Δίσκος της Φαιστού: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Δίσκος της Φαιστού
	Η όψη Α του δίσκου
Υλικό	Πηλός
Δημιουργήθηκε	2η χιλιετία π.Χ.
Ανακαλύφθηκε	3 Ιουλίου, 1908 στη Φαιστό, από τον Λουίτζι Περνιέ
Παρούσα θέση	Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, Κρήτη, Ελλάδα

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά

← Προηγούμενη διαφορά

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε

ΟπτικήΚώδικας wiki

Ενδογραμμικά

Τρέχουσα έκδοση από την 15:42, 6 Οκτωβρίου 2024

Ο Δίσκος της Φαιστού είναι δίσκος ψημένου πηλού, που αποτελεί αρχαιολογικό εύρημα από τη Μινωική πόλη της Φαιστού στη νότια Κρήτη και χρονολογείται πιθανώς στην μέση ή ύστερη Μινωική Εποχή του Χαλκού (Δεύτερη π.Χ. χιλιετία). Αποτελεί ένα από τα γνωστότερα μυστήρια της αρχαιολογίας, αφού ο σκοπός της κατασκευής του παραμένει άγνωστος. Άγνωστο είναι μέχρι σήμερα και το νόημα των αναγραφόμενων σε αυτόν.

Ο δίσκος ανακαλύφθηκε στις 3 Ιουλίου 1908 από τον Ιταλό αρχαιολόγο Λουίτζι Περνιέ (Luigi Pernier) και φυλάσσεται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. Ο δίσκος έχει διάμετρο περίπου 15 cm και καλύπτεται σε κάθε πλευρά με ένα σπειροειδές κείμενο, που αποτελείται από συνολικά 241 εμφανίσεις 45 διακριτών πινακίδων, που δημιουργήθηκαν με το πάτημα μεμονωμένων σφραγίδων πάνω στον μαλακό πηλό πριν από το ψήσιμο. Ενώ τα μοναδικά χαρακτηριστικά του οδήγησαν αρχικά ορισμένους μελετητές να υποψιαστούν μια πλαστογραφία ή απάτη, ο δίσκος είναι πλέον γενικά αποδεκτός ως αυθεντικός από τους αρχαιολόγους.

Αυτό το μυστηριώδες αντικείμενο αιχμαλώτισε τη φαντασία ερασιτεχνών και επαγγελματιών παλαιογράφων και έχουν γίνει πολλές προσπάθειες για να αποκρυπτογραφηθεί ο κώδικας πίσω από τα σημάδια του δίσκου.^[1] Αν και δεν είναι ξεκάθαρο ότι πρόκειται για κείμενο, οι περισσότερες αποκρυπτογραφήσεις υποθέτουν ότι είναι.

Ανακάλυψη του Δίσκου

Ο δίσκος της Φαιστού ανακαλύφθηκε στο υπόγειο του δωματίου XL-101 του Μινωικού παλατιού της Φαιστού, κοντά στην Αγία Τριάδα, στη νότια Κρήτη.^[2] Ο Ιταλός αρχαιολόγος Λουΐτζι Περνιέ ανάκτησε αυτό τον εντυπωσιακά άθικτο δίσκο, περίπου 15 εκατ. σε διάμετρο και ομοιόμορφα μόλις πάνω από 1 εκατ. σε πάχος, στις 3 Ιουλίου 1908.

Βρέθηκε στο κύριο κελί ενός υπόγειου "αποθετηρίου ναού". Αυτά τα βασικά κελιά, προσβάσιμα μόνο από πάνω, καλύπτονταν τακτοποιημένα με ένα στρώμα λεπτού σοβά. Το περιεχόμενό τους ήταν φτωχό σε πολύτιμα αντικείμενα, αλλά πλούσιο σε στάχτη, αναμεμειγμένα με καμένα οστά βοοειδών. Στο βόρειο τμήμα του κυρίου κελιού, στην ίδια μαύρη στρώση, λίγα εκατοστά νοτιοανατολικά του δίσκου και περίπου 20 εκατοστά (51 εκατοστά) πάνω από το δάπεδο, βρέθηκε επίσης ένα πλακίδιο σε Γραμμική Α', το οποίο αριθμήθηκε ως PH 1. Ο χώρος προφανώς κατέρρευσε ως αποτέλεσμα σεισμού, ενδεχομένως συνδεόμενου με την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης που έπληξε μεγάλα τμήματα της περιοχής της Μεσογείου κατά τη διάρκεια της μέσης δεύτερης χιλιετίας π.Χ.

