Γλώσσες της Ελλάδας

Η επίσημη γλώσσα της Ελλάδας είναι τα ελληνικά. Τα ελληνικά είναι η γλώσσα που ομιλεί το 99% του πληθυσμού της χώρας, είτε ως πρώτη είτε ως δεύτερη γλώσσα. Επιπλέον, υπάρχουν και άλλες μειονοτικές γλώσσες οι οποίες ομιλούνται στην Ελλάδα. Οι πιο κοινές ξένες γλώσσες που μαθαίνουν οι Έλληνες είναι τα αγγλικά, τα γερμανικά, τα γαλλικά και τα ιταλικά.

Νέα Ελληνικά

Η γεωγραφική κατανομή των κύριων διαλέκτων της ελληνικής γλώσσας.

Η νεοελληνική γλώσσα είναι η μόνη επίσημη γλώσσα της Ελλάδας και ομιλείται από περίπου το 99,5% του πληθυσμού, ήτοι περίπου 10.700.000 άτομα (αν και όχι απαραίτητα ως πρώτη γλώσσα). Τα επίσημα νέα ελληνικά είναι η γραπτή μορφή της γλώσσας η οποία χρησιμοποιείται σε επίσημες διαδικασίες και έγγραφα, αλλά υπάρχουν επίσης πολλές διάλεκτοι και διακριτές ελληνικές γλώσσες χωρίς επίσημη αναγνώριση. Οι τοπικές προφορικές διάλεκτοι υπάρχουν δίπλα-δίπλα με λόγιες, αρχαϊκές λέξεις. Όλες οι σωζόμενες μορφές της νέας ελληνικής, εκτός από την τσακώνικη γλώσσα, είναι απόγονοι της κοινής ελληνικής γλώσσας της ύστερης αρχαιότητας. Ως εκ τούτου, η ελληνική γλώσσα αποτελεί απόγονο της αττικής διαλέκτου, της διαλέκτου που ομιλούνταν στην Αθήνα και τα περίχωρα της στην κλασική εποχή. Η τσακώνικη, μια απομονωμένη διάλεκτος που ομιλείται από μια μικρή κοινότητα στη νότια Πελοπόννησο, είναι απόγονος της αρχαίας δωρικής διαλέκτου. Ορισμένες άλλες διάλεκτοι της ελληνικής γλώσσας έχουν διατηρήσει στοιχεία που προέρχονται από άλλες διαλέκτους της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, αλλά η πλειοψηφία των χαρακτηριστικών των ελληνικών διαλέκτων προέρχεται από τα αρχαία ελληνικά.

Είναι η επίσημη γλώσσα της Ελλάδας και της Κύπρου. Ομιλείται από όλον τον ελληνισμό και διακρίνεται σε διαλέκτους και τοπικά ιδιώματα. Από το 1976 χρησιμοποιείται στο ελληνικό κράτος η δημοτική γλώσσα. Η καθαρεύουσα επίσημα πλέον χρησιμοποιείται μονάχα από την Εκκλησία της Ελλάδος, το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και το Άγιο Όρος.

Κρητική διάλεκτος

Η κρητική διάλεκτος ομιλείται από περισσότερα από 500.000 άτομα στο νησί της Κρήτης, καθώς και στην ελληνική διασπορά. Χρησιμοποιείται σπάνια για γραπτούς σκοπούς, και διαφέρει πολύ λιγότερο από την επίσημη ελληνική από άλλες ποικιλίες. Η κρητική διάλεκτος ομιλείται από την πλειονότητα των Κρητικών στο νησί της Κρήτης, καθώς και από αρκετές χιλιάδες Κρήτες που έχουν εγκατασταθεί σε μεγάλες ελληνικές πόλεις, κυρίως στην Αθήνα. Η κρητική διάλεκτος ομιλείται και από Έλληνες Μουσουλμάνους (Τουρκοκρητικοί). Υπάρχουν κοινότητες ελληνόφωνων τουρκοκρητικών στο Χαμιντιέ στη Συρία αλλά και άλλες περιοχές στην πρώην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Ομιλείται στην Κρήτη και τη Γαύδο.

Κυπριακή διάλεκτος

Η κυπριακή διάλεκτος ομιλείται από τους Ελληνοκύπριους στην Κύπρο. Περίπου 659.115 άτομα, στην απογραφή του 2011, δήλωσαν την ελληνική γλώσσα ως μητρική. Πολλοί Κύπριοι έχουν εγκατασταθεί σε ελληνικές πόλεις, και σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της Αυστραλίας, του Καναδά και της Αμερικής, δίνοντας έτσι ένα σύνολο περίπου 1.20 εκατομμυρίου μητρικών ομιλητών της ελληνοκυπριακής διαλέκτου.

