Claude Monet

Claude MONET, (naskiĝis la 14-an de novembro 1840 en Parizo, mortis la 5-an de decembro 1926 en Giverny, departemento Eure), estas franca impresionisma pentristo.

Claude Monet
Persona informo
Claude Monet
Naskonomo	Oscar-Claude Monet
Naskiĝo	14-an de novembro 1840 (1840-11-14) en Parizo
Morto	5-an de decembro 1926 (1926-12-05) (86-jaraĝa) en Giverny
Mortis pro	Naturaj kialoj vd
Mortis per	Pulma kancero vd
Tombo	Giverny Churchyard (en) vd
Lingvoj	franca vd
Loĝloko	Giverny • Villa Saint-Louis • Argenteuil • Vétheuil vd
Ŝtataneco	Francio vd
Alma mater	Nacia Altlernejo de Belartoj - pentrado vd
Subskribo
Familio
Gefratoj	Léon Monet (en) vd
Edz(in)o	Alice Hoschedé (1892–1911) Camille Doncieux (en) (1870–1879) vd
Infanoj	Jean Monet (en)  ( Camille Doncieux (en) ) Michel Monet (mul)  ( Camille Doncieux (en) ) vd
Parencoj	Germaine Hoschedé (duonfilino) vd
Profesio
Okupo	pentristo grafikartisto vd
Laborkampo	Pentrado vd
Aktiva en	Parizo • Argenteuil • Vétheuil • Poissy • Giverny • Honfleur • Trouville • Amsterdamo • Oegstgeest • Sassenheim • Hago • Zaandam • Londono vd
Verkado
Verkoj	Impreso, Sunleviĝo ❦ Garden at Sainte-Adresse ❦ Houses of Parliament serie ❦ La Corniche near Monaco ❦ Water Lilies ❦ Rouen Cathedral Series vd
Ekspoziciejoj Muzeo Boijmans van Beuningen, Galerio Belvedere, Muzeo Städel, Instituto de Arto de Minneapolis, Arta Instituto de Ĉikago, Muzeo de Arto “Nelson-Atkins”, Arta Galerio Auckland, Muzeo Thyssen-Bornemisza, Muzeo J. Paul Getty, Muzeo de Moderna Arto de Novjorko, Nacia Galerio de Viktorio, Tate, Nacia Galerio de Arto, Nationalmuseum, Nacia Galerio de Kanado, Palaco de Belartoj, Kolekto Frick, Metropolita Muzeo de Arto, Filadelfia Muzeo de Arto, Frick Art & Historical Center (en) , Hecht Museum (en) , Muzeo Kröller-Müller, Calouste Gulbenkian Museum (en) , National Museum of Fine Arts of Algiers (en) , Aberdeen Art Gallery (en) , Kaiser Wilhelm Museum (en) , Sarlandmuzeo, Musée de la Chasse et de la Nature (en) , Musée des Beaux-Arts de Morlaix (en) , Artmuzeo de Bazelo, Tochigi Prefectural Museum (en) , Nacia Galeriaro de Skotlando, Nacia Muzeo de Kimrio ĉe Kardifo, Weimarer Stadtschloss, Musée national des douanes (en) , Musée Blanche Hoschedé-Monet (en) , Santa Barbara Museum of Art (en) , Musée d'Orsay, Teherana Muzeo de Nuntempa Arto, Arta Muzeo de Harvard, Museum of Modern Art, Ibaraki (en) , Ŝtata Muzeo de Belartoj Puŝkin, Shimane Art Museum (en) , Chrysler Museum of Art (en) , Mie Prefectural Art Museum (en) , Shizuoka Prefectural Museum of Art (en) , Milvokia Arta Muzeo, Muzeo de Belarto de Montrealo, Kawamura Memorial DIC Museum of Art (en) , MuMa Museum of modern art André Malraux (en) , Musée Eugène-Boudin de Honfleur (en) , Muzeo de Belartoj de Liono, Arta Galerio Albright-Knox, Muzeo de Belarto ĉe Bostono, Tokyo Fuji Art Museum (en) , Gliptoteko Ny Carlsberg, Sankt-Luiza Arta Muzeo, Des Moines Art Center (en) , Fred Jones Jr. Museum of Art (en) , McMaster Museum of Art (en) , Arkansas Museum of Fine Arts (en) , Mead Art Museum (en) , Mohamed Mahmoud Khalil Museum (en) , Honolulua