Για άλλες χρήσεις, δείτε: Γάτα (αποσαφήνιση).

Η γάτα (Felis catusΑίλουρος η γαλή ή Felis silvestris catus) είναι ζώο που ανήκει στην οικογένεια των αιλουριδών. Πρόκειται για ένα από τα δημοφιλέστερα κατοικίδια ζώα και ίσως το μοναδικό οικόσιτο αιλουροειδές. Ζει στο περιβάλλον του ανθρώπου εδώ και τουλάχιστον 9.500 χρόνια.[2][3]

Γάτα

Κατάσταση διατήρησης

Ελαχίστης Ανησυχίας (IUCN 3.1)
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Ομοταξία: Θηλαστικά (Mammalia)
Τάξη: Σαρκοφάγα (Carnivora)
Υποτάξη: Αιλουρόμορφα (Feliformia)
Οικογένεια: Αιλουρίδες (Felidae)
Υποοικογένεια: Αιλουρίνες (Felinae)
Γένος: Αίλουρος (Felis)
Είδος: Αίλουρος η γαλή (F. catus)
Διώνυμο
Αίλουρος η γαλή (Felis catus)
(Λινναίος, 1758)
Συνώνυμα

Felis catus domestica (λανθασμένο συνώνυμο)[1]
Felis silvestris catus

Γάτα Αιγαίου

Δεινός θηρευτής, η γάτα κυνηγά πάνω από 1.000 είδη ζώων για τροφή. Μπορεί να εκπαιδευτεί ώστε να υπακούει σε ορισμένες απλές διαταγές, ενώ έχει διαπιστωθεί ότι μπορούν να μάθουν να χειρίζονται απλούς μηχανισμούς, όπως πόμολα πόρτας. Χρησιμοποιούν μια ποικιλία φωνών και ένα είδος γλώσσας του σώματος που τους χρησιμεύει στη μεταξύ τους επικοινωνία. Τα νιαουρίσματα, τα γουργουρίσματα και τα μουγκρίσματα είναι από τους πιο γνωστούς τρόπους επικοινωνίας.[4] Το 1906 ιδρύθηκε η Διεθνής Ένωση Φίλων της Γάτας (Cat Fancier's Association, αρκτικόλεξο CFA).[5]

Μέχρι πρόσφατα, πιστευόταν ότι η γάτα εξημερώθηκε στην αρχαία Αίγυπτο, όπου θεωρούταν ιερό ζώο.[6] Ωστόσο, τα αποτελέσματα έρευνας του 2007 έδειξαν ότι η καταγωγή όλων των κατοικίδιων γατών πιθανώς ανάγεται σε πέντε αφρικανικές αγριόγατες (Felis silvestris lybica) που έζησαν στην Εγγύς Ανατολή γύρω στο 8000 π.Χ.[7]

Η γάτα διακρίνεται για την εξαιρετική της όραση στο σκοτάδι, για τις ικανότητές της στο σκαρφάλωμα καθώς και για την ευκινησία και την ελαστικότητά τους!

Φυσιολογία

Επεξεργασία
 
Η γενική ανατομία μιας αρσενικής γάτας.

Οι γάτες ζυγίζουν συνήθως μεταξύ 2,5 και 7 κιλών. Ωστόσο, ορισμένες ράτσες, όπως η γάτα του Μέιν (Maine Coon), μπορούν να ξεπεράσουν τα 11,3 κιλά. Ορισμένες γάτες είναι γνωστό ότι μπορούν να φτάσουν γύρω στα 20 κιλά λόγω υπερβολικής κατανάλωσης τροφής ενώ οι στειρωμένες γάτες έχουν προδιάθεση για παχυσαρκία αν ο ιδιοκτήτης τους δεν λάβει τα κατάλληλα μέτρα. Από την άλλη μεριά, έχουν αναφερθεί και πολύ μικρόσωμες γάτες.

Η μεγαλύτερη γάτα που υπήρξε ποτέ είχε βάρος γύρω στα 21,2 κιλά.[8][9] Η μικρότερη ενήλικη γάτα που καταγράφηκε επίσημα, ζύγιζε γύρω στα 1,36 κιλά.[10]

Σκελετός

Επεξεργασία

Οι γάτες έχουν επτά αυχενικούς σπονδύλους, όπως όλα σχεδόν τα θηλαστικά, δεκατρείς θωρακικούς σπονδύλους (οι άνθρωποι έχουν δώδεκα), επτά οσφυϊκούς σπονδύλους (οι άνθρωποι έχουν πέντε), τρεις ιερούς σπονδύλους (οι άνθρωποι έχουν πέντε επειδή διαθέτουν δύο πόδια) και, με εξαίρεση τη Γάτα του Μαν, είκοσι δύο ή είκοσι τρεις ουραίους σπονδύλους (οι άνθρωποι έχουν τρεις με πέντε, συγχωνευμένους σε έναν εσωτερικό κόκκυγα). Οι επιπλέον οσφυϊκοί και θωρακικοί σπόνδυλοι εξασφαλίζουν τη μεγαλύτερη ευκινησία και ευλυγισία της γάτας, σε σύγκριση με τους ανθρώπους. Οι ουραίοι σπόνδυλοι σχηματίζουν την ουρά, που χρησιμοποιείται από τη γάτα ως αντίβαρο για το σώμα της όταν εκτελεί γρήγορες κινήσεις. Οι γάτες έχουν επίσης ελεύθερα κλειδαία οστά, που τους επιτρέπουν να διαπερνούν από οποιοδήποτε χώρο μέσα στον οποίο μπορούν να χωρούν τα κεφάλια τους.[11]

Στο στόμα τους οι γάτες έχουν ειδικά διαμορφωμένα δόντια για να σκοτώνουν τη λεία τους και να σχίζουν το κρέας τους. Ο προγόμφιος και ο πρώτος προγόμφιος μαζί σχηματίζουν το ζεύγος δοντιών που χρησιμοποιούνται για να σκίζουν τις σάρκες των ζώων και βρίσκονται στην καθεμία μεριά του στόματος. Ο τρόπος που κόβουν το κρέας μοιάζει με αυτόν του ψαλιδιού. Η γλώσσα της γάτας αποτελείται από εκφύματα, που λέγονται θηλές, που τη βοηθούν να σχίζει τις σάρκες από τα θηράματα. Οι θηλές αυτές περιέχουν κερατίνη που επίσης βοηθούν τη γάτα στον προσωπικό της καλλωπισμό.

Χρησιμοποιούν ποικιλία από φωνητικές αρθρώσεις και τη γλώσσα του σώματος με σκοπό την επικοινωνία, μεταξύ των οποίων το νιαούρισμα, το γουργούρισμα, το συριγμό, το γρύλισμα, την τσιρίδα, το σφύριγμα, το πλατάγισμα, το κούνημα της ουράς και το βρυχηθμό.[4]

Αναφορικά με τα όργανα της ακοής, οι γάτες μπορούν και ακούν προς όλες τις κατευθύνσεις χάρη σε τριάντα δύο μύες.[12] Η γάτα μπορεί να κινεί το ένα της αφτί ανεξάρτητα από το άλλο. Εξαιτίας αυτής της κινητικότητας, το ζώο κινεί το σώμα του προς μία κατεύθυνση και στρέφει τα αφτιά του σε άλλη. Οι περισσότερες γάτες έχουν όρθια αφτιά που είναι στραμμένα προς τα πάνω. Σε αντίθεση με τα σκυλιά, οι ράτσες που έχουν τα αφτιά προς τα κάτω είναι σπάνιες. Μια τέτοια εξαίρεση αποτελεί ένα είδος γάτας που ζει στη Σκωτία (Scottish Fold). Όταν εξοργίζεται ή φοβάται, η γάτα κουνά τα αφτιά της προς τα πίσω, για να συνοδεύσει το γρύλισμα ή το σύριγμα που παράγει. Επίσης, τα ζώα αυτά γυρίζουν τα αφτιά τους προς τα πίσω όταν παίζουν ή όταν ακούν έναν ήχο προερχόμενο από πίσω. Η γωνία των αφτιών τους δείχνει κατά πολύ τη διάθεσή τους.

 
Γατάκι μαθαίvει αναρρίχηση

Οι γάτες, όπως και οι σκύλοι, είναι ζώα που βαδίζουν ακριβώς πάνω στα δάκτυλα των ποδιών τους, με τα οστά των ποδιών τους να σχηματίζουν το κατώτερο τμήμα του ορατού άκρου. Τα ζώα αυτά μπορούν να περπατούν με μεγάλη ακρίβεια, επειδή, όπως όλα τα αιλουροειδή, μπορούν να τοποθετούν σχεδόν κατευθείαν το καθένα από τα πίσω τους πόδια στο αποτύπωμα του αντίστοιχου μπροστινού ποδιού, ελαχιστοποιώντας τους θορύβους και τα ορατά ίχνη. Αυτό επίσης παρέχει ασφαλές πάτημα για τα πίσω πόδια τους όταν περπατούν σε σκληρό έδαφος.

