نشت الکترولیتی

چکیده:

سابقه و هدف:

 پایه ها از طریق کنترل رشد رویشی و جذب مواد معدنی پاسخ درختان پیوند شده به تنش خشکی را تحت تاثیر قرار می دهند و بررسی مکانیسم های مورفو-فیزیولوژیکی، معدنی و پاسخ پایه ها تحت تنش خشکی، انتخاب پایه های مقاوم به خشکی را ممکن می سازد. به این منظور آزمایشی با هدف تاثیر تنش خشکی بر برخی پایه های رویشی جنس پرونوس در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل در گلخانه واقع در شهرستان سامان در استان چهارمحال و بختیاری و آزمایشگاه های تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال 97-1396 اجرا شد.

قلمه های ریشه دار کادامن، میروبالان، GF677 و GN15 در شرایط گلخانه کشت و به مدت سه ماه نگهداری شدند. تنش خشکی به مدت 40 روز در سه سطح شامل 100، 75 و50 درصد از ظرفیت زراعی روی آن ها اعمال گردید. در این آزمایش سرعت ارتفاع گیاه، وزن خشک، محتوای آب نسبی برگ، کارآیی مصرف آب، نشت الکترولیتی و محتوای عناصر معدنی (فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، آهن و روی) در ریشه و برگ پایه ها ارزیابی شد.

نتایج نشان داد که وزن خشک کل به طور معنی داری تحت تاثیر خشکی کاهش یافت. در اثر محدودیت آب درصد رطوبت برگ و وزن مخصوص برگ کاهش یافت، اما نسبت سطح برگ و سطح مخصوص برگ افزایش یافت. همچنین، تحت تاثیر خشکی بیشترین کاهش سرعت رشد در پایه های کادامن و میروبالان رخ داد ولی در پایه GN15 تغییر معنی داری مشاهده نشد. در اثر تنش خشکی محتوای نسبی آب برگ کاهش و نشت الکترولیت ها افزایش یافت و نشت الکترولیتی در پایه میروبالان بیش از سایر پایه ها بود. با افزایش شدت تنش خشکی میزان کارایی استفاده از آب در پایه کادامن کاهش، اما در دو پایه GF677 و GN15 افزایش یافت. در حالی که تغییر معنی داری از این نظر در پایه میروبالان مشاهده نشد. تنش خشکی باعث کاهش مواد معدنی (فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم) در ریشه و برگ پایه ها گردید. بیشترین میزان کاهش غلظت عناصری مثل پتاسیم، کلسیم، فسفر و آهن در پایه های میروبالان و کادامن رخ داد.

همه پایه های مورد آزمایش به طور معنی داری تحت تاثیر تنش خشکی از جمله کاهش رشد قرار گرفتند اما میزان و مکانیسم مقاومت پایه ها در برابر این تنش متفاوت بود. به طوری که برخی پایه ها با استفاده بهتر از آب در دسترس و جذب کارآمدتر عناصر غذایی، توانایی بیشتری در حفظ فعالیت های زیستی خود در مقابله با شرایط کم آبی داشته و در مقابل پایه های دیگر مقاومت کمتری در برابر تنش خشکی از خود نشان دادند و آسیب مشاهده شده در آن ها در مقایسه با سایر پایه ها بیشتر بود.

چکیده: سرمازدگی زمستانه تاک ها یکی از مشکلات اساسی تاک داران در مناطق سردسیر می باشد. پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر تغذیه ی برگی سولفات پتاسیم و سولفات روی بر مقاومت به سرمای زمستانه جوانه های انگور رقم بیدانه قرمز اجرا شد.   بدین منظور سولفات پتاسیم در سه غلظت (0 ، 5 و 10 گرم در لیتر) و سولفات روی در چهار غلظت (0 ، 5/0 ، 1 و 2 گرم در لیتر) و تیمارهای ترکیبی طی فصل رشد در چهار نوبت روی تاک های یک باغ تجاری محلول پاشی شدند. صفات اندازه گیری شده شامل تعیین LT50 بر اساس نشت الکترولیت و آزمون تترازولیوم، قندهای محلول، میزان پرولین و محتوای آب نسبی جوانه ها بود.    نتایج نشان داد که پایین ترین دمای کشنده (LT50) بر اساس دو روش ارزیابی، نشت الکترولیتی و آزمون تترازولیوم در تیمارهای شاهد به ترتیب5/16-و 5/15- (درجه سانتی گراد)  بودند در حالی که در تیمار محلول پاشی 10 گرم در لیتر سولفات پتاسیم همراه با 2 گرم در لیتر سولفات روی به ترتیب -  و 3/19- (درجه سانتی گراد)  بودند. همچنین بیشترین مقدار کربوهیدرات های محلول و میزان پرولین در تیمار 10 گرم در لیتر سولفات پتاسیم و 2 گرم در لیتر سولفات روی بدست آمد، کم ترین محتوای نسبی آب جوانه ها در تیمار 10 گرم در لیتر سولفات پتاسیم و 2 گرم در لیتر سولفات روی به تنهایی مشاهده شد. تغییرات بیوشیمیایی مشاهده شده در این پژوهش با کاهش LT50 مرتبط بود.   به نظر می رسد محلول پاشی برگی تاک با سولفات پتاسیم و سولفات روی می تواند تحمل به خسارت سرمای زمستانی را در رقم بیدانه قرمز بیشتر نماید.