Muzeo de Arto, Muzeo Unterlinden, Columbia Museum of Art (en) , Glynn Vivian Art Gallery (en) , Virginia Muzeo de Belartoj, Arta Instituto de Dayton, Michele & Donald D'Amour Museum of Fine Arts (en) , Memora Artgalerio, Southampton City Art Gallery (en) , Musée des beaux-arts de Liège (en) , Zimmerli Art Museum at Rutgers University (en) , Musée des Beaux-Arts de Tournai (en) , Eskenazi Museum of Art (en) , The Newark Museum of Art (en) , Samuel P. Harn Museum of Art (en) , Lowe Art Museum (en) , Fondazione Magnani-Rocca (en) , Latvian Museum of Foreign Art (en) , musée Albert André (en) , Yamadera Gotō Museum of Art (en) , Museum collection Am Römerholz (en) , Kunstmuseum Bern (en) , Staatliche Kunsthalle Karlsruhe (en) , Staatsgalerie Stuttgart, Museum der bildenden Künste, Muzeo de Grenoblo, Kubosō Memorial Museum of Arts (en) , Kunsthalle, Asahi Group Oyamazaki Villa Museum of Art (en) , Fukushima Prefectural Museum of Art (en) , Yamazaki Mazak Museum of Art (en) , New National Museum of Monaco (en) , Kitakyushu Municipal Museum of Art (en) , Murauchi Art Museum (en) , Kagoshima City Museum of Art (en) , Alte Nationalgalerie, Matsushita Museum of Art (en) , Nord-Karolina Muzeo de Arto, Muzeo de Israelo, Dublin City Gallery The Hugh Lane (en) , Muzeo de Arto de Dallas, Artaj Galerio kaj Muzeo Kelvingrove, Shelburne Museum (en) , Muzeo de Arto de Toledo, Portland Art Museum (en) , Musée Fabre (en) , Muzeo Fogg, Clark Art Institute (en) , Tel-Aviva Muzeo de Arto, Muzeo de Belartoj de Caen, Pola Museum of Art (en) , Muzeo Marmottan Monet, Ermitejo, Kunsthalle Bremen (en) , Fondaĵo kaj Kolekto Emil G. Bührle, National Museum in Poznań (en) , Kimbell Art Museum (en) , Nacia Galerio, Muzeo de la Oranĝerio, Nacia Okcident-Arta Muzeo, Galleria Nazionale d'Arte Moderna, Arta Muzeo de San-Paŭlo, Walters Art Museum, Museu da Chácara do Céu (en) , Hiroŝima Arta Muzeo, Musée des Beaux-Arts de Dijon (en) , Rijksmuseum, Folkwang-Muzeo, Beyeler Foundation (en) , Nacia Muzeo de Serbio, Nacia Muzeo de Kimrio, Muzeo de Belarto de Rueno, Musée Camille Pissarro (en) , Nantes Museum of Arts (en) , Museo Soumaya (en) , Arta muzeo de Birmingham, Ŝtata Artkolekto de Dresdeno, Muzeo Albertina, Nacia Galerio de Irlando, Muzeo Van Gogh, Solomon R. Guggenheim Museum, Belarta Muzearo de San-Francisko, Arta Galerio de Nov-Sud-Kimrio, Los-Anĝeles-Kantona Muzeo de Arto, Columbus Museum of Art (en) , Hungara Nacia Galerio, Muzeo de Montserato, Museum of Fine Arts of Nancy (en) , Wallraf-Richartz Museum, Nacia Muzeo pri Arto, Arkitekturo, kaj Dezajno, Arta Muzeo de Seattle, Nacigalerio de Norvegio, Khanenko Museum (en) , La Kolekto Phillips, Muzeo Stedelijk, Artmuzeo de Hago, Broklina Muzeo, Nacia Galerio ĉe Prago, Belarta Muzeo, Arta Muzeo de Indianapolis, Nacia Muzeo de Belartoj (Bonaero), Muzeo de Belarto Houston, Fondaĵo Barnes, Hammer Museum, Arta Muzeo de Denver, Walker Art Gallery, Arta Muzeo de Universitato Princeton, Arta Muzeo de Ohara, Nacia Muzeo en Varsovio, Allen Memorial Art Museum (en) , Bavaria Ŝtata Pentraĵaro, Wadsworth Atheneum