Όπως όλα σχεδόν τα μέλη της οικογένειας των αιλουροειδών, οι γάτες έχουν νύχια, που μπαίνουν και βγαίνουν κατά βούληση. Έτσι, όταν ηρεμούν, τα νύχια τους βρίσκονται σε ένα είδος θήκης από δέρμα και γούνα, γύρω από τα "μαξιλαράκια" που έχουν στις πατούσες. Κατ' αυτόν τον τρόπο, τα νύχια δεν φθείρονται άσκοπα από τις τριβές με το έδαφος και ταυτόχρονα τα ζώα έχουν τη δυνατότητα να πλησιάζουν προσεκτικά και αθόρυβα τη λεία τους. Τα νύχια στα μπροστινά πόδια είναι κατά κανόνα πιο μυτερά από εκείνα των πίσω ποδιών.[13] Οι γάτες μπορούν να βγάλουν τα νύχια τους εκούσια στο ένα ή σε περισσότερα πόδια κατά βούληση. Αυτό γίνεται όταν κυνηγούν, όταν βρίσκονται σε αυτοάμυνα, όταν σκαρφαλώνουν και όταν κάνουν μασάζ, ή για να γαντζώσουν μαλακές επιφάνειες (σεντόνια, χαλιά κλ. π.). Μια συνεργάσιμη γάτα μπορεί να βγάλει προς τα έξω τα νύχια της, εάν της πιέσει κάποιος με προσοχή το πάνω και το κάτω μέρος του ποδιού (υπάρχει όμως η περίπτωση να επιτεθεί). Τα κυρτά νύχια μπορεί να εμπλακούν σε μοκέτες ή σε σκληρό ύφασμα, πράγμα που μπορεί να προκαλέσει τραυματισμό αν η γάτα δεν μπορεί από μόνη της να ελευθερωθεί.

Οι περισσότερες γάτες έχουν πέντε νύχια στα μπροστινά τους πόδια, καθώς επίσης και τέσσερα ή πέντε στα πισινά τους πόδια. Λόγω μιας αρχαίας μετάλλαξης, οι κατοικίδιες γάτες αρκετά συχνά εμφανίζουν πολυδακτυλία (μερικές φορές και 6 ή 7[14] δάκτυλα). Το πέμπτο εμπρόσθιο νύχι είναι κοντά στα άλλα νύχια. Ακόμη πιο κοντά υπάρχει μια προεξοχή η οποία φαίνεται ότι αποτελεί ένα έκτο "δάκτυλο". Το ειδικό χαρακτηριστικό που λέγεται "καρπιαίο μαξιλαράκι" βρίσκεται στα μπροστινά πόδια, στο εσωτερικό μέρος των καρπών και βρίσκεται επίσης στα μεγάλα αιλουροειδή και στους σκύλους. Δεν έχει καμιά λειτουργία στο κοινό βάδισμα, όμως πιστεύεται ότι αποτελεί μηχανισμό για να μην ολισθαίνει η γάτα όταν εκτελεί άλματα. Ερευνητές στο Ηνωμένο Βασίλειο διαπίστωσαν ότι οι θηλυκές γάτες γενικά έχουν προτίμηση στο δεξί πόδι και οι αρσενικοί γάτοι στο αριστερό πόδι.[15]

Το δέρμα στις γάτες είναι χαλαρής υφής. Αυτό τους παρέχει μεγάλη ευκινησία ώστε να αντιμετωπίζουν τη λεία ή μια άλλη γάτα στη διάρκεια μάχης, ακόμη και αν βρίσκονται σε δυσχερή θέση. Το δέρμα τους διευκολύνει επίσης τους κτηνιάτρους να τους κάνουν ενέσεις.[16] Αυτό είναι ζωτικό για τις γάτες που έχουν προβλήματα στα νεφρά, καθότι η επιβίωσή τους εξαρτάται από την τακτική χορήγηση μεγάλων ποσοτήτων υγρού με υποδόρια ένεση.

Στο πίσω μέρος του λαιμού βρίσκεται ο αυχένας και είναι το μέρος από το οποίο πιάνει η μητέρα γάτα τα γατάκια της για να τα μεταφέρει. Ως αποτέλεσμα, οι γάτες τείνουν να ηρεμούν και να γίνονται παθητικές όταν κανείς τις πιάνει από εκεί. Η συμπεριφορά αυτή επίσης επεκτείνεται μέχρι την ενηλικίωση, όταν το αρσενικό πιάνει το θηλυκό από τον αυχένα για να την κινητοποιήσει προς την ερωτική πράξη και για να την εμποδίσει από το να αποχωρήσει στη διάρκεια του ζευγαρώματος.[17]

Η τεχνική αυτή μπορεί να χρησιμεύσει όταν επιχειρεί κάποιος να αντιμετωπίσει ή να μετακινήσει μια μη συνεργάσιμη γάτα. Ωστόσο, η ενήλικη γάτα έχει σημαντικά μεγαλύτερο βάρος από ένα γατάκι, δεν πρέπει ποτέ να μεταφερθεί από τον αυχένα, αλλά πρέπει να μεταφέρεται με το βάρος ζυγισμένο από τους γλουτούς και τα πίσω πόδια, στο στήθος και στα μπροστινά πόδια. Πολλές φορές (περισσότερο από ένα μικρό παιδί) η γάτα μπορεί να ξαπλώσει με το κεφάλι της και τα μπροστινά πόδια επάνω από τον ώμο ενός ανθρώπου, ενώ τα πίσω πόδια και οι γλουτοί να υποστηρίζονται κάτω από τον βραχίονά του.

Αισθήσεις

Επεξεργασία
 
Η μύτη μιας γάτας. Οι γάτες έχουν ευαίσθητη όσφρηση.

Οι αισθήσεις της γάτας είναι κατάλληλες για κυνήγι. Η ακοή, η όραση και η γεύση του ζώου είναι οξύτατες. Αναφορικά με την όραση, τα μάτια τους, όταν είναι μπλε, συνήθως χάνουν τη μελανίνη, με αποτέλεσμα να βλέπουμε το φαινόμενο κόκκινων ματιών. Οι άνθρωποι και οι γάτες έχουν παρόμοιο εύρος ακοής σε χαμηλή κλίμακα, ωστόσο οι τελευταίες μπορούν να ακούν σε υψηλότερες συχνότητες, μέχρι και 64 kHz, δηλαδή 1,6 οκτάβα πάνω από το μέσο εύρος ακοής ενός ανθρώπου και επίσης μία οκτάβα περισσότερη από το εύρος ακοής ενός σκύλου.[18]

Η όσφρηση μιας οικόσιτης γάτας είναι γύρω στις δεκατέσσερις φορές μεγαλύτερη από αυτήν του ανθρώπου.[19]

Εξαιτίας κάποιας μετάλλαξης σε έναν αρχαίο πρόγονο της γάτας, η οικογένεια των γατών πιθανότατα έχει απωλέσει ένα από τα δύο γονίδια που είναι απαραίτητα σε αυτές για τη γεύση του γλυκού.[20]

Οι γάτες διαθέτουν πολλά κινούμενα μουστάκια στο σώμα τους, ειδικά στο πρόσωπο. Αυτά τις βοηθούν στον προσανατολισμό και κυρίως οξύνουν τις αισθήσεις τους.

Αναπαραγωγή

Επεξεργασία
 
Η ακτινογραφία μιας γάτας σε εγκυμοσύνη.
 
Γατάκι
 
Γάτα περιθάλπει τα γατάκια της ίδιας και της αδελφής της

Οι γάτες εκδηλώνουν διάθεση για ζευγάρωμα σε αρκετές περιόδους μέσα στο χρόνο. Μία χρονική περίοδος διαρκεί περί τις τέσσερις έως επτά ημέρες, αν η θηλυκή γάτα ζευγαρώσει. Αν όχι, η περίοδος αυτή είναι πολύ μεγαλύτερη σε χρόνο.

 
Γάτες σε ερωτική στάση. Στη ράχη της αριστερής, οι τρίχες έχουν ορθωθεί

Συχνά παρουσιάζεται το φαινόμενο πολλά αρσενικά να προσελκύονται από ένα θηλυκό και να πολεμούν για το δικαίωμα στην αναπαραγωγή. Επίσης, ένα θηλυκό αποκτά γατάκια από πολλά και διαφορετικά αρσενικά. Στην αρχή τα θηλυκά διώχνουν το αρσενικό, στη συνέχεια όμως ζευγαρώνουν και μετά εκβάλουν μια δυνατή κραυγή. Το θηλυκό μετά το ζευγάρωμα καθαρίζεται. Εάν κάποιο αρσενικό προσπαθήσει να ζευγαρώσει μετά τον καθαρισμό, το θηλυκό θα του επιτεθεί.

Η περίοδος κύησης για τις γάτες διαρκεί γύρω στις 57 έως 67 ημέρες, με μέση διάρκεια τις 63 ημέρες. Ορισμένες φυλές, όπως οι γάτες του Σιαμ, μπορεί να έχουν μεγαλύτερη κύηση.[21] Γεννά τρία έως οκτώ γατάκια, τα οποία ωριμάζουν σεξουαλικά στην ηλικία των τεσσάρων έως δέκα μηνών (τα θηλυκά) και πέντε έως επτά μηνών (τα αρσενικά).

Προκειμένου να εξασφαλιστεί ο έλεγχος της αναπαραγωγής τους, μπορεί να γίνει στείρωση με χειρουργική επέμβαση μεταξύ της έκτης και όγδοης εβδομάδας της ζωής τους. Με την εν λόγω χειρουργική επέμβαση εμποδίζεται και η ανεπιθύμητη συμπεριφορά του ζευγαρώματος, που περιλαμβάνει τη σήμανση του εδάφους τους με τα ούρα τους στα αρσενικά και το κάλεσμα με χαρακτηριστικές κραυγές από τα θηλυκά στα αρσενικά.

Ορισμένες φορές, σε ποσοστό γύρω στο 20% μπορεί να συμβούν περιγενετικές ανωμαλίες με αποβολές ή θανάτους τρεις ημέρες μετά τον τοκετό. Οι πιο κοινές ανωμαλίες είναι οι σχισμές υπερώας, τα λυκοστόματα, οι εξεγκεφαλίες (διάφορες παραμορφώσεις του προσώπου και της κεφαλής), η ατρησία του εντέρου και άλλα.[22]

Μεταβολισμός

Επεξεργασία
 
Δύο γάτες τυλιγμένες μεταξύ τους.