Συγκεκριμένα, η κυπριακή διάλεκτος ομιλείται στην Κύπρο, κυρίως στις ελεύθερες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας, (μετά την εισβολή του 1974), άλλα και στις κατεχόμενες περιοχές (κυρίως στο Ριζοκάρπασο και τον Κορμακίτη Κερύνειας, από τους εγκλωβισμένους Ελληνοκύπριους).

Μανιάτικη διάλεκτος

Η μανιάτικη διάλεκτος ομιλείται στη Μάνη.

Ποντιακή διάλεκτος

Τα ποντιακά ελληνικά (Ποντιακή διάλεκτος) είναι μια ελληνική γλώσσα που αρχικά ομιλούνταν στον Πόντο και από Έλληνες του Καυκάσου στην περιοχή του Νοτίου Καυκάσου, αν και τώρα ομιλείται κυρίως στην Ελλάδα από περίπου 500.000 άτομα. Η γλωσσική καταγωγή των ποντιακών ελληνικών πηγάζει από τα ιωνικά ελληνικά μέσω της Κοινής και τα βυζαντινά ελληνικά

Θρακική διάλεκτος

Η θρακική διάλεκτος της ελληνικής γλώσσας ομιλείται κυρίως στη Δυτική Θράκη. Ομιλείται επίσης από ελληνικές μειονότητες που ζουν σε άλλα τμήματα της Θράκης εκτός των ελληνικών συνόρων, αλλά και από Έλληνες πρόσφυγες που ήρθαν από την Ανατολική Θράκη στη Μακεδονία.

Σαρακατσάνικη διάλεκτος

Είναι μια αρχαϊκή διάλεκτος της ελληνικής που ομιλείται από τους Σαρακατσάνους της ελληνικής Μακεδονίας και αλλού στη Βόρεια Ελλάδα. Η Σαρακατσάνοι είναι μια παραδοσιακά νομαδική κοινότητα ορεινών βοσκών.

Τσακώνικη διάλεκτος

Η τσακώνικη γλώσσα (Τσακωνική διάλεκτος) χρησιμοποιείται από κάποιους κατοίκους στην περιοχή της Τσακωνιάς της Πελοποννήσου. Η γλώσσα χωρίζεται σε τρεις διαλέκτους: Βόρεια διάλεκτος, Νότια διάλεκτος και διάλεκτος Προποντίδας. Η γλώσσα ομιλείται από 1.200 άτομα.

Ομιλείται στο Ανατολικό τμήμα του Νομού Αρκαδίας (Κυνουρία):

• Βόρεια Κυνουρία: (Πραστός, Σίταινα, Καστάνιτσα, Άγιος Ανδρέας).
• Νότια Κυνουρία: (Τυρός, Σαπουνακαίϊκα, Πέρα Μέλανα, Πραματευτής, Βασκίνα, Λιβαδίου, Σαμπατική, Λεωνίδιο).

Ρωμανιώτικη διάλεκτος

Η ρωμανιώτικη διάλεκτος ομιλείται από τους Ρωμανιώτες,τους Έλληνες Εβραίους. Η ρωμανιώτικη διάλεκτος έχει εξαφανιστεί σχεδόν πλήρως. Υπάρχουν συνολικά περίπου 50 ομιλητές της διαλέκτου σε όλο τον κόσμο, εκ των οποίων περίπου 35 ζουν στο Ισραήλ. Η γλώσσα πιθανώς έχει λίγους ηλικιωμένους ομιλητές στα Ιωάννινα

Ελληνική Νοηματική Γλώσσα

Η ελληνική νοηματική γλώσσα είναι η γλώσσα της ελληνικής κοινότητας των κωφών. Έχει αναγνωριστεί νομικά ως η επίσημη γλώσσα της Κοινότητας Κωφών στην Ελλάδα και υπολογίζεται ότι χρησιμοποιείται από περίπου 42.000 άτομα (12.000 παιδιά και 30.000 ενεργούς ενήλικες χρήστες) σύμφωνα με στοιχεία του 1986.

Μειονοτικές γλώσσες

Περιοχές της Ελλάδας στις οποίες υπάρχουν μακροχρόνιες μειονότητες πέρα από την ελληνική. Τα ελληνικά είναι η κύρια γλώσσα σε όλη τη χώρα.

