Saltu al enhavo

Köthen (Anhalt): Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Browse history interactively
[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝo
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Neniu resumo de redakto
 
(50 mezaj versioj de 33 uzantoj ne montriĝas)
Linio 1: Linio 1:
{{Informkesto germania komunumo
{| cellpadding="2" style="float: right; width: 307px; background: #e3e3e3; margin-left: 1em; border-spacing: 1px;"
|blazono = DE-ST 15-0-82-180 Koethen COA.svg
! blazono
|zomo = 10
! mapo
|federacia_lando = [[Saksio-Anhalto]]
|- style="background: #ffffff;" align="center"
|distrikto = [[Distrikto Anhalt-Bitterfeld]]
| style="width: 145px;" | [[Dosiero:Köthen.png|134px|blazono de Köthen]]
|situo-bildo = dosiero:Köthen (Anhalt) in ABI.png
| style="width: 145px;" | [[Dosiero:Koethen.png|140px|mapo de Germanio, Köthen indikita]]
|alto = 80
|-
|areo = 78,42
! colspan="2" | bazaj informoj
|poŝtkodo = 06366, 06369 <small>(Arensdorf, Dohndorf, Elsdorf, Löbnitz an der Linde, Merzien, Porst, Wülknitz)</small>, 06388 <small>(Baasdorf)</small>
|- style="background: #ffffff;"
|tel_antaŭkodo = 03496
| [[federacia lando (Germanio)|federacia lando]]: || [[Saksio-Anhalto]]
|aŭtokodo = ABI
|- style="background: #ffffff;"
|oficiala_kodo = 15082180
| [[regiona subdistrikto (Germanio)|regiona subdistrikto]]: || [[subdistrikto Köthen|Köthen]]
|subdivido =
|- style="background: #ffffff;"
|adreso-komunumestraro = Marktstraße 1-3 <br /> 06366 Köthen (Anhalt)
| [[geografia situo]]: || 51° 45 N<br/> 11° 58 O
|retpaĝaro = [http://www.koethen-anhalt.de/ www.koethen-anhalt.de]
|- style="background: #ffffff;"
|komunumestro = Kurt-Jürgen Zander
| [[alteco]]: || 80 m super [[Normalnulo|NN]]
}}
|- style="background: #ffffff;"
'''Köthen (Anhalto)''' {{prononco|KEten|ˈkøːtn̩}} estas administra centro de la [[distrikto Anhalt-Bitterfeld]] en la [[federacia lando (Germanio)|federacia lando]] [[Saksio-Anhalto]] de [[Germanio]]. Fine de {{#time: F Y | {{Metadatumoj pri nombroj de loĝantoj en Saksio-Anhalto||STATO}}}} la komunumo havis {{nombro|{{Metadatumoj pri nombroj de loĝantoj en Saksio-Anhalto|15082180}}}} loĝantojn. Ĝis la 1-a de julio 2007 la urbo estis sidejo de pli malnova [[distrikto Köthen]], kiu nomiĝis laŭ la urbo.
| [[areo]]: || 42,86 [[kvadrata kilometro|km²]]
|- style="background: #ffffff;"
| [[loĝantaro|loĝantoj]]: || 29.191 ''<small>(2003-12-31)</small>''
|- style="background: #ffffff;"
| [[loĝdenso]]: || 681 loĝantoj / km²
|- style="background: #ffffff;"
| [[poŝtkodo]]: || 06366
|- style="background: #ffffff;"
| [[telefona kodo]]: || 03496
|- style="background: #ffffff;"
| [[regiona aŭtokodo]]: || <tt>KÖT</tt>
|- style="background: #ffffff;"
| [[administra kodo]]: || 15 1 59 023
|- style="background: #ffffff;"
| adreso de<br />urba administracio: || Marktstraße 1-3 <br /> 06366 Köthen (Anhalt)
|- style="background: #ffffff;"
| [[retejo]]: || [http://www.koethen-anhalt.de/ www.Koethen-Anhalt.de]
|- style="background: #ffffff;"
| retadreso: || [mailto:koethen-rb@t-online.de koethen-rb@t-online.de]
|-
! colspan="2" | politiko
|- style="background: #ffffff;"
| [[urbestro]]: || Kurt-Jürgen Zander
|}

fonto de la informoj: germana Vikepedio-paĝo pri Köthen (traduko 2005-06-17)