Αυθεντικότητα

Ο Δίσκος της Φαιστού είναι γενικά αποδεκτός ως αυθεντικός από τους αρχαιολόγους.^[3] Η υπόθεση της αυθεντικότητας βασίζεται στις ανασκαφικές εγγραφές του Περνιέ. Αυτή η υπόθεση υποστηρίζεται από την μεταγενέστερη ανακάλυψη του πέλεκυ του Αρκαλοχωρίου με παρόμοιους αλλά όχι ταυτόσημους χαρακτήρες.^[4]

Η πιθανότητα ότι ο δίσκος είναι πλαστογραφία του 1908 ή φάρσα έχει εγερθεί από δύο μελετητές.^[5]^[6]^[7] Σύμφωνα με μια αναφορά στην Times, η ημερομηνία κατασκευής ουδέποτε τεκμηριώθηκε με θερμοφωταύγεια. Στην επισκόπηση του για το 2008, ο Ρόμπινσον δεν υποστηρίζει τα επιχειρήματα της πλαστογραφίας, αλλά υποστηρίζει ότι «μια δοκιμή θερμοφωταύγειας για τον δίσκο της Φαιστού είναι επιτακτική ανάγκη είτε επιβεβαιώνει ότι τα νέα ευρήματα αξίζουν το κυνήγι είτε θα σταματήσουν οι λόγιοι να χάνουν την προσπάθειά τους».^[8]

Ένα χρυσό δαχτυλίδι από την Κνωσό (το δαχτυλίδι του Μαύρου Σπηλιού), που βρέθηκε το 1926, περιέχει ένα κείμενο σε Γραμμική Α' που αναπτύχθηκε σε ένα πεδίο που

ορίζεται από μια σπείρα - παρόμοια με το δίσκο της Φαιστού. Μια σφραγίδα που βρέθηκε το 1955 δείχνει τη μόνη γνωστή παράλληλη προς το σύμβολο 21 (𐇤, την "χτένα") του δίσκου της Φαιστού.^[9] Αυτό θεωρείται ως απόδειξη ότι ο δίσκος της Φαιστού είναι ένα γνήσιο μινωικό τεχνούργημα.^[10]

Χρονολόγηση

Ο Υβ Ντου (1977) χρονολογεί το δίσκο μεταξύ 1850 π.Χ. και 1600 π.Χ. με βάση την έκθεση του Περνιέ, η οποία λέει ότι ο δίσκος ήταν σε ένα μεσομινωικό ανενόχλητο πλαίσιο. Ο Τζεπεσεν (1963) τον χρονολογεί από το 1400 π.Χ.. Αναφορικά με τη βιωσιμότητα της έκθεσης του Περνιέ, ο Λούις Γκονταρτ (1990) παραιτείται από την παραδοχή ότι, αρχαιολογικά, ο δίσκος μπορεί να χρονολογηθεί σε οπουδήποτε στη Μέση ή την Υστερομινωική εποχή (Που καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της δεύτερης χιλιετίας π.Χ.). Ο Υζ. Μπεστ προτείνει μια ημερομηνία στο πρώτο μισό του δέκατου τέταρτου αιώνα π.Χ. με βάση τη χρονολόγηση της ταμπλέτας PH 1.^[11]

Τυπογραφία

Η επιγραφή έγινε φαινομενικά πατώντας ιερογλυφικές "σφραγίδες" μέσα στον μαλακό πηλό, με δεξιόστροφη σειρά που στρέφεται προς το κέντρο του δίσκου. Στη συνέχεια, ψήθηκε σε υψηλή θερμοκρασία. Ο μοναδικός χαρακτήρας του Δίσκου προέρχεται από το γεγονός ότι ολόκληρο το κείμενο γράφτηκε με αυτόν τον τρόπο, αναπαράγοντας ένα σώμα κειμένου με επαναχρησιμοποιούμενους χαρακτήρες.

Ο Γερμανός τυπογράφος και γλωσσολόγος Χέρμπερτ Μπρεκλ, στο άρθρο του "Η τυπογραφική αρχή" του Gutenberg-Jahrbuch, υποστηρίζει ότι ο δίσκος της Φαιστού είναι πρώιμο έγγραφο κινητής εκτύπωσης, δεδομένου ότι πληροί το ουσιώδες κριτήριο της τυπογραφικής εκτύπωσης.^[12]

Ως μεσαιωνικό παράδειγμα για την ίδια τεχνική συνεχίζει να αναφέρει την αφιερωτική επιγραφή του Prüfening.^[13]^[14]

Στο έργο του για την αποκρυπτογράφηση, ο Μπέντζαμιν Σβαρτζ αναφέρεται επίσης στον δίσκο της Φαιστού ως "τον πρώτο κινητό τύπο".^[15]

Στο δημοφιλές επιστημονικό βιβλίο Guns, Germs and Steel, ο Τζάρεντ Ντάιμοντ περιγράφει τον δίσκο ως παράδειγμα τεχνολογικής εξέλιξης που δεν έγινε ευρέως διαδεδομένη επειδή έγινε σε λάθος χρόνο στην ιστορία και έρχεται σε αντίθεση με τον εκτυπωτικό τύπο του Γουτεμβέργιου.^[16]

Περιγραφή

Ο δίσκος είναι φτιαγμένος από πηλό, ο οποίος ήταν από τα βασικότερα υλικά του Μινωικού κόσμου. Η μέση διάμετρός του είναι 15 εκατοστά και το μέσο πάχος του 1 εκατοστό. Στις δύο όψεις του βρίσκονται 45 διαφορετικά σύμβολα, πολλά από τα οποία αναπαριστούν εύκολα αναγνωρίσιμα αντικείμενα, όπως ανθρώπινες μορφές, ψάρια, πουλιά, έντομα, φυτά κ.α. Συνολικά υπάρχουν 241 σύμβολα, 122 στην 1η πλευρά και 119 στη 2η, τοποθετημένα σπειροειδώς. Τα σύμβολα είναι χωρισμένα σε ομάδες με τη χρήση μικρών γραμμών που κατευθύνονται προς το κέντρο του δίσκου.

