Ĉednestrio: Malsamoj inter versioj

	Ĉednestrio
	ruse Приднестровская Молдавская Республика; moldave: Република Молдовеняскэ Нистрянэ; ukraine: Придністровська Молдавська Республіка
	respubliko
	Situo de Ĉednestrio enkadre de Eŭropo
Flago	Blazono
	Oficiala nomo: Ĉednestria Moldava Respubliko
	Deveno de nomo: de la rivero Dnestro
	Himno: Himno de Ĉednestrio
Rivero	Dnestro
Ĉefurbo	Tiraspolo
Areo	4 163 km² (416 300 ha)
Loĝantaro	505 153 (2014)
Denseco	124,6 loĝ./km²
Prezidento	Vadim Nikolajeviĉ Krasnoselskij
Interreta domajno	neniu
Monunuo	Ĉednestria rublo
Lingvo	moldava (rumana), rusa, ukraina
	Vikimedia Komunejo: Transnistria
	Retpaĝo: president.gospmr.ru/,%20http://vspmr.org/,%20http://gov-pmr.org/,%20http://supcourtpmr.org/

Browse history interactively

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Nuna versio ekde 09:05, 27 jul. 2024

Ĉednestrio, Transdnestrio aŭ Transnistrio estas parto de teritorio de Moldavio trans la rivero Dnestro (sur la maldekstra bordo) limanta kun Ukrainio, plene regata de la laŭfakta (de facto), sed internacie neagnoskita, ŝtato Ĉednestria Moldava Respubliko (moldave Република Молдовеняскэ Нистрянэ, ruse Приднестровская Молдавская Республика, rumane: Republica Moldovenească Nistreană). En Ĉednestrio loĝas pli ol duonmiliono da homoj sur la teritorio de 3 5–4,3 mil km² (pritakso), etendita kiel mallarĝa terstrio laŭlonge de la rivero de nordo al sudo.

La Ĉednestria Moldava Respubliko estas membro de la Komunumo de Neagnoskitaj Ŝtatoj, unuiganta la kvar neagnoskitajn ŝtatojn de eksa Sovetunio. En 1991-1992 Moldavio per armita invado penis repreni regpovon pri la teritorio trans Dnestro. Internacia statuso de la ŝtateca unuo Ĉednestrio restas nedecidita.

La lando deklaris sendependecon de Moldavio la 2-an de septembro 1990. Kun la helpo de la 14-a rusia armeo, veninta por ĉesigi la konflikton, Transnistrio venkis super la moldova armeo en la milito de Transnistrio. Estas paco ekde 1992, sed la Konsilio de Eŭropo nomas Transnistrion regiono kun "frostigita konflikto".

En 2022 jaro, Konsilio de Eŭropo koncideris Ĉednestrion ke teritorion, okupitan de Rusio.^[1]

Mono

Ĉednestrio estas la sola memdeklarita ŝtato de eksa Sovetunio, kiu havas propran valuton. La ĉednestria monunuo nomiĝas ĉednestria rublo kaj aspekte rememorigas sovetiajn monbiletojn. Ĉar ĝi ne estas agnoskita kaj akceptata ekster la teritorio, ĝi ne havas ISO-kodon.

Lingvo kaj skribo

Ĉednestria Moldava Respubliko restas la sola loko en la mondo, kie la moldava dialekto estas skribata cirile, kiel tio daŭris en Sovetunio. Moldavio delonge transiris al rumana latina skribo. Nur la gazeto Adevărul Nistrean uzas daŭre la cirilan alfabeton.

Rumanlingvaj lernejoj en Ĉednestrio — estas lernejoj, lokitaj en Ĉednestrio, kontrolitaj de ministerio pri edukado de Moldavio, kies lingvo de instruado estas rumana lingvo.

Referendumo de 2006

La 17-an de septembro 2006 en Ĉednestrio okazis referendumo, kies ĉefaj du demandoj estis:

Ĉu vi konsideras ebla konservon de la pluiro cele al la internacia agnosko de Ĉednestrio kaj ĝia eniro en konsiston de Rusio?
Ĉu vi konsideras ebla la eniron de Ĉednestrio en konsiston de Moldavio?

Laŭ datumoj de la organizantoj de tiu referendumo, por la sendependeco de Ĉednestrio kaj ĝia posta libervola aliĝo al Rusia Federacio voĉdonis 97% de la civitanoj, kiuj partoprenis la referendumon. Kontraŭ la aliĝo al Rusio voĉdonis 2,3%.