'''Köthen (Anhalto)''' estas administra centro de la samnoma [[subdistrikto Köthen|subdistrikto]].


== Geografio ==
== Geografio ==
=== Geografia situo ===
=== Geografia situo ===
La urbo Köthen situas inter [[Magdeburgo]] kaj [[Halle (Saale)]], okcidente de [[Dessau]] kaj oriente de [[Bernburg]] (Saale). Norde de la [[subdistrikto Köthen|samnoma subdistrikto]] troviĝas la biotopa rezervejo [[Biosphärenreservat Flusslandschaft Mittlere Elbe]].
La urbo Köthen situas inter [[Magdeburgo]] kaj [[Halle (Saale)]], okcidente de [[Dessau]] kaj oriente de [[Bernburg]] (Saale). Norde de la ĉirkaŭurba teritorio troviĝas la biotopa rezervejo "rivera pejzaĝo meza [[Elbo (rivero)|Elbo]]".
<!-- beispielsweise Landschaften, Berge, Flüsse etc -->
<!-- === Geologie === -->
<!-- === Ausdehnung des Stadtgebiets === -->
<!-- === Nachbargemeinden === -->
<!-- === Stadtgliederung === -->
<!-- === Klima === -->


== Historio ==
== Historio ==
Köthen estis la unuan fojon menciita dum la jaro [[1115]]. Ĝis la fino de la [[12-a jarcento]] Köthen havis proprajn mezurojn por greno kaj propran monerfarejon. Ekde 1396 ĝis 1552, kaj denove ekde 1603 ĝis 1847, Köthen estis ĉefurbo de propra ŝtateto [[Anhalt-Köthen]].
Köthen estis la unuan fojon menciita [[1115]] p.K.
Ĝis fino de la 12a jc. Köthen havis proprajn mezurojn por greno kaj propran monerfarejon.
[[1280]] (eble ankaŭ pli frue) oni konstruis muron ĉirkaŭ la urbo.
[[1339]] estis la plejj frua mencio de ''Osterköthen'', hodiaŭ parto de Köthen.
[[1400]] komenciĝis la konstruo de Jakob-preĝejo.
[[1406]] la ĉefepiskopo de [[Magdeburgo]] sieĝis la urbon Köthen. Tiamrilata kanona kuglo troviĝas en la norda muro de Jakob-preĝejo.
[[1598]] pesto minacis Köthen. Unu jaron poste falis la turo de Jakob-preĝejo.
[[1617]] estis fondita la asocio [[Fruchtbringende Gesellschaft]] (fruktodonanta asocio), kiu dediĉis sin al la flegado de la germana lingvo (ekzemple per proponoj de germanaj vortoj anstataŭ tiam modernaj francismoj). La simbolo de la asocio estis la palmo. Hodiaŭ oni trovas ĝin en la blazono de la destrikto Köthen.
[[1618]] estis la pedagogo [[Wolfgang Ratke]] en Köthen kaj reformis la lernejan sistemon.
[[1636]] denove la pesto furiozis en Köthen. Malpli ol 50 jarojn poste (1681-1683) denove estis pesto en la regiono.
[[1715]] princo Leopold ekoficis kaj du jarojn li dungis la komponiston [[Johann Sebastian Bach]] ĉe sia kortumo. Bach komponis ĉi tie gravajn muzikaĵojn, ekzemple [[Brandenburgai Koncertoj|Brandenburgischen Konzerte]] kaj partoj de [[Bontemperita Piano|Wohltemperierten Klaviers]].
[[1770]] unua nombrado pri la loĝoantoj de Köthen; la urbo havis 24.702 loĝantojn.
1831/32 pesto ĉirkaŭ Köthen
Dum tiu tempo S. Hahnemann kuracis en Köthen. Eble pro lia laboro en la urbo Köthen neniu loĝanto malsaniĝis je pesto.