چکیده: در این تحقیق، اثرات علف کشی اسانس گونه های Nepeta menthoides، N. mahanensis،  N. elymaiticaوN. binalodensisدر کنترل علف های هرز خردل وحشی و یولاف وحشی زمستانه مورد بررسی قرار گرفت. در کل، 68 ترکیب در اسانس گونه های پونه سای مورد ارزیابی، شناسایی شدند. نپتالاکتون، جزء اصلی اسانس گونه  N.mahanensisبود اما اسانس گونه  N. menthoides فاقد این ترکیب بود. یک و هشت- سینیول، ترکیب اصلی اسانس گونه هایN. menthoides،N. elymaiticaوN. binalodensisبود. در زیست سنجی آزمایشگاهی، غلظت های متفاوت (صفر،یک، دو، چهار و هشت میکروگرم در میلی لیتر)اسانس چهار گونه پونه سا بر جوانه زنی بذر علف های هرز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که درصد جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه نسبت به شاهد کاهش یافت. در آزمایش های گلخانه ای، کاربرد پس رویشی اسانس های گونه های پونه سا روی گیاهچه های علف های هرز خردل وحشی و یولاف وحشی زمستانه، منجر به خسارت چشمی در فاصله هفت روز بعد از کاربرد اسانس شد. اسانس همه گونه های پونه سا، مقدار کلروفیل را کاهش داد. و موجب نشت الکترولیتی شد که نشان دهنده خسارت به غشاء سلولی بود. افزایش سطح پرولین نیز نشان دهنده تنش اکسیداتیو ایجاد شده توسط اسانس ها بود. حساسیت خردل وحشی به اثرات سمی اسانس گونه های پونه سا بیشتر از یولاف وحشی  بود. در مجموع نتایج مطالعه نشان داد که اسانس های گونه های پونه سا، از توان علف کشی برخوردار است و می تواند به عنوان علف کش زیستی بالقوه جهت کنترل انتخابی خردل وحشی و یولاف وحشی در گیاهان زراعی مورد بررسی بیشتر قرار گیرد.

چکیده: شوری یکی از مهم ترین تهدیدهای محیطی است که بر رشد، توسعه و بهره وری گیاهان اثر می گذارد، لذا دسترسی به روش های کاهش اثرات منفی آن بر روی گیاهان  امری ضروری  به نظر می رسد. به همین منظور، آزمایشی گلخانه ای در قالب طرح کاملا تصادفی با تیمارهای شوری (0، 25، 50 و 75 میلی مولار) و محلول پاشی سلنیوم (0، 5، 10 میکرومولار) اجرا گردید تا نقش احتمالی سلنیوم در تنظیم بردباری گیاه دارویی بادرشبویه به شوری مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا محلول پاشی پس از استقرار گیاهچه ها در سه مرحله زمانی، هم زمان با اعمال تنش شوری و سپس به فاصله هر هفته یک بار انجام شد. نتایج نشان داد که شاخص های رشد، رنگیزه های فتوسنتزی و محتوای نسبی آب برگ گیاهان بادرشبویه تحت تاثیر تنش شوری در سطوح مختلف به طور معنی دار کاهش پیدا کردند. محلول پاشی سلنیوم به ویژه در غلظت کم سبب بهبود کلیه صفات ذکرشده در شرایط تنش شوری گردید. در مقابل، سطح بالای سلنیوم سبب تشدید اثر منفی شوری شد، به طوری که حداکثر میزان مالون دی آلدئید، نشت الکترولیتی و پتانسیل آب توسط سلنیوم (10 میکرومولار) در شرایط تنش شوری شدید (75 میلی مولار) حاصل گردید و منجر به تجمع پرولین و قندهای محلول شد. این بررسی نشان داد  تیمار سلنیوم در غلظت پایین نقش بسزایی در کاهش اثرات مضر شوری از طریق افزایش رنگیزه های فتوسنتزی، حفظ یکپارچگی غشاء، کاهش پتانسیل آب و انباشت محلول های سازگار داشته و در نتیجه سبب بهبود عملکرد گیاهان بادرشبویه تحت تنش شوری شد.

