Fezano: Malsamoj inter versioj

Fezano
Regiono
pejzaĝo [+]
Lando	Libio
- koordinatoj	26° 19′ 58″ N, 13° 25′ 31″ O (mapo)26.332813.4253Koordinatoj: 26° 19′ 58″ N, 13° 25′ 31″ O (mapo)
Akvokolektejo	551 170 km² (55 117 000 ha) [+]
Areo	551 170 km² (55 117 000 ha) [+]
Loĝantaro	442 090 [+] (2006)
Denseco	0,8 loĝ./km² [+] [+]
Fezano (Tero)
	Fezano (Libio)
	Fezano (Libio)
	Fezano
	Vikimedia Komunejo: Fezzan [+]
	v • d • r

Browse history interactively

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Nuna versio ekde 07:43, 13 okt. 2024

Fezano (arabe فزان, latinliterigite Fizzān, tamaziĥte ⴼⴻⵣⵣⴰⵏ Fezzan, turke Fizan, latine Phasania) estas historia regiono en Libio, apartenanta al la dezerto Saharo. Temas pri unu el tri historiaj provincegoj de la lando, krom la regiono Cyrenaica oriente kaj Tripolio nordokcidente. Ĉefurbo de Fezano estas Sabha.

Geografio

La regiono Fezano grandas 551 170 km²^[1] kaj en 2003 havis 413 005 loĝantojn. Okcidente ĝi limas al Alĝerio, sude al Niĝero kaj Ĉado. La plej signifaj urboj estas Murzuk, Gat kaj Sabha, la provincega centro.

La teritorio esence kovratas per sablaj, ŝtonetaj kaj rokaj dezertoj, sed ankaŭ ekzistas loĝataj oazoj. La registaro de Libio penas evoluigi la regionon per plibonigo de la infrastrukturo kaj la instalo de irigaciaj sistemoj. Ekologie tiuj penoj havas grandan riskon plisaligi la grundon.

En la teritorio de la historia provinceo Fezano situas ses el la 22 distriktoj de Libio:

n-ro	شعبية	distrikto	loĝantaro en 2003	areo km²
17	الجفرة	Al Ĝufra	45 117	117 410
18	وادي الشاطئ	Uedo Aŝ Ŝati	77 203	97 160
19	سبها	Sabha	126 610	15 330
20	وادي الحياة	Uedo Al Haja	72 587	31 890
21	غات	Gat	22 770	72 700
22	مرزق	Murzuk	68 718	349 790
	فزان‎‎	Fezano	413 005	684 280

Historio

Ekde la antikva epokola regiono estas loĝata fare de berberoj. En la 5-a jarcento a.K. la helenoj ekkonis la lokan berberan popolon de garamantoj. La romianoj ne konkeris la regionon, sed organizis ekspediciojn en la Saharon kaj ĉirkaŭ la jaro 100 p.K. tra la regiono atingis la Ĉadan Lagon.

Kiam pli kaj pli ekspansiis la islamo, kaj enkondukiĝis transportado per kameloj, en la regiono tre ekfloris la transsahara komerco, kaj la urbo Murzuk iĝis la plej signifa komercejo de la regiono. Iom post iom la enmigrintaj araboj miksiĝis kun la lokaj berberoj.

Post kiam la regiono en la 13-a jarcento dumtempe apartenis al la afrika regno Kanemo, ĝi ekde la 16-a jarcento estis sub malforta kontrolo de la Otomana Imperio. Post kiam Italio en 1912 konkeris la pli nordajn partojn de Libio, ĝi en 1930 venkis ankaŭ la berberajn-arabajn tribojn de Fezano. Ekde la jaro 1951 la regiono - kune kun Tripolio kaj Cyrenaica – konsistigas la sendependan ŝtaton Libio (ĝis 1969: reĝlando Libio).