Οι γάτες εξοικονομούν ενέργεια με τον ύπνο και κοιμούνται περισσότερο από τα υπόλοιπα θηλαστικά, ιδιαίτερα όταν μεγαλώνουν σε ηλικία. Η ημερήσια διάρκεια του ύπνου κυμαίνεται από δώδεκα ως δεκάξι ώρες, ενώ ο μέσος όρος είναι δεκατρείς ως δεκατέσσερις. Ορισμένες γάτες κοιμούνται και είκοσι ώρες το 24ωρο. Ο όρος "γατίσιος ύπνος" (στα αγγλικά cat nap) αναφέρεται στην ικανότητα της γάτας να κοιμάται ελαφρά για μικρό χρονικό διάστημα. Έτσι, στο αγγλικό λεξιλόγιο ο όρος αναφέρεται σε κάποιον που κοιμάται ελαφρά για ελάχιστα λεπτά.

Εξαιτίας του γεγονότος ότι δραστηριοποιούνται μετά τη δύση του ηλίου, οι γάτες πολλές φορές εισέρχονται σε φάση αυξημένης δραστηριότητας με παιχνίδια όλο το βράδυ και νωρίς το πρωί, κάτι που ορισμένοι το αποκαλούν "νυχτερινές τρέλες" ή "ημίωρο της τρέλας".[23][24]

Η διάθεση μιας γάτας εξαρτάται από τη ράτσα της και την κοινωνικότητά της. Οι γάτες με σώματα ανατολικού τύπου τείνουν να είναι πιο αδύνατες και περισσότερο δραστήριες, σε αντίθεση με τις βαρύτερες και λιγότερο ενεργές γάτες με κοντόχοντρο σώμα.

Η φυσιολογική θερμοκρασία του σώματος σε μια γάτα είναι μεταξύ 38 και 39 βαθμών Κελσίου.[25] Για τη γάτα θεωρείται ότι έχει πυρετό αν η θερμοκρασία της φτάσει τους 39,5 βαθμούς Κελσίου και άνω. Αν η θερμοκρασία της είναι μικρότερη από 37,5 βαθμούς, τότε η γάτα είναι υποθερμική. Συγκριτικά αναφέρουμε ότι η κανονική θερμοκρασία ενός ανθρώπου είναι γύρω στους 36,8 βαθμούς Κελσίου. Οι φυσιολογικοί καρδιακοί παλμοί μιας κατοικίδιας γάτας είναι από 120 ως 220 το λεπτό και εξαρτώνται από το αν βρίσκεται το ζώο σε έξαψη. Για μία γάτα σε ηρεμία, ο φυσιολογικός ρυθμός των παλμών της καρδιάς της είναι μεταξύ 150 και 180 χτύπων το λεπτό, διπλάσιος σχεδόν από εκείνον του ανθρώπου (μέσος όρος 80 καρδιακοί παλμοί το λεπτό).

Οικολογία και φυσικό περιβάλλον

Επεξεργασία

Φυσικό περιβάλλον και επίδραση

Επεξεργασία

Η αφρικανική αγριόγατα (Felis silvestris lybica), πρόγονος της κατοικίδιας γάτας, πιστεύεται ότι εξελίχθηκε σε θερμά κλίματα, όπως φαίνεται από την κοινή συμπεριφορά των οικόσιτων και των άγριων γατών. Οι αγριόγατες (Felis sylvestris) ζουν σε όλες τις ηπείρους εκτός από την Αυστραλία και την Ανταρκτική, παρ' όλο που κάποιες άγριες γάτες έχουν καταστεί θηρευτές στην αυστραλιανή ήπειρο, όπου οι απειλές για την άγρια πανίδα είναι πολλές.[26] Τα περιττώματά τους είναι συνήθως ξηρά, και οι γάτες προτιμούν να τα παραχώνουν σε αμμώδη μέρη. Μπορεί να μείνουν ακίνητες για αρκετή ώρα, ειδικά όταν παρατηρούν τη λεία τους και ετοιμάζονται να πηδήξουν για να την αρπάξουν. Στη Βόρεια Αφρική υπάρχουν ακόμη μικρές αγριόγατες, οι οποίες πιθανότατα μοιάζουν πολύ με τους προγόνους των σημερινών φυλών της εξημερωμένης γάτας.

Καθώς έχουν στενή σχέση με τα ζώα της ερήμου, οι γάτες αρέσκονται στο να εκτίθενται στον ήλιο και στη ζέστη και συχνά κοιμούνται σε ηλιόλουστες περιοχές στη διάρκεια της ημέρας. Σε αντίθεση με τους ανθρώπους, η έκθεση των γατών στην ηλιακή ακτινοβολία είναι υποφερτή μέχρι τους 52 βαθμούς Κελσίου περίπου.

Γενικότερα, οι γάτες μπορούν εύκολα να αντέξουν στο κρύο και στη ζέστη, όταν το κρύο δεν έχει μεγάλη διάρκεια. Παρά το γεγονός ότι ορισμένες ράτσες, όπως η νορβηγική (Norwegian Forest Cat) και η γάτα του Μέιν (Maine Coon), έχουν ανθεκτικότερες γούνες από άλλες γάτες, δεν μπορούν να αντέξουν τα χιόνια, τις βροχές και την ομίχλη. Όταν βραχούν, οι γάτες αυτές αγωνίζονται να διατηρήσουν τη θερμοκρασία του σώματός τους στους 39 βαθμούς Κελσίου. Οι περισσότερες γάτες αντιπαθούν να βουτούν στο νερό. Εξαίρεση αποτελεί η τουρκική γάτα του Βαν, στην οποία παραδόξως αρέσει το νερό.[27] Οι γάτες της Αβησσυνίας και της Βεγγάλης έχουν περισσότερη αντοχή στο νερό από τις άλλες γάτες.

Γενετικά χαρακτηριστικά

Επεξεργασία
 
Οι γάτες με μπλε μάτια και λευκή γούνα φημίζονται για την κώφωση τους σε μεγάλο βαθμό.

Έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2007 στο περιοδικό Science διατείνεται ότι όλες οι κατοικίδιες γάτες προέρχονται από μία ομάδα αγριόγατων της ερήμου (Felis silvestris lybica), που εξημερώθηκαν από μόνες τους, πριν από 10.000 χρόνια, στην Εγγύς Ανατολή.[7]

Η εξημερωμένη γάτα και ο άγριος πρόγονός της είναι διπλοειδείς οργανισμοί και έχουν τριάντα οχτώ χρωμοσώματα,[28] μέσα στα οποία έχουν αναγνωριστεί περισσότερες από διακόσιες κληρονομικές γενετικές ανωμαλίες, πολλές από τις οποίες είναι ανάλογες με τις αντίστοιχες ανθρώπινες. Έχουν βρεθεί συγκεκριμένες ανωμαλίες στο μεταβολισμό που σχετίζονται με ασθένειες. Υπάρχουν πολλά γονίδια που είναι υπεύθυνα για το χρώμα των τριχών, και ο συνδυασμός τους δίνει διαφορετικούς φαινότυπους.

Χαρακτηριστικά όπως το μήκος των τριχών, η απουσία ουράς ή η παρουσία πολύ μικρής ουράς καθορίζονται επίσης από τα γονίδια.

Όλα τα αιλουροειδή, μεταξύ των οποίων και οι τίγρεις, έχουν μια γενετική ανωμαλία που τα εμποδίζει να γευτούν το γλυκό.[20] Αυτός είναι ένας από τους λόγους που οι γάτες δείχνουν από αδιαφορία μέχρι δυσφορία για τα φρούτα και τις γλυκές τροφές.

Το Φεβρουάριο του 2002 Αμερικανοί επιστήμονες παρουσίασαν την πρώτη κλωνοποιημένη γάτα,[29] που έλαβε την ονομασία CC ("Κόπικατ").

 
Μια γάτα ενώ τρώει ένα ποντίκι.

Η φυσιολογία τους δικαιολογεί σε μεγάλο βαθμό το ότι οι γάτες είναι σαρκοφάγα ζώα, καθώς έχουν όργανα για το τεμαχισμό της σάρκας της λείας τους και διαθέτουν όργανα για την πέψη φυτικών τροφών. Συγκεκριμένα, οι γάτες δεν παράγουν ένα οργανικό οξύ, την ταυρίνη, στο σώμα τους και, καθώς αυτή είναι απαραίτητη (η έλλειψή της μπορεί να επιφέρει μόνιμη τύφλωση), την προσλαμβάνουν με το να τρέφονται με σάρκες ζώων, όπου περιέχεται. Το γαστρεντερικό σύστημα της γάτας, όπως και τα δόντια της, είναι επίσης προσαρμοσμένο στο να τρέφεται με ζωική ύλη.[30] Παρά τη φυσιολογία αυτή, πολύ συχνά οι γάτες συμπληρώνουν την τροφή τους με χόρτα, φύλλα και φυτικές τροφές. Σύμφωνα με μια θεωρία, με τον τρόπο αυτόν προσθέτουν στη διατροφή τους φυτικές ίνες και κατά μία άλλη η συμπεριφορά αυτή αποδίδεται στην ανάγκη να χωνεύονται καλά οι ζωικές τροφές. Οι γάτες τρέφονται μερικές φορές και με φυτά που βρίσκονται σε σπίτια και χρειάζεται προσοχή, επειδή μπορεί να τους προκαλέσουν βλάβες στα νεφρά ή και δηλητηριάσεις.[31]

Οι γάτες μπορεί να είναι επιλεκτικές στην τροφή τους και αυτό μπορεί πιθανότατα να οφείλεται στη μετάλλαξη που ευθύνεται για την απώλεια της γεύσης του γλυκού σε αυτές. Σε αντίθεση με τα περισσότερα άλλα θηλαστικά, οι γάτες μπορεί να αφήσουν τον εαυτό τους να πεινά αόριστα με τη θέλησή τους παρά την παρουσία εύγευστης τροφής, ακόμη και για τροφές που είχαν οι ίδιες καταναλώσει πρωτύτερα.

