cöthen". 1927 stadio kaj naĝejo malfermiĝis. Ekde nun la oficiala skribmaniero estis "Köthen". 1942 oni deportis la ankoraŭ vivantajn judojn al la bohemia koncentrejo Theresienstadt. En aprilo 1945 US-amerikaj taĉmentoj venis al Köthen. En juli 1945 Sovjetunio transprenis la administradon. 1946 la urbo havis 47.000 loĝantojn. Dum balotoj SED akiris plej multajn voĉojn, sed ne ricevis plimulton en la urba konsilo. 1967 la unuan fojon okazis Köthener Bachfesttage (Bach-festivalo en Köthen).

Rathaus

Rathaus

Politiko

Urba konsilo

La konsilo konsistas el 40 konsilanoj kaj ĉefurbestro.

	CDU	SPD	PDS	FDP	sen partio	B90/Grüne	entute
2004	14	10	10	3	2	1	40

(Stand: urbaj balotoj am 13a de junio 2004)

ĉefurbestro Kurt-Jürgen Zander (SPD)

prezidanto de la konsilo Dr. Werner Sobetzko (CDU)

Kulturo kaj vidindaĵoj

Muzeoj

• Naumann-Museum, das einzige ornithologiegeschichtliche Museum der Welt.
• Historisches Museum, im Ludwigsbau des Köthener Schlosses mit Schlosskapelle, Spiegelsaal, Apothekengewölbe, "Steinerner Gang" sowie der Bachgedenkstätte im Roten und Grünen Zimmer.

Konstruaĵoj

• St. Agnus (ursprünglich lutherisch)
• St. Jakob (ursprünglich reformiert)
• St. Maria
• St. Anna
• Martinsirche

Vom ursprünglichen lutherischen bzw. reformierten Gepräge der Kirchen zeugt nur noch ein wenig die Ausgestaltung jeweils des Innenraums. Die Gottesdienste werden in beiden Kirchen nach der unierten Agende der evanglischen Landeskirche Anhalts gefeiert.

• Schloss
• Bachdenkmal
• Hallescher Turm
• Magdeburger Turm
• Löwenapotheke

Parkoj

|right|thumb|199px|Eingang des Tierparks

• Tierpark Köthen
• Fasanerie
• Friedenspark
• Ziehtebusch
• Schlosspark

Edukado

In Köthen befindet sich die Verwaltungsstelle der Hochschule Anhalt, die hier mit Studiengängen des technischen Profils vertreten ist, sowie ein Berufliches Schulzentrum.

Famuloj

Gefiloj de la urbo

• Johann Friedrich Naumann (Ornithologe)
• Michael Naumann (Journalist/Herausgeber)
• Hermann Wäschke (Mundartdichter/Schauspieler)

Pliaj konataj personoj, kiuj havas ligojn al Köthen

• Johann Sebastian Bach (komponisto)
• Samuel Hahnemann (kuracisto)
• Wolfgang Ratke (pedagogo)
• Gottfried Bandhauer (arkitekto)
• Arthur Lutze (kuracisto)
• Angelika Hartmann (fondinto de la unuaj infanĝardenoj)
• Dr. Georg Krause (kemiisto)

TTT-ligoj

• Offizielle Webseite
• Hochschule Anhalt (FH)