* Dum [[1280]] (eble ankaŭ pli frue) oni konstruis muron ĉirkaŭ la urbo.
[[1840]] malfermo de la stacidomo de la kompanio [[Magdeburg-Leipziger Eisenbahn]].
* Dum [[1339]] estis la plej frua mencio de ''Osterköthen'', hodiaŭ parto de Köthen.
[[1845]] oni fondis la regionan bankon [[Kreissparkasse Köthen|Köthener Sparkassen]]; fondinto estis la familio B. J. Friedhelm.
* Dum [[1400]] komenciĝis la konstruo de Jakob-preĝejo.
[[1865]] fondo de Ludwiggimnazio.
* Dum [[1406]] la ĉefepiskopo de [[Magdeburgo]] sieĝis la urbon Köthen. Tiamrilata kanona kuglo troviĝas en la norda muro de Jakob-preĝejo.
[[1885]] oni fiksis la oficialan skribmanieron por la urbo je "Cöthen".
* Dum [[1598]] pesto minacis Köthen. Unu jaron poste falis la turo de Jakob-preĝejo.
[[1927]] stadio kaj naĝejo malfermiĝis. Ekde nun la oficiala skribmaniero estis "Köthen".
* Dum [[1617]] estis fondita la asocio ''[[Fruchtbringende Gesellschaft]]'' (Fruktodona Societo), kiu dediĉis sin al la flegado de la germana lingvo (ekzemple per proponoj de germanaj vortoj anstataŭ tiam modernaj francismoj). La simbolo de la asocio estis la palmo. Hodiaŭ oni trovas ĝin en la blazono de la [[distrikto Köthen]].
[[1942]] oni deportis la ankoraŭ vivantajn judojn al la bohemia koncentrejo [[Theresienstadt]]. En aprilo 1945 US-amerikaj taĉmentoj venis al Köthen. En juli 1945 Sovjetunio transprenis la administradon.
* Dum [[1618]] estis la pedagogo [[Wolfgang Ratke]] en Köthen kaj reformis la lernejan sistemon.
[[1946]] la urbo havis 47.000 loĝantojn. Dum balotoj [[Sozialistische Einheitspartei Deutschlands|SED]] akiris plej multajn voĉojn, sed ne ricevis plimulton en la urba konsilo.
* Dum [[1636]] denove la pesto furiozis en Köthen. Malpli ol 50 jarojn poste (1681-1683) denove estis pesto en la regiono.
[[1967]] la unuan fojon okazis Köthener Bachfesttage (Bach-festivalo en Köthen).
* Dum [[1715]] princo [[Leopold (Anhalt-Köthen)|Leopold]] ekoficis kaj du jarojn li dungis la komponiston [[Johann Sebastian Bach]] ĉe sia kortumo. Bach komponis ĉi tie gravajn muzikaĵojn, ekzemple la orkestra verkaro [[Brandenburgaj konĉertoj]] kaj partoj de la muzika kolekto [[Bontemperita Piano]].
[[Dosiero:2004 Rathaus in Köthen Sicherlich.jpg|thumb|199px| Rathaus]]
* Dum [[1770]] unua nombrado pri la loĝoantoj de Köthen; la urbo havis 24.702 loĝantojn.
<!-- === Religionen === -->
* Dum [[1831]] kaj [[1832]] okazis [[pesto|pesta]] [[epidemio]] ĉirkaŭ Köthen. Dum tiu tempo [[Samuel Hahnemann]], la fondinto de [[homeopatia medicino]], kuracis en Köthen. Eble pro lia laboro en la urbo Köthen neniu loĝanto malsaniĝis je pesto.
<!-- === Eingemeindungen === -->
* Dum [[1840]] malfermiĝis la stacidomo de la kompanio ''Magdeburg-Leipziger Eisenbahn''.
<!-- === Einwohnerentwicklung === -->
* Dum [[1845]] oni fondis la regionan bankon ''Sparkasse Köthen''; fondinto estis la familio B. J. Friedhelm.
* Dum [[1865]] fondo de Ludwig-gimnazio.
* Dum [[1885]] oni fiksis la oficialan skribmanieron por la urbo je "Cöthen".
* Dum [[1927]] stadio kaj naĝejo malfermiĝis. Ekde nun la oficiala skribmaniero estis "Köthen".
* Dum [[1942]] oni deportis la ankoraŭ vivantajn judojn al la bohemia koncentrejo [[Theresienstadt]]. En aprilo 1945 US-amerikaj taĉmentoj venis al Köthen. En julio 1945 Sovjetunio transprenis la administradon.
* Dum [[1946]] la urbo havis 47.000 loĝantojn. Dum balotoj [[Sozialistische Einheitspartei Deutschlands|SED]] akiris plej multajn voĉojn, sed ne ricevis plimulton en la urba konsilo.
* Dum [[1967]] la unuan fojon okazis Köthener Bachfesttage (Bach-festivalo en Köthen).
[[Dosiero:Rathaus Köthen.JPG|eta|<center>la historia urbodomo]]


