Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ad baculum

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αυτή είναι μια παλιά έκδοση της σελίδας, όπως διαμορφώθηκε από τον Xqbot (συζήτηση | συνεισφορές) στις 01:03, 13 Φεβρουαρίου 2010. Μπορεί να διαφέρει σημαντικά από την τρέχουσα έκδοση.

Το επιχείρημα ad baculum (Λατινικά: επιχείρημα προς ρόπαλο ή επιχείρημα προς βέργα), επίσης γνωστό και ως προσφυγή στην ισχύ είναι το επιχείρημα που στηρίζεται στην χρήση ή στην απειλή της χρήσης ισχύος καθώς του εξαναγκασμού προκειμένου να νομιμοποιήσει το συμπέρασμα. Όταν κάποιος εξαίρει τις αρνητικές συνέπεις που μπορεί να υποστεί ο συζητητής του, εάν συνεχίσει να έχει αντίθετη άποψη, τότε υποπίπτει σε τέτοιου είδους επιχειρήμα.

Στην Λογική

Το επιχείρημα ad baculum ως λογική πλάνη έχει την εξής σύνθεση:

Εάν ο Χ δεν δέχεται ότι Ρ, τότε Q.
Το Q αποτελεί απειλή ή επίθεση εναντίον του Χ.
Άρα, το Ρ είναι αληθές.

Με άλλα λόγια, «θα συμφωνήσεις ότι έχω δίκιο, διαφορετικά θα φας ξύλο».

Αυτό το επιχείρημα αποτελεί λογική πλάνη, διότι η επίθεση/απειλή Q δεν αποτελεί μέσο για την επαλήθευση της πρότασης Ρ. Ο προσδιορισμός της από τους φιλοσόφους ως πλάνης ανάγεται στον Μεσαίωνα. Αποτελεί ειδική περίπτωση επιχειρήματος προς επίπτωση, ή «προσφυγής στις επιπτώσεις».

Παραδείγματα

  • «Όλοι γνωρίζουν ότι ο Κομμουνισμός είναι κακό πράγμα. Η κυβέρνηση διώκει τους κομμουνιστές. Αν αντιβαίνω στην πολιτική της κυβέρνησης, τότε υποστηρίζω τον Κομμουνισμό και επομένως γίνομαι ανθέλληνας. Εγώ είμαι νομοταγής πολίτης, άρα και η πολιτική της κυβέρνησης είναι ορθή».

Εκτός Λογικής

Ένα παρόμοιας δομής επιχείρημα, που όμως δεν εμπίπτει στην Λογική έχει την ακόλουθη μορφή:

Εάν ο Χ δεν δέχεται το Ρ, τότε Q.
Το Q αποτελεί απειλή ή επίθεση εναντίον του Χ.
Άρα, ο Χ θα πρέπει να αποδεχτεί το Ρ για να αποφύγει το Q.

Εδώ δεν υφίσταται λογική δομή από τεχνικής άποψης, διότι το συμπέρασμα χρησιμοποιεί εξωλογικά ή ημι-λογικά μόρια, όπως το «θα πρέπει» και το «αποδέχομαι» και έτσι δεν καταδεικνύει εάν το Ρ είναι αληθές. Απεναντίας, αποτελεί παρότρυνση προς τον Χ να επωφεληθεί από την αποδοχή ή την καθομολογούμενη αποδοχή του Ρ, ακόμη και εάν το Ρ είναι λογικά ψευδές. Το μέτρο της αποδοχής αυτής της παρότρυνσης εκπίπτει του πεδίου της Λογικής, εφόσον αναφέρεται σε υποκειμενισμούς όπως το πρακτικό και η ηθική του ζητήματος, ειδικότερα εάν το Ρ αφορά μία θέση ηθικής (Ρ=«το Π είναι ηθικό»). Ορισμένοι πραγματιστές ισχυρίζονται ότι πολλές ανθρώπινες πεποιθήσεις βασίζονται σε επιχειρήματα τέτοιου είδους.

Παράδειγμα

C-3P0: Η κίνηση μετρούσε όσο και να ουρλιάζεις.
Χαν Σόλο: (διακόπτει) Κάνε του τη χάρη - δεν κάνει να νευριάζεις τα Γούκι.
C-3P0: Ναι αλλά κανείς δεν διαμαρτύρεται όταν νευριάζουν τα ανδροειδή.
Χαν Σόλο: Ναι, γιατί τα ανδροειδή δεν σου βγάζουν τα χέρια από τη ρίζα όταν χάνουν, ενώ τα Γούκι το κάνουν.
C-3P0: Καταλαβαίνω, κύριε. Σου προτείνω νέα στρατηγική, R2. Άφησε το Γούκι να κερδίσει.
Υπονοείται ότι αυτή η «νέα στρατηγική» σημαίνει ότι πρέπει να αγνοηθούν οι κανόνες του παιχνιδιού και να μην ληφθούν υπόψη οι κινήσεις που ίσως να οδηγούσαν στην νίκη.

Βλέπε επίσης