Pedagogio: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
SieBot (diskuto | kontribuoj) e roboto aldono de: he:פדגוגיה |
de eduko pri adultoj |
||
| (34 mezaj versioj de 22 uzantoj ne montriĝas) | |||
Linio 1:
'''Pedagogio''' (greke ''gvidado de infanoj'') estis origine [[eduko|edukado]] de infanoj, nun scienco pri klerigado ĝenerale, do ankaŭ de
Pedagogio estas praktika scienco, kiu ne kontentiĝas per observado, sed klopodas aktive ŝanĝi la konstatitajn faktojn. La korpa edukado baziĝas sur [[Naturscienco|natursciencoj]] ([[antropologio]], [[biologio]], [[fiziologio]]), la spirita edukado apogas sin je [[psikologio]] kaj [[sociologio]], ĉar homa ido fariĝas vera homo nur per eduko en la homa socio. La homo estas edukata por esti utila al la socio, kiu lin edukis. La psikologio instruas pri la spiritaj kapabloj de homo dum la evoluo laŭ la aĝo kaj laŭ diversaj temperamentoj, [[intelekto]]j kaj [[talento]]j, kio necesigas elaste ŝanĝadi la [[metodo (uzo)|metodojn]] de la eduko.
La celoj de edukado estas starigitaj per normigaj sciencoj, kiel [[gimnastiko]] kaj [[higieno]] koncerne la korpon, dum la spiriton trejnas [[logiko]] (arto pensi), [[estetiko]] (kultivas guston kaj fantazion) kaj [[etiko]] (instruas la volon kaj moralon). La edukito estu kapabla aktive partopreni en [[scienco]], [[filozofio]], [[arto]], [[religio]], [[sporto]], [[metio]] kaj en aliaj sferoj de la homa [[kulturo]] kaj praktika vivo.
[[Dosiero:Bundesarchiv B 145 Bild-F079064-0006, Bonn, Gymnasium.jpg|
Specialan signifon en la homa edukado havas la parolo kaj kalkulado, sekve ankaŭ la [[gramatiko]] kaj [[matematiko]].
== Historio de pedagogio ==
Pri la problemoj de edukado okupiĝis jam la antikvaj filozofoj, kiel [[Sokrato]], [[Platono]] kaj [[Aristotelo]]. La verkisto [[Ksenofono]] postlasis romanon ''Pri la edukiĝo de Kiro'', en kiu li priskribis ideale edukitan reganton. En la mezepoko vizitadis lernejon nur knaboj, kiuj intencis fariĝi pastroj, ankaŭ la instruistoj estis klerikoj. La instruado okazis en la latino kaj konsistis ĉefe el studado de klasikuloj.
Linio 14 ⟶ 13:
* patrina lernejo - beboj (0-6 jaroj) estu instruataj hejme de sia patrino (tial ankaŭ virinoj estu kleraj, ĉar stulta patrino ne povas eduki saĝajn infanojn) pri la bazoj de fiziko (kio estas granda, mola, varma k.s.), astronomio (suno, luno, steloj), gramatiko (kapablo paroli), matematiko (unu, du, multaj) ktp., simple bazon de ĉiuj fakoj, ĉar ĉiuj interrilatas reciproke kaj devas esti instruataj samtempe
* elementa lernejo - geknaboj (7-12 jaroj) lernu ĉiujn fakojn je pli alta nivelo, pli detale
* mezlernejo -
* altlernejo -
La deviga instruado almenaŭ en la elementa lernejo estis enkondukita en la 18-a jarcento. Novajn ideojn pri edukado alportis J. J. Rousseau, kiu postulis revenon de la homo al la naturo.