Laŭ datumoj de la organizantoj de tiu referendumo, por aliĝo al Moldavio voĉdonis 3,4% de la voĉdonintoj, kontraŭ tia integriĝo voĉdonis 94,6%. 2% de la partoprenintoj ne sukcesis decidi pri sia prefero.

Laŭ la oficialaj datumoj, la referendumon partoprenis 78,6% de la civitanoj, kiuj havas voĉdonrajton; t. e. 306 mil el 389 mil personoj.

Reprezentantoj de la moldavia estraro kaj ankaŭ gravuloj de la Eŭropa Unio, Rumanio, Ukrainio, Usono kaj aliaj anticipe anoncis, ke ili neniukaze agnoskos la rezultojn de la referendumo.

Komentante la rezultojn de la referendumo la 18-an de septembro 2006, prezidento de Ĉednestrio Igor Smirnov diris, ke, laŭ lia opinio, “en lia lando jam kreskis generacio de junuloj”, kiuj "elektas Rusion, sed ne Eŭropan Union kaj NATO-n". Li ankaŭ oficiale anoncis pri siaj planoj elektiĝi por la prezidenta posteno en la proksimaj balotoj^[2].

Plua politika historio

La 12-an de decembro 2006 okazis la parlamentaj elektoj, en kiuj partoprenis 42,6 % de la voĉdonantoj. Ekde 2016 la prezidento estas Vadim Nikolajeviĉ Krasnoselskij.

Vidu ankaŭ

Administraj unuoj de Moldavio
Homaj rajtoj en Ĉednestrio
Ilie Ilașcu (defendanto de reunufikiĝo kun Moldavio)
Post-sovetaj ŝtatoj
Respublikoj de Sovetunio
Rusoj en la teritorioj de la eksa Sovetunio

Referencoj

Eksteraj ligiloj

Kategorio Ĉednestrio en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Ĉednestrio en Vikinovaĵoj (Liberaj novaĵoj)

De Ĉednestrio ĝis Donbaso, la historio ripetiĝas, en Le Monde Diplomatique en Esperanto, marto 2015.
Ĉednestrio, restaĵo de frostiĝinta konflikto, en Le Monde Diplomatique en Esperanto, januaro 2022.

[1] ttps://balkaninsight.com/2022/03/16/council-of-europe-designates-transnistria-russian-occupied-territory/

[2] Lenta.ru: Рубль в конце тоннеля

[1]

[2]