Εθνικά Αυτόχθονες Γλώσσες

Αλβανικά

Η Αλβανική γλώσσα, είναι η εθνική γλώσσα της Αλβανίας, του Κοσσυφοπεδίου και των Αλβανόφωνων της Βόρειας Μακεδονίας, και είναι μια αυτόχθονη γλώσσα στη δυτική Βαλκανική χερσόνησο. Από τη δεκαετία του 1990 και έπειτα, μεγάλος αριθμός Αλβανών μεταναστών έφυγαν για την Ελλάδα, σχηματίζοντας τη μεγαλύτερη ομάδα μεταναστών στη χώρα (στην απογραφή του 2001 καταμετρήθηκαν 443.550 πολίτες της Αλβανίας). Λόγω της μετανάστευσης, τα αλβανικά είναι μια από τις πιο γνωστές ξένες γλώσσες στην Ελλάδα.

Η Αλβανική, ομιλείται από τους μετανάστες από την Αλβανία, που είναι οι περισσότεροι, το Κόσοβο, και τους αλβανόφωνους της Βόρειας Μακεδονίας. Οι περισσότεροι Αλβανοί ήρθαν μετανάστες στην Ελλάδα το διάστημα 1991 με 1992, λόγω της πτώσης του Κουμμουνιστικού καθεστώτος του Ενβέρ Χότζα, και της κακής οικονομικής κατάστασης της γειτονικής μας χώρας, αλλά και λόγω του Πολέμου του Κοσόβου το 1999, ενώ τα τελευταία χρόνια ειδικότερα την περίοδο της οικονομικής κρίσης της Ελλάδας το διάστημα 2010 με 2018, ορισμένοι Αλβανοί, άρχισαν να εγκαταλείπουν τη χώρα μας, και προτιμούν κυριότερα μεταναστεύουν σε άλλες χώρες, με καλύτερες συνθήκες ζωής και εργασίας. Επίσης πολλοί Αλβανοί που διέμειναν στην Ελλάδα, έχουν αποκτήσει Ελληνική υπηκοότητα.

Αρβανίτικα

Οι Αρβανίτες είναι μια ελληνόφωνη κοινότητα που ζει εδώ και πολλούς αιώνες σε περιοχές της Ελλάδας (και της ηπειρωτικής Αλβανίας), ειδικά στον νότο. Η γλώσσα τους, που πλέον κινδυνεύει με εξαφάνιση, είναι τα Αρβανίτικα. Υπάρχουν 30.000 με 140.000 Αρβανίτες στην Ελλάδα. Πολλοί έχουν αφομοιωθεί στους Έλληνες. Ομιλείται από τους Αρβανίτες κυρίως σε περιοχές της Πελοποννήσου (κυρίως στον Νομό Κορινθίας), της ανατολικής Στερεάς Ελλάδας (κυρίως στους Νομούς Αττικής και Βοιωτίας), της Άνδρου, της Ηπείρου, της Θράκης και της Δυτικής Μακεδονίας. Η Αρβανίτικη γλώσσα θεωρείται από τους γλωσσολόγους διάλεκτος της Αλβανικής.

Αρμενικά

Η Αρμενική γλώσσα, είναι η εθνική γλώσσα της Αρμενίας και των Αρμενόφωνων του Αρτσάχ, στην περιοχή του Καυκάσου, και είναι επίσης μια αυτόχθονη γλώσσα. Από τους 35.000 Αρμένιους που ζουν στην Ελλάδα σήμερα, περίπου 20.000 μιλούν αρμενικά ακόμη και σήμερα. Υπάρχει εφημερίδα και σχολείο που συντηρεί η αρμενική κοινότητα, τα οποία διδάσκουν και χρησιμοποιούν τα αρμενικά. Η αρμενική ομιλείται από τους Αρμένιους σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας με παρούσες αρμενικές κοινότητες, κυρίως στη Μακεδονία, τη Θράκη και την Κρήτη. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, μαζί με τους Έλληνες, κατέφυγε στην Ελλάδα και ένας αριθμός Αρμενίων.