Επιλεγμένες ράτσες

Επεξεργασία

Υπάρχουν πολλές (γύρω στις 30-40) αναγνωρισμένες φυλές γάτας σε όλο τον κόσμο, δασύμαλλες και κοντόμαλλες, όπως επίσης και φυλές με σχεδόν καθόλου ή και καθόλου τρίχωμα. Πολλές από αυτές προήλθαν έπειτα από διασταυρώσεις μεταξύ φυλών. Η μοναδική ίσως ράτσα που είναι ιθαγενής στην Ελλάδα είναι η Γάτα του Αιγαίου.[32] Στην Ευρώπη, γνωστά είδη γάτας είναι η βρετανική κοντόμαλλη (British Shorthair), η οποία αποτελεί την αρχαιότερη φυλή γάτας στην Αγγλία[33] και η ευρωπαϊκή κοντόμαλλη, με καταγωγή από τη Σουηδία.[34]

Στην ασιατική ήπειρο, απαντώνται πολλά είδη, με γνωστότερα την Περσική γάτα, δασύμαλλη (που εισήχθη από την Περσία στην Ιταλία το 1620),[35] τη Σιβηρική γάτα (η οποία εισήχθη για πρώτη φορά το 1990[36]), τη Γάτα Αγκύρας, φυλή στην οποία συχνά εμφανίζεται ετεροχρωμία (το ένα μάτι να έχει διαφορετικό χρώμα από το άλλο), που τελεί υπό την προστασία της τουρκικής κυβέρνησης,[37] τη Γάτα του Σιάμ, για την οποία υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες από το 18ο αιώνα περίπου[38] και η οποία μεταφέρθηκε από το Σιάμ στη Βρετανία το 1884,[39] τη Βιρμανική γάτα[40] και τη γάτα του Μπαλί.[41]

 
Διάφορες ράτσες γάτας.

Ράτσες που προέρχονται από την Αφρική είναι η γάτα Αβησσυνίας και η σομαλική γάτα.[42] Η αιγυπτιακή γάτα Μάου (Egyptian Mau) αποτελεί τη μοναδική φυλή με κυκλικά στίγματα (βούλες),[43] η οποία δεν προέρχεται από διασταύρωση. Είναι άγνωστη η προέλευσή της. Συχνά θεωρείται ότι κατάγεται από τις αφρικανικές αγριόγατες[44] και απόγονος αυτών των γατών που απεικονίζονται σε τοιχογραφίες της αρχαίας Αιγύπτου. Η σύγχρονη Μάου θεωρείται ότι έχει ιταλική προέλευση (από το 1953). Μια γάτα Αβησσυνίας με το όνομα "Κανέλα" (Cinnamon), ήταν η πρώτη γάτα της οποίας αποκρυπτογραφήθηκε εξ ολοκλήρου το γενετικό της γονιδίωμα.[45]

Στην αμερικανική ήπειρο απαντώνται επίσης πολλές φυλές γάτας, όπως η αμερικανική δασύμαλλη και η αμερικανική κοντόμαλλη. Η τελευταία πιστεύεται ότι προήλθε από αγγλικές φυλές, προγόνους της σημερινής βρετανικής κοντόμαλλης, οι οποίες μεταφέρθηκαν από Βρετανούς που ήρθαν στη Βόρεια Αμερική.[46] Εξάλλου, στη Νότια Αμερική συναντάται η κοντόμαλλη της Βραζιλίας (Brazilian shorthair).

Μερικές από τις ασυνήθιστες φυλές είναι η Γάτα της Νήσου Μαν, πολλά είδη της οποίας δεν έχουν ουρά,[47] η ιαπωνική με την κοντή ουρά (Japanese bobtail),[48] της οποίας η ουρά μοιάζει με εκείνη του κουνελιού, η Αμερικανική σγουρή (American Curl) με ασυνήθιστα αφτιά,[49] η αμερικανική πολυδάκτυλη (American Polydactyl, πιο γνωστή ως Hemingway Cat ή Mitten Cat) και η Καναδέζικη άτριχη (Sphynx ή Canadian Hairless), η οποία δεν έχει καθόλου γούνα.[50]

Στην Ωκεανία η γνωστότερη ίσως φυλή είναι η αυστραλιανή (Australian mist), που εκτρέφεται στην Αυστραλία από το 1976.[51]

Ετυμολογία και ταξινόμηση

Επεξεργασία

Προέλευση του ονόματος

Επεξεργασία
 
Γάτα της Ελλάδας (Αθήνα)

Η επιστημονική ονομασία της γάτας (felis catus) προέρχεται από το ύστερο λατινικό catus, cattus, catta ("κατοικίδια γάτα"), σε αντίθεση με το feles "αγριόγατα της Ευρώπης". Στην αρχαία ελληνική, η ονομασία της ήταν γαλή. Δεν έχει εξακριβωθεί ποια λέξη εμφανίστηκε πρώτη, η λατινική ή η ελληνική, ωστόσο αναμφίβολα οι λέξεις αποτελούν δάνεια των αφρασιατικών γλωσσών, παρόμοιες με το νουβιακό kadís και το βερβερικό kaddîska, αμφότερα από τα οποία σημαίνουν "αγριόγατα".[52] Ο όρος αυτός προήλθε ή αποτελεί δάνειο από το ύστερο αιγυπτιακό čaus "αφρικανική γάτα" (που αργότερα έδωσε το κοπτικό šau "γάτος"[53]), που κι αυτό προέρχεται με η σειρά του από το αιγυπτιακό tešau "θηλυκή γάτα"[54] (ενώ υπάρχουν και το miew "γάτος"[55]).

Η αγγλική λέξη cat προέρχεται από το αρχαίο αγγλικό catt,[56] που ανήκει σε μία ομάδα σχετικών λέξεων σε ευρωπαϊκές γλώσσες, μεταξύ των οποίων το ουαλικό cath, το γαλλικό chat (προφέρεται "σα"), το ιταλικό gatto, το ισπανικό gato (προφέρεται "γκάτο"), το βασκικό katu, το ελληνικό βυζαντινό κάτια, το αρχαίο ιρλανδικό cat, το γερμανικό Katze, και το παλαιό σλαβονικό kotka.

Ο όρος puss (όπως στη λέξη pussycat) πιθανότατα προήλθε από το ολλανδικό poes ή από το Puuskatte της Κάτω Γερμανίας, το σουηδικό kattepus ή το νορβηγικό pus, pusekatt. Όλα αυτά υποδηλώνουν μια γυναίκα και κατ' επέκταση, μια θηλυκή γάτα.[57]

 
Ψιψίνα

Στα ελληνικά το χαϊδευτικό όνομα για τη γάτα (πέραν των γατούλα, γατάκι, κλ.π.) είναι το ηχομιμητικό ψιψίνα. Επίσης σε πάρα πολλές περιοχές αποκαλείται και Κατσούλα ή Κατσούλι, ενώ συναντάται και το Γατσούλι.

Συστηματική ταξινόμηση

Επεξεργασία

Η οικόσιτη γάτα ταξινομήθηκε για πρώτη φορά με την ονομασία Felis catus από τον Κάρολο Λινναίο στη 10η έκδοση του έργου του Systema Naturae το 1758.[58][59] Ωστόσο από σύγχρονες μελέτες προέκυψαν στοιχεία που θέλουν τις οικόσιτες γάτες να ανήκουν στο ίδιο είδος με την αγριόγατα,[58] της οποίας η επιστημονική ονομασία είναι Felis silvestris (ονομάστηκε έτσι από το Γιόχαν Σρέμπερ το 1777).[60] Αυτό είχε αποτέλεσμα να γίνεται ανάμικτη χρήση των όρων. Μερικές φορές η ήμερη (κατοικίδια) γάτα θεωρείται υποείδος, F. s. catus, του είδους F. silvestris.[7] Οι αγριόγατες έχουν επίσης αναφερθεί ως ποικίλα υποείδη του F. catus,[60] όμως το 2003, με την Απόφαση 2027 (Opinion 2027) της Διεθνούς Επιτροπής για τις Ονομασίες των Ζώων (International Commission on Zoological Nomenclature, αρχικά: ICZN) καθιερώθηκε οριστικά η ονομασία F. silvestris για τις αγριόγατες.[61] Για την ήμερη γάτα παραμένει η χρήση του όρου F. catus, βάσει του οποίου θεωρείται αυτόνομο υποείδος και σύμφωνο με τη σύμβαση για χρήση της αρχαιότατης συστηματικής ταξινόμησης που προτάθηκε.

Κατοικίδια γάτα

Επεξεργασία
 
Κατοικίδια γάτα.

