Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γέζι Στουρ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γέζι Στουρ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Jerzy Stuhr (Πολωνικά)
Γέννηση18  Απριλίου 1947[1][2][3]
Κρακοβία[4][5]
Θάνατος9 Ιουλίου 2024 (77 ετών)
Κρακοβία[6]
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια[7]
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο Ρακοβίτσκι[8]
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία[5]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[9]
ΣπουδέςΓιαγκιελόνιο Πανεπιστήμιο (έως 1970)
Εθνική Ακαδημία Θεατρικών Τεχνών της Κρακοβίας «Στανίσουαφ Βισπιάνσκι»
Stefan Żeromski Lyceum in Bielsko-Biała[10]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασκηνοθέτης κινηματογράφου
διδάσκων πανεπιστημίου
σεναριογράφος[11]
συγγραφέας
ηθοποιός ταινιών
ηθοποιός θεάτρου
θεατρικός σκηνοθέτης
παιδαγωγός
σκηνοθέτης[11][5]
δάσκαλος δραματικής
θεατρολόγος[5]
ηθοποιός[11][5]
ΕργοδότηςΕθνική Ακαδημία Θεατρικών Τεχνών της Κρακοβίας «Στανίσουαφ Βισπιάνσκι»[12]
Πανεπιστήμιο της Σιλεσίας στο Κατοβίτσε[12]
Παλαιό Εθνικό Θέατρο «Χελένα Μοντζεγέφκσα» της Κρακοβίας[10]
Περίοδος ακμής1971 - 2024
Οικογένεια
ΣύζυγοςΜπάρμπαρα Στουρ (1971–2024)[5]
ΤέκναΜάτσεϊ Στουρ[5]
Μαριάννα Στουρ[13]
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΧρυσό Μετάλλιο για Αξία στον Πολιτισμό - Gloria Artis (2005)[10]
Διοικητής με Αστέρι του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας‎ (20  Απριλίου 2011)[10]
Honoris Gratia (2012)[10]
Knight of the Order of the Smile (2014)
Πολιτικό Διαβατήριο (1997)[14]
Χρυσός Σταυρός της Αξίας[15]
Βραβεία Πολωνικού Κινηματογράφου[10]
Laur Krakowa XXI wieku (2007)[10]
Βραβείο της Πόλης της Κρακοβίας (1995)[10]
Złote Lwy (1997)[10]
Ιππότης του Τάγματος της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας (2000)[10]
Τάγμα του Χαμόγελου (2014)
Laur Krakowa XXI wieku (2007)
Βραβείο της Πόλης της Κρακοβίας (1995)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Γέζι Όσκαρ Στουρ (πολωνικά: Jerzy Oskar Stuhr) (18 Απριλίου 1947 - 9 Ιουλίου 2024) ήταν Πολωνός ηθοποιός του κινηματογράφου και του θεάτρου[16][17] και σκηνοθέτης. Είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς, σημαντικούς και ευέλικτους Πολωνούς ηθοποιούς. Εργάζεται επίσης ως σεναριογράφος, σκηνοθέτης και καθηγητής δράματος. Υπηρέτησε ως Πρύτανης της Εθνικής Ακαδημίας Θεατρικών Τεχνών της Κρακοβίας «Στανίσουαφ Βισπιάνσκι» για δύο θητείες: από το 1990 έως το 1996 και ξανά από το 2002 έως το 2008.

Ζωή και καριέρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Στουρ γεννήθηκε στην Κρακοβία.[16] Οι πρόγονοί του, Λεόπολντ Στουρ και Άννα Τιλ, μετανάστευσαν από την Αυστροουγγαρία στην Κρακοβία λίγο μετά τον γάμο τους, το 1879

Έχοντας πάρει πτυχίο στην πολωνική λογοτεχνία από το Γιαγκιελόνιο Πανεπιστήμιο το 1970,[17] ο Στουρ πέρασε τα επόμενα δύο χρόνια σπουδάζοντας υποκριτική στην Ακαδημία Δραματικών Τεχνών της Κρακοβίας (Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna, συχνά συντομεύεται σε PWST),[17] όπου έγινε καθηγητής.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, ο Στουρ εμφανίστηκε στο πολωνικό θέατρο και εργάστηκε σε κινηματογραφικές παραγωγές, κάνοντας το ντεμπούτο του με τον ρόλο του Βελζεβούλ στο Dziady του Άνταμ Μιτσκιέβιτς, σε σκηνοθεσία Κόνραντ Σφινάρσκι.[16]