@@ Linio 3: / Linio 3: @@
 | nomo                 = Ĉednestrio
 | devena_nomo          =
-| alia_nomo            = {{LingvoKunNomo|ru|rus|Приднестрвская Молдавская Республика}}<br/>{{LingvoKunNomo|md|moldav|Република Молдовеняскэ Нистрянэ}}<br/>{{LingvoKunNomo|uk|ukrain|Придністровська Молдавська Республіка}}
+| alia_nomo            = {{lang-ru|Приднестровская Молдавская Республика}}<br />{{LingvoKunNomo|md|moldav|Република Молдовеняскэ Нистрянэ}}<br />{{LingvoKunNomo|uk|ukrain|Придністровська Молдавська Республіка}}
 | kategorio            = respubliko
 <!-- *** Dosiero *** -->
-| dosiero              = Location_Transnistria_Europe.png
+| dosiero              = Location Transnistria Europe.png
 | dosiero_priskribo    = Situo de Ĉednestrio enkadre de Eŭropo
 | dosiero_kompl        =
@@ Linio 20: / Linio 20: @@
 | kromnomo             =
 | himno                = [[Himno de Ĉednestrio]]
-| himno_dosiero        = National_anthem_of_Transnistria.ogg
+| himno_dosiero        =
 <!-- *** Lando ktp. *** -->
 | regiono_tipo         =
@@ Linio 132: / Linio 132: @@
 | areo                 = 4163
 | areo_rondumo         = 1
 | areo_akvo
 <!-- *** Loĝantaro *** -->
 | loĝantaro           = 505 153
@@ Linio 147: / Linio 147: @@
 | ĉefulo_partio       =
 | ĉefulo1             =
 | ĉefulo1_tipo        =
 | ĉefulo1_partio      =
 <!-- *** Kodoj *** -->
@@ Linio 182: / Linio 182: @@
 | portalo              =
 <!-- *** Notoj *** -->
-| notoj                =
+| notoj={{mapligilo administra unuo|zomo=7}}
 }}
-[[Dosiero:Ĉednestrio.png|eta|300px|<center>Skiza mapo de la regiono]]
+[[Dosiero:Ĉednestrio.png|eta|300ra|<center>Skiza mapo de la regiono]]
-'''Ĉednestrio''', '''Transdnestrio''' aŭ '''Transnistrio''' estas parto de teritorio de [[Moldavio]] trans la rivero [[Dnestro]] (sur la maldekstra bordo) limanta kun [[Ukrainio]], plene regata de la laŭfakte (''de facto''), sed internacie [[neagnoskita ŝtato]] '''Ĉednestria Moldava Respubliko''' ([[moldava lingvo|moldave]] ''Република Молдовеняскэ Нистрянэ'', {{lang-ru|Приднестровская Молдавская Республика}}, [[Rumana lingvo|rumane]]: ''Republica Moldovenească Nistreană''). En Ĉednestrio loĝas pli ol duonmiliono da homoj sur la teritorio de 3&nbsp;5–4,3 mil km² (pritakso), etendita kiel mallarĝa terstrio laŭlonge de la rivero de nordo al sudo.
+'''Ĉednestrio''', '''Transdnestrio''' aŭ '''Transnistrio''' estas parto de teritorio de [[Moldavio]] trans la rivero [[Dnestro]] (sur la maldekstra bordo) limanta kun [[Ukrainio]], plene regata de la laŭfakta (''de facto''), sed internacie [[neagnoskita ŝtato|neagnoskita]], ŝtato '''Ĉednestria Moldava Respubliko''' ([[moldava lingvo|moldave]] ''Република Молдовеняскэ Нистрянэ'', {{lang-ru|Приднестровская Молдавская Республика}}, [[Rumana lingvo|rumane]]: ''Republica Moldovenească Nistreană''). En Ĉednestrio loĝas pli ol duonmiliono da homoj sur la teritorio de 3&nbsp;5–4,3 mil km² (pritakso), etendita kiel mallarĝa terstrio laŭlonge de la rivero de nordo al sudo.
 La Ĉednestria Moldava Respubliko estas membro de la [[Komunumo de Neagnoskitaj Ŝtatoj]], unuiganta la kvar neagnoskitajn ŝtatojn de eksa [[Sovetunio]]. En [[1991]]-[[1992]] Moldavio per armita invado penis repreni regpovon pri la teritorio trans Dnestro. Internacia statuso de la ŝtateca unuo Ĉednestrio restas nedecidita.
 La lando deklaris sendependecon de Moldavio la 2-an de septembro 1990. Kun la helpo de la 14-a rusia armeo, veninta por ĉesigi la konflikton, Transnistrio venkis super la moldova armeo en la milito de Transnistrio. Estas paco ekde 1992, sed la [[Konsilio de Eŭropo]] nomas Transnistrion regiono kun "frostigita konflikto".
+En [[2022]] jaro, Konsilio de Eŭropo koncideris Ĉednestrion ke teritorion, okupitan de Rusio.<ref>https://balkaninsight.com/2022/03/16/council-of-europe-designates-transnistria-russian-occupied-territory/</ref>
 == Mono ==
@@ Linio 195: / Linio 197: @@
 == Lingvo kaj skribo ==