== Metodoj de instruado ==
:[[Didaktiko]] - [[Metodiko]] - [[Orientiga instruado]] - [[Reformpedagogio]] - [[Studado]] - [[Interkultura edukado]] - [[Metapedagogio]] - [[Slojdo]] - [[Ekzameno]] - [[Testo]] - [[Diplomo]] - [[Licencio]] - [[Habilitiĝo]] - [[Andragogiko]] - [[Gerontagogiko]] - [[Agogiko]] - [[Antipedagogio]] - [[Etnopedagogio]] - [[Etopedio]] - [[Etologio]] - [[Instruhoro]] - [[Leciono]] - [[Montessoria pedagogio]]▼
▲:[[Didaktiko]] - [[Metodiko]] - [[Orientiga instruado]] - [[Studado]] - [[Interkultura edukado]] - [[Metapedagogio]] - [[Slojdo]] - [[Ekzameno]] - [[Testo]] - [[Diplomo]] - [[Licencio]] - [[Habilitiĝo]] - [[Andragogiko]] - [[Gerontagogiko]] - [[Agogiko]] - [[Antipedagogio]] - [[Etnopedagogio]] - [[Etopedio]] - [[Etologio]] - [[Instruhoro]] - [[Leciono]] - [[Montessoria pedagogio]]
== Pedagogiaj institucioj ==
:[[Ministerio de Instruado]] - [[Reedukejo]] - [[Bebovartejo]] - [[Infanvartejo]] - [[Infanĝardeno]] - [[Elementa lernejo]] - [[Mezlernejo]] - [[Gimnazio]] - [[Liceo]] - [[Altlernejo]] - [[Universitato]] - [[Internulejo]] - [[Pensiono]] - [[Pensionato]] - [[Studenthejmo]] - [[Teknikumo]] - [[Metilernejo]]
== Pedagogiaj personoj ==
:[[Analfabeto]] - [[Lernanto]] - [[Gimnaziano]] - [[Disĉiplo]] - [[Aŭtodidakto]]- [[Abituriento]] - [[Studento]] - [[Altlernejano]] - [[Pedagogo]] - [[Edukisto]] - [[Instruisto]] - [[Asistanto]] - [[Bakalaŭro]] - [[Licenciulo]] - [[Magistro]] - [[Doktoro]] - [[Docento]] - [[Profesoro]] - [[Rektoro]] - [[Dekano]] - [[Kvestoro]] - [[Lektoro]] - [[Pedagogiisto]] - [[Kantoro]] - [[Finstudinto]] - [[Inspektoro]] - [[Pedelo]] - [[Instruktoro]] - [[
▲:[[Analfabeto]] - [[Lernanto]] - [[Gimnaziano]] - [[Disĉiplo]] - [[Aŭtodidakto]]- [[Abituriento]] - [[Studento]] - [[Altlernejano]] - [[Pedagogo]] - [[Edukisto]] - [[Instruisto]] - [[Asistanto]] - [[Bakalaŭro]] - [[Licenciulo]] - [[Magistro]] - [[Doktoro]] - [[Docento]] - [[Profesoro]] - [[Rektoro]] - [[Dekano]] - [[Kvestoro]] - [[Lektoro]] - [[Pedagogiisto]] - [[Kantoro]] - [[Finstudinto]] - [[Inspektoro]] - [[Pedelo]] - [[Instruktoro]] - [[Vartistino]]
== Aĝogrupoj ==
:[[Infanaĝo]] - [[Pubereco]] - [[Adoleskanteco]] - [[Junaĝo]] - [[Maturaĝo]] - [[Maljunaĝo]]
== Difektoj de lernado kaj konduto ==
:[[Diskalkulio]] - [[Disleksio]] - [[Disgrafio]] - [[Disortografio]] - [[Dismuzio]] - [[Dispraksio]] - [[Dispiksio]] - [[Agresemo]] - [[Golem-efekto]] - [[Pigmalion-efekto]] - [[Lernej-evitado]] - [[Bando]] - [[Ĉikanado]] - [[Logopedio]] - [[Surdopedio]] - [[Problema infano]] - [[Etopedio]] - [[Suflorslipeto]]
== Famaj pedagogoj ==
[[Dosiero:Pestalozzi.jpeg|
:[[John Dewey]]
:[[Erasmo]]
Linio 46 ⟶ 40:
:[[Célestin Freinet]]
:[[Paulo Freire]]
:[[Maria Grzegorzewska]]
:[[Johano Amoso Komenio]]
:[[Janusz Korczak]]
Linio 58 ⟶ 53:
== Vidu ankaŭ ==
== Eksteraj ligiloj ==
▲:[[Catherine Baker]]
* Pedagogia terminaro - de Malovec - [https://www.eventoj.hu/steb/vortaroj/pedagogia-terminaro-malovec.htm en STEB]
{{projektoj|commonscat=Pedagogy}}▼
[[Kategorio:Edukado]]▼
{{-}}
| |||