Notoj

↑ retejo statoids

Kategorio Fezano en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Bibliotekoj

[1] retejo statoids

[1]

@@ Linio 1: / Linio 1: @@
+{{Informkesto geografiaĵo|regiono
-[[dosiero:Libya Fezzan.png|eta|<center>Fezano malhelverde]]
+|kategorio=Regiono
-[[dosiero:Libya 5210 Wan Caza Luca Galuzzi 2007.jpg|eta|<center>sunsubiro super dezertaj dunoj de Fezano]]
+|lando         = Libio
-'''Fezano''' ([[arabe]] فزان, latinliterigite ''Fizzān'', [[berbere]] ''Fezzan'', [[turke]] ''Fizan'', [[latine]] ''Phasania'') estas historia regiono en [[Libio]], apartenanta al la dezerto [[Saharo]]. Temas pri unu el tri historiaj provincegoj de la lando, krom la regiono [[Cyrenaica]] oriente kaj [[Tripolio]] nordokcidente. Ĉefurbo de Fezano estas [[Sabha]].
+|mapo=Map of traditional provinces of Libye-en.svg
+|mapo priskribo=
+|regiono-ISO   = LY
+|mapo1 lokumilo = iso
+|mapligilo     = jes
+|latitudo      =
+|longitudo     =
+|ĉefurbo_lat_d ={{#invoke:Wikidata|claim|P625|parameter=latitude}}
+|ĉefurbo_long_d = {{#invoke:Wikidata|claim|P625|parameter=longitude}}
+|zomo          = 4
+|areo_kodo  =
+|parenco       =
+|parenco_tipo  =
+|loĝantaro denseco = auto
+}}
+[[Dosiero:Libya Fezzan.png|eta|<center>Fezano malhelverde]]
+[[Dosiero:Libya 5210 Wan Caza Luca Galuzzi 2007.jpg|eta|<center>sunsubiro super dezertaj dunoj de Fezano]]
+'''Fezano''' ([[arabe]] فزان, latinliterigite ''Fizzān'', [[tamaziĥta lingvo|tamaziĥte]] ⴼⴻⵣⵣⴰⵏ ''Fezzan'', [[turke]] ''Fizan'', [[latine]] ''Phasania'') estas historia regiono en [[Libio]], apartenanta al la dezerto [[Saharo]]. Temas pri unu el tri historiaj provincegoj de la lando, krom la regiono [[Cyrenaica]] oriente kaj [[Tripolio]] nordokcidente. Ĉefurbo de Fezano estas [[Sabha]].
 == Geografio ==
-La regiono Fezano grandas 551 170&nbsp;km²<ref>[http://statoids.com/uly.html retejo ''statoids'']</ref> kaj en 2003 havis 413 005 loĝantojn. Okcidente ĝi limas al [Alĝerio]], sude al [[Niĝero]] kaj [[Ĉado]]. La plej signifaj urboj estas [[Murzuk]], [[Gat (Libio)|Gat]] kaj [[Sabha]], la provincega centro.
+La regiono Fezano grandas 551 170&nbsp;km²<ref>[http://statoids.com/uly.html retejo ''statoids'']</ref> kaj en 2003 havis 413 005 loĝantojn. Okcidente ĝi limas al [[Alĝerio]], sude al [[Niĝero]] kaj [[Ĉado]]. La plej signifaj urboj estas [[Murzuk]], [[Gat (Libio)|Gat]] kaj [[Sabha]], la provincega centro.
 La teritorio esence kovratas per sablaj, ŝtonetaj kaj rokaj dezertoj, sed ankaŭ ekzistas loĝataj [[oazo]]j. La registaro de Libio penas evoluigi la regionon per plibonigo de la infrastrukturo kaj la instalo de [[irigacio|irigaciaj]] sistemoj. Ekologie tiuj penoj havas grandan riskon plisaligi la grundon.
 En la teritorio de la historia provinceo Fezano situas ses el la 22 distriktoj de Libio:
-[[dosiero:Lybian Shabiat 2007 with numbers.svg|eta|maldekstra|180px|<center>administra divido de Libio]]
+[[Dosiero:Lybian Shabiat 2007 with numbers.svg|eta|maldekstra|180ra|<center>administra divido de Libio]]
 {| class="wikitable sortable"
 |-style="background: #CCC;"
 ! n-ro
 ! شعبية
@@ Linio 21: / Linio 39: @@
 | align="right"| 17
 | align="right"| الجفرة
