Άβατο Ξάνθης
Συντεταγμένες: 40°57′31″N 24°48′20″E / 40.95861°N 24.80556°E
| Άβατο | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ξάνθης |
| Δημοτική Κοινότητα | Αβάτου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Θράκη |
| Νομός | Ξάνθη |
| Υψόμετρο | 6 μέτρα |
| Έκταση | 11,666 (η κοινότητα) |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 956 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 672 00 |
| Τηλ. κωδικός | 2541 |
Το Άβατο (επίσημη ονομασία Άβατον) είναι χωριό και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας του δήμου Τοπείρου, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Ξάνθης, στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης.[1][2] Πριν το σχέδιο Καποδίστριας και το πρόγραμμα Καλλικράτης, ανήκε στην επαρχία και νομό Ξάνθης, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Θράκης.[3][4]
Ονομασίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παλαιότερα ονομαζόταν Μπέκιοϊ ή Μπέι-κιοϊ ή Μπέη-κιοϊ (τουρκ. Bej-kjoj). Επίσης καταγράφεται και με τις παλαιότερες ονομασίες Bέη Kιρζισί, Bέη Kιρζασί, Μπέι και Mπέκιοϊ-τσιφ.[5][6]
Γεωγραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Άβατο είναι μεγάλο πεδινό χωριό στο νότιο τμήμα του νομού Ξάνθης. Βρίσκεται 12 χλμ. περίπου βόρεια των εκβολών του Νέστου και 4 χλμ. από την ανατολική (αριστερή) όχθη του ποταμού, σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 6. Απέχει 21 χλμ. περίπου Ν.ΝΔ. της Ξάνθης. Η τοπική κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός πεδινός οικισμός, με έκταση 11,666 χμ², [7][3][4][1][8]
Πληθυσμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1991 | 1.012 |
| 2001 | 1.218 |
| 2011 | 1.078 |
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1961 | 1.080 |
| 1971 | 1.057 |
| 1981 | 1.048 |
| 1991 | 1.014 |
| 2001 | 1.258 |
| 2011 | 1.069 |
Διοικητικές μεταβολές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο οικισμός αναγνωρίστηκε το 1924 και προσαρτήθηκε στην κοινότητα Ευλάλου του νομού Ροδόπης. Το 1958 ορίστηκε έδρα της ομώνυμης κοινότητας. Με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 αποσπάστηκε από την κοινότητα Αβάτου και προσαρτήθηκε στον δήμο Τοπείρου.[2]
Διατελέσαντες πρόεδροι της Κοινότητας Αβάτου μετά το 1979
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Όλες οι εκλογές έγιναν σε έναν γύρο.[14]
| Διάρκεια θητείας | Όνομα | Ποσοστό % του νικητή (έτος εκλογών/επανεκλογής) | Σημειώσεις |
|---|---|---|---|
| 1979-1982 | Αργύριος Μαλάκης | 52,70% (1978) | |
| 1983-1986 | Καρ. Πασχαλίδης | 54,45 (1982) | |
| 1987-1990 | Ιωάννης Καραγκιόζης | 52,52% (1986) | |
| 1991-1994 | Δήμητρα Αντωνιάδου | 50,11% (1990) | |
| 1995-1998 | Γεώργιος Τσαμουρτζής | 40,22% (1994) | Τελευταίος πρόεδρος της Κοινότητας, προτού προσαρτηθεί στον Δήμο Τοπείρου. |
Ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Άβατο απαρτιζόταν από δύο γειτονικούς συνοικισμούς, τον αρχικό μουσουλμανικό συνοικισμό (Παλαιό Άβατο) και τον προσφυγικό συνοικισμό που χτίστηκε μετά το 1922 (Νέο Άβατο). Ο οικισμός ανήκε από το 1878 ως το 1912 στο Βιλαέτι Αδριανούπολης, στο Σαντζάκι Γκιουμουλτζίνας (Κομοτηνής), και στον Καζά Ξάνθης. Στο χώρο εγκαταστάθηκαν περίπου 300 πρόσφυγες από τις Σαράντα Εκκλησιές της Ανατολικής Θράκης. Υπαγόταν από το 1923 στην επαρχία Ξάνθης και από το 1944 στον ομώνυμο νομό. Αυτοδιοίκηση υπήρξε από το 1924 έως το 1997 οπότε συνενώθηκε με το δήμο Τοπείρου. Ανήκε στην κοινότητα Ευλάλου ως το 1958, οπότε αναγνωρίστηκε ως ξεχωριστή κοινότητα, για να επακολουθήσουν οι αλλαγές με τον "Καποδίστρια" και τον "Καλλικράτη".[5][15]
