ရန်

See also: ရန်း

Burmese

Pronunciation

• IPA^(key): /jàɴ/
• Romanization: MLCTS: ran • ALA-LC: ranʻ • BGN/PCGN: yan • Okell: yañ
• Homophones: ယံ (yam), ယာမ် (yam), ရံ (ram)

Etymology 1

From Proto-Tibeto-Burman *g-raːl ~ *g-ran ~ *ray (“enemy, fight, quarrel, strife, sword, war”). Cognate with Mizo [Term?] (ráal, “enemy, the foe (in warfare)”), Tibetan [script needed] (ḥgran-pa, “to fight, contend with”), རལ་གྲི (ral gri, “sword, dagger”). Said Tibeto-Burman root is likely related to Proto-Sino-Tibetan *d-gra (“stranger, enemy”), whence Tibetan དགྲ (dgra, “enemy”) and Old Chinese 旅 (OC *ɡ·raʔ, “guest, stranger, traveler; to travel, lodge”) (STEDT).

Noun

ရန် • (ran)

1. enmity, danger, quarrel, hostility

Derived terms

• ကမ္ဘာရန် (kambharan)
• ခြင်ရန် (hkrang-ran)
• ခိုက်ရန်ဒေါသ (hkuik-randau:sa.)
• ခိုက်ရန်ဖြစ် (hkuik-ranhprac)
• ငြိုးသူရန်ဘက် (ngrui:suranbhak)
• ဆင်ဝှေ့ရန်ရှောင် (hcanghwe.ranhraung)
• ပန်းရန် (pan:ran)
• ပန်းရန်ဆရာ (pan:ranhca.ra)
• ပိုးပရန် (pui:pa.ran)
• ဘေးကင်းရန်ကင်း (bhe:kang:rankang:)
• ဘေးဆီးရန်ကာ (bhe:hci:ranka)
• ဘေးရန် (bhe:ran)
• ရန်ကုန် (rankun)
• ရန်ခိုက်ဒေါသ (ranhkuikdau:sa.)
• ရန်ငြိုး (ranngrui:)
• ရန်ငြိုးထား (ranngrui:hta:)
• ရန်ငူး (ranngu:)
• ရန်စ (ranca.)
• ရန်စကား (ranca.ka:)
• ရန်စွယ် (rancwai)
• ရန်စွယ်နှင့်ငေါငော (rancwaihnang.ngau:ngau:)
• ရန်စောင် (rancaung)
• ရန်ဆူးရန်ငြောင့် (ranhcu:ranngraung.)
• ရန်တွေ့ (rantwe.)
• ရန်တိုက် (rantuik)
• ရန်တု (rantu.)
• ရန်တုံ့ (rantum.)
• ရန်ထောင် (ranhtaung)
• ရန်ပြု (ranpru.)
• ရန်ပွဲ (ranpwai:)
• ရန်ဖက် (ranhpak)
• ရန်ဖြစ် (ranhprac)
• ရန်မာန် (ranman)
• ရန်မူ (ranmu)
• ရန်ရှာ (ranhra)
• ရန်လို (ranlui)
• ရန်လုပ် (ranlup)
• ရန်သတ္တရု (ransatta.ru.)
• ရန်သူ (ransu)
• ရန်သူမျိုးငါးပါး (ransu-myui:nga:pa:)
• အတွင်းရန် (a.twang:ran)

 

Etymology 2

Alternative forms

• ရံ (ram)

Verb

ရန် • (ran)

1. to place side by side or in parallel
2. to keep (something) in reserve

Particle

ရန် • (ran)

1. particle suffixed to verbs to form verbal nouns

Classifier

ရန် • (ran)

1. numerical classifier for pairs of things, e.g. shoes

   ဖိနပ်တစ်ရန် ― hpi.naptacran ― one pair of shoes

Particle

ရန် • (ran)

1. (literary) in order to, so as to

Usage notes

Burmese is a diglossic language. This construct is used exclusively in the formal, literary (written) register. See synonyms for the informal, colloquial (spoken) equivalent form(s).

Synonyms

• အတွက် (a.twak) (formal, literary)
• အလို့ငှါ (a.lui.hnga) (formal, literary)
• အံ့သောငှါ (am.sau:hnga) (formal, literary)
• ဖို့ (hpui.) (informal, colloquial)
• အောင် (aung) (informal, colloquial)

Derived terms

• စေရန် (ceran)
• ထီးရန်နန်းရန် (hti:rannan:ran)
• နန်းရန် (nan:ran)
• ပေးရန်တာဝန် (pe:rantawan)
• ရန်ကော (rankau:)
• ရန်ပုံငွေ (ranpumngwe)
• ရန်အလို့ငှာ (ran-a.lui.hnga)
• အိုနာစာရန်ပုံငွေ (uinacaranpumngwe)

 

Further reading

• “ရန်” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.

Mon

Etymology

Borrowed from Burmese ရည် (rany).

Pronunciation

• IPA^(key): /ròn/

Verb

ရန် (ran)

1. to (have) regard (to), consider, be concerned with

References

• Shorto, H.L. (1962) A Dictionary of Modern Spoken Mon‎^[1], London: Oxford University Press. Searchable online at SEAlang.net.