Τζον Γκίλγκουντ

Τζον Γκίλγκουντ
Ο Τζον Γκίλγκουντ το 1973
Γέννηση	14 Απριλίου 1904 Σάουθ Κένσινγκτον, Λονδίνο
Θάνατος	21 Μαΐου 2000 Μπάκιγχαμσαϊρ
Εθνικότητα	Βρετανός
Σπουδές	Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης του Λονδίνου (1925) και Σχολείο του Ουέστμινστερ (1917, 1921)
Ιδιότητα	θεατρικός σκηνοθέτης, ηθοποιός θεάτρου, ηθοποιός ταινιών, ηθοποιός τηλεόρασης, ηθοποιός και σκηνοθέτης κινηματογράφου
Γονείς	Henry Lex Franciszek Adam Gielgud και Kate Terry-Lewis
Αδέλφια	Frances Eleanor Gielgud Lewis Gielgud Val Gielgud
Είδος τέχνης	Ηθοποιός, θεατρικός σκηνοθέτης
Σχετικά πολυμέσα

Ο Σερ Άρθουρ Τζον Γκίλγκουντ (αγγλικά:Sir Arthur John Gielgud, 14 Απριλίου 1904-21 Μαΐου 2000) ήταν Βρετανός ηθοποιός και θεατρικός σκηνοθέτης. Μαζί με τον Λώρενς Ολίβιε και τον Ραλφ Ρίτσαρντσον αποτελούσε την τριάδα των ηθοποιών που βασίλεψε στο Βρετανικό θέατρο για το μεγαλύτερο μέρος του Εικοστού αιώνα.

Βιογραφία

Τα πρώτα χρόνια

Ο Τζον Γκίλγκουντ γεννήθηκε στο Σάουθ Κένσιγκτον του Λονδίνου και ήταν γιος του Φρανκ Χένρυ Γκίλγκουντ (1860-1949), που εργαζόταν ως χρηματιστής στο Σίτυ του Λονδίνου και της Κέιτ Τέρρυ-Γκίλγκουντ (1868-1958). Οι πρόγονοι του πατέρα του κατάγονταν από το χωριό Gielgaudskis της Λιθουανίας. Η μητέρα του προερχόταν από μια σπουδαία οικογένεια θεατράνθρωπων, την περίφημη «δυναστεία των Τέρρυ». Είχε εργαστεί και αυτή ως ηθοποιός, αλλά εγκατέλειψε το σανίδι όταν παντρεύτηκε.

Και οι δυο γονείς του ήταν θεατρόφιλοι αλλά δεν ενθάρρυναν τα παιδιά τους ν’ ακολουθήσουν θεατρική καριέρα. Ο Γκίλγκουντ, στα 17 του, με δυσκολία τους έπεισε να του επιτρέψουν να ακολουθήσει θεατρικές σπουδές, δίνοντας την υπόσχεση πως αν μέχρι τα 25 του χρόνια δεν κατάφερνε να βγάζει τα προς το ζην, θα εγκατέλειπε και θα αναζητούσε μια δουλειά γραφείου. Ξεκίνησε τη θεατρική του μαθητεία σε μια ιδιωτική σχολή, η ιδιοκτήτρια της οποίας, είχε αμέσως σχολιάσει το ότι περπατούσε σαν ραχιτική γάτα. Πριν και μετά τη σχολή αυτή συμμετείχε σε διάφορες ερασιτεχνικές παραστάσεις. Τον Νοέμβριο του 1921 έκανε την πρώτη του εμφάνιση σε επαγγελματικό θίασο, αλλά χωρίς να αμείβεται: έπαιξε τον Κήρυκα στον Ερρίκο τον Ε’ στο Ολντ Βικ, όπου είχε μια και μοναδική ατάκα.

Την επόμενη χρονιά προσελήφθη από τον θίασο της εξαδέλφης του Φύλλις Νίλσον-Τέρρυ. Ένας συνάδελφος διέκρινε ταλέντο σε αυτό το νεαρό αγόρι, αλλά παρατηρώντας ότι του έλειπε η τεχνική, τον σύστησε στη Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης. Ο Γκίλγκουντ κατάφερε να γίνει δεκτός με υποτροφία και φοίτησε καθ’ όλη τη διάρκεια του 1923. Το 1924 άρχισε να παίζει μικρούς ρόλους σε διάφορους θιάσους, σε κλασσικά και μοντέρνα έργα, βελτιώνοντας σιγά σιγά τις τεχνικές του ικανότητες. Ο ρόλος που χάρηκε ιδιαίτερα ήταν αυτός του Τροφίμωφ στο Βυσσινόκηπο και ήταν η πρώτη του εμπειρία σε τσεχωφικό έργο. Όπως λέει και ο ίδιος: «ήταν η πρώτη φορά που βγήκα στη σκηνή νιώθοντας ότι ίσως και να μπορούσα να γίνω ηθοποιός».