Αρχαιολογικά ευρήματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην περιοχή Καλές ή Καλέδες, στο λεγόμενο παλιό νεκροταφείο Κοτζά Μεζαρλόκ, βρέθηκαν λίθινο ιγδίο και πιθάρι, και κιονόκρανο ιωνικού ρυθμού, με διακόσμηση από κάθετες αυλακώσεις και σταυρό στο μέσο τους, με κεραίες διαπλατυσμένες στα άκρα. Στους πέριξ αγρούς είναι εμφανής η ύπαρξη κτισμάτων (πλήθος λαξευτών λίθων και πλίνθων από κατακρημνίσεις κτηρίων). Στην ίδια περιοχή υπάρχουν ίχνη ενός πιθανόν οχυρωμένου οικισμού, ο οποίος ανήκει μάλλον στη μεταβυζαντινή εποχή. Περίπου 500μ. BΑ από το χωριό, στην περιοχή Ντουτ Γιαννέ, εντοπίστηκε βυζαντινή και μεταβυζαντινή κεραμεική.[5]
Θρακιώτικος Γάμος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στον οικισμό Αβάτου στις 8 Σεπτεμβρίου γίνεται αναπαράσταση του Θρακιώτικου Γάμου.[16] Συμμετέχουν όλοι οι κάτοικοι του οικισμού ντυμένοι με παραδοσιακές θρακιώτικες ενδυμασίες.[17]
- Ορισμένοι κάτοικοι είναι αφρικανικής καταγωγής με ρίζες που χρονολογούνται από την οθωμανική εποχή, όταν οι πρόγονοί τους είχαν μεταφερθεί στο Άβατο ως σκλάβοι.[18]
Αθλητισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Από το Άβατο κατάγεται ο παλαιός αθλητής του στίβου των 100μ., Άγγελος Παυλακάκης.[19]
- Ο Αθλητικός Μορφωτικός Σύλλογος Άρης Αβάτου Ξάνθης[20] ιδρύθηκε το 1958 και εκπροσωπεί το Άβατο στο ποδόσφαιρο της Ε.Π.Σ. Ξάνθης. Το 2014 αναδείχθηκε για πρώτη φορά στην ιστορία του πρωταθλητής Ε.Π.Σ. Ξάνθης και προκρίθηκε στο ειδικό ερασιτεχνικό πρωτάθλημα ανόδου, χάνοντας την άνοδο στην Γ΄ Εθνική, κάτι που επαναλήφθηκε και την επόμενη χρονιά. Ωστόσο όμως, 2 χρονιές αργότερα το 2017, αναδείχθηκε εκ νέου πρωταθλητής Ε.Π.Σ. Ξάνθης και κέρδισε την άνοδο στην Γ΄ Εθνική,[21] όπου και αγωνίζεται από τη σεζόν 2017-18.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
- ↑ 2,0 2,1 https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=18749
- ↑ 3,0 3,1 ΠΛ 1:19
- ↑ 4,0 4,1 ΠΛΜ 1:58
- ↑ 5,0 5,1 5,2 ΘΗΘ
- ↑ Δομή 1:32
- ↑ Εκδόσεις «Ελλάδα»
- ↑ Google Earth
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
- ↑ ΠΛ 1:19
- ↑ ΠΛΜ 1:58
- ↑ Αποτελέσματα εκλογών Κ. Αβάτου, ΕΕΤΑΑ, ανάκτηση 1-10-2018.
- ↑ topeiros.gr
- ↑ «Θρακιώτικος γάμος». mythotopia.eu. Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2023.
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ https://greekcitytimes.com/2021/02/10/avato-village-thrace-afrogreeks-live/
- ↑ http://www.tovima.gr/editors/editor/?edid=1589&pg=164
- ↑ «Εγγεγραμμένα σωματεία | Ηλεκτρονικό Μητρώο Αθλητικών Σωματείων με Ειδική Αθλητική Αναγνώριση». somateia2023.gga.gov.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2024.
- ↑ «Σήκωσε την κούπα του πρωταθλητή ο Άρης Αβάτου empros.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2020.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963
- Εγκυκλοπαίδεια Δομή, 2002-4
- Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς)
- Θρακικός Ηλεκτρονικός Θησαυρός (ΘΗΘ)