Έχοντας γνωρίσει τον σκηνοθέτη Κσίστοφ Κιεσλόφσκι στα μέσα της δεκαετίας του 1970, συνέχισε να συνεργάζεται μαζί του μέχρι το θάνατο του Κιεσλόφσκι το 1996. Σε ένα διεθνές κοινό, ο Στουρ μπορεί να είναι περισσότερο γνωστός για τον δευτερεύοντα ρόλο του ως ο χοντρός κομμωτής Γιούρεκ (Jurek) στο Τρία χρώματα: Η Λευκή ταινία του Κιεσλόφσκι, στο οποίο πρωταγωνίστησε μαζί με τους Ζυλί Ντελπί, Γιάνους Γκάγιος και Ζμπίγκνιεφ Ζαμαχόφσκι. Στην Πολωνία και τις γειτονικές χώρες, είναι πιθανώς περισσότερο γνωστός για το ρόλο του Μαξ στη δυστοπική καλτ κωμωδία Seksmisja του Γιούλιους Μαχούλσκι το 1984 (μία από τις πιο δημοφιλείς πολωνικές ταινίες) και – σε ένα νεότερο κοινό – για τον δανεισμό της φωνής του στον γάιδαρο που μιλάει στη μεταγλωττισμένη πολωνική εκδοχή της τριλογίας του Σρεκ. Άλλες σημαντικές ταινίες περιλαμβάνουν τις Η ουλή (Blizna , 1976), Ερασιτέχνης κινηματογραφιστής (Amator, 1979) και Μέρος 10 της σειράς Δεκάλογος (1988) του Κιεσλόφσκι, Kingsize (1987), Kiler (1997) και Kiler 2 (1999) του Μαχούλσκι και Life for Life (1988) του Ζανούσι. Ο Στουρ συνεργάστηκε επίσης με τους Πολωνούς σκηνοθέτες Αγκνιέσκα Χόλαντ, Άντζεϊ Βάιντα και Κσίστοφ Ζανούσι.

Το 1985, ο Στουρ έκανε το δικό του σκηνοθετικό ντεμπούτο ανεβάζοντας την πολωνική εκδοχή του έργου του Πάτρικ Ζίσκιντ Το κοντραμπάσο (Der Kontrabaß), στο οποίο έπαιξε επίσης τον (μοναδικό) ρόλο. Παρά την επιτυχία της παραγωγής, μόλις το 1995 ο Στουρ άρχισε να σκηνοθετεί ταινίες επίσης, με το Απογραφή μοιχών (Spis cudzołożnic) βασισμένο σε μυθιστόρημα του Γέζι Πιλχ. Οι κριτικοί συνέκριναν ευνοϊκά την επόμενη προσπάθειά του Ιστορίες αγάπης (Historie miłosne, 1997) με το έργο του Κιεσλόφσκι. Η ταινία αποτελείται από τέσσερα ασύνδετα επεισόδια, με τον Στουρ να παίζει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο καθένα. Άλλες ταινίες σε σκηνοθεσία Στουρ είναι το Μεγάλο ζώο (Duże zwierzę , 2000 – βασισμένο σε σενάριο του Κιεσλόφσκι) και Αυριανός καιρός (Pogoda na jutro, 2003). Για αυτές τις δύο, ο Στουρ χρησιμοποίησε το πολωνικό εναλλακτικό ροκ συγκρότημα Myslovitz, που συνέθεσε τα ομαδικά κομμάτια και είχε επίσης ρόλους στο δεύτερο. Σε συνέντευξή του στην Krakow Post, ο Στουρ παραδέχτηκε ότι ο Ιταλός σκηνοθέτης Νάνι Μορέτι επηρέασε την προσέγγισή του στη δημιουργία ταινιών.[18]

Από το 1990 έως το 1997, και ξανά από το 2002, ο Στουρ κατείχε τη θέση του πρύτανη στην Εθνική Δραματική Σχολή της Κρακοβίας, όπου είχε μάθει την τέχνη του δύο δεκαετίες πριν. Απέκτησε επίσημα τον τίτλο του καθηγητή στις Δραματικές Τέχνες το 1994.[16]

Ο γιος του Στουρ, Μάτσεϊ (γενν. 1975) είναι επίσης ηθοποιός, ο οποίος έχει παίξει δίπλα στον πατέρα του στο Decalogue X (1988) του Κιεσλόφσκι, Αυριανός καιρός (2003) και Ιστορίες αγάπης (1997).[19] Η κόρη του, Μαριάννα (γενν. 1982) είναι ζωγράφος.

Το 2004 ήταν μέλος της κριτικής επιτροπής στο 26ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Μόσχας.[20] Είναι πρόεδρος του συμβουλίου εποπτών στο Παιδικό Ίδρυμα Γιούζεφ Τίσχνερ της Κρακοβίας και είναι υποστηρικτής αυτού του ιδρύματος από το 2004.

Ήταν επικεφαλής της κριτικής επιτροπής του 2ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Οδησσού που έλαβε χώρα στην Οδησσό από τις 15 έως τις 23 Ιουλίου 2011.[21]

Έχει συνεργαστεί με τον RMF FM και έχει γράψει και βιβλία όπως το Αποδράστε εμπρός! (Ucieczka do przodu !) και Στουρ: Οικογενειακές ιστορίες (Stuhrowie: Historie Rodzinne).