Το 1924 έκανε το κινηματογραφικό του ντεμπούτο στην βωβή ταινία Who Is the Man? Την επόμενη χρονιά εργάστηκε για πρώτη φορά στο ραδιόφωνο του BBC, μια συνεργασία που κράτησε για 70 χρόνια. Την ίδια χρονιά συμμετείχε σε ένα νέο πολύ επιτυχημένο ανέβασμα του Βυσσινόκηπου, παράσταση που προκάλεσε τσεχωφική μανία στη βρετανική θεατρική σκηνή και καθιέρωσε τον Γκίλγκουντ ως βασικός ερμηνευτής των έργων του Τσέχωφ. Τον Οκτώβρη του 1925 έπαιξε τον Κονσταντίν στον Γλάρο και στη συνέχεια το βαρόνο Τούσεμπαχ στη βρετανική πρεμιέρα των Τριών Αδελφών. Το 1927 ο Γκίλγκουντ κέρδιζε πλέον αρκετά χρήματα ώστε ν’ αφήσει την πατρική στέγη και να πιάσει μόνος του ένα διαμέρισμα. Αυτή την εποχή είχε και την πρώτη σοβαρή ερωτική σχέση της ζωής του, με τον Τζον Πέρρυ, ηθοποιό και μετέπειτα συγγραφέα, με τον οποίον παρέμειναν φίλοι για όλη τους τη ζωή και μετά το τέλος της σχέσης τους.Ο Μόρλεϋ, βιογράφος του Γκίλγκουντ, υποστηρίζει ότι το μεγάλο του πάθος ήταν το θεατρικό σανίδι και επέλεγε ερωτικούς συντρόφους που δεν εμπόδιζαν τη θεατρική του δουλειά και τις φιλοδοξίες του.

Το 1928 κάνει το ντεμπούτο του στο Μπρόντγουεϊ. Το έργο, Ο πατριώτης, δεν είχε επιτυχία αλλά στον Γκίλγκουντ άρεσε η Νέα Υόρκη και ο ίδιος έλαβε θετικές κριτικές για το παίξιμό του. Το 1928 έπαιξε στη δεύτερη ταινία του, το The Clue of the New Pin, η οποία διαφημίστηκε ως η πρώτη βρετανική μεγάλου μήκους ομιλούσα ταινία.

Η περίοδος του Old Vic

Το 1929 εγκαταλείπει τα θέατρα του Γουέστ Εντ, όπου βρίσκονταν οι κύριες θεατρικές σκηνές, και πηγαίνει να εργαστεί στο Old Vic. Το εν λόγω θέατρο βρισκόταν σε υποβαθμισμένη γειτονιά του Λονδίνου, νότια του Τάμεση, είχε φθηνό εισιτήριο και απευθυνόταν στην εργατική τάξη. Το θέατρο ήταν γνωστό για το κλασσικό του ρεπερτόριο, κυρίως με έργα του Σαίξπηρ και πολλοί ηθοποιοί, παρόλο που έπαιρναν χαμηλή αμοιβή, πήγαιναν να εργαστούν εκεί γιατί ήταν το ιδανικό μέρος για να εντρυφήσουν στη σαιξπηρική τεχνική και να δοκιμάσουν νέες ιδέες. Κατά την πρώτη σεζόν στο Old Vic, ο Γκίλγκουντ έπαιξε τον ρόλο του Ρωμαίου στο έργο του Σαίξπηρ, τον ρόλο του Αντώνιου στον Έμπορο της Βενετίας, τον Κλεάνθη στον Κατά φαντασίαν Ασθενή και ενσάρκωσε τον Ριχάρδο τον Β’ στο ομώνυμο έργο. Ο Ρωμαίος δεν πήρε ιδιαίτερα καλές κριτικές αλλά ως Ριχάρδος αναγνωρίστηκε από τους κριτικούς ως γνήσιος σαιξπηρικός ηθοποιός, με ευαισθησία και στιβαρότητα στο παίξιμο και απαράμιλλη εκφορά του λόγου. Ο Άλεκ Γκίνες, πολλά χρόνια αργότερα, θα περιγράψει τη φωνή του σαν «ασημένια τρομπέτα τυλιγμένη στο βελούδο».

Τον Απρίλη του 1930 έπαιξε τον Άμλετ. Το ανέβασμα αυτό έμεινε στην ιστορία γιατί το έργο δεν ανέβηκε με τις περικοπές που γίνονταν στις προηγούμενες παραγωγές αλλά διατήρησε ολόκληρο το κείμενο. Η πεντάωρη παράσταση έγινε δεκτή με ενθουσιασμό τόσο από το κοινό όσο και από την κριτική. Το έργο απέκτησε τόση φήμη ώστε προσέλκυσε και θεατρόφιλο κοινό από την κεντρική θεατρική πιάτσα του Γουέστ Εντ. Η ερμηνεία του Γκίλγκουντ κρίθηκε συγκλονιστική και θεωρήθηκε η καλύτερη της εποχής. Τον ρόλο του Άμλετ τον επανέλαβε αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της καριέρας του.

Αμέσως μετά έπαιξε έναν άλλο ρόλο που θεωρείται κι αυτός σταθμός στην καριέρα του, τον ρόλο του Τζον Γουόρθινγκ στο έργο Η σημασία του να είσαι σοβαρός του Όσκαρ Ουάιλντ. Ο βιογράφος του, Τζόναθαν Κρόλλ, σχολιάζει ότι αυτοί οι δυο ρόλοι αναπαριστούν τις δυο όψεις της προσωπικότητας του Γκίλγκουντ: από τη μια ο ρομαντικός και συγκινητικός Άμλετ και από την άλλη ο πνευματώδης και επιφανειακός Γουόρθινγκ.

