Αμπρούτσο
Συντεταγμένες: 42°13′N 13°50′E / 42.217°N 13.833°E
| Αμπρούτσο | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
 | |||
| Χώρα | Ιταλία | ||
| Διοικητική υπαγωγή | Ιταλία | ||
| Πρωτεύουσα | Λ'Άκουιλα | ||
| Διοίκηση | |||
| • Σώμα | Government of Abruzzo | ||
| • president of Abruzzo | Marco Marsilio (από 2019) | ||
| Έκταση | 10.831,84 km² | ||
| Υψόμετρο | 563 μέτρα | ||
| Πληθυσμός | 1.308.451 (2019)[1] | ||
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 42°13′0″N 13°50′0″E | ||
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | ||
 Σχετικά πολυμέσα | |||
| δεδομένα () | |||
Το Αμπρούτσο (ιταλικά: Abruzzo, aˈbruttso) είναι περιφέρεια της Ιταλίας, με το δυτικό της όριο να βρίσκεται λιγότερο από 50 μίλια ανατολικά της Ρώμης. Το Αμπρούτσο συνορεύει με την περιοχή του Μάρκε στα βόρεια, το Λάτιο στα δυτικά και νοτιοδυτικά, το Μολίζε στα νοτιοανατολικά, και την Αδριατική Θάλασσα στα ανατολικά. Αν και γεωγραφικά είναι περισσότερο κεντρική παρά νότια περιοχή, το Ιταλικό Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής (ISTAT) το θεωρεί μέρος της Νότιας Ιταλίας, ένα ίχνος της ιστορικής σύνδεσης του Αμπρούτσο με το Βασίλειο των Δύο Σικελιών.
Γεωγραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η περιοχή βρίσκεται στο κέντρο της Ιταλικής χερσονήσου αντικρίζοντας την Αδριατική, την ακολουθεί κατά μήκος 150 χλμ. παραλιών και βράχων. Με έκταση 10794 τ.χλμ., και συνορεύει στα ανατολικά με την Αδριατική και στα δυτικά με τα Απέννινα, είναι μια από τις πιο ορεινές περιοχές στην Ιταλία (το Κόρνο Γκράντε στον ορεινό όγκο Γκραν Σάσσο, σε 2914 m2, είναι η υψηλότερη κορυφή στα Απέννινα). Οι ποταμοί, αν και πολλοί, είναι όλοι εποχιακοί εκτός από τους μεγαλύτερους – τον Πεσκάρα και τον Σάνγκρο. Στο εσωτερικό είναι τα 500 τ.χλμ. του Εθνικού Πάρκου του Αμπρούτσο (Parco nazionale d'Abruzzo, Lazio e Molise), όπου επιβιώνουν σπάνια δείγματα Μεσογειακής πανίδας και χλωρίδας (αίγαγροι, λύκοι, αρκούδες, χρυσαετοί). Το κλίμα ποικίλει - θερμό και ξηρό στην ακτή, αλπικό κλίμα στο ορεινό εσωτερικό. Μεγάλοι δρόμοι και σιδηροδρομικές γραμμές συνδέουν την περιοχή με τα νότια, δυτικά και βόρεια της Ιταλίας και την υπόλοιπη Ευρώπη.[2]
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι άνθρωποι έχουν κατοικήσει το Αμπρούτσο από τη Νεολιθική εποχή. Ένας σκελετός από την κωμόπολη Λάμα ντέι Πελίνι της επαρχίας Κιέτι έχει ραδιοχρονολογηθεί στο 6.540 π.Χ.[3] Το όνομα Αμπρούτσο φαίνεται να προέρχεται από τη λέξη "Απρούτιον". Στη ρωμαϊκή εποχή η περιοχή ήταν γνωστή ανά περιόδους ως Πικηνόν ή Πικεντίνη, Σαβίνη και Σάμνιον, Φλαμινία και Πικηνόν, καθώς και Καμπανία και Σάμνιον.