Το φθινόπωρο του 2011, ο Στουρ υπέστη, όπως πίστευε, σοβαρή λοίμωξη στο λαιμό, αλλά τελικά διαγνώστηκε με καρκίνο του λάρυγγα. Πέρασε τους περισσότερους από τους επόμενους οκτώ μήνες σε νοσοκομεία στο Γκλιβίτσε, στην Κρακοβία και στο Ζακοπάνε, υποβαλλόμενος σε θεραπεία που περιελάμβανε χειρουργικές επεμβάσεις, ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία. Η κόρη του, η ίδια επιζήσασα από καρκίνο, τον συμβούλεψε να γράψει ένα ημερολόγιο για να είναι ψυχικά απασχολημένος εκείνη τη δύσκολη στιγμή. Το 2012 εκδόθηκε από τον εκδοτικό οίκο Wydawnictwo Literackie με τον τίτλο Tak sobie myślę... (που μεταφράζεται χονδρικά ως Έτσι σκέφτομαι..). Η ασθένειά του καλύφθηκε ευρέως από τα πολωνικά μέσα ενημέρωσης και έλαβε σχόλια από καρκινοπαθείς σε όλη τη χώρα για τους οποίους η ανοιχτότητά του ήταν παρηγορητική. Τελικά περιέγραψε τον καρκίνο του ως «τον πιο σημαντικό ρόλο της ζωής μου». Από τον Απρίλιο του 2013, ο καρκίνος του βρίσκεται σε ύφεση και άρχισε να παίζει ξανά τόσο τη σκηνή όσο και σε ρόλους φωνής.

Απεβίωσε στις 9 Ιουλίου 2024, σε ηλικία 77 ετών.[22]

Φωνητική υποκριτική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Στουρ έγινε πολύ δημοφιλής στους νεότερους θεατές αφού έδωσε τη φωνή του Γάιδαρου στην πολωνική μεταγλωττισμένη έκδοση του Σρεκ (καθώς και στο Σρεκ 2, στο Σρεκ ο Τρίτος και σε βιντεοπαιχνίδια, βασισμένα στις ταινίες του Σρεκ). Ο Στουρ έδωσε επίσης τη φωνή του Μούσου του δράκου στις Μουλάν και Μουλάν 2 της Disney και για τον χαρακτήρα Λάρι Λάφερ (Larry Laffer) στο παιχνίδι Leisure Suit Larry: Love for Sail!.

Φιλμογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη!

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 (Αγγλικά) SNAC. w6qd429v. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 filmportal.de. b3c3909dfdc24ebaad207801d909f47a. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 119309521. Ανακτήθηκε στις 9  Ιουλίου 2024.
  6. ↑ «Nie żyje Jerzy Stuhr. To tu wybitny aktor uczęszczał do liceum i zakochał się w kinie». Ανακτήθηκε στις 9  Ιουλίου 2024.
  7. ↑ www.se.pl/slask/nie-zyje-jerzy-stuhr-to-tu-wybitny-aktor-uczeszczal-do-liceum-i-zakochal-sie-w-kinie-aa-72cg-NQ1X-3r3v.html.
  8. ↑ 8,0 8,1 Ανακτήθηκε στις 18  Ιουλίου 2024.
  9. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12482374n. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  10. ↑ 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 Ανακτήθηκε στις 27  Ιουλίου 2023.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/37722. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  12. ↑ 12,0 12,1 Polish Science. 69350. Ανακτήθηκε στις 10  Αυγούστου 2022.
  13. ↑ www.se.pl/wiadomosci/exclusive/tajemnicza-corka-jerzego-stuhra-wymowny-gest-po-smierci-ojca-kim-jest-marianna-stuhr-aa-cLhA-P7xm-2wo2.html.
  14. ↑ www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/paszporty/164480,1,film-jerzy-stuhr.read.
  15. ↑ Ανακτήθηκε στις 1  Ιανουαρίου 2022.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 «Jerzy Stuhr profile». culture.pl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2007. 
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 «Jerzy Stuhr – Biografia». Onet.pl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2007. 
  18. ↑ «An Interview with Jerzy Stuhr». krakowpost.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2013. 
  19. ↑ Dominika Dębek and Dorota Smoleń. «Maciej Stuhr Biography» (στα Πολωνικά). Onet.pl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2007. 
  20. ↑ «26th Moscow International Film Festival (2004)». MIFF. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2013. 
  21. ↑ «Jerzy Stuhr heads Odessa Film Festival jury». 
  22. ↑ «Jerzy Stuhr - iconic Polish actor and director - passes away at 77 - English Section - polskieradio.pl». polskieradio.pl (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2024. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γέζι_Στουρ&oldid=10694661"