== Politiko ==
== Politiko ==
Linio 89: Linio 51:
{| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" width=70%"
{| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" width=70%"
|- bgcolor="#eeeeee" align="center"
|- bgcolor="#eeeeee" align="center"
| || [[Christlich Demokratische Union Deutschlands|CDU]] || [[Sozialdemokratische Partei Deutschlands|SPD]] || [[Partei des Demokratischen Sozialismus|PDS]] || [[Freie Demokratische Partei|FDP]] || sen partio|| [[B90/Grüne]] || '''entute'''
| || [[Christlich Demokratische Union Deutschlands|CDU]] || [[Sozialdemokratische Partei Deutschlands|SPD]] || [[Partei des Demokratischen Sozialismus|PDS]] || [[Freie Demokratische Partei|FDP]] || sen partio|| [[B90/Grüne]] || '''entute'''
|- align="center"
|- align="center"
| [[2004]] || 14 || 10 || 10 || 3 || 2 || 1 ||40
| [[2004]] || 14 || 10 || 10 || 3 || 2 || 1 ||40
|}
|}


(stato: urbaj [[baloto|balotoj]] la [[13an de junio]] [[2004]])
(stato: urbaj [[baloto]]j la [[13-an de junio]] [[2004]])



ĉefurbestro Kurt-Jürgen Zander ([[SPD]])
ĉefurbestro Kurt-Jürgen Zander ([[SPD]])


prezidanto de la konsilo dr-o Werner Sobetzko ([[Christlich Demokratische Union Deutschlands|CDU]])
prezidanto de la konsilo d-ro Werner Sobetzko ([[Christlich Demokratische Union Deutschlands|CDU]])

<!-- === Bürgermeister === -->
<!-- === Wappen === -->
<!-- === Städtepartnerschaften === -->