Museum of Art (en) , Smith College Museum of Art (en) , Arta Muzeo de Worcester, Carnegie Museum of Art (en) , Rijksmuseum Twenthe (en) , Corcoran Gallery of Art (en) , Arta Muzeo de Cincinnati, Muzeo pri Moderna kaj Nuntempa Arto de Strasburgo, Artizon Museum (en) , Museum of Modern Art, Saitama (en) , Nacia Galerio de Aŭstralio, Artodomo Zuriko, Hill-Stead Museum (en) , Museum of Fine Arts, St. Petersburg, Florida, USA (en) , Arta Galerio de Universitato Yale, MOA Museum of Art (en) , St. Gallen museum of art (en) , Muzeo Fitzwilliam, Landesmuseum Hannover (en) , Arta Galerio de Ontario, Ordrupgaard (en) , Muzeo de Arto kaj de Historio de Ĝenevo, New Orleans Museum of Art (en) , Muzeo Ashmolean, High Museum of Art (en) , Building of the Winterthur Museum of Art (en) , Gothenburg Museum of Art (en) , Muzeo de Rod-Insula Lernejo de Dezajno, Musée des Beaux-Arts de Tours (en) , San Diego Museum of Art (en) , Norton Simon Museum (en) , Sen-oku Hakuko Kan (en) , Muzeo Legio de Honoro, Muzeo de Rapida Arto, Dixon Gallery and Gardens (en) , Matsuoka Museum of Art (en) , The New Art Gallery Walsall (en) , Museum Barberini (en) , Kreeger Museum (en) , Cantonal Museum of Fine Arts (en) , Musée d'Art et d'Histoire (en) , Museum Langmatt Sidney and Jenny Brown Foundation (en) , Joslyn Art Museum (en) , Baltimora Muzeo de Arto, Arta Muzeo Menard, Spencer Museum of Art (en) , Muzeo Rodin, Detrojta Instituto de Artoj, Chichu Art Museum (en) , Barber Institute of Fine Arts (en) , Artmuzeo Currier, Dunedin Public Art Gallery (en) , Johannesburg Art Gallery (en) , Arthalo de Mannheim, Klevlanda Muzeo de Arto, musée des impressionnismes Giverny (en) , Norton Museum of Art (en) , The Museum of Modern Art, Gunma (en) , Kasama Nichidō Museum of Art (en) , Portland Museum of Art (en) , Rosengart Collection (en) , Contemporary Art Museum of Caracas (en) , University of Michigan Museum of Art (en) , Musée d'Art moderne et d'Art contemporain (en) , Fondaĵo Bemberg, Davis Museum and Cultural Center (en) , San-Franciska Muzeo de Moderna Arto, Phoenix Art Museum (en) , Von der Heydt Museum (en) , Modernartejo Uehara, Musée des Ursulines (en) , Botero Museum (en) , Musée des Beaux-Arts de la ville de Paris (en) , Zaans Museum (en) , Dreux museum of Art and History (en) , Muzeo Nacia de Arto de Rumanio, Gvidantomuzeo, Muzeo pri moderna kaj nuntempa arto (Saint-Étienne), Marunuma Art Park (en) , Muzeo de Belartoj de Remso, Nacia Galerio de Skotlando, Tochigi Prefectural Museum of Fine Arts (en) , Musée des Beaux-Arts d'Angers (en) , Reĝaj muzeoj por Belaj Artoj de Belgio, Ancien couvent des Franciscaines de Deauville (en) , Arp Museum Bahnhof Rolandseck (en) , Yamagata Museum of Art (en) , Arta Muzeo de Ehime, Himeji City Museum of Art (en) kaj Niigata Prefectural Museum of Modern Art (en) vd
Influita de Gustave Courbet • Jean-François Millet • Édouard Manet • Joseph Mallord William Turner • Kacuŝika Hokusaj vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Virino en la ĝardeno, 1867, Muzeo Ermitejo, Sankt-Petersburgo studo pri la lumo kaj ombro