Ορισμένοι συγγραφείς έχουν δηλώσει ότι ο πηλός δεν φαίνεται να είναι τοπικής προέλευσης, ίσως ούτε καν από την Κρήτη. Ψήθηκε εσκεμμένα και σωστά, σε αντίθεση με ταμπλέτες και σφραγίδες που ψήθηκαν μόνο κατά λάθος. Ο δίσκος είναι ελαφρώς κοίλος στην πλευρά Α και κυρτός στην πλευρά Β.^[17]

Κείμενο

(A1)	(A2)	(A3)	(A4)
(A5)	(A6)	(A7)	(A8) [.]
(A9)	(A10)	(A11)	(A12)
(A13)	(A14)	(A15)	(A16)
(A17)	(A18)	(A19)	(A20)
(A21)	(A22)	(A23)	(A24)
(A25)	(A26)	(A27)	(A28)
(A29)	(A30)	(A31)
(B1)	(B2)	(B3)	(B4)
(B5)	(B6)	(B7)	(B8)
(B9)	(B10)	(B11)	(B12)
(B13)	(B14)	(B15)	(B16)
(B17)	(B18)	(B19)	(B20)
(B21)	(B22)	(B23)	(B24)
(B25)	(B26)	(B27)	(B28)
(B29)	(B30)

Σύμβολα

Ο δίσκος παρουσιάζει ίχνη διορθώσεων που έγιναν από τον γραμματέα σε διάφορα σημεία. Τα 45 σύμβολα αριθμήθηκαν από τον Arthur Evans από 01 έως 45, και αυτή η αρίθμηση έχει γίνει η συμβατική αναφορά που χρησιμοποιείται από τους περισσότερους ερευνητές. Ορισμένα σύμβολα έχουν συγκριθεί με χαρακτήρες της Γραμμικής A από τους Ναχμ,^[18] Τιμ,^[19] και άλλοι. Άλλοι λόγιοι (Τζ Μπεστ, Σ. Ντέιβις) επεσήμαναν παρόμοιες ομοιότητες με τα ιερογλυφικά της Ανατολίας ή με τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά (Α. Κάνι). Στον παρακάτω πίνακα, ο χαρακτήρας "ονόματα" όπως δόθηκε από τον Γκόνταρτ (1995) δίνεται με κεφαλαία. Όπου ισχύει άλλη περιγραφή ή επεξεργασία, δίδονται με μικρά γράμματα.