== Kulturo kaj vidindaĵoj ==
== Kulturo kaj vidindaĵoj ==
<!-- === Theater === -->
=== Muzeoj ===
=== Muzeoj ===
*Naumann-muzeo, unika muzeo en la mondo pri historio de ornitologio.
* Naumann-muzeo, unika muzeo en la mondo pri historio de ornitologio.
*Historia Muzeo, en Lugwigkonstruaĵo de la kastelo de Köthen kun kastela preĝejeto, spegula salono, apotekista volbaĵo, "Ŝtona Vojo" kaj Bach-memorejo en Ruĝa kaj Verda Ĉambroj.
* Historia Muzeo, en Lugwigkonstruaĵo de la kastelo de Köthen kun kastela preĝejeto, spegula salono, apotekista volbaĵo, "Ŝtona Vojo" kaj Bach-memorejo en Ruĝa kaj Verda Ĉambroj.
<!-- === Musik === -->
<!-- zum Beispiel Orchester, Chöre, Vereine etc. -->


=== Konstruaĵoj ===
=== Konstruaĵoj ===
Linio 120: Linio 74:
* Sankta Anna
* Sankta Anna
* Martin-preĝejo
* Martin-preĝejo
Pri la origine lutherana respektive reformita aspekto de la preĝejoj hodiaŭ nur iom memorigas la ena ekipaĵo. La diservojn oni festas en ambaŭ preĝejoj laŭ Agendo de la Unuigita Evangelia Landa Eklezio de Anhalto (Agende der [[Unierte Kirchen (evangelisch)|unierten]] Landeskirche Anhalt).
Pri la origine lutherana respektive reformita aspekto de la preĝejoj hodiaŭ nur iom memorigas la ena ekipaĵo. La diservojn oni festas en ambaŭ preĝejoj laŭ Agendo de la Unuigita Evangelia Landa Eklezio de Anhalto.
* kastelo
* kastelo
* Bachmemoraĵo
* Bachmemoraĵo
Linio 128: Linio 82:


=== Parkoj ===
=== Parkoj ===
[[Dosiero:2005-05-05 Tierpark Köthen Eingang.jpg|dekstra|eta|199px|<center>enirejo de la bestoparko]]

* Bestoparko Köthen
[[Dosiero:2005-05-05 Tierpark Köthen Eingang.jpg||right|thumb|199px|enirejo de Zoologia Ĝardeno]]
* Fazanejo
*Zoologia Ĝarden(et)o Köthen
* Pacoparko
*Fazanejo
* Ziehte-arbustejo
*Pacoparko
* Kastela Parko
*Ziehte-arbustejo
*Kastela Parko


== Edukado ==
== Edukado ==
En Köthen estas la administrejo de la altlernejo ''Hochschule Anhalt''. En Köthen oni povas studi la teknikajn fakojn. Alia edukejo estas lerneja centro por profesioj.

En Köthen estas la administrejo de la altlernejo [[Hochschule Anhalt]]. En Köthen oni povas studi la teknikajn fakojn. Alia edukejo estas lernejo por profesioj [[Berufliches Schulzentrum]].

<!-- === Naturdenkmäler === -->
<!-- === Sport === -->
<!-- === Regelmäßige Veranstaltungen === -->
<!-- === Kulinarische Spezialitäten === -->

<!-- == Wirtschaft und Infrastruktur == -->
<!-- === Verkehr === -->
<!-- === Ansässige Unternehmen === -->
<!-- === Medien === -->
<!-- === Öffentliche Einrichtungen === -->
<!-- beispielsweise Behörden, Institutionen, Körperschaften etc. -->
<!-- === Bildung === -->
<!-- zum Beispiel Universitäten, Fachhochschulen, Schulen etc. -->


== Famuloj ==
== Famuloj ==
<!-- === Ehrenbürger === -->
=== Gefiloj de la urbo ===
=== Gefiloj de la urbo ===
*[[Hermann Behmer]], pentristo (en la kvartalo Merzien)
*[[Johann Friedrich Naumann]] (ornithologo)
*[[Michael Naumann]] (ĵurnalisto/eldonisto)
* [[Johann Friedrich Naumann]] (ornitologo)
* [[Michael Naumann]] (ĵurnalisto/eldonisto)
*[[Hermann Wäschke]] (poeto de la regiona dialekto/aktoro)
* [[Leberecht Uhlich]]
<!-- d.h. Personen, die hier geboren sind;-->
* Hermann Wäschke (poeto de la regiona dialekto/aktoro)
* [[Leberecht Uhlich]], germana teologo kaj gvidanto de la t.n. liberpensantaj ''Amikoj de lumo / Lichtfreunde''.
* [[Julius Naue]], arkeologo
* [[Günter Anton]], pedagogo kaj idisto