Από το 1991, και αργότερα, πολλοί Αρμένιοι σταδιακά άρχισαν να εγκαταλείπουν την Ελλάδα, και ο πληθυσμός τους στη χώρα μας έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια αισθητά, επειδή έχουν μεταναστεύσει αρκετοί, τόσο στην πατρίδα τους την Αρμενία, ειδικότερα το διάστημα 1991-1993, μετά την ανεξαρτησία της χώρας από τη Σοβιετική Ένωση, αλλά και την περίοδο της οικονομικής κρίσης της Ελλάδας το διάστημα 2010 με 2018, ενώ τα τελευταία χρόνια και οι Αρμένιοι προτιμούν κυριότερα να μεταναστεύουν σε άλλες χώρες, με καλύτερες συνθήκες ζωής και εργασίας.

Γεωργιανά

Η Γεωργιανή γλώσσα, είναι η εθνική γλώσσα της Γεωργίας, επίσης στην περιοχή του Καυκάσου, και είναι επίσης μια αυτόχθονη γλώσσα. Τα γεωργιανά ομιλούνται από σημαντικούς πληθυσμούς στη Θεσσαλονίκη και σε άλλα μέρη της ελληνικής Μακεδονίας. Οι ομιλητές της γεωργιανής γλώσσας στην Ελλάδα είναι κατά κύριο λόγο οικονομικοί μετανάστες που εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1990 και αργότερα. Εκτός από τους Γεωργιανούς, στους ομιλητές των γεωργιανών περιλαμβάνονται Έλληνες του Καυκάσου και Έλληνες της Γεωργίας. Οι περισσότεροι Έλληνες στη Γεωργία ζούσαν στην περιοχή της Τσάλκας στο κέντρο της χώρας.

Ρομανί (Αθιγγανικά)

Η Ρομανί γλώσσα, είναι η εθνική γλώσσα των πληθυσμών Ρομά, και είναι επίσης μια αυτόχθονη γλώσσα. Στην Ελλάδα υπάρχουν 200.000 με 300.000 Ρομά (γνωστοί επίσης και ως Αθίγγανοι, Κατσίβελοι, Τσιγγάνοι, Σίντι ή υποτιμητικά Γύφτοι). Η γλώσσα ρομανί ομιλείται από μεγάλο μέρος των Ρομά που ζουν στην Ελλάδα. Η ρομανί είναι μια ινδοάρια γλώσσα και παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με τις γλώσσες της Ινδίας, επειδή οι Ρομά κατάγονται από τη βόρεια Ινδία. Η διάλεκτος της ρομανί που ομιλείται στην Ελλάδα ανήκει στην ομάδα των βαλκανικών διαλέκτων της ρομανί, ομάδα που περιλαμβάνει τις διαλέκτους από τις εξής χώρες: Βουλγαρία, την Αλβανία, τη Βόρεια Μακεδονία, τη Μολδαβία, το Μαυροβούνιο, τη Σερβία, τη Ρουμανία, αλλά και σε μέρη της Τουρκίας και της Ουκρανίας. Υπάρχουν 160.000 ομιλητές της Ρομανί στην Ελλάδα σήμερα, δηλαδή το 90% των Ρομά στην Ελλάδα μιλά ρομανί.

Ομιλείται σποραδικά σε όλη την Ελλάδα από τους πληθυσμούς Ρομά, κυρίως όμως, από τoν μουσουλμανικό πληθυσμό στους Νομούς Ξάνθης και Ροδόπης.

Στην Ελλάδα επίσημα έχουμε δύο διαλέκτους, τη Ρομανί Νοτίας και Βορείας Ελλάδας. Οι λόγιοι θεωρούν τις προσμίξεις αυτές εκφυλισμό της «άλλοτε καθαρής ινδικής γλώσσας» των Ρομά. Το Ελληνικό κράτος δεν έχει εισάγει τη Ρομανί στα σχολεία, μία επιλογή που έχει δεχτεί κριτική και που αναμφισβήτητα υπονομεύει τις δυνατότητες των παιδιών Ρομά για επιτυχημένη σχολική πορεία.

Ισπανοεβραϊκά

Ημερολόγιο του 1896 εκδομένο στη Θεσσαλονίκη, το οποίο αναγράφει τις ημερομηνίες και άλλα στοιχεία (π.χ. εορτές) στις εξής γλώσσες: οθωμανικά τούρκικα, αρμενικά, ελληνικά, βουλγαρικά, ισπανοεβραϊκά και γαλλικά.

Τα ισπανοεβραϊκά, γνωστά και ως Λαδίνο, ήταν η παραδοσιακή γλώσσα των Σεφαραδιτών στην Ελλάδα, ιδιαίτερα στην πόλη της Θεσσαλονίκης, όπου, στην ακμή τους, αποτελούσαν το 56% του πληθυσμού. Ωστόσο, πολλοί από τους Εβραίους της Ελλάδας δολοφονήθηκαν κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ένας μεγάλος αριθμός των επιζήσαντων μετανάστευσε στο Ισραήλ μετά το 1948. Σήμερα 2.000 με 8.000 άτομα στην Ελλάδα μιλούν ακόμη αυτή τη γλώσσα.