Αρ.	UCS	Ονομασία	Περιγραφή	Συνολικός αριθμός	Σημειώσεις
01	𐇐	ΠΕΖΟΣ	βαδίζουσα φιγούρα ενός ανθρώπου	11
02	𐇑	ΚΕΦΑΛΙ ΜΕ ΛΕΙΡΙ	Κεφαλή ανθρώπου με κράνος με λοφίο	19	το πιο συχνό σύμβολο, εμφανίζεται πάντα στις αρχές λέξων
03	𐇒	ΚΕΦΑΛΙ ΜΕ ΤΑΤΟΥΑΖ	ένα φαλακρό ανθρώπινο κεφάλι με τατουάζ ή κόσμημα στο μάγουλο	2	Μόνο στην πλευρά Α'
04	𐇓	ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΣ	μια όρθια ανθρώπινη φιγούρα με δεμένα τα χέρια	1
05	𐇔	ΠΑΙΔΙ		1
06	𐇕	ΓΥΝΑΙΚΑ		4
07	𐇖	ΚΡΑΝΟΣ	ένα σύμβολο σε σχήμα καμπάνας	18
08	𐇗	ΓΑΝΤΙ	γροθιά με cestus	5
09	𐇘	ΤΙΑΡΑ		2	Μόνο στην πλευρά Β'
10	𐇙	ΒΕΛΟΣ		4	Μόνο στην πλευρά Α'
11	𐇚	ΤΟΞΟ		1
12	𐇛	ΑΣΠΙΔΑ		17	12 φορές στην ομάδα 02-12
13	𐇜	ΓΚΛΟΠ		6
14	𐇝	ΧΕΙΡΟΠΕΔΕΣ	οι επίπεδες κορυφές των δύο προεξοχών σε αυτό το σχήμα καθώς και οι εγκοπές στη βάση είναι χαρακτηριστικά χαρακτηριστικά των χειροπεδών, οι σχισμές που προορίζονται για την προσάρτηση των λουριών	2	και στις δύο πλευρές
15	𐇞	ΑΞΙΝΑ		1
16	𐇟	ΠΡΙΟΝΙ	μαχαίρι	2	Μόνο στην πλευρά Β'
17	𐇠	ΚΑΠΑΚΙ	εργαλείο για την κοπή δέρματος	1
18	𐇡	ΜΠΟΥΜΕΡΑΝΓΚ	γωνία ξυλουργού	12
19	𐇢	ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΞΥΛΟΥΡΓΟΥ	Σχήμα "Υ"	3	Μόνο στην πλευρά Α'
20	𐇣	ΑΓΓΕΙΟ	βάζο	2	Μόνο στην πλευρά Β'
21	𐇤	ΧΤΕΝΑ	ενδεχομένως ένα σχέδιο παλατιού^[20]	2	Μόνο στην πλευρά Α'
22	𐇥	ΣΦΕΝΤΟΝΑ	Διπλός σωλήνας	5	Μόνο στην πλευρά Β'
23	𐇦	ΣΤΗΛΗ	τετράγωνο σφυρί	11
24	𐇧	ΚΥΨΕΛΗ ΜΕΛΙΣΣΩΝ	κτήριο που θυμίζει παγόδα	6
25	𐇨	ΠΛΟΙΟ	ένα κάθετο σύμβολο πλοίου	7
26	𐇩	ΚΕΡΑΤΟ	ενός βοδιού	6
27	𐇪	ΤΟΜΑΡΙ	ενός ζώου, πιθανόν ενός βοδιού	15
28	𐇫	ΠΟΔΙ ΤΑΥΡΟΥ	πόδι βοδιού	2	Μόνο στην πλευρά Α'
29	𐇬	ΓΑΤΑ	κεφαλή ζώου της οικογένειας των αιλουροειδών	11
30	𐇭	ΚΡΙΑΡΙ	κεφάλι προβάτου με κέρατα	1
31	𐇮	ΑΕΤΟΣ	πουλί που πετάει	5	Μόνο στην πλευρά Α'
32	𐇯	ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ	καθιστό περιστέρι	3
33	𐇰	ΤΟΝΟΣ	ψάρι (σαυρίδι ή κοινός τόνος, Thunnus thynnus)	6
34	𐇱	ΜΕΛΙΣΣΑ	έντομο, πιθανώς μια μέλισσα	3
35	𐇲	ΠΛΑΤΑΝΟΔΕΝΔΡΟ	φυτό ή δέντρο (πλάτανος)	11
36	𐇳	ΑΜΠΕΛΟΣ	κλαδί ελιάς	4	Μόνο στην πλευρά Β'
37	𐇴	ΠΑΠΥΡΟΣ	φυτό με λουλούδι σε σχήμα ανεμιστήρα	4
38	𐇵	ΡΟΣΣΕΤΑ	μαργαρίτα ή ανεμόνι, άνθος με 8 πέταλα	4
39	𐇶	ΚΡΙΝΟΣ	λουλούδι κρόκος, σχήμα Ψ	4
40	𐇷	ΠΛΑΤΗ ΒΟΔΟΥ		6
41	𐇸	ΦΛΑΟΥΤΟ		2	Μόνο στην πλευρά Α'
42	𐇹	ΤΡΙΦΤΗΣ		1
43	𐇺	ΣΟΥΡΩΤΗΡΙ	τρίγωνο με εσωτερική κοκκοποίηση	1
44	𐇻	ΜΙΚΡΟΣ ΠΕΛΕΚΥΣ		1
45	𐇼	ΚΥΜΑΤΙΣΤΟΣ ΙΜΑΝΤΑΣ	νερό	6

Ένα σύμβολο στην πλευρά Α είναι πολύ κατεστραμμένο για να αναγνωριστεί. Σύμφωνα με τον Godart, μπορεί να είναι το σύμβολο 03 (ΚΕΦΑΛΙ ΜΕ ΤΑΤΟΥΑΖ) ή 20 (ΑΓΓΕΙΟ). ή λιγότερο πιθανότατα 08 (ΓΑΝΤΙ) ή 44 (ΜΙΚΡΟΣ ΠΕΛΕΚΥΣ).^[21] Θεωρητικά θα μπορούσε να είναι και 46ο διακριτό σύμβολο.

Επίσης, ορισμένα σύμβολα εμφανίζονται στο δίσκο σε δύο ή περισσότερους προσανατολισμούς, κατά 90 ή 180 μοίρες. Γενικά θεωρείται ότι η εναλλαγή δεν έχει σημασιολογική ή γλωσσική αξία, επομένως τα αντίγραφα που περιστρέφονται εξακολουθούν να είναι το ίδιο σύμβολο. Ως εκ τούτου, ο "κανονικός" προσανατολισμός αυτών των συμβόλων δεν είναι γνωστός και μπορεί να είχε αφεθεί στη διακριτική ευχέρεια του γραφέα.^[22]^[23]

Φύση απεικονιζόμενων αντικειμένων

Πολλά από τα σύμβολα είναι απεικονίσεις συγκεκριμένων αντικειμένων με αναγνωρίσιμη γενική φύση (όπως άνθρωποι, πουλιά, φυτά, μια βάρκα) ή μέρη τους (κεφάλια, δέρματα, λουλούδια). Ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις η ακριβής φύση των αντικειμένων που απεικονίζονται είναι ακόμα άγνωστη. Τα ονόματα των σημαδιών που είχαν οριστεί από τους μελετητές ήταν μάλλον αυθαίρετα, συχνά βασισμένα στην παραμικρή ομοιότητα σχήματος.

