ζαγάρι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Μετάβαση στην πλοήγηση
Πήδηση στην αναζήτηση
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→{{ουσιαστικό|gkm}}: προσθήκη παραθέματος |
|||
| (Μία ενδιάμεση αναθεώρηση από τον ίδιο χρήστη δεν εμφανίζεται) | |||
| Γραμμή 22: | Γραμμή 22: | ||
* [[ζαγαρομάτης]] |
* [[ζαγαρομάτης]] |
||
* [[παλιοζαγάρι]] |
* [[παλιοζαγάρι]] |
||
* [[παλιοζάγαρο]] |
|||
{{clear}} |
{{clear}} |
||
===={{μεταφράσεις}}==== |
===={{μεταφράσεις}}==== |
||
{{μτφ-αρχή}} |
{{μτφ-αρχή}} |
||
| Γραμμή 46: | Γραμμή 48: | ||
*:::<small>Στυλιανός Αλεξίου ([[επιμ.]]), ''Μπεργαδής, Απόκοπος. Η Βοσκοπούλα'' [Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη, ΠΟ 15], Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2002, σ. 7-42.</small> |
*:::<small>Στυλιανός Αλεξίου ([[επιμ.]]), ''Μπεργαδής, Απόκοπος. Η Βοσκοπούλα'' [Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη, ΠΟ 15], Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2002, σ. 7-42.</small> |
||
*: {{παράθεμα|ποίηση|gkm-crt}}'''16ος/17ος''' αιώνας <small>{{bib|gkm|Korn}} {{β|Βιτσέντζος Κορνάρος}}, ''{{β|Ερωτόκριτος}}'', Β στίχ. 79 (79-80) [https://books.google.gr/books?id=Kp1QAAAAcAAJ&pg=PA82 σελ. 82] {{β|Νικόλαος Γλυκύς}}, Εν Βενετία: Παρά Νικολάω Γλυκεί τω εξ Ιωαννίνων, 1813 / [https://books.google.gr/books?id=CgpeAAAAcAAJ&pg=PA67 σελ. 67], Εν Βενετία: Εκ του τυπογραφείου του Αγίου Γεωργίου, 1860.</small> |
*: {{παράθεμα|ποίηση|gkm-crt}}'''16ος/17ος''' αιώνας <small>{{bib|gkm|Korn}} {{β|Βιτσέντζος Κορνάρος}}, ''{{β|Ερωτόκριτος}}'', Β στίχ. 79 (79-80) [https://books.google.gr/books?id=Kp1QAAAAcAAJ&pg=PA82 σελ. 82] {{β|Νικόλαος Γλυκύς}}, Εν Βενετία: Παρά Νικολάω Γλυκεί τω εξ Ιωαννίνων, 1813 / [https://books.google.gr/books?id=CgpeAAAAcAAJ&pg=PA67 σελ. 67], Εν Βενετία: Εκ του τυπογραφείου του Αγίου Γεωργίου, 1860.</small> |
||
*::''Ὅσους |
*::''Ὅσους κιʼ ἂν δῶ τοῦ Παλατιοῦ, ὡς καὶ μικρὸ '''ζαγάρι''',''<br>''Μοῦ δίδουν ἀναγάλλιασιν γιὰ τὴν δική της χάρι. '' |
||
====Κλιτικοί τύποι==== |
====Κλιτικοί τύποι==== |
||
Τελευταία αναθεώρηση της 19:01, 7 Οκτωβρίου 2024
Νέα ελληνικά (el)
[επεξεργασία]| ↓ πτώσεις | ενικός | πληθυντικός | ||
|---|---|---|---|---|
| ονομαστική | το | ζαγάρι | τα | ζαγάρια |
| γενική | του | ζαγαριού | των | ζαγαριών |
| αιτιατική | το | ζαγάρι | τα | ζαγάρια |
| κλητική | ζαγάρι | ζαγάρια | ||
| Οι καταλήξεις -ιού, -ια, -ιών προφέρονται με συνίζηση. | ||||
| Κατηγορία όπως «τραγούδι» - Παράρτημα:Ουσιαστικά | ||||
Ετυμολογία
[επεξεργασία]
- ζαγάρι < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική ζαγάρι(ο)ν < οθωμανική τουρκική زغر (τουρκική zağar)
Προφορά
[επεξεργασία]
- ΔΦΑ : /zaˈɣa.ɾi/
- τυπογραφικός συλλαβισμός : ζα‐γά‐ρι
Ουσιαστικό
[επεξεργασία]
ζαγάρι ουδέτερο
- (δημοτική, λαϊκότροπο) κυνηγόσκυλο
- ※ 19ος αιώνας, Γεώργιος Βιζυηνός, Ἀτθίδες Αὖραι, Ἡ βροχή, (1883), (απόσπασμα), στ. 15 (13-16)
- Καὶ καθὼς τὰ παλληκάρια
διοῦν κοπέλαις μὲ σταμνιά,
κυνηγοῦν σὰν τὰ ζαγάρια,
γιὰ νὰ πιάσουνε καμμιά.
- (μεταφορικά, προφορικό, μειωτικό) παλιόσκυλο, τιποτένιος άνθρωπος (γενικότερα μειωτικός, προσβλητικός, ή περιφρονητικός χαρακτηρισμός άδηλης σημασίας)
- (μεταφορικά, προφορικό, σπανιότερα εγκωμιαστικό) άτιμος
- ↪ Βρε, το ζαγάρι, βρε το ατιμούλικο! Πάλι τα κατάφερε το παιδάκι μου!