Τη σεζόν 1930-31 συνεχίζει τη συνεργασία του με το Old Vic, νέο μέλος του οποίου είναι πλέον και ο Ράλφ Ρίτσαρντσον. Οι δυο ηθοποιοί έχουν αρκετά διαφορετικούς χαρακτήρες και αρχικά οι σχέσεις τους δεν είναι και οι καλύτερες αλλά βελτιώνονται όταν ανεβάζουν την Τρικυμία, με τον Γκίλγκουντ ως Πρόσπερο και τον Ρίτσαρτσον στο ρόλο του Κάλιμπαν. Η φιλία τους και ο επαγγελματικός τους σύνδεσμος θα κρατήσει για πάνω από 50 χρόνια, μέχρι τον θάνατο του Ρίτσαρντσον.

Γουέστ Εντ

Επιστρέφοντας στο Γουέστ Εντ, πρωταγωνίστησε στο έργο του Πρίστλεϋ Οι καλοί σύντροφοι, έργο που απετέλεσε την πρώτη μεγάλη εμπορική επιτυχία του Γκίλγκουντ, κάτι που μαρτυρούν οι 331 παραστάσεις που δόθηκαν. Η επιτυχία ήταν τέτοια ώστε το 1933 το έργο έγινε κινηματογραφική ταινία. Σε ένα γράμμα που απηύθυνε σε ένα φίλο του εκείνη την εποχή, ο Γκίλγκουντ φανερώνει την άποψή του για τον κινηματογράφο, λέγοντας ότι η συμμετοχή του στην ταινία «προκαλεί φρίκη στην ψυχή του αλλά γοητεύει την τσέπη του». Γι’ αυτό και για αρκετά χρόνια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο συμμετείχε σε πολύ λίγες ταινίες. Το 1994 μάλιστα δήλωσε τα εξής: «Ήμουν αρκετά βλάκας να χώσω το κεφάλι μου στο σανίδι ενώ έβλεπα τον Λάρυ (Λώρενς Ολίβιε) και τον Ραλφ (Ραλφ Ρίτσαρντσον)να υπογράφουν πλουσιοπάροχα συμβόλαια με κινηματογραφικά στούντιο».

Το 1935 ανέβηκε ο Ρωμαίος και Ιουλιέτα με τους Γκίλγκουντ και Ολιβιέ να παίζουν τους ρόλους του Ρωμαίου και του Μερκούτιου εναλλάξ. Το έργο έσπασε όλα τα ρεκόρ εισπράξεων και δόθηκαν συνολικά 189 παραστάσεις. Οι διθυραμβικές κριτικές για τον Γκίλγκουντ ενόχλησαν τον Ολιβιέ και η φιλία μεταξύ των δυο ανδρών χάλασε.

Το 1936 γύρισε την τελευταία πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ταινία του. Ήταν ο Μυστικός πράκτορας του Άλφρεντ Χίτσκοκ. Η αναισθησία του σκηνοθέτη προς τους ηθοποιούς εκνεύρισε τον Γκίλγκουντ και αύξησε τη δυσφορία του για τα γυρίσματα ταινιών.

Από τον Σεπτέμβρη του 1936 μέχρι τον Φεβρουάριο του 1937 πήγε περιοδεία στην Β. Αμερική παίζοντας τον Άμλετ. Ξεκίνησε από το Τορόντο και συνέχισε στη Νέα Υόρκη και τη Βοστόνη. Στο Μπρόντγουεϊ έλαβε χώρα αυτό που ο Τύπος ονόμασε «Η μάχη των Άμλετ», γιατί την ίδια περίοδο ανέβηκε το ίδιο έργο με πρωταγωνιστή τον Λέσλι Χάουαρντ. Η παράσταση με τον Γκίλγκουντ έσπασε τα ρεκόρ του Μπρόντγουεϊ, ενώ αυτή με τον Χάουαρντ έκλεισε μέσα σε ένα μήνα.

Τα κέρδη του από την περιοδεία στην Αμερική τα επένδυσε στη δημιουργία δικού του θιάσου. Τη σεζόν 1937-8 ανέβασε τον Ριχάρδο τον Β' , το Σχολείο σκανδάλων Τις τρεις αδελφές και τον Έμπορο της Βενετίας.

Με την αρχή του Β΄ Παγκόσμιου Πόλεμου ο Γκίλγκουντ προσφέρθηκε να υπηρετήσει εθελοντής αλλά του είπαν ότι άντρες της ηλικίας του (ήταν 35 ετών) δεν χρειάζονταν για τουλάχιστον 6 μήνες. Έτσι, έκανε ότι πολλοί άλλοι συνάδελφοί του εκείνη την εποχή, έδινε παραστάσεις σε στρατόπεδα για την ψυχαγωγία και την εμψύχωση των στρατιωτών.

1950-1980

Το 1950 ανέλαβε τον ρόλο του Άγγελου στο ανέβασμα, από τον Πίτερ Μπρουκ του σαιξπηρικού Με το ίδιο μέτρο. Η συνεργασία τους συνεχίστηκε σε 3 ακόμη σαιξπηρικά έργα. Το 1953 γύρισε την πρώτη του χολιγουντιανή ταινία, τον Ιούλιο Καίσαρα, με συμπρωταγωνιστές τον Μάρλον Μπράντο ως Αντώνιο και τον Τζέιμς Μέισον ως Βρούτο. Ο Γκίλγκουντ θεωρούσε ότι έμαθε πολλά για την τεχνική του κινηματογράφου από τον Μέισον.