Το σύμβολο 21 («ΧΤΕΝΑ») εικάστηκε κάποτε ότι ήταν μια κάτοψη του παλατιού.^[24] Ωστόσο, αυτή η υπόθεση τέθηκε υπό αμφισβήτηση από την ανακάλυψη ενός αγγείου με ένα σχεδόν πανομοιότυπο σύμβολο χαραγμένο στον πυθμένα.^[25]

Το σύμβολο 20 ("ΑΓΓΕΙΟ") υποτίθεται ότι είναι η κόγχη ενός μεγάλου θαλάσσιου σαλιγκαριού, όπως το Tonna dolium. Μια τέτοια κόγχη βρέθηκε στη Φαιστό και πιστεύεται ότι χρησιμοποιήθηκε ως μουσικό όργανο για τελετουργικές χρήσεις.

Μη-τυπογραφημένα σύμβολα

Εκτός από τα σφραγισμένα σύμβολα, υπάρχουν μερικά σημάδια που γίνονται με τη χάραξη του υγρού πηλού με μια αιχμηρή γραφίδα. Σε κάθε πλευρά υπάρχει μια συνεχής σπειροειδής γραμμή που χωρίζει διαδοχικές στροφές του κειμένου. Η λωρίδα μεταξύ διαδοχικών σπείρων αυτής της γραμμής χωρίζεται σε τμήματα με μικρές ακτινωτές γραμμές, έτσι ώστε κάθε τμήμα να περιέχει μερικά ολόκληρα σημάδια. Η υποτιθέμενη αρχή του κειμένου, δίπλα στην άκρη, χαρακτηρίζεται επίσης από μια τέτοια ακτινωτή διαδρομή, με την προσθήκη πέντε κουκκίδων διάτρητες κατά μήκος του με τη γραφίδα. Τέλος, κάτω από μερικά από τα σφραγισμένα σύμβολα, υπάρχουν σύντομες λοξές πινελιές.

Κατεύθυνση

Ο Έβανς κάποια στιγμή, δημοσίευσε ένα ισχυρισμό ότι ο δίσκος είχε γραφτεί, και πρέπει να διαβαστεί, από το κέντρο προς τα έξω, γιατί θα ήταν πιο εύκολο να τοποθετήσετε πρώτα την επιγραφή και στη συνέχεια να το διαβάσετε ώστε να ταιριάζει στο κείμενο. Υπάρχει γενική συμφωνία ότι έκανε λάθος και ο ίδιος ο Έβανς άλλαξε γνώμη: η επιγραφή έγινε και πρέπει να διαβαστεί από έξω προς το κέντρο. Τα κέντρα των σπειρών δεν βρίσκονται στο κέντρο του δίσκου και μερικά από τα σύμβολα κοντά στο κέντρο είναι γεμάτα, σαν να ήταν περιορισμένος ο χώρος. Ένα ζευγάρι συμβόλων είναι τοποθετημένο από πάνω προς τα κάτω, οπότε είναι δύσκολο να προσδιοριστεί σε ποια σειρά θα πρέπει να είναι. Εκτός από το στενό τμήμα, όταν υπάρχουν υπερβολές, το εσωτερικό σύμβολο υπερκαλύπτει το εξωτερικό σύμβολο. Ο Ζαν Φωκονώ πρότεινε την ανασυγκρότηση των κινήσεων του γραμματέα, η οποία θα απαιτούσε επίσης μια προς τα έσω κατεύθυνση.

Προσπάθειες αποκρυπτογράφησης

Ο δίσκος έχει κεντρίσει τη φαντασία πολλών αρχαιολόγων, επαγγελματιών και μη, και έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες αποκρυπτογράφησής του. Έχουν προταθεί πάρα πολλές ερμηνείες του κειμένου του, όπως ότι πρόκειται για προσευχή, για τη διήγηση μίας ιστορίας, για ένα γεωμετρικό θεώρημα, για ημερολόγιο κ.ά..

Παρόλα αυτά η επιστημονική κοινότητα δεν έχει αποδεχθεί καμία από τις προτεινόμενες αποκρυπτογραφήσεις και ο δίσκος παραμένει ένα άλυτο μυστήριο, ενώ πολλές από αυτές τις θεωρίες θεωρούνται ψευδοαρχαιολογικές, με λίγες ρεαλιστικές πιθανότητες να είναι ακριβείς.

Οι περισσότερες γλωσσικές ερμηνείες υποθέτουν ένα συλλαβάριο, βασιζόμενες στην αναλογία των 45 συμβόλων σε ένα κείμενο 241 σημείων που είναι τυπικά για αυτόν τον τύπο γραφής. Ορισμένοι υποθέτουν ένα συλλαβάριο με διάσπαρτα λογογραφικά σύμβολα, ιδιότητα κάθε γνωστου συλλαβαρίου της Αρχαίας Εγγύς Ανατολής (Γραμμική Β, καθώς και σφηνοειδής και ιερογλυφική γραφή). Υπάρχουν, όμως, και αλφαβητικές και καθαρά λογογραφικές ερμηνείες.