Συγγενικά
[επεξεργασία]
Μεταφράσεις
[επεξεργασία]
ζαγάρι
|
→ δείτε τις λέξεις κυνηγόσκυλο και τιποτένιος |
Πηγές
[επεξεργασία]
- ζαγάρι - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
- Ορφανός, Βασίλης (2020) Τουρκικά δάνεια στα Ελληνικά της Κρήτης, Propylaeum, Heidelberg University Library 2020 (DOI), download.σελ.1-405.pdf, 1η έκδοση:2014
Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)
[επεξεργασία] Ετυμολογία
[επεξεργασία] Ουσιαστικό
[επεξεργασία]ζαγάρι ουδέτερο
- μορφή του ζαγάριν → δείτε τη λέξη ζαγάριον
- ※ 15ος αιώνας, Μπεργαδής, Ο απόκοπος, στίχ. 249 (247-252) @georgakas.lit.auth.gr
- Στὸν κόσμον νὰ πατήσαμεν, στὴν γῆν νὰ περπατοῦμαν
καὶ νὰ καβαλλικεύγαμεν, γεράκια νὰ βαστοῦμαν·
καὶ πρὶν ἐμᾶς νὰ σώσασιν στοὺς οἴκους τὰ ζαγάρια,
νὰ δόθην λόγος κ’ ἔρχουνται οἱ λείποντες – καθάρια,
νὰ ’δαμεν τίς νὰ ξέβηκεν εἰς συναπάντησίν μας
καὶ τίς νὰ μᾶς ἐδέχθηκεν στὴν πόρταν τῆς αὐλῆς μας·- Στυλιανός Αλεξίου (επιμ.), Μπεργαδής, Απόκοπος. Η Βοσκοπούλα [Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη, ΠΟ 15], Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2002, σ. 7-42.
- Στὸν κόσμον νὰ πατήσαμεν, στὴν γῆν νὰ περπατοῦμαν
- ※ 16ος/17ος αιώνας ⌘ Βιτσέντζος Κορνάρος, Ερωτόκριτος, Β στίχ. 79 (79-80) σελ. 82 Νικόλαος Γλυκύς, Εν Βενετία: Παρά Νικολάω Γλυκεί τω εξ Ιωαννίνων, 1813 / σελ. 67, Εν Βενετία: Εκ του τυπογραφείου του Αγίου Γεωργίου, 1860.
- Ὅσους κιʼ ἂν δῶ τοῦ Παλατιοῦ, ὡς καὶ μικρὸ ζαγάρι,
Μοῦ δίδουν ἀναγάλλιασιν γιὰ τὴν δική της χάρι.
- Ὅσους κιʼ ἂν δῶ τοῦ Παλατιοῦ, ὡς καὶ μικρὸ ζαγάρι,
- ※ 15ος αιώνας, Μπεργαδής, Ο απόκοπος, στίχ. 249 (247-252) @georgakas.lit.auth.gr
Κλιτικοί τύποι
[επεξεργασία]- ζαγάρια (ονομαστική, αιτιατική και κλητική πληθυντικού)
Πηγές
[επεξεργασία]- σελ. 130 1ου μέρους - Somavera, Alessio da / Ἀλέξιος ὁ Σουμαβέραιος (1709), Θησαυρός της ρωμαϊκής και της φραγκικής γλώσσας. Στο Παρίτζι:Από την τυπογραφίαν του Μιχαήλ Γκινιάρδ, ͵αψ΄ θ΄. Τesoro della lingua greca-volgare ed italiana. Parigi:Appresso Michele Guignard, M.DCC.IX. @anemi
- Δημώδης Γραμματεία στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2015. Από τον Διγενή Ακρίτη (12ος αιώνας) έως την πτώση της Κρήτης (1669)
Κατηγορίες:
- Ουσιαστικά που κλίνονται όπως το 'τραγούδι' (νέα ελληνικά)
- Ουσιαστικά ουδέτερα (νέα ελληνικά)
- Κληρονομημένες λέξεις από τα μεσαιωνικά ελληνικά (νέα ελληνικά)
- Προέλευση λέξεων από τα μεσαιωνικά ελληνικά (νέα ελληνικά)
- Προέλευση λέξεων από τα οθωμανικά τουρκικά (νέα ελληνικά)
- Λήμματα με προφορά ΔΦΑ (νέα ελληνικά)
- Νέα ελληνικά
- Ουσιαστικά (νέα ελληνικά)
- Αντίστροφο λεξικό (νέα ελληνικά)
- Δημοτική (νέα ελληνικά)
- Λαϊκότροποι όροι (νέα ελληνικά)
- Λήμματα με παραθέματα ποίησης (νέα ελληνικά)
- Μεταφορικοί όροι (νέα ελληνικά)
- Προφορικοί όροι (νέα ελληνικά)
- Μειωτικοί όροι (νέα ελληνικά)
- Λήμματα με παραθέματα στίχους τραγουδιών (νέα ελληνικά)
- Λήμματα με παραθέματα (νέα ελληνικά)
- Δάνεια από τα οθωμανικά τουρκικά (μεσαιωνικά ελληνικά)
- Προέλευση λέξεων από τα οθωμανικά τουρκικά (μεσαιωνικά ελληνικά)
- Μεσαιωνικά ελληνικά
- Ουσιαστικά (μεσαιωνικά ελληνικά)
- Αντίστροφο λεξικό (μεσαιωνικά ελληνικά)
- Λήμματα με παραθέματα ποίησης (μεσαιωνικά κρητικά)
- Αντίστροφο λεξικό (ελληνικά)