چکیده: در خاک های آلوده به فلزات سنگین استقرار ضعیف گیاه و در نتیجه کاهش زیست‎توده آن، کارآیی گیاه پالایی را کاهش می‎دهد. در این پژوهش، اثر پیش‎تیمار بذر آفتاب گردان با اسید سالیسیلیک (100 میلی‎گرم در لیتر) و نیترات پتاسیم (2 درصد) بر افزایش بردباری این گیاه تحت غلظت ‏های مختلف کادمیم (صفر، 50 و 100 میلی گرم کادمیم بر کیلوگرم خاک) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که به طورکلی وزن خشک ریشه، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، کلروفیل a و کلروفیل b در پاسخ به افزایش غلظت کادمیم در خاک کاهش و میزان کاروتنوئید، پرولین و نشت الکترولیتی افزایش یافت. پرایمینگ بذر با اسید سالیسیلیک و نیترات پتاسیم اثر منفی آلودگی خاک با کادمیم بر پارامترهای مذکور را بهبود داد. تاثیر پرایمینگ بذر با سالسیلیک اسید و نیترات پتاسیم بر صفات مورد بررسی متفاوت بود. تحت تنش کادمیم، نیترات پتاسیم باعث افزایش وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، کلرفیل a، غلظت کادمیم اندام هوایی و فاکتور انتقال شد اما اسید سالیسیلیک موجب افزایش وزن خشک ریشه، کلرفیلb  و غلظت کادمیم ریشه گردید. در سمی ترین غلظت کادمیم، میزان نشت الکترولیتی و پرولین توسط تیمار اسید سالیسیلیک به ترتیب 18 و 22 درصد کاهش یافت. به طورکلی نتیجه‎گیری می‎ شود که کاربرد اسید سالیسیلیک و نیترات پتاسیم با افزایش میزان رنگدانه های فتوسنتزی و پرولین و کاهش میزان نشت الکترولیتی بردباری آفتاب گردان را در خاک های آلوده به کادمیم افزایش می‎دهد.

چکیده: سرب یک عنصر غیرضروری است که علاوه بر سمیت زیادی که برای انسان دارد اثرات سوئی نیز بر گیاهان می گذارد. به منظور بررسی اثر چای کمپوست و پتاسیم هیومات بر تحمل گیاهچه های آفتابگردان به غلظت های سمی سرب، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد، پتاسیم هیومات و چای کمپوست و چهار غلظت سرب (صفر، 200، 400 و 600 میلی گرم سرب بر کیلوگرم خاک) بودند. غلظت چای کمپوست (1:5) و پتاسیم هیومات 300 میلی مول بر لیتر بود. نتایج نشان داد که به طورکلی وزن خشک ریشه، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، کلروفیل a و کلروفیل b در پاسخ به افزایش غلظت سرب در خاک کاهش و میزان کارتنوئید، پرولین و نشت الکترولیتی افزایش نشان دادند. پرایمینگ بذر با پتاسیم هیومات و چای کمپوست اثر منفی آلودگی خاک با سرب بر پارامترهای مذکور را تعدیل می کند. تحت تنش سرب، پتاسیم هیومات باعث افزایش وزن خشک ریشه به میزان 733 میلی گرم، وزن خشک برگ به میزان 73 میلی گرم، کلروفیل a، کلروفیل b، غلظت سرب ریشه و اندام هوایی شد؛ اما چای کمپوست موجب افزایش پرولین (به میزان 27 میکرومول بر گرم) و کاروتنوئید (به میزان 0. 7 میلی مول بر گرم وزن تازه برگ) و کاهش نشت الکترولیتی (به میزان 5. 45 درصد) نسبت به تیمار شاهد گردید. به طورکلی نتیجه گیری می شود که کاربرد پتاسیم هیومات و چای کمپوست با افزایش میزان رنگدانه های فتوسنتزی و پرولین و کاهش میزان نشت الکترولیتی بردباری آفتابگردان را در خاک های آلوده به سرب افزایش می دهد.