=== Pliaj konataj personoj, kiuj havas ligojn al Köthen ===
=== Pliaj konataj personoj, kiuj havas ligojn al Köthen ===
*[[Johann Sebastian Bach]] (komponisto)
* [[Johann Sebastian Bach]] (komponisto)
*[[Samuel Hahnemann]] (kuracisto, malkovrinto de [[Homeopatio]])
* [[Samuel Hahnemann]] (kuracisto, malkovrinto de [[Homeopatio]])
*[[Wolfgang Ratke]] (pedagogo)
* [[Wolfgang Ratke]] (pedagogo)
*[[Gottfried Bandhauer]] (arkitekto de [[klasikismo]])
* Gottfried Bandhauer (arkitekto de [[klasikismo]])
*[[Arthur Lutze]] (kuracisto laŭ [[Homeopatio]])
* Arthur Lutze (kuracisto laŭ [[Homeopatio]])
*[[Angelika Hartmann]] (fondinto de la unuaj [[infanĝardeno|infanĝardenoj]])
* [[Angelika Hartmann]] (fondinto de la unuaj [[infanĝardeno]]j)
*dr-o [[Georg Krause]] (kemiisto)
* d-ro Krause (kemiisto)
<!-- == Literatur == -->


{{Commons|Köthen (Anhalt)}}
<!-- == Sonstiges == -->


== TTT-ligoj ==
== Eksteraj ligiloj ==
* [http://www.koethen-anhalt.de/ oficiala retpaĝo de la urbo Köthen]
* [http://www.koethen-anhalt.de/ oficiala retpaĝo de la urbo Köthen]
* [http://www.hs-anhalt.de/ altlernejo Hochschule Anhalt (FH)]
* [http://www.hs-anhalt.de/ paĝoj de la faka altlernejo ''Hochschule Anhalt'']


{{Distrikto Anhalt-Bitterfeld}}
{{Bibliotekoj}}


[[Kategorio:Distrikto Anhalt-Bitterfeld]]
{{Saksio-Anhalto}}
[[Kategorio:Urboj de Saksio-Anhalto]]
<!-- {{Ŝablono:Navigationsleiste Städte und Gemeinden im Landkreis Köthen}} -->
[[kategorio:urboj de Germanio]]
<br clear=all>
{{Commons|Köthen (Anhalt)}}

[[ca:Köthen]]
[[cs:Köthen]]
[[de:Köthen (Anhalt)]]
[[en:Köthen (Anhalt)]]
[[es:Köthen]]
[[fi:Köthen (Anhalt)]]
[[fr:Köthen (Anhalt)]]
[[io:Köthen]]
[[it:Köthen]]
[[la:Cotha]]
[[nl:Köthen (stad)]]
[[pl:Köthen (Anhalt)]]
[[ro:Köthen (Anhalt)]]
[[ru:Кётен]]
[[sv:Köthen]]
[[vo:Köthen]]