Οι γάτες είναι τα γνωστότερα, ίσως, κατοικίδια ζώα. Αποτελούν ωφέλιμα ζώα για τον άνθρωπο, καθώς είναι πολύ καλοί κυνηγοί,[62] παρουσιάζοντας τη σκοτωμένη λεία τους στον άνθρωπο.[63] Με τον τρόπο αυτό απαλλάσσουν τον άνθρωπο από βλαβερά ζώα, όπως ποντίκια, κατσαρίδες και άλλα. Όταν είναι σε αιχμαλωσία, οι γάτες ζουν τυπικά από 14 έως 20 χρόνια, παρά το γεγονός ότι η μεγαλύτερη σε ηλικία γάτα που είναι γνωστή έζησε μέχρι την ηλικία των 36 ετών.[64] Οι εξημερωμένες γάτες έχουν την τάση να έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής, αν δε βγουν στο ύπαιθρο (καθώς με τον τρόπο αυτό ελαχιστοποιούνται οι κίνδυνοι να τραυματιστούν σε μάχες με ζώα ή να πάθουν ατυχήματα ή να εκτεθούν σε αρρώστιες). Επίσης, οι ευνουχισμένες αρσενικές γάτες δεν μπορούν να προσβληθούν από καρκίνο των όρχεων και οι στειρωμένες θηλυκές δεν προσβάλλονται από καρκίνο των ωοθηκών. Επίσης, αμφότερα τα ζώα έχουν πολύ μικρή πιθανότητα να προσβληθούν από καρκίνο του μαστού.[65]

Συμπεριφορά και σχέση με τον άνθρωπο

Επεξεργασία
 
Κατοικίδια γάτα, εκπαιδευμένη στη χρήση της ανθρώπινης τουαλέτας.

Ζώντας με τον άνθρωπο, η σχέση που μπορεί να αναπτύξει μία γάτα ποικίλλει. Αν η γάτα μεγαλώσει από μικρή μαζί με ανθρώπους, είναι πολύ φιλική μαζί τους. Απ' την άλλη πλευρά, γάτες που έχουν υιοθετηθεί αφού προηγουμένως έχουν ζήσει για πολλά χρόνια μόνες τους σε εξωτερικούς χώρους (πόλεις, δάση), συνήθως φοβούνται τον άνθρωπο και δεν τον αφήνουν να τις προσεγγίσει εύκολα, σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα αν ο άνθρωπος επιχειρήσει να τις πιάσει παρά τη θέλησή τους, μπορεί να εκδηλώσουν επιθετική συμπεριφορά για να τον απωθήσουν. Όμως και σε αυτή την περίπτωση μπορεί ο άνθρωπος με την πάροδο του χρόνου να κερδίσει την εμπιστοσύνη τους. Πολλοί άνθρωποι έχουν τις γάτες για συντροφιά, ενώ άλλοι τους συμπεριφέρονται σαν να είναι μικρά παιδιά. Γενικά, εξαιτίας του μικρού μεγέθους τους, οι γάτες δεν εμπεριέχουν κινδύνους για τον άνθρωπο εκτός από την προσβολή από ασθένειες λόγω του γρατσουνίσματος, σπανιότερα την προσβολή από λύσσα και επίσης σπάνια το σοβαρό τραυματισμό των ανθρώπων από γρατσούνισμα στα μάτια. Τα ζώα μπορούν να εκπαιδευτούν στο να υπακούν απλές εντολές και μπορούν να χειρίζονται απλούς μηχανισμούς, όπως πόμολα πόρτας, βρύσες ακόμη και να χρησιμοποιούν την τουαλέτα των ανθρώπων.[66]

Στην Κίνα οι γάτες εκτρέφονται με σκοπό το εμπόριο της γούνας τους. Το γεγονός ότι στοιβάζονται σε κλουβιά και θανατώνονται[67] έχει προκαλέσει αντιδράσεις από ζωοφιλικές οργανώσεις[68] παγκοσμίως.

Κοινωνικότητα

Επεξεργασία
 
Οι γάτες σε περίπτωση αυτοάμυνας κυρτώνουν τη ράχη τους και ορθώνουν τη γούνα τους.
 
Οι γάτες μπορεί να αναπτύξουν φιλικές σχέσεις με άλλες γάτες. Στη φωτογραφία, μία γάτα καλλωπίζει την άλλη

Η ζωή των γατών δίπλα στον άνθρωπο και σε άλλα οικόσιτα ζώα, τις καθιστά μιμητές της κοινωνικής συμπεριφοράς των ανθρώπων. Έτσι, κάποιοι υποστηρίζουν ότι εδώ και χιλιάδες χρόνια πριν, οι γάτες έχουν ως υποκατάστατο της μητέρας τους το άτομο που τις φροντίζει και οι οικόσιτες ενήλικες γάτες ζουν ένα είδος ζωής σαν να ήταν ακόμη μικρά γατάκια και να μην έχουν μεγαλώσει. Επίσης, κυρίως τα γατάκια αρέσκονται στο να παίζουν με ανθρώπους ή με αντικείμενα (π. χ. κουβάρι), μιμούμενα το κυνήγι.[69] Με τη συμπεριφορά αυτή εκπαιδεύονται στο να συλλαμβάνουν τη λεία τους.[70]

Οι γάτες δείχνουν πολλές φορές στοργή για τους ανθρώπινους συντρόφους τους, ιδιαίτερα αν τις αγαπούν και τις φροντίζουν από πολύ μικρή ηλικία. Ένας τρόπος έκφρασης της οικειότητας και της ζεστασιάς της γάτας με τον άνθρωπο είναι το χαρακτηριστικό "γουργούρισμα" που παράγουν, ιδιαίτερα όταν ο άνθρωπος τις χαϊδεύει και τις φροντίζει. Άλλος ένας τρόπος με τον οποίο εκφράζουν την ευγνωμοσύνη τους προς τον άνθρωπο, είναι με το να τρίβονται στα πόδια του ή να του γλείφουν τα χέρια.

Οι γάτες πολλές φορές αναπτύσσουν φιλικές σχέσεις με άλλες γάτες ή άλλα ζώα του σπιτιού. Στον αντίποδα, οι γάτες θυμώνουν και εμπλέκονται σε μάχες με άλλες γάτες, συχνά για τη διεκδίκηση του θηλυκού ή και για άλλες αιτίες. Όταν οργίζεται αλλά και ενώ παίζει ή είναι σε αυτοάμυνα, η γάτα προσπαθεί να φανεί πιο εντυπωσιακή και απειλητική, ορθώνοντας τη γούνα της και κυρτώνοντας τη ράχη της. Έτσι αυξάνεται το μέγεθος του σώματός της.

Παρά τη σχετική κοινωνικότητα που αποτελεί γενικό χαρακτηριστικό στις γάτες, υπάρχουν ακόμη γάτες που πληρούν ή και υπερβαίνουν το στερεότυπο ότι παρουσιάζουν αρνητική κοινωνική συμπεριφορά. Οι μεγαλύτερες σε ηλικία γάτες μερικές φορές είναι επιθετικές απέναντι στα γατάκια, πολλές φορές δαγκώνοντας και γρατσουνώντας τα.[71]

 
Οι θηλές στη γλώσσα της γάτας λειτουργούν σαν βούρτσα και βοηθούν στο να διατηρείται καθαρή η γούνα της.

Οι γάτες είναι γνωστές για τη σχολαστική καθαριότητά τους. Περιποιούνται τον εαυτό τους με το να γλείφουν τη γούνα τους, επιστρατεύοντας τις θηλές στη γλώσσα τους και το σάλιο. Το τελευταίο ενεργεί ως ισχυρό καθαριστικό μέσο και αποσμητικό. Πολλές γάτες επίσης περιποιούνται τους ανθρώπους ή τις άλλες γάτες. Μερικές φορές η πράξη του καλλωπισμού άλλης γάτας γίνεται με μύηση ως σθεναρή διεκδίκηση της ανώτερης θέσης σε μια τάξη ή ομάδα (καλλωπισμός της κυριαρχίας).

Μερικές γάτες συχνά αναμασούν μπάλες από τρίχες, προερχόμενες από γούνα, τα οποία έχουν μαζέψει στο στομάχι τους από τη διαδικασία του καλλωπισμού τους. Οι γάτες με μακρύ τρίχωμα είναι πιο επιρρεπείς σε αυτό σε σύγκριση με τις γάτες με κοντό τρίχωμα. Οι μπάλες από τρίχες μπορούν να αποφευχθούν με τη λήψη συγκεκριμένων τροφών και φαρμάκων, τα οποία διευκολύνουν την εξαφάνιση των τριχών και επίσης με το τακτικό βούρτσισμα της γούνας της γάτας. Επίσης η βρώση χορταριού μπορεί να βοηθήσει.

Αγάπη για τα μεγάλα ύψη

Επεξεργασία

Οι περισσότερες ράτσες γάτας αρέσκονται στο να ανεβαίνουν και να κάθονται σε μέρη με μεγάλο ύψος. Αυτό οφείλεται σύμφωνα με επιστήμονες κυρίως στο ότι με τον τρόπο αυτό τα ζώα κατοπτεύουν το χώρο τους και μπορούν να δουν τις ενέργειες των ανθρώπων και των άλλων κατοικιδίων ζώων στην περιοχή. Επίσης, σε μέρη όπως δάση, ένα ψηλό μέρος εξυπηρετεί τη γάτα προσφέροντάς της κάλυψη για κάποιον εχθρό που την κυνηγά. Οι οικόσιτες γάτες είναι γνωστές για τη συνήθειά τους να επιτίθενται στη λεία τους πηδώντας από μέρη όπως π.χ. ένα κλαδί δέντρου, τακτική που ακολουθεί και η λεοπάρδαλη.[72] Τα ύψη δίνουν στη γάτα μία αίσθηση ασφάλειας και γοήτρου.