چکیده: این مطالعه به منظور بررسی اثر تیمار پس از برداشت آب گرم بر کاهش سرمازدگی ناشی از انبار سرد، در میوه خرمالو رقم کرج انجام شد. میوه ها در مرحله بلوغ تجاری برداشت شده و بلافاصله جهت اعمال تیمار به آزمایشگاه منتقل گردیدند، سپس میوه ها در آب با دمای 20 درجه سانتی گراد به عنوان شاهد، 45، 50 و 55 درجه سانتی گراد به مدت 10 و 20 دقیقه غوطه ور شدند و سپس در انبار با دمای 1 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 85 تا 90% به مدت 4 ماه نگهداری گردیدند. خواص ظاهری و کیفی میوه شامل کاهش وزن، سفتی بافت، مواد جامد محلول، اسیدیته کل، فعالیت آنتی اکسیدانی، میزان مالون دی آلدئید به عنوان شاخصی برای پراکسیداسیون چربی ها، نشت الکترولیتی از غشاء، میزان تانن محلول و فنل کل در طول مدت انبارداری و همچنین میزان فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز پس از پایان مدت انبارداری و گذشت دو روز عمر قفسه ای اندازه گیری شدند. همه تیمار های آب گرم اعمال شده، تاثیر معنی داری بر حفظ بهتر سفتی بافت، مواد جامد محلول، میزان فنل و تانن و کاهش سرمازدگی، نشت الکترولیت و پراکسیداسیون چربی ها داشت. با این که بهترین نتایج از تیمار آب 55 درجه سانتی گراد به مدت 20 دقیقه به دست آمد اما به دلیل تاثیر نامطلوب این تیمار بر کیفیت خوراکی میوه، به طور کلی استفاده از آب 50 درجه سانتی گراد به مدت 10 و 20 دقیقه و همچنین آب 55 درجه سانتی گراد به مدت 10 دقیقه بهترین تیمارها برای حفظ کیفیت میوه خرمالو رقم کرج و کاهش علائم سرمازدگی در آن شناخته شدند.

چکیده: به منظور بررسي تاثير فيلتركيك بر برخي صفات مرفوفيزيولوژيك و عملكرد ذرت شيرين بهاره (هيبريد SC 403) در رژيم هاي متفاوت آبياري، آزمايشي در بهار سال 1391 در مزرعه دانشگاه كشاورزي و منابع طبيعي رامين خوزستان به صورت كرت هاي خرد شده در قالب بلوك كامل تصادفي با سه تكرار اجرا گرديد. رژيم هاي متفاوت آبياري (آبياري پس از تخليه 25 (بدون تنش)، 50 (تنش ملايم) و 75 درصد رطوبت قابل استفاده خاك (تنش شديد) در كرت هاي اصلي و فيلتركيك (صفر، 10، 20 و 30 تن در هكتار) در كرت هاي فرعي جاي داده شدند. نتايج نشان داد كه اعمال تنش خشكي باعث افزايش ميزان نشت الكتروليتي و مقدار پرولين برگ و كاهش ارتفاع بوته، محتواي نسبي آب، شاخص پايداري كلروفيل، وزن تر بلال و عملكرد دانه نسبت به شاهد شد. بيشترين تاثير تنش شديد بر ميزان نشت و مقدار پرولين بود كه باعث افزايش 54 درصدي آنها گرديد. هم چنين تنش باعث كاهش 21 و 37 درصدي عملكرد بلال و دانه نسبت به شاهد شده است. از طرفي ديگر كاربرد فيلتركيك در شرايط بدون تنش باعث افزايش ارتفاع گياه و عملكرد اقتصادي گياه شد. اما در شرايط تنش شديد فيلتركيك باعث افزايش ميزان نشت الكتروليتي و كاهش محتواي نسبي آب برگ و عملكرد گرديد. در تنش شديد كاربرد 30 تن فيلتركيك در هكتار باعث كاهش 5/14 و 7/10 درصد به ترتيب عملكرد تر بلال و دانه نسبت به تيمار بدون فيلتركيك شد و چنين نتيجه گيري شد كه تاثير مثبت فيلتركيك تنها در شرايط بدون تنش مي باشد و در شرايط اعمال تنش خشكي حتي باعث كاهش عملكرد اقتصادي هم مي گردد.


کليدواژگان: ذرت شيرين، فيلتركيك، عملكرد اقتصادي، نشت الكتروليتي