Το βράδυ της 20ης Οκτωβρίου 1953 ο Γκίλγκουντ συνελήφθη για αναζήτηση ερωτικού συντρόφου στις δημόσιες τουαλέτες του Τσέλσι. Την εποχή εκείνη στη Μ. Βρετανία ήταν ακόμη σε ισχύ οι αυστηρότατοι βικτωριανοί νόμοι κατά της ομοφυλοφιλίας. Όταν ο Τύπος ανέφερε την είδηση, ο Γκίλγκουντ φοβήθηκε ότι η καριέρα του θα καταστρεφόταν. Το κοινό όμως αδιαφόρησε για το τι έκανε στην ιδιωτική του ζωή και συνέχισε να τον αγαπά και να τον σέβεται γι’ αυτό που του πρόσφερε πάνω στη σκηνή. Η καριέρα του είχε σωθεί αλλά εξαιτίας του περιστατικού έπαθε νευρικό κλονισμό μερικούς μήνες αργότερα. Προς το τέλος της δεκαετίας του ’50 η καριέρα του πάντως γνώρισε κάμψη γιατί το αγγλικό θέατρο πέρασε σε πιο πρωτοποριακά έργα νέων συγγραφέων ενώ ο Γκίλγκουντ παρέμενε ένας γνήσια σαιξπηρικός ερμηνευτής.

Σκηνοθέτησε κάποια έργα, όπως τους Τρώες του Μπερλιόζ στο Κόβεντ Γκάρντεν, αλλά η βασική παράσταση για την καριέρα του από το 1956 έως το 1967 ήταν το The Ages of Man, ένα one-man show με ανθολογία από σαιξπηρικούς μονολόγους και σονέτα. Σ' αυτήν την παράσταση, πήγε ακόμη και παγκόσμια περιοδεία, ξεδίπλωνε όλο το ταλέντο του και δίδασκε κυριολεκτικά από σκηνής πως πρέπει να εκφέρεται ο σαιξπηρικός λόγος. Έτσι, έγινε γνωστός και στο νεότερο θεατρόφιλο κοινό που δεν είχε προλάβει να παρακολουθήσει τις ιστορικές παραστάσεις των δεκαετιών '30 και '40. Η δυσκολία αυτής της παράστασης σχολιάζεται από τον ίδιο ως εξής: «Οκτώ παραστάσεις την εβδομάδα μόνος μου, και να κάθομαι ολομόναχος στα καμαρίνια, στα διαλείμματα, ήταν μια πολύ μοναχική και καταθλιπτική δουλειά».

Το 1962 ο Γκίλγκουντ γνώρισε τον Μάρτιν Χένσλερ (1932-1999), έναν εξορισμένο Ούγγρο διακοσμητή και σύναψε μαζί του μόνιμη σχέση, η οποία κράτησε μέχρι τον θάνατο του Χένσλερ. Μόνο στα μισά της δεκαετίας του ’60 ο Γκίλγκουντ πήρε στα σοβαρά τη βιομηχανία του κινηματογράφου και έδωσε εντολή στον ατζέντη του να δέχεται κάθε λογική πρόταση. Όσον αφορά στο θέατρο, εργάστηκε περισσότερο ως σκηνοθέτης. Ως ηθοποιός γύρισε και αρκετά θεατρικά έργα για την τηλεόραση. Το 1970 ο Γκίλγκουντ είχε μεγάλη επιτυχία στο έργο Home με συμπρωταγωνιστή τον Ραλφ Ρίτσαρντσον. Το έργο ξεκίνησε στο Τσέλσι, συνεχίστηκε σε κεντρική σκηνή του Λονδίνου, μεταφέρθηκε στο Μπρόντγουεϊ και το 1972 μαγνητοσκοπήθηκε για την τηλεόραση. Ο Γκίλγκουντ συνέχισε τη συνεργασία του με τον Ρίτσαρντσον στο έργο του Πίντερ Νεκρή ζώνη. Η παράσταση είχε εξαιρετική επιτυχία και συνεχίστηκε για 3 χρόνια.

Το 1977 γύρισε αυτή που ο ίδιος θεωρούσε την πιο συγκλονιστική ταινία της καριέρας του, το Προβιντάνς του Αλέν Ρενέ.

1980-2000

Στη δεκαετία του 80 συμμετείχε σε περισσότερες από 20 ταινίες, με πιο σημαντικές τον Άνθρωπο ελέφαντα, τους Δρόμους της φωτιάς, τον Γκάντι κ.α. Το 1983 συμμετείχε στην ταινία Βάγκνερ, τη μόνη ταινία που εμφανίζεται μαζί με τον Ρίτσαρντσον και τον Ολίβιε.

Τη δεκαετία του ’90 συνέχισε να εργάζεται για το ραδιόφωνο, όπως είχε κάνει σε όλη του την καριέρα. Υπάρχουν περισσότερες από 50 ραδιοφωνικές παραγωγές του BBC θεατρικών έργων στα οποία πρωταγωνιστεί ο Γκίλγκουντ από το 1929 έως το 1994. Για τον εορτασμό των ενενηκοστών γενεθλίων του ηχογράφησε για το BBC για τελευταία φορά τον Βασιλιά Ληρ, παραγωγή για την οποία ο Κένεθ Μπράνα συγκέντρωσε ένα καστ διακεκριμένων ηθοποιών όπως ο Ντέρεκ Τζάκομπι, ο Μπομπ Χόσκινς, η Τζούντι Ντεντς, η Έμμα Τόμσον κ.α.