Κατά την πτώση της από κάποιο ύψος, μια γάτα έχει την ικανότητα να περιστρέψει έτσι το σώμα της με ευλυγισία[73] και να επιστρέψει στην κανονική της θέση, με τα πόδια προς το έδαφος, αρκεί να έχει χρόνο για να το κάνει αυτό. Το ελάχιστο ύψος από το οποίο θεωρείται ότι είναι ασφαλές να εκτελέσει αυτή την περιστροφή είναι γύρω στα 90 εκατοστά. Η ικανότητα αυτή είναι χαρακτηριστικό και στις γάτες που δεν έχουν ουρά.[74]

Όταν βρίσκεται σε κίνδυνο μπορεί να κάνει άλμα και πτώση από ύψος μεγαλύτερο των 8 μέτρων. Το άλμα αυτό γίνεται σε δύο στάδια. Στην αρχή του άλματος επεκτείνει τα πόδια προς αντίθετες κατευθύνσεις ώστε η επιφάνεια που τέμνει κατακόρυφα την πορεία του άλματος να έχει τις μέγιστες διαστάσεις (όπως ο ιπτάμενος σκίουρος). Στο δεύτερο στάδιο, καθώς έχει πλησιάσει αρκετά για την προσγείωση, τεντώνει σε μέγιστο βαθμό τα πόδια προς το έδαφος λυγίζοντας ταυτόχρονα το σώμα της και κυρτώνοντας σε μέγιστο βαθμό την πλάτη της προς τα επάνω. Στην προσγείωση, μετά την απορρόφηση ποσοστού της δύναμης από την επαφή των ποδιών στο έδαφος, το σώμα απορροφά και την υπόλοιπη δύναμη από την επαφή του με το έδαφος, καθώς επανέρχεται στην κανονική του θέση.

Ωστόσο, η ικανότητα αυτή μπορεί να επιφέρει ατυχήματα από πτώσεις, ειδικά αν στη γάτα εμφανιστεί σύνδρομο και θέλει συνεχώς να πέφτει από ύψη.[75]

Η επιβίωση της γάτας μετά από πτώση μεγάλου ύψους δεν είναι σίγουρη. Εξαρτάται από πολλούς παράγοντες μερικοί από τους οποίους είναι: πτώση μετά από επιλογή της γάτας ή άθελα (χρειάζεται χρόνο για να στρίψει με τα πόδια προς τα κάτω), θέση προσγείωσης, ικανότητα της γάτας να υλοποιήσει την στάση του ιπτάμενου σκίουρου, γενική φυσιολογία της γάτας. Έτσι παρόλο που ο κίνδυνος αυξάνεται με το ύψος, μπορεί μια πτώση από ύψος 2 μέτρων να είναι μοιραία, ενώ μία άλλη πτώση από ύψος 4 μέτρων να μην επιφέρει καν τραυματισμό.

Γρατσούνισμα

Επεξεργασία

Οι γάτες περιοδικά γραπώνονται με τα μπροστινά τους νύχια σε κατάλληλες επιφάνειες και τα τραβούν προς τα πίσω, με σκοπό να καθαρίσουν τα νύχια και να αφαιρέσουν την εξωτερική γούνα, όπως επίσης και για φυσική άσκηση. Η συμπεριφορά του γρατσουνίσματος διασκεδάζει τη γάτα και είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και απονυχωμένες γάτες απολαμβάνουν ιδιαίτερα τα γρατσουνίσματα, παρά την καθολική έλλειψη αποτελεσμάτων. Μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι το γεγονός αυτό οφείλεται σε αρωματικούς αδένες που βρίσκονται στα "μαξιλαράκια" των ποδιών τους και επίσης το γρατσούνισμα είναι ένας τρόπος να σημαδεύουν την περιοχή τους.

Ασθένειες

Επεξεργασία

Οι γάτες είναι ευάλωτες σε διάφορες ασθένειες. Επίσης, μπορούν να προσβληθούν από τον ιό Η5Ν1, που προκαλεί τη γρίπη των πτηνών.[76]

Ευαισθησία στις τοξικές ουσίες

Επεξεργασία

Το ήπαρ της γάτας είναι λιγότερο αποτελεσματικό στην αποτοξίνωση σε σχέση με άλλους ζωντανούς οργανισμούς, μεταξύ των οποίων οι σκύλοι αλλά και οι άνθρωποι. Για το λόγο αυτό η έκθεσή της σε τοξικές ουσίες που θεωρούνται ακίνδυνες για τα νοικοκυριά, μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνες για τις γάτες.[77][78] Γενικά, το περιβάλλον της γάτας θα πρέπει να εξετάζεται για την περίπτωση που υπάρχουν τέτοιες τοξίνες και το πρόβλημα θα πρέπει να επιλυθεί ή να μετριαστεί όσο το δυνατόν καλύτερα γίνεται. Επιπρόσθετα, σε περίπτωση σοβαρής ασθένειας της γάτας που διαρκεί ή ξαφνικής αρρώστιας του ζώου, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν η πιθανότητα να έχει εκτεθεί η γάτα σε τοξικές ουσίες και για το λόγο αυτό να ασθενεί. Ο κτηνίατρος θα πρέπει να ενημερωθεί για όλες τις ουσίες στις οποίες πιθανότατα είχε πρόσβαση το ζώο.

Επί παραδείγματι, το γνωστό παυσίπονο παρακεταμόλη είναι πάρα πολύ τοξικό για τις γάτες. Αυτό οφείλεται στην έλλειψη ενζύμων που χρειάζονται τα ζώα για την πέψη αυτών των ουσιών. Εξαιτίας αυτού, αν δοθούν οι ουσίες αυτές στη γάτα ακόμη και σε μικρή δόση, μπορούν ακόμη να επιφέρουν το θάνατο.[78][79][80] Ακόμη και η ασπιρίνη, που πολλές φορές χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της αρθρίτιδας στις γάτες είναι πολύ πιο τοξική στα ζώα αυτά από ότι στον ανθρώπινο οργανισμό και θα πρέπει να χορηγούνται με προσοχή.[78] Αντίστοιχα με προσοχή θα πρέπει να γίνεται η χρήση μελοξικάμης σε γάτες, καθώς έχει συχνά συσχετιστεί με οξεία νεφρική ανεπάρκεια και θάνατο.[81][82][83] Παρομοίως, η ουσία μινοξιδίλη που δίνεται για το δέρμα της γάτας μπορεί να επιφέρει το θάνατο.[84][85]

Εκτός αυτών των κινδύνων, θα πρέπει να επισημανθεί ότι τα εντομοκτόνα, τα ποντικοφάρμακα,[86] τα ζιζανιοκτόνα και άλλες κοινές ουσίες του σπιτιού θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή σε περιοχές όπου ζουν γάτες. Αυτό συμπεριλαμβάνει και τη ναφθαλίνη,[78] τη φαινόλη και διάφορα απορρυπαντικά.[78] Πολλές από τις ουσίες που χρησιμοποιούνται για την καθαριότητα της γάτας και του χώρου της έχουν αποβεί και θανατηφόρες.[87] Μεγάλος κίνδυνος θανάτου του ζώου υπάρχει και από την κατάποση αντιψυκτικών (που χρησιμοποιούνται για το αυτοκίνητο), τα οποία προσελκύουν τη γάτα. Μια κουταλιά του τσαγιού είναι αρκετή για να σκοτώσει το ζώο.[88]

Πολλά ανθρώπινα φαγητά είναι κάπως τοξικά για τις γάτες, όπως η θεοβρωμίνη στη σοκολάτα, που μπορεί να φέρει δηλητηρίαση στο ζώο, παρά το γεγονός ότι ελάχιστες γάτες τρώνε σοκολάτα. Έχει αναφερθεί επίσης τοξικότητα από την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων κρεμμυδιών και σκόρδου από τη γάτα.[78] Πολλά φυτά είναι κάπως τοξικά για τα ζώα.[77]

Αλλεργίες

Επεξεργασία

Ένας από τους κύριους λόγους που επικαλούνται όσοι δεν συμπαθούν τις γάτες είναι η αλλεργία στο σάλιο του ζώου. Άνθρωποι που είναι αλλεργικοί στις γάτες παρουσιάζουν συμπτώματα όπως αλλεργικό συνάχι, άσθμα και στίγματα στο δέρμα. Μερικοί άνθρωποι εγκλιματίζονται και προσαρμόζονται στη ζωή με ένα συγκεκριμένο ζώο και ζουν άνετα στο ίδιο σπίτι με αυτό, ενώ γενικά διατηρούν την αλλεργία τους στις γάτες.[89]

Ορισμένοι άνθρωποι βρίσκουν ότι η συντροφιά των γατών υπερνικά τη δυσφορία και τα προβλήματα που σχετίζονται με τις αλλεργίες αυτές. Μερικοί αντιμετωπίζουν το πρόβλημα με τη χορήγηση φαρμάκου κατά της αλλεργίας, όπως επίσης και κάνοντας μπάνιο τις γάτες τους συχνά. Γίνονται επίσης προσπάθειες για εκτροφή γατών που είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις.

Ιστορία, μυθολογία και σύγχρονη κουλτούρα

Επεξεργασία
 
Αιγυπτιακό γλυπτό στο Λούβρο.