Ομιλείται από τους Σεφαρδίτες Εβραίους σε ορισμένες περιοχές της χώρας, όπως η Θεσσαλονίκη, η Ρόδος και σε περιοχές όπου υπάρχει Εβραϊκή μειονότητα. Η Λαντίνο (ισπανοεβραϊκή) έχει υποστεί την έντονη επίδραση της Εβραϊκής και γράφεται με χαρακτήρες του λατινικού αλφαβήτου στα περισσότερα μέρη, ενώ στο Ισραήλ προτιμάται το εβραϊκό αλφάβητο.

Λατινογενείς γλώσσες

Βλάχικα (Αρομάνικα)

Γεωγραφική κατανομή των Ρουμάνων και των Βλάχων στα Βαλκάνια (οι Αρομάνοι σημειώνονται με κόκκινο χρώμα).

Οι Βλάχοι, γνωστοί από το ενδωνύμιό τους και ως «Αρομάνοι», είναι μια πληθυσμιακή ομάδα η οποία συγγενεύει γλωσσικά με τους Ρουμάνους. Τα βλαχικά είναι μια βαλκανική ρομανική γλώσσα. Οι περισσότεροι Βλάχοι ομιλούν ελληνικά ως μητρική γλώσσα, ενώ οι Βλάχοι αντίστοιχα μπορούν να αλληλοσυνενοηθούν και με έναν Ρουμάνο, αλλά και να καταλάβουν τη Ρουμανική γλώσσα, ενώ και οι δύο γλώσσες έχουν τεράστιες ομοιότητες σε πολλές λέξεις τους.

Ομιλείται σε όλη την Ελλάδα από τους Βλάχικης καταγωγής, κυρίως όμως σε ορεινές περιοχές και συγκεκριμένα η διάλεκτος της Πίνδου στις περιοχές της Ηπείρου (στους νομούς Ιωαννίνων και Άρτας), της βόρειας και δυτικής Θεσσαλίας, (στους νομούς Τρικάλων και Καρδίτσας) και της νότιας Μακεδονίας (στον νομό Γρεβενών), ενώ η Γραμμουστιανή διάλεκτος, ομιλείται κυρίως στα χωριά του της περιοχής του όρους Γράμμος, του νομού Καστοριάς, κοντά στα σύνορα με την Αλβανία.

Μογλενίτικη (Βλαχομογλενίτικη ή Κουτσοβλάχικη) διάλεκτος

Η Μογλενίτικη διάλεκτος είναι μια λατινογενής γλώσσα που ομιλείται στην Ελλάδα και τη Βόρεια Μακεδονία. Υπάρχουν περίπου 2.500 ομιλητές της γλώσσας στην Ελλάδα, κυρίως ηλικιωμένοι Βλαχομογλενίτες. Ομιλείται σε περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας, στα χωριά του Όρους Πάικο (Αρχάγγελος, Νότια, Αετοχώρι, Θεοδωράκι, Σκρα, Λιβάδια, Καστανερή κ.λ.π.).

Σλαβικές γλώσσες

Σλαβικές διάλεκτοι της Μακεδονίας - Σλαβομακεδονικά

Χρήση μειονοτικών γλωσσών σε χωριά της Φλώρινας και της Αριδαίας το 1993. Οι ομιλητές της σλαβικής μακεδονικής με αποχρώσεις του κόκκινου.

Στην Ελλάδα ομιλούνται σλαβικές διάλεκτοι οι οποίες ανήκουν στη σλαβομακεδονική γλώσσα. Ωστόσο, αρκετοί ομιλητές της σλαβομακεδονικής γλώσσας στην Ελλάδα δεν ταυτίζουν τη γλώσσα τους με τη σλαβομακεδονική εθνική ταυτότητα. Η απογραφή του 1951 κατέγραψε 41.017 Έλληνες πολίτες με μητρική γλώσσα τα σλαβομακεδονικά (εκ των οποίων οι περισσότεροι είναι δίγλωσσοι). Αυτοί οι σλαβομακεδονόφωνοι που ζουν στην Ελλάδα περιγράφουν με πολλούς τρόπους τη διάλεκτο τους. Οι περισσότεροι τη θεωρούν σλαβομακεδονική διάλεκτο και υιοθετούν μια σλαβομακεδονική ταυτότητα. Υπάρχουν και μικρότερες ομάδες που θεωρούν τη διάλεκτο τους σλαβική και υιοθετούν μια ελληνική ταυτότητα. Ορισμένοι ιστορικοί θεωρούν την τοπική σλαβομακεδονική διάλεκτο της βουλγαρικής γλώσσας.