Συνέχισε να κάνει μικρές εμφανίσεις σε ταινίες μέχρι και το 2000. Το 1999 πέθανε ο σύντροφός του, Μάρτιν Χένσλερ γεγονός που οδήγησε τον Γκίλγκουντ σωματική και ψυχολογική κατάπτωση. Πέθανε την επόμενη χρονιά στο σπίτι του, στην ηλικία των 96 χρόνων. Σύμφωνα με την επιθυμία του, η νεκρώσιμος ακολουθία έγινε σε στενό ιδιωτικό κύκλο, μόνο για τα μέλη της οικογένειας και στενούς φίλους.

Ο Γκίλγκουντ πέρα από τα κινηματογραφικά βραβεία και τις θεατρικές βραβεύσεις, είχε λάβει διάφορους τιμητικούς τίτλους όπως αυτόν του ιππότη (Knight Bachelor, Μ. Βρετανία 1953), της Λεγεώνας της τιμής (Γαλλία 1960), Companion of Honour (Μ. Βρετανία 1977), Order of Merit (Μ. Βρετανία 1996). . Υπήρξε πρωτοπόρος στην ίδρυση των πρώτων μόνιμων θιάσων στο Γουέστ Εντ. Όπως είχε γράψει και ο ίδιος το 1979: «το θέατρο ήταν παραπάνω από απασχόληση ή επάγγελμα, για μένα ήταν η ζωή».