Οι γάτες συντροφεύουν τους ανθρώπους ως κατοικίδια ζώα από την εποχή της αρχαίας Αιγύπτου. Οι Αιγύπτιοι της εποχής εκείνης λάτρευαν τη γάτα ως θεά του σπιτιού. Οι κατοικίδιες γάτες προστάτευαν τους αγρούς και τις οικίες από μολύνσεις που προκαλούσαν διάφορα βλαβερά ζώα, όπως τα ποντίκια. Πιθανότατα οι πρώτες εξημερωμένες γάτες είχαν σώσει τους Αιγυπτίους από μολύνσεις εξαιτίας της παρουσίας τρωκτικών και η θεά-γάτα Μπαστ (Bast), ως προστάτιδα, να προέκυψε από το θαυμασμό για τις άλλες γάτες. Η Μπαστ ήταν κόρη του θεού ήλιου (Ρα) και διαδραμάτισε σημαντικότατο ρόλο στην αρχαία αιγυπτιακή θρησκεία. Υπάρχουν υποθέσεις ότι οι γάτες που κατοικούν στα νησιά της Κένυας στο Αρχιπέλαγος Λαμού, είναι πιθανότατα οι τελευταίοι απευθείας απόγονοι των γατών που ζούσαν στην αρχαία Αίγυπτο.[90] Οι Αιγύπτιοι όταν πέθαινε η γάτα τους συχνά ξύριζαν τα φρύδια τους σε ένδειξη πένθους.

 
Κοιμάμαι σε όποια στάση θέλω ...

Σε πολλές θρησκείες στην αρχαιότητα υπήρχε η δοξασία ότι οι γάτες είναι εκστατικές ψυχές, σύντροφοι ή οδηγοί για τους ανθρώπους και ότι είναι παντογνώστες αλλά δεν μπορούν να επηρεάσουν τις ληφθείσες αποφάσεις των ανθρώπων, επειδή δεν έχουν φωνή. Στην Ιαπωνία, η Μανέκι Νέκο (Maneki Neko) είναι μια γάτα που συμβολίζει την καλοτυχία, ενώ για το Ισλάμ δεν αποτελεί ιερό ζώο. Ορισμένοι συγγραφείς αναφέρουν ότι ο Προφήτης Μωάμεθ είχε μια αγαπημένη γάτα, με το όνομα Μουέζα.[91] Λέγεται ότι η αγάπη του για τα ζώα αυτά ήταν τόσο μεγάλη, ώστε "θα προτιμούσε να έμενε χωρίς το μανδύα του παρά να ενοχλούσε μια γάτα που θα κοιμόταν επάνω σε αυτόν".[92]

Υπάρχουν επίσης και προλήψεις σε πολλούς πολιτισμούς για τα ζώα αυτά. Μία από αυτές είναι η πρόληψη ότι αν κάποιος δει μια μαύρη γάτα[93] να περνά μπροστά του, τότε αυτός θα έχει κακοτυχία. Το 2007 φιλοζωικές οργανώσεις στην Ιταλία ανακήρυξαν την 17η Νοεμβρίου ως ημέρα της μαύρης γάτας, προσπαθώντας να δώσουν τέλος σε αυτήν την προκατάληψη.[94] Επίσης, ιδιαίτερα το Μεσαίωνα πίστευαν ότι οι γάτες είναι μάγισσες ή χρησιμοποιούνται για την ενδυνάμωση των μαγικών δυνάμεων και ικανοτήτων για μάγια. Για το λόγο αυτό κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους εξοντώθηκαν συστηματικά πολλές γάτες. Η εξολόθρευσή τους οδήγησε στον πολλαπλασιασμό των αρουραίων και συνακόλουθα σε μαζικούς θανάτους από την επιδημία πανώλης (Μαύρος Θάνατος). Η εν λόγω επιδημία μεταδόθηκε από ψύλλους που είχαν μολύνει τους αρουραίους.

Αιλουροφοβία

Επεξεργασία

Ο υπερβολικός φόβος για τις γάτες ονομάζεται αιλουροφοβία ή σπανιότερα γαλεοφοβία, από την αρχαία ελληνική λέξη γαλή (=γάτα). Ως γαλεοφοβία αναφέρεται περισσότερο επιστημονικά ο φόβος για τους καρχαρίες.[95] Η αιλουροφοβία είναι φοβία, που εκδηλώνεται με διαφορετικούς τρόπους. Καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν τέτοια φοβία είναι η θέαση μιας αληθινής γάτας, η σκέψη ότι η γάτα μπορεί να επιτεθεί σε κάποιον όταν αυτή ή αυτός είναι έξω, η ιδέα της συνάντησης με μια γάτα στο σκοτάδι, φωτογραφίες και βίντεο ή τηλεοπτικές εικόνες με γάτες, όπως επίσης και γούνα που μοιάζει με τη γούνα της γάτας ή παιχνίδια με τη μορφή γάτας.[96] Τη φοβία αυτή αναφέρεται ότι είχε ο Ναπολέων Βοναπάρτης,[97] ο Μέγας Αλέξανδρος, ο Μουσολίνι και ο Χίτλερ.

Επτάψυχη γάτα

Επεξεργασία
 
Γάτα που ατενίζει τη θάλασσα.

Σύμφωνα με μύθο σε πολλούς πολιτισμούς, οι γάτες έχουν επτά ζωές (ή εννιά). Ο μύθος αναφέρεται στα φυσικά προτερήματα και στην ταχύτητα με την οποία οι γάτες καταφέρνουν να σώζονται από καταστάσεις κατά τις οποίες απειλείται η ζωή τους.[98] Επίσης, στην ύπαρξη αυτού του μύθου συμβάλλει το γεγονός ότι οι γάτες που πέφτουν από μεγάλο ύψος πολύ συχνά είναι ικανές να προσγειωθούν στα πόδια τους εξαιτίας κάποιας αυτόματης αντίδρασης και της ανατομίας τους οπότε και στρέφουν το σώμα τους ώστε να προσγειωθούν πρώτα τα πόδια τους. Ωστόσο, μπορεί να σκοτωθούν ή να τραυματιστούν αν πέσουν από πολύ μεγάλο ύψος.[99]

Παράδοξα και αξιοπερίεργα γεγονότα

Επεξεργασία

Το 2008 γεννήθηκε στο Περθ της Αυστραλίας μία γάτα με δύο κεφάλια.[100] Νωρίτερα, σε ένα εξίσου παράδοξο περιστατικό μία γάτα γέννησε στην Κίνα ένα γατάκι που μοιάζει με σκυλάκι.[101]

Οι γάτες στην ποπ κουλτούρα

Επεξεργασία
 
Ο ποντικός Ίγκνατς πετάει ένα τούβλο στη γάτα, η οποία το εκλαμβάνει ως εκδήλωση αγάπης (Krazy Kat, 1937)

Η γάτα εμφανίζεται από πολύ νωρίς σε διάφορα βιβλία και κόμικς. Ο Γάτος με Καπέλο, μια ψηλή ανθρωπόμορφη γάτα με ριγέ καπέλο και παπιγιόν, αποτελεί μια από τις γνωστότερες δημιουργίες του Αμερικανού συγγραφέα παιδικών βιβλίων Dr. Seuss και οι ιστορίες του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 20 γλώσσες.[102] Με φιγούρες όπως η αφελής γάτα στο Krazy Kat του Τζορτζ Χέριμαν, που ξεκίνησε το 1913, μέχρι τον προκλητικό Φριτς τον Γάτο και τον νωθρό Garfield, τα αμερικανικά στριπ βρίθουν γατόμορφων χαρακτήρων μέχρι και σήμερα. Η πολυβραβευμένη σειρά Μπλάκσαντ των Χουάν Ντίαθ Κανάλες και Χουάνχο Γουαρνίδο έχει ως πρωταγωνιστή έναν σκληροτράχηλο γάτο ιδιωτικό ντετέκτιβ.

Στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση υπάρχει επίσης ευρεία εμφάνιση γατίσιων ηρώων, ιδιαίτερα στον τομέα των κινουμένων σχεδίων. Η δημιουργία του χαρακτήρα Felix the Cat των Pat Sullivan - Otto Messmer πραγματοποίησε το κινηματογραφικό της ντεμπούτο το 1919, στην ταινία Feline Follies[103]. Το δίδυμο Τομ και Τζέρι εμφανίστηκε το 1940, ενώ ο Sylvester, αιώνιος «εχθρός» του Tweety, έκανε το τηλεοπτικό του ντεμπούτο το 1945.[102] Πιο πρόσφατα, στην ταινία Σρεκ 2 (2004), πρωτοεμφανίστηκε ο Γάτος Σπιρουνάτος, μορφή εμπνευσμένη από το παραμύθι του Παπουτσωμένου Γάτου, αλλά ταυτόχρονα και παρωδία του Ζορρό.[104]

Παροιμίες με θέμα την γάτα (Ελλάδα)

Επεξεργασία
  • Όταν λείπει η γάτα, χορεύουν τα ποντίκια.
  • Πολλά ξέρει ο ποντικός μα πιο πολλά ο γάτος.
  • Όταν γεράσει ο γάτος, παίζουν μαζί του τα ποντίκια.
  • Η γάτα όπως κι αν την πετάξεις, με τα τέσσερα θα πέσει.
  • Η γάτα για το ψάρι της, πούλησε το αμπέλι της. / Η γάτα πούλησε το σπίτι της για ν’ αγοράσει ψάρια.
  • Η γάτα κι αν εγέρασε, τα νύχια πού ’χε έχει.
  • Η περιέργεια σκοτώνει τη γάτα.
  • Ο ζεματισμένος γάτος, φοβάται και το κρύο νερό.
  • Δεν πίνει η κατσούλα ξύδι.
  • Θα κουρέψουμε μια γάτα, για να φτιάξουμε μια κάπα.
  • Δεν θα βάλω και τη γάτα μου να κλαίει.