Τα σλαβομακεδονικά ομιλούνται σε περιοχές της κεντρικής, ανατολικής και κυρίως της δυτικής Μακεδονίας, και κυρίως στους νομούς Φλώρινας (στη Φλώρινα ομιλείται η διάλεκτος της Κάτω Πρέσπας), Καστοριάς (ομιλούνται οι διαλέκτοι Καστοριάς και Νεστορίου), Πέλλας (ομιλείται η διάλεκτος Βοδενών/Θεσσαλονίκης) και Σερρών (ομιλείται η διάλεκτος Σερρών/Δράμας). Οι ομιλητές των σλαβικών διαλέκτων χρησιμοποιούν μια ποικιλία όρων για τη γλώσσα τους: «βουλγάρικα», «σλάβικα», «μακεδόνικα», «μακεδονίτικα», «νας» (σημαίνει, Η δική μας γλώσσα), «ντόπια» ή «ντόπικα» ή απλώς «η γλώσσα», όροι οι οποίοι ενδέχεται να εναλλάσσονται αναλόγως των συμφραζομένων και του αν οι χρήστες τους θέλουν να προβάλουν (ή να αποφύγουν να προβάλουν) κάποιον εθνικό ισχυρισμό.

Βουλγαρικά

Η Βουλγαρική γλώσσα, είναι η εθνική γλώσσα της Βουλγαρίας, και είναι επίσης μια Σλαβική γλώσσα. Εκτός από τα παραπάνω, υπολογίζεται ότι υπάρχουν 30.000 γηγενείς ομιλητές της Βουλγαρικής στη Θράκη σύμφωνα με τον Εθνολόγο. Η Βουλγαρική γλώσσα που ομιλείται στην περιοχή είναι γνωστή ως Πομάκικη. Πριν το 1919 με τη συνθήκη του Νεϊγύ και τους βαλκανικούς πολέμους του 1912-13, υπήρχαν αρκετές βουλγαρόφωνες περιοχές στη βόρεια Ελλάδα. Σήμερα η βουλγαρική ομιλείται μόνο σε περιοχές της Θράκης (Πομακοχώρια), από τoν μουσουλμανικό πληθυσμό στους Νομούς Ξάνθης και Ροδόπης, και σε μικρότερο βαθμό στον Νομό Έβρου (στην περιοχή του Διδυμοτείχου).

Ρωσικά

Η Ρωσική γλώσσα, είναι η εθνική γλώσσα της Ρωσίας, και άλλων χωρών της πρώην Σοβιετικής Ένωσης (Λευκορωσία, Ουκρανία, Μολδαβία, Καζακστάν, Ουζμπεκιστάν και άλλες), η οποία σε αυτές τις χώρες είναι δεύτερη επίσημη ή μειονοτική γλώσσα, ενώ η Ρωσική και είναι επίσης μια Σλαβική γλώσσα. Τα Ρωσικά ομιλούνται επίσης ευρέως στην Ελλάδα. Σημαντικές κοινότητες ρωσόφωνων στην Ελλάδα ζουν στη Μακεδονία και σε άλλα μέρη της Βόρειας Ελλάδας. Οι ομιλητές της ρωσικής στην Ελλάδα είναι κυρίως πλούσιοι Ρώσοι που εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα και ρωσόφωνοι οικονομικοί μετανάστες που ήρθαν στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1990. Τα Ρωσικά ομιλούνται επίσης ως δεύτερη ή τρίτη γλώσσα από πολλούς Γεωργιανούς και Πόντιους από τη Γεωργία, την Ουκρανία και τη Ρωσία οι οποίοι την ίδια περίοδο εγκατέλειψαν τις πατρίδες τους και εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα. Οι Έλληνες του Καυκάσου, οι οποίοι άρχισαν να εγκαθιστούνται στη βόρεια Ελλάδα (Θεσσαλονίκη, Κιλκίς και Κεντρική Μακεδονία) από τη δεκαετία του 1920 και έπειτα μιλούν τα ρωσικά ως δεύτερη γλώσσα. Υπάρχουν αρκετοί Έλληνες (και οι απόγονοι τους) οι οποίοι εγκατέλειψαν ως πολιτικοί πρόσφυγες την Ελλάδα μετά τον Εμφύλιο Πόλεμοκαι κατέφυγαν στην Τσεχοσλοβακία, την ΕΣΣΔ και άλλα κράτη του Ανατολικού Μπλοκ. Αυτοί άρχισαν να επιστρέφουν στην Ελλάδα σταδιακά από τη δεκαετία του 1960. Πολλοί από αυτούς γνωρίζουν τη ρωσική γλώσσα, ενώ ταυτόχρονα η ρωσική είναι μια από τις πιο γνωστές ξένες γλώσσες στην Ελλάδα.