-Ĉednestria Moldava Respubliko restas la sola loko en la mondo, kie la moldava lingvo estas skribata [[cirila alfabeto|cirile]], kiel tio daŭris en [[Sovetunio]]. Moldavio delonge transiris al rumana latina skribo. Nur la gazeto [[Adevărul Nistrean]] uzas daŭre la cirilan alfabeton.
+Ĉednestria Moldava Respubliko restas la sola loko en la mondo, kie la [[moldava dialekto]] estas skribata [[cirila alfabeto|cirile]], kiel tio daŭris en [[Sovetunio]]. Moldavio delonge transiris al rumana latina skribo. Nur la gazeto [[Adevărul Nistrean]] uzas daŭre la cirilan alfabeton.
 [[Rumanlingvaj lernejoj en Ĉednestrio]] — estas lernejoj, lokitaj en Ĉednestrio, kontrolitaj de ministerio pri edukado de Moldavio, kies lingvo de instruado estas [[rumana lingvo]].
@@ Linio 201: / Linio 203: @@
 == Referendumo de 2006 ==
 La [[17-an de septembro]] [[2006]] en Ĉednestrio okazis referendumo, kies ĉefaj du demandoj estis:
-* Ĉu vi konsideras ebla konservon de la pluiro cele al la internacia agnosko de Ĉednestrio kaj ĝia eniro en konsiston de Rusio?
+* Ĉu vi konsideras ebla konservon de la pluiro cele al la [[internacia agnosko]] de Ĉednestrio kaj ĝia eniro en konsiston de Rusio?
 * Ĉu vi konsideras ebla la eniron de Ĉednestrio en konsiston de Moldavio?
@@ Linio 210: / Linio 212: @@
 Laŭ la oficialaj datumoj, la referendumon partoprenis 78,6% de la civitanoj, kiuj havas voĉdonrajton; t. e. 306 mil el 389 mil personoj.
-Reprezentantoj de la moldavia estaro kaj ankaŭ gravuloj de la [[Eŭropa Unio]], [[Rumanio]], [[Ukrainio]], [[Usono]] kaj aliaj anticipe anoncis, ke ili neniukaze agnoskos la rezultojn de la referendumo. Rusia ministro pri eksterlandaj aferoj alvokis la internacian medion ne rapidi pri kondamno de la referendumo, komentinte, ke la referendumo estas sekvo de la fakta ekonomia blokado de Ĉednestrio fare de la najbaraj landoj<ref>[http://vlasti.net/index.php?Screen=news&id=171864 Vlasti.net: МИД России называет референдум в Приднестровье реакцией на фактическую блокаду]</ref>.
+Reprezentantoj de la moldavia estraro kaj ankaŭ gravuloj de la [[Eŭropa Unio]], [[Rumanio]], [[Ukrainio]], [[Usono]] kaj aliaj anticipe anoncis, ke ili neniukaze agnoskos la rezultojn de la referendumo.
 Komentante la rezultojn de la referendumo la [[18-an de septembro]] 2006, prezidento de Ĉednestrio [[Igor Smirnov]] diris, ke, laŭ lia opinio, “en lia lando jam kreskis generacio de junuloj”, kiuj "elektas Rusion, sed ne Eŭropan Union kaj NATO-n". Li ankaŭ oficiale anoncis pri siaj planoj elektiĝi por la prezidenta posteno en la proksimaj balotoj<ref>[http://lenta.ru/articles/2006/09/18/vote/ Lenta.ru: Рубль в конце тоннеля]</ref>.
 == Plua politika historio ==
-La 12-an de decembro 2006 okazis la parlamenta balotado, kiun partoprenis 42,6 % voĉdonantoj. Ekde 2016 prezidantas [[Vadim Nikolajeviĉ Krasnoselskij]].
+La 12-an de decembro 2006 okazis la parlamentaj elektoj, en kiuj partoprenis 42,6 % de la voĉdonantoj. Ekde 2016 la [[prezidento]] estas [[Vadim Nikolajeviĉ Krasnoselskij]].
-[[Dosiero:Naddniestrze.png|eta|300px|Mapo]]
+[[Dosiero:Naddniestrze.png|eta|300ra|Mapo]]
 == Vidu ankaŭ ==
@@ Linio 228: / Linio 230: @@
 == Referencoj ==
-{{referencoj}}
+{{Referencoj}}
 == Eksteraj ligiloj ==
-{{projektoj}}
+{{Projektoj}}
+* [https://eo.mondediplo.com/article2196.html De Ĉednestrio ĝis Donbaso, la historio ripetiĝas], en [[Le Monde Diplomatique]] en Esperanto, marto 2015.
-* [http://www.eurominority.org/version/epo/minority-detail.asp?id_minorities=259 paĝo "Trans-Dnestrujo" en la retejo eurominority.eu]{{404|date=December 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
+* [https://eo.mondediplo.com/article2980.html Ĉednestrio, restaĵo de frostiĝinta konflikto], en [[Le Monde Diplomatique]] en Esperanto, januaro 2022.
-{{Ĝermo|geografio}}
 [[Kategorio:Ĉednestrio| ]]
@@ Linio 240: / Linio 241: @@
 [[Kategorio:Neagnoskitaj aŭ parte agnoskitaj landoj]]
 [[Kategorio:Administraj unuoj fonditaj en 1990]]
+[[Kategorio:Okupitaj teritorioj]]