Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σωλ Κρίπκι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σωλ Κρίπκι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Saul Kripke (Αγγλικά)
Γέννηση13  Νοεμβρίου 1940[1][2][3]
Bay Shore
Θάνατος15  Σεπτεμβρίου 2022[4]
Νέα Υόρκη[5]
Αιτία θανάτουκαρκίνος στο πάγκρεας
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΘρησκείαΙουδαϊσμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[6][7]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Χάρβαρντ (έως 1962)
Omaha Central High School
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφιλόσοφος
διδάσκων πανεπιστημίου
συγγραφέας[8][9]
μαθηματικός
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο του Πρίνστον
Δημοτικό Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης[10][11]
Πανεπιστήμιο Ροκφέλερ[12]
CUNY Graduate School and University Center[13]
Αξιοσημείωτο έργοNaming and Necessity[11]
Επηρεάστηκε απόΛούντβιχ Βίτγκενσταϊν
Ουίλαρντ βαν Όρμαν Κουίν
Άλφρεντ Τάρσκι
Hilary Putnam
Μάικλ Ντάμετ
Ντέιβιντ Χιουμ
Γκότλομπ Φρέγκε
Άλαν Τούρινγκ
Haskell Curry
Clarence Irving Lewis
Οικογένεια
ΓονείςMyer S. Kripke και Dorothy K. Kripke
ΑδέλφιαMadeline Kripke
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΥποτροφία Γκούγκενχαϊμ[14]
Βραβείο Ρολφ Σοκ στην λογική και φιλοσοφία (2001)
Πρόγραμμα Φουλμπράιτ
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Σωλ Άαρον Κρίπκι (αγγλ. Saul Aaron Kripke, 13 Νοεμβρίου 1940 – 15 Σεπτεμβρίου 2022) ήταν Αμερικανός φιλόσοφος, που διακρίθηκε στην αναλυτική φιλοσοφία και τη λογική. Διετέλεσε καθηγητής μεταπτυχιακών μαθημάτων στο Πανεπιστήμιο της Πόλης της Νέας Υόρκης (City University of New York), ενώ είχε αναγορευθεί και επίτιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον. Από τη δεκαετία του 1960 είχε γράψει μελέτες σε αρκετά πεδία σχετικά με τη μαθηματική λογική, την τροπική λογική (modal logic), τη φιλοσοφία της γλώσσας, τη φιλοσοφία των μαθηματικών, τη μεταφυσική, τη γνωσιολογία και τη θεωρία της αναδρομής.

Ο Κρίπκι άσκησε επίδραση με τις πρωτότυπες συνεισφορές του στη λογική, ιδίως την τροπική λογική και τη σημασιολογία που ανέπτυξε για αυτή, γνωστή σήμερα με το όνομά του ως «Kripke semantics».[15] Επίσης ήταν εν μέρει υπεύθυνος για την αναζωογόνηση της μεταφυσικής και της επιστημονικής ουσιοκρατίας μετά την παρακμή του λογικού θετικισμού, υποστηρίζοντας ότι η αναγκαιότητα είναι μια μεταφυσική έννοια ξεχωριστή από την επιστημολογική έννοια του a priori, και ότι υπάρχουν λογικές («αναγκαίες») αλήθειες που γίνονται γνωστές a posteriori, όπως π.χ. ότι το νερό είναι H2O. Μια σειρά διαλέξεών του στο Πρίνστον από το 1970, που κυκλοφόρησε ως βιβλίο το 1980 υπό τον τίτλο Naming and Necessity, θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα φιλοσοφικά έργα του 20ού αιώνα. Εισάγει την έννοια των ονομασιών ως «άκαμπτων προσδιοριστικών», που προσδιορίζουν το καθένα (ξεχωρίζει, σημαίνει, αναφέρεται σε) το ίδιο αντικείμενο σε οποιονδήποτε κόσμο που είναι δυνατόν να υπάρξει, αντίθετα με τις περιγραφές. Το ίδιο βιβλίο περιλαμβάνει την αιτιακή θεωρία αναφοράς του Kripke, που αμφισβητεί την περιγραφική (descriptivist) «θεωρία της σημασίας» του Γκότλομπ Φρέγκε και τη «θεωρία των περιγραφών» του Μπέρτραντ Ράσελ. Συχνά ο Κρίπκι αναφέρεται ως η «αντιπολίτευση» στον άλλο σημαντικό Αμερικανό φιλόσοφο του ύστερου 20ού αιώνα που απέφυγε τον λογικό θετικισμό: τον Ουίλαρντ βαν Όρμαν Κουίν. Ο Κουίν απέρριπτε την ουσιοκρατία και την τροπική λογική.[16][17]