Ενώ οι λάτρεις εξακολουθούν να πιστεύουν ότι το μυστήριο μπορεί να λυθεί, οι επιστημονικές απόπειρες αποκρυπτογράφησης πιστεύεται ότι είναι απίθανο να επιτύχουν εκτός και αν εμφανιστούν αλλού περισσότερα παραδείγματα των συμβόλων, καθώς γενικά πιστεύεται ότι δεν υπάρχει αρκετό διαθέσιμο πλαίσιο για ουσιαστική ανάλυση. Οποιαδήποτε αποκρυπτογράφηση χωρίς εξωτερική επιβεβαίωση, όπως η επιτυχημένη σύγκριση με άλλες επιγραφές, είναι απίθανο να γίνει αποδεκτή ως οριστική.

Προέλευση του αντικειμένου

Τις πρώτες δεκαετίες μετά την ανακάλυψή του, οι περισσότεροι μελετητές υποστήριξαν έντονα την μη-τοπική προέλευση του αντικειμένου. Ο Έβανς έγραψε ότι:^[26]

...όταν κάποιος συγκρίνει λεπτομερώς τις μορφές με αυτές της μινωικής ιερογλυφικής σήμανσης, παρατηρείται πολύ μεγάλη απόκλιση... Από τια σαράντα πέντε ξεχωριστά σύμβολα του δίσκου της Φαιστού, δεν μοιάζουν πάνω από δέκα πάνω κάτω με τα Κρητικά ιερογλυφικά... Οι ανθρώπινες μορφές στην εμφάνισή τους είναι μη μινωικές... Η παράσταση του πλοίου διαφέρει επίσης από όλα τα παρόμοια σχέδια που υπάρχουν.

Ο Gustave Glotz ισχυρίστηκε ότι ο πηλός δεν ήταν από την Κρήτη.^[27] Ο Ipsen κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο δίσκος ήταν σίγουρα από κάπου στο Αιγαίο. Ωστόσο, λόγω των διαφορών του από τη Γραμμική Α ή Β, αυτός, όπως και ο Έβανς, υποστήριξε μια μη κρητική προέλευση του Δίσκου. Παρατηρεί, ωστόσο, ότι εφόσον η Γραμμική Α ήταν μια κοινή αιγαιοπελαγίτικη γραφή, μια τέτοια υπόθεση δεν θα λύσει το πρόβλημα της πολλαπλότητας.^[28]

Ωστόσο, η συναίνεση για αυτό το ζήτημα άλλαξε τις μετέπειτα δεκαετίες, καθώς μερικά άλλα τεχνουργήματα βρέθηκαν στην Κρήτη με σημαντικές ομοιότητες με το δίσκο. Για παράδειγμα, ένα αγγείο που βρέθηκε στην Κνωσό φέρει ένα σφραγισμένο σημάδι πανομοιότυπο με το σύμβολο 25 ΑΣΠΙΔΑ του δίσκου (κύκλος με επτά τελείες). Επίσης, κάτω από τον πυθμένα ενός μπολ που βρέθηκε το 1965 στη Φαιστό υπάρχει ανάγλυφο σύμβολο που είναι πρακτικά πανομοιότυπο με το σύμβολο 21 (ΧΤΕΝΑ).^[29] Γυναικείες εικόνες με κρεμαστό στήθος έχουν επίσης βρεθεί στα Μάλια και στη Φαιστό.^[30] Ο πέλεκυς του Αρκαλοχωρίου φέρει επίσης μια σύντομη επιγραφή που χρησιμοποιεί αρκετά σύμβολα παρόμοια με αυτά του δίσκου.^[31]

Αυτά και άλλα ευρήματα έχουν κάνει την κρητική καταγωγή πιο δημοφιλή.

Εικόνες του Δίσκου

Όψη A.
Όψη Β.
πλαϊνή όψη.

