[kontrolita revizio][atendante kontrolon]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Randa (stacidomo)
Neniu resumo de redakto
 
(2 mezaj versioj de 2 uzantoj ne montriĝas)
Linio 2:
{{Informkesto komunumo en Svislando
|nomo=Randa
|blazono=[[Dosiero:CHE Randa-blazon COA.svg|centercentre|120px120ra|Blazono de Randa]]
|priskribo de blazono=Blazono de Randa
|bildo=[[Dosiero:Randa.jpg|leftmaldekstra|285px285ra|centercentre|Vilaĝocentro de Randa]]
|priksribo de bildo=Vilaĝocentro de Randa
|kantono=Valezo
Linio 14:
|poŝtkodo=3928
|kodo=6287
|mapo=[[Dosiero:Karte Gemeinde Randa 2007.png|285px285ra|centercentre|Mapo de Randa]]
|priskribo de mapo=Situa mapo de Randa
}}
 
'''Randa''' estas [[Svislando|svisa]] [[Komunumoj de Svislando|komunumo]]
en la [[germana|germanparolanta]] parto de [[kantono Valezo]],
ĉirkaŭ 128 km (birdfluge) oriente de [[Ĝenevo]],
ĉirkaŭ 100 km (birdfluge) sude de [[Bern]], kaj
ĉirkaŭ 158 km (birdfluge) sude de [[Zuriko]].
 
== Geografio ==
Randa situas en la valo de la rivero [[Vispa|Matervispa]], aŭ Matter Vispa,
ĝia kulmino estas monto [[Dom (monto)|Dom]], kiu alteco de 4545 metroj estas unu el la plej altaj montopintoj de Svislando kaj la plej alta monto, kiu situas komplete sur svisa teritorio. Al la komunumo apartenas krom la vilaĝo Randa la vilaĝoj [[Wildi]], [[Lerch]] kaj [[Attermänze]].<ref>Fonto: [ Reta mapo 1:20000 de Swisstopo]</ref>
Linio 30:
La teritorio de la komunumo etendiĝas sur areo de 54,51 km², de kiuj 8,9% estas kovritaj de [[arbaro]], 7,2% servas por [[agrikulturo]] kaj 1,0% por [[setlado]]. Pli ol 80% de la komunuma teritorio konsistas el altmontara dezerto kaj [[glaĉero|glaĉeroj]].<ref>Fonto: [http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/themen/02/03/blank/data/gemeindedaten.html Komunumdatumoj de la retejo de la Svisa Federacia Oficejo pri Statistiko, retejo konsultita la 5-an de novembro 2011]</ref>
 
== Najbaraj komunumoj ==
La komunumo Randa limas en nordo al [[Oberems VS|Oberems]] kaj [[St. Niklaus VS]], en oriento al [[Saas-Fee]], en sudo al [[Täsch]], kaj en okcidento al [[Ayer]].
 
== Trafiko ==
Tra la komunumo pasas la kantona ĉefvojo n-ro 213, kiu finiĝas iomete pli sude en Täsch. Al la publika transportreto la komunumo estas konektita per la trajnlinio de [[Matterhorn-Gotthard-Fervojo]] de [[Zermatt]] al [[Disentis]].
 
== Historio ==
La unua dokumenta mencio de Randa datiĝas el la jaro [[1305]] jam sub la hodiaŭa nomo. De la 13-a jarcento ĝis [[1552]] Randa apartenis al la majorejo Naters kaj poste al la samnoma kastlanejo. Poste ĝi formis kun Täsch apartan kastlanejon de la majorejo kaj libertribunalo Sankt Niklaus. Ekzistas kamparana gildo, kiu fondiĝis en la jaro [[1593]]. En la jaro [[1798]] Randa fariĝis memstara komunumo.<ref>Fonto: [http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/d/D2809.php ''Bernard Truffer'': ''Randa'' en ''Historia Leksikono de Svislando'' (2010-07-27)]</ref>
 
== Montofalo de Randa ==
La [[18-a de aprilo]] [[1991]], grava [[terglito]] okazis apud Randa, kaj dua okazis [[9-an de majo]] de sama jaro. Pluraj domoj estis detruitaj kaj bestoj mortigitaj en vilaĝeto ''Lerch''. La vojo al [[Zermatt]] kaj la fervojo estis blokitaj.
 
Linio 45:
 
== Notoj kaj referencoj ==
<references />{{Referencoj}} <!-- Helpo : http://eo.wikipedia.org/wiki/Helpo:Referencoj kaj piednotoj -->
 
== Vidu ankaùuankaŭ ==
* [[Randa (stacidomo)]]
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj}}
{{Komunejokat}}
* [http://www.randa.ch/home.html Oficiala retejo de la komunumo Randa]{{404|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://www.schuepbach-kehr.ch/randa/bergsturz.html Retpaĝo pri la terglito de Randa] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20100821141733/http://www.schuepbach-kehr.ch/randa/bergsturz.html |date=2010-08-21 }}
{{HLS|D2809}}
<br />
{{Navigilo:Komunumoj de la Distrikto Vispo}}