Η Ρωσική, ομιλείται από την πλειονότητα των ομογενών Ελλήνων από την πρώην Σοβιετική Ένωση, καθώς και από τους μετανάστες από τη Ρωσία, την Ουκρανία, το Καζακστάν και τη Λευκορωσία, ενώ ρωσικά ομιλούν και γνωρίζουν ακόμη και οι μετανάστες και από άλλες χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, όπως οι Αρμένιοι και οι Γεωργιανοί, που ήρθαν και αυτοί στην Ελλάδα.

Τουρκικές Γλώσσες

Τουρκικά

Η Τουρκική γλώσσα, είναι η εθνική γλώσσα της Τουρκίας. Η τουρκική είναι μια από τις μεγαλύτερες μειονοτικές γλώσσες στην Ελλάδα, έχοντας στην Ελλάδα 50.000 με 60.000 ομιλητές. Τουρκικές πηγές υποστηρίζουν ότι υπάρχουν ακόμη και 128.000 άτομα οι οποίοι μιλούν την τουρκική γλώσσα ως μητρική, αλλά αυτό θεωρείται μάλλον απίθανο. Σύμφωνα με τον Εθνολόγο, το 2014 υπήρχαν 40.000 Τουρκόφωνοι στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων 9.700 φυσικών ομιλητών της τουρκικής γλώσσας στην Ελλάδα.

Οι περισσότεροι από αυτούς τους τουρκόφωνους είναι Μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης. Παραδοσιακά, υπήρχαν πολύ περισσότεροι τουρκόφωνοι στην Ελλάδα, λόγω της μακράς περιόδου της Τουρκοκρατίας. Αλλά μετά την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, έχουν μείνει πολύ λιγότεροι τουρκόφωνοι στην Ελλάδα, αφού ακόμη και οι τουρκόφωνοι Έλληνες μουσουλμάνοι υποχρεώθηκαν να φύγουν από την Ελλάδα και να εγκατασταθούν στην Τουρκία το 1923. Ο τουρκόφωνος πληθυσμός της Ελλάδας συγκεντρώνεται κυρίως στην περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Οι τουρκόφωνοι αποτελούν ένα μεγάλο μέρος της μουσουλμανικής μειονότητας της Ελλάδας, ενώ υπάρχουν και κάποιοι λίγοι που ζουν σε άλλα μέρη της Ελλάδας, και πρόσφατοι οικονομικοί μετανάστες από την Τουρκία.

Ουρούμ

Οι Ουρούμ είναι μια πληθυσμιακή ομάδα που ομιλεί μια υβριδική ελληνοτουρκική γλώσσα. Οι Ουρούμ αυτοπροσδιορίζονται ως Έλληνες. Οι Ουρούμ κατοικούσαν παραδοσιακά στην περιοχή της Τσάλκας της κεντρικής Γεωργίας, ενώ οι Έλληνες της Ουκρανίας και της Κριμαίας μιλούν παραδοσιακά μια ελληνοταταρική διάλεκτο. Οι περισσότεροι ομιλητές της Ουρούμ ζουν στη Βόρεια Ελλάδα, έχοντας εγκαταλείψει τη Γεωργία στη δεκαετία του 1990 μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, και κατά τη διάρκεια ενός μεγάλου κύματος φυγής των κατοίκων λόγω του Εμφυλίου. Πολλοί Έλληνες της Κριμαίας και της νοτιοανατολικής Ουκρανίας εξακολουθούν να ζουν σε αυτές τις περιοχές.