Ο Κρίπκι πραγματοποίησε επίσης μια διαφορετική «ανάγνωση» του Βίτγκενσταϊν, γνωστή ως «Kripkenstein», με το βιβλίο Wittgenstein on Rules and Private Language. Σε αυτό ο Κρίπκι δίνει ένα παράδοξο για τον σκεπτικισμό σχετικώς με το νόημα. Μεγάλο μέρος του έργου του Κρίπκι παραμένει αδημοσίευτο, σε χειρόγραφα που κυκλοφόρησαν «από χέρι σε χέρι» ή σώζεται μόνο ως μαγνητοφωνήσεις.

Ο Κρίπκι είχε τιμηθεί με το Βραβείο Ρολφ Σοκ λογικής και φιλοσοφίας το 2001. Πέθανε από καρκίνο του παγκρέατος σε ηλικία 81 ετών στο Πλαίινσμπορο του Νιου Τζέρσεϊ.


Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118813455. Ανακτήθηκε στις 14  Αυγούστου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 www.britannica.com/EBchecked/topic/323543/Saul-Kripke.
  3. ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά) SNAC. w6h20cpp. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ «Saul Kripke (1940-2022)». (Αγγλικά) 16  Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 17  Σεπτεμβρίου 2022.
  5. ↑ www.repubblica.it/cultura/2022/09/17/news/e_morto_il_filosofo_saul_kripke_il_logico_della_teoria_causale_del_riferimento-366101566/.
  6. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 119101083. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  7. ↑ CONOR.SI. 6134371.
  8. ↑ «Rorty's Kripke». 17  Ιανουαρίου 2005.
  9. ↑ «Sunday Funny: Saul Kripke Resigns Amidst Allegations That He Faked the Results of Thought Experiments». 26  Φεβρουαρίου 2012.
  10. ↑ Ανακτήθηκε στις 3  Ιουλίου 2019.
  11. ↑ 11,0 11,1 (Αγγλικά) Library of Congress Authorities. Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου. n79128358. Ανακτήθηκε στις 27  Σεπτεμβρίου 2022.
  12. ↑ Ανακτήθηκε στις 4  Ιουλίου 2019.
  13. ↑ «ORCID Public Data File 2023». ORCID Public Data File 2023. 27  Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 10  Νοεμβρίου 2023.
  14. ↑ (Αγγλικά) Guggenheim Fellows database. saul-kripke.
  15. ↑ Jerry Fodor, «Water's water everywhere», London Review of Books, 21 Οκτωβρίου 2004
  16. ↑ Quine versus Kripke on the Metaphysics of Modality
  17. ↑ «What the Tortoise said to Kripke» της Romina Padro

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Arif Ahmed: Saul Kripke, εκδ. Continuum, Ν. Υόρκη και Λονδίνο 2007
  • John Burgess: Saul Kripke: Puzzles and Mysteries, 2013, ISBN 978-0-7456-5284-9
  • G.W. Fitch: Saul Kripke, 2005, ISBN 0-7735-2885-7
  • Christopher Hughes: Kripke: Names, Necessity, and Identity, 2004, ISBN 0-19-824107-0
  • Consuelo Preti: On Kripke, εκδ. Wadsworth, 2002

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σωλ_Κρίπκι&oldid=10658536"