Θεατρικές παραστάσεις

• 1921 Ερρίκος ο Ε’ του Σαίξπηρ
• 1922 Βασιλιάς Ληρ του Σαίξπηρ
• 1922 Πέερ Γκυντ του Ερρίκου Ίψεν
• 1922 Όπως Αγαπάτε του Σαίξπηρ
• 1922 Βατ Τάιλερ, η εξέγερση των χωρικών
• 1922 Ο ερωτευμένος γιατρός του Μολιέρου
• 1922 Η κωμωδία των παρεξηγήσεων του Σαίξπηρ
• 1922 The Wheel του Τζέημς Φάγκαν
• 1922 The Masque of Comus του Τζον Μίλτον
• 1923 Η Ζωή των Εντόμων των αδελφών Κάρελ και Γιόζεφ Τσάπεκ
• 1923 Η θεία του Charley του Μπράντον Τόμας
• 1924 Ο προσηλυτισμός του κάπταιν Μπράσμπαουντ του Τζορτζ Μπέρναρντ Σω
• 1924 Mr Pim Passes By του Άλαν Αλεξάντερ Μιλν
• 1924 Love for Love του Γουίλιαμ Κόνγκριβ
• 1924 She Stoops to Conquer του Όλιβερ Γκόλντσμιθ
• 1924 Monna Vanna του Μωρίς Μαίτερλινκ
• 1924 Ρωμαίος και Ιουλιέτα του Σαίξπηρ
• 1924 Κάντιντα του Τζορτζ Μπέρναρντ Σω
• 1924 Deirdre of the Sorrows του Τζον Μίλλινγκτον Συνγκ
• 1924 Everybody's Husband του Γκίλμπερτ Κάνναν
• 1924 The Cradle Song του Γκρεγκόριο Μαρτίνεζ Σιέρρα
• 1924 Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν του Ερρίκου Ίψεν
• 1924 His Widow's Husband του Χαθίντο Μπεναβέντε
• 1924 Madame Pepita του Γκρεγκόριο Μαρτίνεζ Σιέρρα
• 1925 Ο βυσσινόκηπος του Αντόν Τσέχωφ
• 1925 The Vortex του Νόελ Κάουαρντ
• 1925 The Orphan του Τόμας Άτγουεϊ
• 1925 The High Constable's Wife του Ονορέ ντε Μπαλζάκ
• 1925 Η Κυρά της θάλασσας του Ερρίκου Ίψεν
• 1925 Ο άνθρωπος με το λουλούδι στο στόμα του Λουίτζι Πιραντέλλο
• 1925 Οι δυο άρχοντες από τη Βερόνα του Σαίξπηρ
• 1925 Ο γλάρος του Αντόν Τσέχωφ
• 1925 Δόκτωρ Φαούστους του Κρίστοφερ Μάρλοου
• 1925 L'école des cocottes των Πωλ Αρμόν και Μαρσέλ Ζερμπιντόν
• 1926 Η Τρικυμία του Σαίξπηρ
• 1926 Οι τρεις αδελφές του Αντόν Τσέχωφ
• 1926 Άμλετ του Σαίξπηρ
• 1926 Ρωμαίος και Ιουλιέτα του Σαίξπηρ
• 1926 Η κυρία με τις καμέλιες του Αλέξανδρου Δουμά
• 1926 The Constant Nymph της Μάργκαρετ Κέννεντυ
• 1927 Οθέλλος του Σαίξπηρ
• 1927 Ο μέγας θείος Μπράουν του Ευγένιου Ο'Νηλ
• 1928 Οι βρικόλακες του Ερρίκου Ίψεν
• 1929 Ο γλάρος του Αντόν Τσέχωφ
• 1929 The Lady with a Lamp του Ρέτζιναλντ Μπέρκλεϊ
• 1929 Shall We Join the Ladies? του Τζέιμς Μάθιου Μπάρι
• 1929 Ρωμαίος και Ιουλιέτα του Σαίξπηρ
• 1929 Ο Έμπορος της Βενετίας του Σαίξπηρ
• 1929 Ο κατά φαντασίαν ασθενής του Μολιέρου
• 1929 Ριχάρδος ο Β' του Σαίξπηρ
• 1929 Ντουομόν του Ε. Μιούλερ
• 1929 Όνειρο Θερινής Νυκτός του Σαίξπηρ
• 1930 Ιούλιος Καίσαρ του Σαίξπηρ
• 1930 Ρωμαίος και Ιουλιέτα του Σαίξπηρ
• 1930 Όπως Αγαπάτε του Σαίξπηρ
• 1930 Ο Ανδροκλής και το λιοντάρι του Τζορτζ Μπέρναρντ Σω
• 1930 Μάκβεθ του Σαίξπηρ
• 1930 Ο άνθρωπος με το λουλούδι στο στόμα του Λουίτζι Πιραντέλλο
• 1930 Άμλετ του Σαίξπηρ
• 1930 Η σημασία του να είναι κανείς σοβαρός του Όσκαρ Ουάιλντ
• 1930 Ερρίκος ο Δ' του Σαίξπηρ
• 1930 Η Τρικυμία του Σαίξπηρ
• 1930 Η ζηλιάρα σύζυγος του Τζωρτζ Κόλμαν του Πρεσβύτερου
• 1930 Ριχάρδος ο Β' του Σαίξπηρ
• 1930 Αντώνιος και Κλεοπάτρα του Σαίξπηρ
• 1931 Δωδέκατη νύχτα του Σαίξπηρ
• 1931 Η Τρικυμία του Σαίξπηρ
• 1931 Τα όπλα και τον άνθρωπο του Τζορτζ Μπέρναρντ Σω
• 1931 Πολύ κακό για το τίποτα του Σαίξπηρ
• 1931 Βασιλιάς Ληρ του Σαίξπηρ
• 1931 The Good Companions του Τζον Πρίστλεϊ
• 1932 Ριχάρδος του Μπορντό του Γκόρντον Ντέβιοτ
• 1932 Δωδέκατη νύχτα του Σαίξπηρ
• 1933 Ριχάρδος ο Β' του Σαίξπηρ
• 1933 A Kiss for Cinderella του Τζέιμς Μάθιου Μπάρι
• 1934 Ριχάρδος του Μπορντό του Γκόρντον Ντέβιοτ
• 1934 Σονέτα του Σαίξπηρ
• 1934 Άμλετ του Σαίξπηρ
• 1935 Ριχάρδος του Μπορντό του Γκόρντον Ντέβιοτ
• 1935 Άμλετ του Σαίξπηρ
• 1935 Ρωμαίος και Ιουλιέτα του Σαίξπηρ
• 1936 Ο γλάρος του Αντόν Τσέχωφ
• 1936 Άμλετ του Σαίξπηρ
• 1937 He was Born Gay του Έμλυν Ουίλιαμς
• 1937 Ριχάρδος ο Β' του Σαίξπηρ
• 1937 Σχολείο σκανδάλων του Ρίτσαρντ Σέρινταν
• 1938 Οι τρεις αδελφές του Αντόν Τσέχωφ
• 1938 Ο Έμπορος της Βενετίας του Σαίξπηρ
• 1938 Αγαπητό χταπόδι της Ντόροθυ Σμιθ
• 1939 Η σημασία του να είναι κανείς σοβαρός του Όσκαρ Ουάιλντ
• 1940 The Beggar's Opera του Τζον Γκέι
• 1940 Βασιλιάς Ληρ του Σαίξπηρ
• 1940 Η Τρικυμία του Σαίξπηρ
• 1940 Fumed Oak του Νόελ Κάουαρντ
• 1940 Hands Across the Sea του Νόελ Κάουαρντ
• 1940 The Dark Lady of the Sonnets του Τζορτζ Μπέρναρντ Σω
• 1941 Dear Brutus του Τζέιμς Μάθιου Μπάρι
• 1942 Μάκβεθ του Σαίξπηρ
• 1942 Η σημασία του να είναι κανείς σοβαρός του Όσκαρ Ουάιλντ
• 1942 The Way of the World του Γουίλιαμ Κόνγκριβ
• 1943 Το δίλημμα του γιατρού του Τζορτζ Μπέρναρντ Σω
• 1943 Love for Love του Γουίλιαμ Κόνγκριβ
• 1944 Άμλετ του Σαίξπηρ
• 1944 Love for Love του Γουίλιαμ Κόνγκριβ
• 1945 Όνειρο Θερινής Νυκτός του Σαίξπηρ
• 1945 Η δούκισσα του Αμάλφι του Τζον Γουέμπστερ
• 1945 Άμλετ του Σαίξπηρ
• 1945 Φάντασμα με γόβες του Νόελ Κάουαρντ
• 1946 Έγκλημα και τιμωρία του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι
• 1946 Μάκβεθ του Σαίξπηρ
• 1947 Η σημασία του να είναι κανείς σοβαρός του Όσκαρ Ουάιλντ
• 1947 Έγκλημα και τιμωρία του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι
• 1948 Η επιστροφή του ασώτου του Τζον Χάνκιν
• 1949 The Lady's Not for Burning του Κρίστοφερ Φράυ
• 1949 Ερρίκος ο Δ' του Σαίξπηρ
• 1950 Με το Ίδιο Μέτρο του Σαίξπηρ
• 1950 Ιούλιος Καίσαρ του Σαίξπηρ
• 1950 Πολύ κακό για το τίποτα του Σαίξπηρ
• 1950 Βασιλιάς Ληρ του Σαίξπηρ
• 1951 Το Χειμωνιάτικο Παραμύθι του Σαίξπηρ
• 1952 Πολύ κακό για το τίποτα του Σαίξπηρ
• 1952 Ριχάρδος ο Β' του Σαίξπηρ
• 1953 The Way of the World του Γουίλιαμ Κόνγκριβ
• 1953 Venice Preserv'd του Τόμας Άτγουεϊ
• 1953 Μια μέρα στη θάλασσα του Νόρμαν Τσαρλς Χάντερ
• 1955 Βασιλιάς Ληρ του Σαίξπηρ
• 1955 Πολύ κακό για το τίποτα του Σαίξπηρ
• 1956 Nude with Violin του Νόελ Κάουαρντ
• 1957 Η Τρικυμία του Σαίξπηρ
• 1958 The Potting Shed του Γκράχαμ Γκρην
• 1958 Ερρίκος ο Η' του Σαίξπηρ
• 1960 Το τελευταίο αστείο της Ένιντ Μπάνιολντ
• 1961 Οθέλλος του Σαίξπηρ
• 1961 Ο βυσσινόκηπος του Αντόν Τσέχωφ
• 1962 Σχολείο σκανδάλων του Ρίτσαρντ Σέρινταν
• 1963 The Ages of Man
• 1964 Άμλετ του Σαίξπηρ
• 1964 Tiny Alice του Έντουαρντ Άλμπι
• 1965 Ιβάνοφ του Αντόν Τσέχωφ
• 1967 Οιδίπους Τύραννος, Όπερα-ορατόριο του Ιγκόρ Στραβίνσκι
• 1967 Ταρτούφος του Μολιέρου
• 1968 Οιδίπους του Σενέκα
• 1968 Forty Years On του Άλαν Μπέννετ
• 1968 A Talent to Amuse του Νόελ Κάουαρντ
• 1970 The Battle of Shrivings του Πήτερ Σάφερ
• 1970 Home του Ντέιβιντ Στόρεϋ
• 1971 Καίσαρ και Κλεοπάτρα του Σαίξπηρ
• 1974 Η Τρικυμία του Σαίξπηρ
• 1974 Μπίνγκο του Έντουαρντ Μποντ
• 1975 Νεκρή ζώνη του Χάρολντ Πίντερ
• 1976 Νεκρή ζώνη του Χάρολντ Πίντερ
• 1977 Ιούλιος Καίσαρ του Σαίξπηρ
• 1977 Βολπόνε του Μπεν Τζόνσον
• 1978 Half-Life του Τζούλιαν Μίτσελ
• 1988 The Best of Friends του Χιού Γουάιτμορ
• 1988 Ιστορία δυο πόλεων του Ντίκενς