Άλλες γλώσσες

Υπάρχουν επίσης μετανάστες που μιλούν άλλες γλώσσες, αλλά σε μικρότερους αριθμούς. Κάποιες απ' αυτές είναι τα Κουρδικά (από τους Κούρδους μετανάστες), Φαρσί (ομιλείται από τους μετανάστες από το Ιράν, το Πακιστάν και το Αφγανιστάν), Παστού (από τους Αφγανούς μετανάστες), Σομάλι (ομιλείται από τους μετανάστες από τη Σομαλία, την Αιθιοπία και το Τζιμπουτί), Μπενγκάλι (ομιλείται από τους μετανάστες του Μπανγκλαντές), και Φιλιππινέζικα, για τους Φιλιππινέζους. Υπάρχουν επίσης μετανάστες από λατινοαμερικάνικες χώρες που μιλάνε ως μητρική γλώσσα κυρίως τα Ισπανικά και σε μικρότερο βαθμό ως μητρική γλώσσα τα Πορτογαλικά, ειδικότερα αυτοί που είναι μετανάστες από τη Βραζιλία. Επίσης σε ακόμη πολύ μικρότερους αριθμούς, υπάρχουν και Κινέζοι μετανάστες, οι οποίοι μιλάνε παραδοσιακά την Κινεζική και διάφορες διαφοροποιημένες διαλέκτους της.

Επίσης τα Αγγλικά, ομιλούνται και από τους μετανάστες, ειδικότερα τις νεότερες γενιές, αλλά και ως πρώτη ξένη γλώσσα, ενώ ορισμένοι μετανάστες έχουν τα Αγγλικά και ως μητρική γλώσσα, ειδικότερα οι μετανάστες από όπου προέρχονται από τις χώρες που ανήκουν στην Κοινοπολιτεία των Εθνών (όπως παράδειγμα η Γουιάνα και η Μαλαισία), ενώ ομοίως το ίδιο ισχύει και για τα Γαλλικά, οπού ορισμένοι μετανάστες τα ομιλούν ως μητρική ή και ως δεύτερη ξένη γλώσσα (παραδείγματα αποτελούν οι μετανάστες από το Βιετνάμ, το Καμερούν και τις Κομόρες).

Η Αραβική ομιλείται από μετανάστες από την Αίγυπτο, την Αλγερία, τον Λίβανο, την Τυνησία, το Μαρόκο, το Σουδάν και άλλες χώρες της περιοχής της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Είναι θρησκευτική γλώσσα των μουσουλμάνων στην Ελλάδα.

Η Παντζάμπι ομιλείται από μετανάστες από το Πακιστάν, το Αφγανιστάν και την Ινδία, και άλλες χώρες της Δυτικής και Νότιας Ασίας, όπου ομιλείται η Παντζάμπι, ως μειονοτική γλώσσα.

Στατιστικά

Το 2001 η εταιρία δημοσκοπήσεων VPRC [1] πραγματοποίησε δημοσκόπηση σχετικά με τις γλώσσες, τις διαλέκτους και τα ιδιώματα που ομιλούνται στην Ελλάδα.

Η έρευνα έγινε σε δείγμα 1095 ατόμων, αριθμός μικρός για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων. Για παράδειγμα, ερωτήματα σχετικά με την αξιοπιστία της έρευνας εγείρονται από τον μεγάλο αριθμό ομιλητών Ιταλικών πανελλαδικά (1,4%), από την ανυπαρξία ομιλητών Ποντιακών στην Αττική, από την ανυπαρξία ομιλητών Τσιγγάνικων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, από ένα μικρό αριθμό Πομάκων της Ροδόπης (Δυτική Θράκη) που ομιλούν και την Τουρκική κ.ά.

Τα αποτελέσματα της έρευνας ήταν:

• Κρητικά: 6,3%
• Ποντιακά: 5,0%
• Ηπειρώτικο ιδίωμα: 4,3%
• Αρβανίτικα: 3,3%
• Τουρκικά: 2,2%
• Βλάχικα: 2,0%
• Ιταλικά: 1,4%
• Θρακιώτικα: 1,1%
• Ρώσικα: 0,7%
• Σλαβομακεδονικά: 0,6%
• Τσιγγάνικα: 0,6%
• Κυπριακά: 0,4%
• Βουλγάρικα: 0,1%
• Σαρακατσάνικo ιδίωμα: 0,1%
• Κάποια άλλη: 1,2%
• Καμία από αυτές: 69,4%
• Δεν γνωρίζω/δεν απαντώ: 1,1%

Όλοι σχεδόν οι ερωτηθέντες (98%) απάντησαν ότι θεωρούν ως μητρική τους γλώσσα την επίσημη ελληνική γλώσσα.