Παραπομπές

↑ Balistier, Thomas (2000). The Phaistos Disc – an account of its unsolved mystery. Verlag Dr Thomas Balistier. ISBN 978-3980616805.
↑ C.Michael Hogan, Phaistos fieldnotes, The Modern Antiquarian, 2007
↑ Campbell-Dunn, Graham (2006). Who Were the Minoans?. AuthorHouse. σελ. 207. ISBN 978-1-4259-2007-4.
↑ Timm, Torsten (2004). «Der Diskos von Phaistos - Anmerkungen zur Deutung und Textstruktur». Indogermanische Forschungen (109): 204–231. http://www.kereti.de/arkalochoriEngl.html.
↑ Robinson:2008
↑ Eisenberg, Jerome M. (2008). «The Phaistos Disk: one hundred year old hoax?». Minerva (July/August): 9–24.
↑ Eisenberg, Jerome M. (2008). «Phaistos Disk: A 100-Year-Old Hoax? Addenda, Corrigenda, and Comments». Minerva (September/October): 15–16. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-10-19. https://web.archive.org/web/20121019150713/http://www.utexas.edu/research/pasp/publications/pdf/disk1.pdf.
↑ Robinson:2008
↑ Notes on the Autheticity of the Phaistos disc
↑ Seal of the month - 2013 Αρχειοθετήθηκε 2023-04-22 στο Wayback Machine. Heidelberg University
↑ Winfried Achterberg· Dutch Archaeological and Historical Society (2004). The Phaistos disc: a Luwian letter to Nestor. Dutch Archaeological and Historical Society. ISBN 978-90-72067-11-1.
↑ Brekle, Herbert E. (1997): "Das typographische Prinzip. Versuch einer Begriffsklärung" Αρχειοθετήθηκε 2011-07-16 στο Wayback Machine., Gutenberg-Jahrbuch, Vol. 72, pp. 58–63 (60f.)
↑ Brekle, Herbert E. (1997): "Das typographische Prinzip. Versuch einer Begriffsklärung" Αρχειοθετήθηκε 2011-07-16 στο Wayback Machine., Gutenberg-Jahrbuch, Vol. 72, pp. 58–63 (62f.)
↑ Brekle, Herbert E. (2005): Die Prüfeninger Weiheinschrift von 1119. Eine paläographisch-typographische Untersuchung (brief summary Αρχειοθετήθηκε 2011-10-01 στο Wayback Machine.), Scriptorium Verlag für Kultur und Wissenschaft, Regensburg, (ISBN 3-937527-06-0)
↑ Schwartz, Benjamin (1959). «The Phaistos disk». Journal of Near Eastern Studies 18 (2): 105–112 (107). doi:10.1086/371517.
↑ Diamond, Jared (1997). «13: Necessity's Mother: The evolution of technology». Guns, Germs and Steel: The Fates of Human Society. ISBN 978-0-393-03891-0.
↑ Eisenberg, Jerome M. (2008). «The Phaistos Disk: one hundred year old hoax?». Minerva (July/August): 9–24.
↑ Nahm, Werner. «Vergleich von Zeichen des Diskos von Phaistos mit Linear A». Kadmos (Vol. 14, No. 2. (1975)): 97–101.
↑ Timm, Torsten (2004). «Der Diskos von Phaistos - Anmerkungen zur Deutung und Textstruktur». Indogermanische Forschungen (109): 204–231.
↑ Ancient-Greece.org. «Knossos Plan». Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2012.
↑ Louis Godart (1995): The Phaistos Disc: the enigma of an Aegean script. translated by Alexandra Doumas. Éditions Itanos. (ISBN 960-7549-02-3)
↑ Michael Everson and John H. Jenkins (1997): "Proposal for encoding the Phaistos Disc characters in the SMP of the UCS Αρχειοθετήθηκε 2022-12-05 στο Wayback Machine.", ISO/IEC JTC1/SC2/WG2 Working Group Document N3066R (L2/06-095R), 2006-04-01.
↑ Michael Everson (2011): "Response to L2/11‐126 'Phaistos Disc Errata' Αρχειοθετήθηκε 2023-07-27 στο Wayback Machine." ISO Working Group Document L2/11-166, 2011-05-06.
↑ Ancient-Greece.org. «Knossos Plan». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2012.
↑ Giorgia Baldacci (2021): "The Phaistos Disk-An Enigmatic Artifact in its Cultural Context Αρχειοθετήθηκε 2023-08-25 στο Wayback Machine.". The Ancient Near East (online journal), volume 9, issue 11 (November). Accessed on 2023-08-25.
↑ Evans, Arthur J. (1909). Scripta Minoa, the written documents of Minoan Crete, with special reference to the archives of Knossos (στα Αγγλικά). Oxford: Clarendon Press. OL 7128491M.
↑ Gustave Glotz, Marryat Ross Dobie, and E. M. Riley (1925): The Aegean Civilization. Knopf.
↑ Gunther Ipsen (1929): "Der Diskus von Phaistos: Ein Versuch zur Entzifferung". Indogermanische Forschungen, volume 47, issue 1, pages 1-40.
doi:10.1515/if-1929-0102
↑ Giorgia Baldacci (2021): "The Phaistos Disk-An Enigmatic Artifact in its Cultural Context Αρχειοθετήθηκε 2023-08-25 στο Wayback Machine.". The Ancient Near East (online journal), volume 9, issue 11 (November). Accessed on 2023-08-25.
↑ Louis Godart (1995): The Phaistos Disc: the enigma of an Aegean script. translated by Alexandra Doumas. Éditions Itanos. (ISBN 960-7549-02-3)
↑ Torsten Timm (2003): "The inscription on the Arkalochori axe Αρχειοθετήθηκε 2017-10-08 στο Wayback Machine.". Online article, at the Kereti website. Accessed on 2023-09-02.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Δίσκος της Φαιστού

[bali2000-1] Balistier, Thomas (2000). The Phaistos Disc – an account of its unsolved mystery. Verlag Dr Thomas Balistier. ISBN 978-3980616805.

[2] C.Michael Hogan, Phaistos fieldnotes, The Modern Antiquarian, 2007

[3] Campbell-Dunn, Graham (2006). Who Were the Minoans?. AuthorHouse. σελ. 207. ISBN 978-1-4259-2007-4.

[Timm2004-4] Timm, Torsten (2004). «Der Diskos von Phaistos - Anmerkungen zur Deutung und Textstruktur». Indogermanische Forschungen (109): 204–231. http://www.kereti.de/arkalochoriEngl.html.

[Robinson:2008-5] Robinson:2008

[Eisenberg2008A-6] Eisenberg, Jerome M. (2008). «The Phaistos Disk: one hundred year old hoax?». Minerva (July/August): 9–24.