Φιλμογραφία

Τίτλος πίνακα

Έτος	Πρωτότυπος τίτλος	Ελληνικός τίτλος
1924	Who Is the Man?
1929	The Clue of the New Pin
1932	Insult
1933	The Good Companions
1936	Secret Agent	Μυστικός πράκτωρας
1941	The Prime Minister
1953	Julius Caesar	Ιούλιος Καίσαρ
1954	Romeo and Juliet	Ρωμαίος και Ιουλιέτα
1955	Richard III	Ριχάρδος ο Γ'
1956	Around the World in Eighty Days	Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες
1956	Nude with Violin
1957	The Barretts of Wimpole Street	Ο μεγάλος έρως της μις Μπάρετ
1957	Jeanne d'Arc	Ζαν Ντ'Αρκ
1962	The Cherry Orchard
1964	Becket	Μπέκετ
1964	Hamlet
1965	The Loved One	Να ζήσει ο μακαρίτης
1965	Falstaff	Φάλσταφ: Οι καμπάνες του μεσονυκτίου
1966	Alice in Wonderland
1968	Sebastian	Ένας άνδρας με εκατό κορίτσια σε επικίνδυνη αποστολή
1968	From Chekhov with Love
1968	The Charge of the Light Brigade	Η επέλασις της ελαφράς ταξιαρχίας
1968	Assignment to Kill	Μυστική αποστολή δολοφονίας
1968	The Shoes of the Fisherman	Ο άνθρωπος από το Κρεμλίνο
1969	Oh! What a Lovely War	Αυτός ο υπέροχος πόλεμος
1970	Julius Caesar	Ιούλιος Καίσαρ
1971	Hassan
1972	Eagle in a Cage	Εξόριστος αετός
1972	Probe
1973	Lost Horizon	Χαμένος ορίζων
1973	Frankenstein: The True Story	Η αληθινή ιστορία του Φρανκενστάιν
1974	11 Harrowhouse
1974	Gold	Χρυσάφι και αίμα
1974	Murder on the Orient Express	Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές
1975	Galileo	Γαλιλαίος
1976	Peter Pan
1976	Aces High	Οι ουρανοί έσταζαν αίμα
1977	Providence	Προβιντάνς
1977	Joseph Andrews
1977	A Portrait of the Artist as a Young Man
1978	No Man's Land
1978	Romeo & Juliet	Ρωμαίος και Ιουλιέτα
1978	King Richard the Second	Ριχάρδος ο Β'
1978	Les Miserables	Οι άθλιοι
1979	Murder by Decree	Έγκλημα στον Τάμεση
1979	Caligola	Καλιγούλας
1979	The Human Factor	Ανθρώπινος παράγων
1980	Dyrygent	Ο μαέστρος
1980	Why Didn't They Ask Evans?
1980	The Elephant Man	Ο άνθρωπος ελέφαντας
1980	The Formula	Η μυστική φόρμουλα
1981	Sphinx	Η κατάρα της σφίγγας
1981	Seven Dials Mystery
1981	Chariots of Fire	Οι Δρόμοι της Φωτιάς
1981	Lion of the Desert	Το λιοντάρι της ερήμου
1981	Arthur	Άρθουρ, αυτός ο καταπληκτικός κύριος 10
1981	Priest of Love
1982	The Hunchback of Notre Dame
1982	Inside the Third Reich
1982	Gandhi	Γκάντι
1982	A Christmas Carol
1983	Invitation to the Wedding
1983	The Scarlet and the Black
1983	The Wicked Lady	Η διεφθαρμένη ζωή της λαίδης Μπάρμπαρα
1984	Scandalous
1984	The Master of Ballantrae
1984	Camille
1984	Frankenstein
1985	The Shooting Party
1985	Romance on the Orient Express
1985	Plenty	Η ασυμβίβαστη
1985	Leave All Fair
1986	The Canterville Ghost
1986	The Whistle Blower	Η εξαφάνιση ενός κατασκόπου
1987	Barbablù, Barbablù
1988	Appointment with Death	Ραντεβού με το θάνατο
1988	Arthur 2: On the Rocks	Άρθουρ 2: Απένταρος εκατομμυριούχος
1988	A Man for All Seasons	Ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές
1989	Getting It Right
1990	Strike It Rich
1991	Prospero's Books	Τα βιβλία του Πρόσπερο
1991	The Best of Friends
1992	Shining Through	Λάμψη στο σκοτάδι
1992	The Power of One	Η δύναμη του ενός
1994	A Summer Day's Dream
1995	First Knight	Λάνσελοτ, ο πρώτος ιππότης
1995	Haunted	Στοιχειωμένοι
1996	Shine	Ο σολίστας
1996	DragonHeart	Η καρδιά του δράκου
1996	The Portrait of a Lady	Το πορτρέτο μιας κυρίας
1996	Hamlet	Άμλετ
1998	Quest for Camelot	Το μαγικό σπαθί - Αναζητώντας το Κάμελοτ
1998	The Tichborne Claimant
1998	Elizabeth	Ελίζαμπεθ