-| align="left" | Al Ĝufra
+| align="left" | [[Al Ĝufra]]
 | align="right"| 45 117
 | align="right"| 117 410
@@ Linio 27: / Linio 45: @@
 | align="right"| 18
 | align="right"| وادي الشاطئ
-| align="left" | Uedo Al Ŝatii
+| align="left" | [[Uedo Aŝ Ŝati]]
 | align="right"| 77 203
 | align="right"| 97 160
@@ Linio 33: / Linio 51: @@
 | align="right"| 19
 | align="right"| سبها
-| align="left" | Sabha
+| align="left" | [[distrikto Sabha|Sabha]]
 | align="right"| 126 610
 | align="right"| 15 330
@@ Linio 39: / Linio 57: @@
 | align="right"| 20
 | align="right"| وادي الحياة
-| align="left" | [[Uedo]] Al Hajaa
+| align="left" | [[Uedo Al Haja]]
 | align="right"| 72 587
 | align="right"| 31 890
@@ Linio 51: / Linio 69: @@
 | align="right"| 22
 | align="right"| مرزق
-| align="left" | Murzuk
+| align="left" | [[distrikto Murzuk|Murzuk]]
 | align="right"| 68 718
 | align="right"| 349 790
@@ Linio 61: / Linio 79: @@
 | align="right"| 684 280
 |}
+{{-}}
-<br clear=all>
 == Historio ==
 Ekde la [[antikva epoko]]la regiono estas loĝata fare de [[berberoj]]. En la 5-a jarcento a.K. la helenoj ekkonis la lokan berberan popolon de garamantoj. La romianoj ne konkeris la regionon, sed organizis ekspediciojn en la Saharon kaj ĉirkaŭ la jaro 100 p.K. tra la regiono atingis la [[Ĉada Lago|Ĉadan Lagon]].
 Kiam pli kaj pli ekspansiis la [[islamo]], kaj enkondukiĝis transportado per [[kamelo]]j, en la regiono tre ekfloris la transsahara komerco, kaj la urbo [[Murzuk]] iĝis la plej signifa komercejo de la regiono. Iom post iom la enmigrintaj araboj miksiĝis kun la lokaj berberoj.
-Post kiam la regiono en la 13-a jarcento dumtempe apartenis al la afrika regno Kanemo, ĝi ekde la 16-a jarcento estis sub malforta kontrolo de la [[Otomana Imperio]]. Post kiam Italio en 1912 konkeris la pli nordajn partojn de [[Libio]], ĝi en [[1930]] venkis ankaŭ la berberajn-arabajn tribojn de Fezano. Ekde la jaro [[1951]] la regiono - kune kun [[Tripolio]] kaj [[Cyrenaica]] – konsistigas la sendependan ŝtaton [[Libio]].
+Post kiam la regiono en la 13-a jarcento dumtempe apartenis al la afrika regno [[Kanemo]], ĝi ekde la 16-a jarcento estis sub malforta kontrolo de la [[Otomana Imperio]]. Post kiam Italio en 1912 konkeris la pli nordajn partojn de [[Libio]], ĝi en [[1930]] venkis ankaŭ la berberajn-arabajn tribojn de Fezano. Ekde la jaro [[1951]] la regiono - kune kun [[Tripolio]] kaj [[Cyrenaica]] – konsistigas la sendependan ŝtaton [[Libio]] (ĝis [[1969]]: [[reĝlando Libio]]).
 == Notoj ==
+{{Referencoj}}
-<references/>
+{{Projektoj}}
-[[Kategorio:Regionoj de Afriko]]
+{{Bibliotekoj}}
-[[Kategorio:Historio de Libio]]
+[[Kategorio:Geografio de Libio]]
-[[ar:فزان]]
+[[Kategorio:Historio de Libio]]
-[[bg:Фезан]]
-[[ca:Fezzan]]
-[[cs:Fezzán]]
-[[cy:Fezzan]]
-[[da:Fezzan]]
-[[de:Fessan]]
-[[el:Φεζάν]]
-[[en:Fezzan]]
-[[es:Fezzan]]
-[[fa:فزان]]
-[[fi:Fezzan]]
-[[fr:Fezzan]]
-[[he:פזאן]]
-[[hr:Fezan]]
-[[id:Fezzan]]
-[[it:Fezzan]]
-[[ja:フェザーン]]
-[[lt:Fesanas]]
-[[nl:Fezzan]]
-[[no:Fezzan]]
-[[pl:Fazzan]]
-[[pt:Fezã]]
-[[roa-rup:Reghia di Fezzan]]
-[[ru:Феццан]]
-[[sr:Фезан]]
-[[sv:Fezzan]]
-[[tr:Fizan]]
-[[uk:Феццан]]