[Eisenberg2008B-7] Eisenberg, Jerome M. (2008). «Phaistos Disk: A 100-Year-Old Hoax? Addenda, Corrigenda, and Comments». Minerva (September/October): 15–16. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-10-19. https://web.archive.org/web/20121019150713/http://www.utexas.edu/research/pasp/publications/pdf/disk1.pdf.

[Robinson:20082-8] Robinson:2008

[9] Notes on the Autheticity of the Phaistos disc

[10] Seal of the month - 2013 Αρχειοθετήθηκε 2023-04-22 στο Wayback Machine. Heidelberg University

[AchterbergSociety2004-11] Winfried Achterberg· Dutch Archaeological and Historical Society (2004). The Phaistos disc: a Luwian letter to Nestor. Dutch Archaeological and Historical Society. ISBN 978-90-72067-11-1.

[12] Brekle, Herbert E. (1997): "Das typographische Prinzip. Versuch einer Begriffsklärung" Αρχειοθετήθηκε 2011-07-16 στο Wayback Machine., Gutenberg-Jahrbuch, Vol. 72, pp. 58–63 (60f.)

[13] Brekle, Herbert E. (1997): "Das typographische Prinzip. Versuch einer Begriffsklärung" Αρχειοθετήθηκε 2011-07-16 στο Wayback Machine., Gutenberg-Jahrbuch, Vol. 72, pp. 58–63 (62f.)

[14] Brekle, Herbert E. (2005): Die Prüfeninger Weiheinschrift von 1119. Eine paläographisch-typographische Untersuchung (brief summary Αρχειοθετήθηκε 2011-10-01 στο Wayback Machine.), Scriptorium Verlag für Kultur und Wissenschaft, Regensburg, (ISBN 3-937527-06-0)

[15] Schwartz, Benjamin (1959). «The Phaistos disk». Journal of Near Eastern Studies 18 (2): 105–112 (107). doi:10.1086/371517.

[16] Diamond, Jared (1997). «13: Necessity's Mother: The evolution of technology». Guns, Germs and Steel: The Fates of Human Society. ISBN 978-0-393-03891-0.

[eisen2008a-17] Eisenberg, Jerome M. (2008). «The Phaistos Disk: one hundred year old hoax?». Minerva (July/August): 9–24.

[18] Nahm, Werner. «Vergleich von Zeichen des Diskos von Phaistos mit Linear A». Kadmos (Vol. 14, No. 2. (1975)): 97–101.

[Timm20042-19] Timm, Torsten (2004). «Der Diskos von Phaistos - Anmerkungen zur Deutung und Textstruktur». Indogermanische Forschungen (109): 204–231.

[20] Ancient-Greece.org. «Knossos Plan». Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2012.

[goda1995-21] Louis Godart (1995): The Phaistos Disc: the enigma of an Aegean script. translated by Alexandra Doumas. Éditions Itanos. (ISBN 960-7549-02-3)

[ever2006-22] Michael Everson and John H. Jenkins (1997): "Proposal for encoding the Phaistos Disc characters in the SMP of the UCS Αρχειοθετήθηκε 2022-12-05 στο Wayback Machine.", ISO/IEC JTC1/SC2/WG2 Working Group Document N3066R (L2/06-095R), 2006-04-01.

[ever2011-23] Michael Everson (2011): "Response to L2/11‐126 'Phaistos Disc Errata' Αρχειοθετήθηκε 2023-07-27 στο Wayback Machine." ISO Working Group Document L2/11-166, 2011-05-06.

[24] Ancient-Greece.org. «Knossos Plan». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2012.

[bald2021-25] Giorgia Baldacci (2021): "The Phaistos Disk-An Enigmatic Artifact in its Cultural Context Αρχειοθετήθηκε 2023-08-25 στο Wayback Machine.". The Ancient Near East (online journal), volume 9, issue 11 (November). Accessed on 2023-08-25.

[evans1909-26] Evans, Arthur J. (1909). Scripta Minoa, the written documents of Minoan Crete, with special reference to the archives of Knossos (στα Αγγλικά). Oxford: Clarendon Press. OL 7128491M.

[glotz1925-27] Gustave Glotz, Marryat Ross Dobie, and E. M. Riley (1925): The Aegean Civilization. Knopf.

[ipsen1929-28] Gunther Ipsen (1929): "Der Diskus von Phaistos: Ein Versuch zur Entzifferung". Indogermanische Forschungen, volume 47, issue 1, pages 1-40.
doi:10.1515/if-1929-0102

[bald20212-29] Giorgia Baldacci (2021): "The Phaistos Disk-An Enigmatic Artifact in its Cultural Context Αρχειοθετήθηκε 2023-08-25 στο Wayback Machine.". The Ancient Near East (online journal), volume 9, issue 11 (November). Accessed on 2023-08-25.

[goda19952-30] Louis Godart (1995): The Phaistos Disc: the enigma of an Aegean script. translated by Alexandra Doumas. Éditions Itanos. (ISBN 960-7549-02-3)

[timm2003-31] Torsten Timm (2003): "The inscription on the Arkalochori axe Αρχειοθετήθηκε 2017-10-08 στο Wayback Machine.". Online article, at the Kereti website. Accessed on 2023-09-02.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]