Nuna versio ekde 12:58, 26 okt. 2023

Köthen
Blazono
Köthen (Anhalt) (Germanio)
Köthen (Anhalt) (Germanio)
DEC

Map

urba komunumo de Germanio • ĉefurbo de distrikto en Germanio
Administrado
Federacia lando Saksio-Anhalto
Distrikto Distrikto Anhalt-Bitterfeld
Urborajtoj –
Telefona antaŭkodo 03496
Poŝtkodo 06366, 06369 (Arensdorf, Dohndorf, Elsdorf, Löbnitz an der Linde, Merzien, Porst, Wülknitz), 06388 (Baasdorf)
Aŭtomobila kodo ABI
Oficiala Municipokodo 15082180
Politiko
Komunumestro Kurt-Jürgen Zander
Adreso de la administrejo Marktstraße 1-3
06366 Köthen (Anhalt)
Demografio
Loĝantaro 25116 (stato 2022-12-31) [fonto: landa statistika oficejo]
Geografio
Geografia situo 51° 45′ N, 11° 58′ O (mapo)51.75111111111111.973611111111Koordinatoj: 51° 45′ N, 11° 58′ O (mapo)
Alto super la marnivelo 80 m
Areo 78,42 km²
Oficiala retejo https://www.koethen-anhalt.de/
v • d • r

Köthen (Anhalto) [KEten] estas administra centro de la distrikto Anhalt-Bitterfeld en la federacia lando Saksio-Anhalto de Germanio. Fine de decembro 2022 la komunumo havis 25 116 loĝantojn. Ĝis la 1-a de julio 2007 la urbo estis sidejo de pli malnova distrikto Köthen, kiu nomiĝis laŭ la urbo.

Geografio

[redakti | redakti fonton]

Geografia situo

[redakti | redakti fonton]

La urbo Köthen situas inter Magdeburgo kaj Halle (Saale), okcidente de Dessau kaj oriente de Bernburg (Saale). Norde de la ĉirkaŭurba teritorio troviĝas la biotopa rezervejo "rivera pejzaĝo meza Elbo".

Historio

[redakti | redakti fonton]

Köthen estis la unuan fojon menciita dum la jaro 1115. Ĝis la fino de la 12-a jarcento Köthen havis proprajn mezurojn por greno kaj propran monerfarejon. Ekde 1396 ĝis 1552, kaj denove ekde 1603 ĝis 1847, Köthen estis ĉefurbo de propra ŝtateto Anhalt-Köthen.

  • Dum 1280 (eble ankaŭ pli frue) oni konstruis muron ĉirkaŭ la urbo.
  • Dum 1339 estis la plej frua mencio de Osterköthen, hodiaŭ parto de Köthen.
  • Dum 1400 komenciĝis la konstruo de Jakob-preĝejo.
  • Dum 1406 la ĉefepiskopo de Magdeburgo sieĝis la urbon Köthen. Tiamrilata kanona kuglo troviĝas en la norda muro de Jakob-preĝejo.
  • Dum 1598 pesto minacis Köthen. Unu jaron poste falis la turo de Jakob-preĝejo.
  • Dum 1617 estis fondita la asocio Fruchtbringende Gesellschaft (Fruktodona Societo), kiu dediĉis sin al la flegado de la germana lingvo (ekzemple per proponoj de germanaj vortoj anstataŭ tiam modernaj francismoj). La simbolo de la asocio estis la palmo. Hodiaŭ oni trovas ĝin en la blazono de la distrikto Köthen.
  • Dum 1618 estis la pedagogo Wolfgang Ratke en Köthen kaj reformis la lernejan sistemon.
  • Dum 1636 denove la pesto furiozis en Köthen. Malpli ol 50 jarojn poste (1681-1683) denove estis pesto en la regiono.
  • Dum 1715 princo Leopold ekoficis kaj du jarojn li dungis la komponiston Johann Sebastian Bach ĉe sia kortumo. Bach komponis ĉi tie gravajn muzikaĵojn, ekzemple la orkestra verkaro Brandenburgaj konĉertoj kaj partoj de la muzika kolekto Bontemperita Piano.
  • Dum 1770 unua nombrado pri la loĝoantoj de Köthen; la urbo havis 24.702 loĝantojn.
  • Dum 1831 kaj 1832 okazis pesta epidemio ĉirkaŭ Köthen. Dum tiu tempo Samuel Hahnemann, la fondinto de homeopatia medicino, kuracis en Köthen. Eble pro lia laboro en la urbo Köthen neniu loĝanto malsaniĝis je pesto.
  • Dum 1840 malfermiĝis la stacidomo de la kompanio Magdeburg-Leipziger Eisenbahn.
  • Dum 1845 oni fondis la regionan bankon Sparkasse Köthen; fondinto estis la familio B. J. Friedhelm.
  • Dum 1865 fondo de Ludwig-gimnazio.
  • Dum 1885 oni fiksis la oficialan skribmanieron por la urbo je "Cöthen".
  • Dum 1927 stadio kaj naĝejo malfermiĝis. Ekde nun la oficiala skribmaniero estis "Köthen".
  • Dum 1942 oni deportis la ankoraŭ vivantajn judojn al la bohemia koncentrejo Theresienstadt. En aprilo 1945 US-amerikaj taĉmentoj venis al Köthen. En julio 1945 Sovjetunio transprenis la administradon.
  • Dum 1946 la urbo havis 47.000 loĝantojn. Dum balotoj SED akiris plej multajn voĉojn, sed ne ricevis plimulton en la urba konsilo.
  • Dum 1967 la unuan fojon okazis Köthener Bachfesttage (Bach-festivalo en Köthen).
la historia urbodomo