Virino en la ĝardeno, 1866–1867, Musée d'Orsay, Parizo

Monet

Vido de Argenteuil, vintre

Biografio

Kiam li estis kvinjara, lia familio translokiĝis al Havro. Lia patro intencis por li transprenon de la familia nutraĵvendejo, sed la knabo emis je pentrado. En 1856 pentristo Eugène Boudin, kiu multe pentris subĉiele sur la plaĝoj de Normandio, instruis al la junulo kelkajn teknikojn.

En 1861/62 Monet devis militservi en Alĝerio. Lia onklino Lecadre helpis al li eliri el la armeo je la kondiĉo, ke li ekstudu arton ĉe universitato. (Laŭ aliaj li estis eksigita pro anemio; eble tio estas alia priskribo de la sama fakto.) Sed la tradiciaj stiloj instruataj universitate ne plaĉis al li.

En 1862, studante arton ĉe Charles Gleyre en Parizo, li renkontis Pierre-Auguste Renoir kaj kun li fondis la impresionisman movadon. Ili pentris kune kaj dum la tuta vivo restis amikoj.

Monet uzis ankaŭ studion, en kiu li pentris modelojn je modesta prezo. Li pentris Camille Doncieux, kiun li edzinigis kelkajn jarojn poste. Ŝi plurfoje servis al li kiel modelo, precipe por la pentraĵo virinoj en la ĝardeno (fine de la 1860-aj jaroj). Ili ekloĝis en domo en Argenteuil, proksime de Sejno, post naskiĝo de ilia unua ido. Tie ili vivis ses jarojn ĝis la morto de Camille; li ŝin pentris sur la mortolito. Monet tiam transloĝiĝis al domo en Giverny en Haute-Normandie kaj tie kreis grandan ĝardenon.

En 1872 li pentris pejzaĝon ĉe Havro: "Impreso, sunleviĝo", kiu nun estas en Muzeo Marmottan Monet en Parizo. Tiu pentraĵo estis prezentita al publiko okaze de la unua impresionisma ekspozicio en 1874. Tiu ekspozicio ne estis la granda sukceso atendata de la pentristoj, multaj raportoj estis sufiĉe malamikecaj, precipe tiuj de kritikisto Louis Leroy de revuo Le Charivari, kiu, inspirite de la titolo de la bildo de Monet, uzis la vorton impression (france, impreso) por moki pri la stilo. Okaze de sia tria ekspozicio en 1876 la pentristoj mem uzis la terminon impresionismo por identigi sian stilon.

En 1892 Monet edzinigis Alice Hoschede, kun kiu li jam havis aventureton dum sia unua edzeco kun Camille, kaj kies eks-edzo estis subteninta lin.

En la 1880-aj kaj 1890-aj jaroj Monet pentris serion da pentraĵoj pri la katedralo de Rouen, el diversaj anguloj kaj je diversaj tempoj de la tago. En 1895 dudek vidoj de la katedralo estis ekspoziciitaj en la galerio Durand-Ruel. Tiutempe li kreis ankaŭ serion da bildoj pri fojn-stakoj.

Dum sia unua restado en Anglio en 1870, por eskapi la francan-prusian militon, li povis admiri la verkojn de la angla pentristo William Turner (1775-1851) kaj estis impresita de lia maniero trakti la lumon, precipe sur bildoj pri nebulo ĉe Tamizo. Tiuokaze li renkontis la usonan pentriston James McNeil Whistler, same influatan de Turner.

Kion li vidis en Londono instigis lin plurfone tien reveni. Kaj dum sia restado de 1899 al 1901 kaj poste, ĝis 1904, en sia studio li kreis propran serion da bildoj, preskaŭ cent, pri la temo de la londona nebulo sur Tamizo. Unu el ili estis vendita je 15,8 milionoj da eŭroj (inkluzive kotizojn) ĉe aŭkciejo Christie's en Novjorko.

Ekde la 1890-aj jaroj Monet havis ekonomie solidan vivbazon kaj povis permesi al si multajn vojaĝojn kun sia edzino; malgraŭ malboniĝo de sia vidkapablo li daŭris pentri. Kiam lia edzino mortis en 1904, li decidis ne plu foriri de sia domo.

Monet precipe ŝatis pentri la regatan naturon: sian ĝardenon, siajn nimfeojn, sian lageton kaj sian ponteton. Lia ĝardeno konsistis el herbejo plantita per salikoj kaj marĉeto. Li pentris ankaŭ la bordojn de Sejno. En 1914 Monet komencis novan serion de pentraĵoj pri nimfeoj, instigite de sia amiko, la politikisto Georges Clemenceau.

La brita okulkuracisto Patrick Trevor-Roper raportis, ke Monet estis miopa kaj rifuzis okulvitrojn, ĉar li ne deziris tro akran vidon de la mondo. Post operacio pro katarakto li miris pri la fortaj koloroj de la realo kaj plifortigis ankaŭ la kolorojn de siaj bildoj.

La tombo de Monet estas en la tombejo de la kirko de Giverny.

Verkoj

La Muzeo de la Oranĝerio estas fama pro la fakto, ke ĝi havas pentraĵojn de Monet La Nimfeoj. La verko konsistas el ok partoj kaj okupas apartan ĉambron de la galerio. Oni ofte nomas ĝin la ovala ĉambro pro la foresto de anguloj. Meze estas malgranda divano por vizitantoj. La Muzeo de la Oranĝerio situas ĉe la okcidenta fino de la parko Tuileries, ne malproksime de Luvro kaj Musée d'Orsay en Parizo.

Vidu ankaŭ

• Muzeo Marmottan Monet

Eksteraj ligiloj

• esperante Claude Monet, franca impresionisma seripentristo (1840-1926) sur la interretejo de Christian Bertin

• Art Gallery - Claude Monet
• Claude Monet: A Virtual Art Gallery Arkivigite je 2006-10-26 per la retarkivo Wayback Machine
• Claude Monet paintings gallery Arkivigite je 2020-11-09 per la retarkivo Wayback Machine