[4] Κατά τον Μεσαίωνα η περιοχή ήταν γνωστή ως Απρούτιον, ίσως λαϊκή παραφθορά του τοπωνυμίου Πραιτούτιον ((ad) Praetutium, στο Πραιτούτιον), το οποίο προέρχεται ή και συνδυάστηκε με το εθνωνύμιο Πραιτούττιοι (μιας αρχαίας ιταλικής λαότητας, αδιευκρίνιστης προέλευσης), οι οποίοι κατοικούσαν την πόλη Ιντεράμνιον ή Ιντέραμνα, σημερινό Τέραμο. Άλλες ετυμολογίες είναι από τις λατινικές λέξεις είτε "aper" (κάπρος), οπότε Απρούτιον ήταν "η γη των κάπρων" είτε "abruptum" (τραχύς, απότομος). Μια πιο πρόσφατη ετυμολογία προτείνει προέλευση από τη λατινική έκφραση "a Bruttiis" (από τους Bruti), δηλαδή από τη γη που καταλάμβαναν ο λαός των Bruzi, οι οποίοι είχαν μετακινηθεί νότια για να καταλάβουν την περιοχή της Καλάμπρια.[4][5]
Μέχρι το 1963 ήταν μέρος της περιφέρειας Αμπρούτσο ε Μολίζε ως Abruzzi μαζί με το Μολίζε. Ο όρος Abruzzi προέρχεται από την εποχή που η περιοχή ήταν μέρος του Βασιλείου των Δύο Σικελιών και το έδαφος διοικείτο ως Abruzzo Citeriore (Εγγύς Αμπρούτσο) και Abruzzo Ulteriore I και II (Άπω Αμπρούτσο I και II ), που ήταν πλησιέστερα και μακρύτερα από τη Νάπολη, την πρωτεύουσα του βασιλείου.[4]
Πολιτική
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Μάρκο Μαρσίλιο είναι πρόεδρος του Αμπρούτσο από τις 23 Φεβρουαρίου 2019. Ο Μαρσίλιο κέρδισε τις περιφερειακές εκλογές στις 10 Φεβρουαρίου 2019 λαμβάνοντας ποσοστό 48%. Επανεξελέγη στις εκλογές που διεξήχθησαν στις 10 Μαρτίου 2024.
Διοικητικές διαιρέσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η περιοχή διαιρείται σε 4 επαρχίες:
| Επαρχία | Έκταση (τ.χλμ.) | Πληθυσμός | Πυκνότητα (κάτοικοι/τ.χλμ.) |
|---|---|---|---|
| Επαρχία του Κιέτι | 2,588 | 396,190 | 153.1 |
| Επαρχία της Λ' Άκουιλα | 5,034 | 308,876 | 61.3 |
| Επαρχία της Πεσκάρα | 1,225 | 318,701 | 260.1 |
| Επαρχία του Τέραμο | 1,948 | 308,769 | 158.5 |
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής της Ιταλίας.
- ↑ [|http://circa.europa.eu/irc/dsis/regportraits/info/data/en/itf1_geo.htm%7CABRUZZO[νεκρός σύνδεσμος] - Geography and history] Text finalised in March 2004 - Eurostat
- ↑ Journal of Anthropological Sciences, "Towards a re-appraisal of the Early Neolithic skeleton from Lama dei Peligni (Abruzzo, Italy" by Miliano Bruner and Giorgio Manzi, Vol. 81 (2003), pp. 69-78 (Abruzzo, Italy)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 «WineCountry.it - Abruzzo wine region of Italy». winecountry.it. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2009.
- ↑ L'Abruzzo nel Tempo by Walfrido del Villano and Zopito di Tillio
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Abruzzo στο Wikimedia Commons
Λεξιλογικός ορισμός του Αμπρούτσο στο Βικιλεξικό