Politiko

[redakti | redakti fonton]

Urba konsilo

[redakti | redakti fonton]

La konsilo konsistas el 40 konsilanoj kaj ĉefurbestro.

CDU SPD PDS FDP sen partio B90/Grüne entute
2004 14 10 10 3 2 1 40

(stato: urbaj balotoj la 13-an de junio 2004)

ĉefurbestro Kurt-Jürgen Zander (SPD)

prezidanto de la konsilo d-ro Werner Sobetzko (CDU)

Kulturo kaj vidindaĵoj

[redakti | redakti fonton]

Muzeoj

[redakti | redakti fonton]
  • Naumann-muzeo, unika muzeo en la mondo pri historio de ornitologio.
  • Historia Muzeo, en Lugwigkonstruaĵo de la kastelo de Köthen kun kastela preĝejeto, spegula salono, apotekista volbaĵo, "Ŝtona Vojo" kaj Bach-memorejo en Ruĝa kaj Verda Ĉambroj.

Konstruaĵoj

[redakti | redakti fonton]

preĝejoj:

  • Sankta Agnus (origine lutherana)
  • Sankta Jakob (origine reformita)
  • Sankta Maria
  • Sankta Anna
  • Martin-preĝejo

Pri la origine lutherana respektive reformita aspekto de la preĝejoj hodiaŭ nur iom memorigas la ena ekipaĵo. La diservojn oni festas en ambaŭ preĝejoj laŭ Agendo de la Unuigita Evangelia Landa Eklezio de Anhalto.

  • kastelo
  • Bachmemoraĵo
  • Halle-a Turo
  • Magdeburga Turo
  • Leonoapoteko

Parkoj

[redakti | redakti fonton]
enirejo de la bestoparko
  • Bestoparko Köthen
  • Fazanejo
  • Pacoparko
  • Ziehte-arbustejo
  • Kastela Parko

Edukado

[redakti | redakti fonton]

En Köthen estas la administrejo de la altlernejo Hochschule Anhalt. En Köthen oni povas studi la teknikajn fakojn. Alia edukejo estas lerneja centro por profesioj.

Famuloj

[redakti | redakti fonton]

Gefiloj de la urbo

[redakti | redakti fonton]

Pliaj konataj personoj, kiuj havas ligojn al Köthen

[redakti | redakti fonton]

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]
v • d • r
urbaj kaj neurbaj komunumoj en la distrikto Anhalt-Bitterfeld
blazono de la distrikto Anhalt-Bitterfeld
Bibliotekoj
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Köthen_(Anhalt)&oldid=8416878"