Βραβεία

Ταινία ή Παράσταση	Έτος	Βραβείο	Κατηγορία
Η σημασία του να είναι κανείς σοβαρός	1948	Βραβεία Τόνυ	Αλλοδαπού θιάσου
Ιούλιος Καίσαρ	1954	Βραβεία BAFTA	Καλύτερου Βρετανού ηθοποιού
The Ages of Man	1959	Βραβεία Τόνυ	Ειδικό βραβείο εξαιρετικής συνεισφοράς στα έργα του Σαίξπηρ
Μεγάλο ψάρι, μικρό ψάρι	1961	Βραβεία Τόνυ	Σκηνοθεσίας
Νεκρή ζώνη	1975	Βρετανικά βραβεία ταινιών Ίβνινγκ Στάνταρντ	Καλύτερου ηθοποιού
Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές	1975	Βραβεία BAFTA	Β΄ Ανδρικού Ρόλου
Προβιντάνς	1977	Βραβεία Ένωσης κριτικών κινηματογράφου Ν. Υόρκης (NYFCO)	Καλύτερου ηθοποιού
The Ages of Man – Ηχογραφήσεις από τον Σαίξπηρ	1979	Βραβείο Γκράμι	Καλύτερη ηχογράφηση ντοκιμαντέρ ή έργου
Άρθουρ	1981	Βραβεία Ένωσης κριτικών κινηματογράφου Ν. Υόρκης (NYFCO)	Β΄ Ανδρικού Ρόλου
Άρθουρ	1981	Βραβεία Ένωσης κριτικών κινηματογράφου Λος Άντζελες (LAFCA)	Β΄ Ανδρικού Ρόλου
Άρθουρ	1981	Χρυσές Σφαίρες	Β΄ Ανδρικού Ρόλου
Άρθουρ	1982	Όσκαρ	Β΄ Ανδρικού Ρόλου
	1982	Βρετανικά βραβεία ταινιών Ίβνινγκ Στάνταρντ	Ειδικό βραβείο για το σύνολο της καριέρας
	1985	Βραβείο Λώρενς Ολιβιέ	Ειδικό βραβείο
Η ασυμβίβαστη και The Shooting Party	1985	Βραβεία Ένωσης κριτικών κινηματογράφου Λος Άντζελες (LAFCA)	Β΄ Ανδρικού Ρόλου
Η ασυμβίβαστη	1986	Βραβεία BAFTA	Β΄ Ανδρικού Ρόλου
A Christmas Carol	1988	Βραβείο Γκράμι	Καλύτερη μη μουσική ηχογράφηση
War and Remembrance	1988	Χρυσές Σφαίρες	Β΄ Ανδρικού Ρόλου σε σίριαλ ή τηλεταινία
Summer's Lease	1991	Βραβεία Έμμυ	Καλύτερη Α' Αντρική Ερμηνεία σε Μίνι Σειρά ή Τηλεταινία
	1992	Βραβεία BAFTA	Βραβείο για το σύνολο της καριέρας