Πινακοθήκη επιλεγμένων φυλών

Επεξεργασία
 
Κεραμιδί Ευρωπαϊκή γάτα!

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Integrated Taαxonomic Information System - ITIS. «ITIS Standard Report Page: Felis catus domestica». 
  2. «Oldest Known Pet Cat? 9500-Year-Old Burial Found on Cyprus». National Geographic News. 8 Απριλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2007. 
  3. «Γάτα ηλικίας 9.500 ετών». Focus. 16 Απριλίου 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2008. 
  4. 4,0 4,1 «Meows Mean More To Cat Lovers». Channel3000.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2003. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2006. 
  5. Διεθνής Ένωση Φίλων της Γάτας- επίσημος ιστότοπος
  6. Wade, Nicholas (2007-06-29). «Study Traces Cat's Ancestry to Middle East». The New York Times. http://www.nytimes.com/2007/06/29/science/29cat.html?em&ex=1183348800&en=46920e3fe2f7c649&ei=5087%0A. Ανακτήθηκε στις 2008-04-02. 
  7. 7,0 7,1 7,2 Driscoll, Carlos A. et al (2007-07-27). «The Near Eastern Origin of Cat Domestication» (PDF). Science 1: e3. doi:10.1126/science.1139518. PMID 17600185. http://www.mobot.org/plantscience/resbot/repr/add/domesticcat_driscoll2007.pdf. Ανακτήθηκε στις 2008-04-02. 
  8. Cat World (2008). Cat World Records: Heaviest Cat. Retrieved on 30-07-2008 από το http://www.cat-world.com.au/CatRecords.htm.
  9. Moore, Glenda (2008). Those Amazing Cats. CatStuff. Retrieved στις 30-07-2008 από το http://www.xmission.com/~emailbox/records.htm.
  10. Catworld, 29/11/2008.
  11. «Cat Skeleton». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2006. 
  12. «At Home: Care / Health: Understanding Cats». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2005. 
  13. Armes, Annetta F. (1900-12-22). «Outline of Cat Lessons». The School Journal LXI: 659. http://books.google.com/books?id=-_gBAAAAYAAJ. Ανακτήθηκε στις 2007-11-12. 
  14. A Cat with 26 Toes!, Softpedia, Πολυδακτυλία στις γάτες.
  15. Ελευθεροτυπία, Δεξιά για τις γάτες...αριστερά για τους γάτους, 4 Αυγούστου 2009.
  16. «Vaccinate Your Cat at Home». Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2006. 
  17. «Scruffing your dog or cat». Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2008. 
  18. Strain, G.M. «How Well Do Dogs and Other Animals Hear?». Κρατικό Πανεπιστήμιο της Λουιζιάνας. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2007. 
  19. «The Nose Knows». About.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2006. 
  20. 20,0 20,1 Li, Xia; Weihua Li; Hong Wang; Jie Cao; Kenji Maehashi; Liquan Huang; Alexander A. Bachmanov; Danielle R. Reed και άλλοι. (Ιούλιος 2005). «Pseudogenization of a Sweet-Receptor Gene Accounts for Cats' Indifference toward Sugar». PLOS Genetics (Public Library of Science) 1 (1): e3. doi:10.1371/journal.pgen.0010003. ISSN 1553-7390. 
  21. Όλα για τις γάτες, Κύηση, γαλουχία και απογαλακτισμός
  22. Ελευθεροτυπία Αρχειοθετήθηκε 2009-02-13 στο Wayback Machine., Περιγενέθλιες ανωμαλίες σε σκύλο και γάτα, 10 Φεβρουαρίου 2009.
  23. Animal Doctor (9 Ιουλίου 2002). "Dear Dr. Fox". The Washington Post, p. C10.
  24. Ken Ring· Paul Romhany (1 Αυγούστου 1999). Pawmistry: How to Read Your Cat's Paws. Berkeley, California: Ten Speed Press. σελ. 10. ISBN 1-58008-111-8. 
  25. «Normal Values For Dog and Cat Temperature, Blood Tests, Urine and other information in ThePetCenter.com». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Αυγούστου 2005. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2005. 
  26. Williams, Robyn (7 Νοεμβρίου 1999). «The Effect of Domestic Cats on Australian Wildlife». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαρτίου 2000. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2007. 
  27. «Frequently Asked Questions about Turkish Van Cats». Swimmingcats.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Νοεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2008. 
  28. Nie W, Wang J, O'Brien PC, et al (2002). «The genome phylogeny of domestic cat, red panda and five mustelid species revealed by comparative chromosome painting and G-banding». Chromosome Res. 10 (3): 209–22. doi:10.1023/A:1015292005631. PMID 12067210. 
  29. in.gr Αρχειοθετήθηκε 2004-07-04 στο Wayback Machine., Παρουσιάστηκε στο Τέξας η πρώτη κλωνοποιημένη γάτα, 15 Φεβρουαρίου 2002.
  30. Zoran DL (2002). «The carnivore connection to nutrition in cats» (PDF). Journal of the American Veterinary Medical Association 221 (11): 1559–67. doi:10.2460/javma.2002.221.1559. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-03-26. https://web.archive.org/web/20090326225933/http://www.catinfo.org/zorans_article.pdf. Ανακτήθηκε στις 2008-12-02. 
  31. «Plants and Your Cat». The Cat Fanciers' Association, Inc. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2007. 
  32. «Η γάτα του Αιγαίου στον κατάλογο του PETdirect». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2008. 
  33. Franny Syufy. «British Shorthair». about.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Απριλίου 2010.  - στοιχεία για τη ράτσα.
  34. Verhoef-Verhallen, Esther J.J. (1997). Encyclopedia of Cats. σελ. 58. ISBN 1901094162. 
  35. «Ιστορία της Περσικής γάτας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Σεπτεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2009. 
  36. «Πληροφορίες για τη σιβηρική γάτα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουνίου 2007. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2008. 
  37. «Πληροφορίες για τη γάτα της Αγκύρας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2008. 
  38. Clutterbuck, Martin R. (2004). Siamese Cats: Legends and Reality. Bangkok: White Lotus. ISBN 974-480-053-4. 
  39. «Edward Blencowe Gould or Owen Gould». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2006. 
  40. Ιστότοπος με πληροφορίες για τη ράτσα
  41. Στοιχεία για τη γάτα του Μπαλί
  42. Alan Edwards, Alan (2005) [1999]. The Ultimate Encyclopedia of Cats Cat Breeds & Cat Care (στα Αγγλικά). Trevor Turner (Consultant), John Daniels (Photographer). London: Hermes House. ISBN 9780754812777. OCLC 76934417. 
  43. Προφίλ της αιγυπτιακής Μάου στο Cat-World.com
  44. Lisa Root (19 Ιουλίου 2003). «History of EGYPTIAN MAU (Ιστορία της αιγυπτιακής Μάου)». The Traditional Cat Association. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2019. 
  45. Highfield, Roger (2007-10-31). «Cinnamon the cat could offer hope to the blind». The Daily Telegraph. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-11-03. https://web.archive.org/web/20071103024108/http://www.telegraph.co.uk/earth/main.jhtml?view=DETAILS&grid=&xml=%2Fearth%2F2007%2F10%2F31%2Fscicat131.xml. Ανακτήθηκε στις 2007-11-01. 
  46. Stephens, Gloria· Tetsu Yamazaki (2001). Legacy of the Cat (2η έκδοση). San Francisco: Chronicle Books. σελίδες 49. ISBN 0-8118-2910-3. 
  47. «Γενετικά χαρακτηριστικά της Γάτας του Μαν». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Δεκεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2008. 
  48. «Πληροφορίες για την ιαπωνική γάτα με την κοντή ουρά». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουνίου 2007. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2008. 
  49. «Πληροφορίες για την αμερικανική σγουρή γάτα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2008. 
  50. «Sphynx Breed Profile». The Cat Fancier's Association. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2008. 
  51. «Πληροφορίες για τη φυλή». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2009. 
  52. «Cat». Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2007. 
  53. Crum, Walter Ewing. A Coptic Dictionary. Oxford: Clarendon Press, 1939: 601 [1] Αρχειοθετήθηκε 2008-12-16 στο Wayback Machine.
  54. «"Le chat: origines et étymologie." Chat et compagnie. 2006». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2008. 
  55. SenenAnep Meritamen. "English to Egyptian Dictionary." δημοσιεύτηκε 29 Αυγούστου 2004. Ancient Worlds. AncientWorlds LLC, 2002 [2] Αρχειοθετήθηκε 2008-12-20 στο Wayback Machine..
  56. Cat - Definition and More from the Free Merriam-Webster Dictionary
  57. Webster's Encyclopedic Unabridged Dictionary of the English Language. New York: Gramercy Books, 1996: 1571.
  58. 58,0 58,1 MSW3 Wozencraft, pages = 534–535, id = 14000031
  59. Linnaeus, Carolus (1766) [1758]. Systema naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis (στα Λατινικά). 1 (12η έκδοση έκδοση). Holmiae (Laurentii Salvii). σελ. 62. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2008. 
  60. 60,0 60,1 MSW3 Wozencraft, pages = 536–537, id = 14000057
  61. ICZN (2003-03-31). «Opinions». Δελτίο Ζωολογικών Ονομασιών (International Commission on Zoological Nomenclature) 60. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-04-22. https://web.archive.org/web/20080422031319/http://www.iczn.org/BZNMar2003opinions.htm#opinion2027. Ανακτήθηκε στις 2008-04-02. 
  62. Leyhausen, Paul (1978). Cat Behavior: The Predatory and Social Behavior of Domestic and Wild Cats. ISBN 978-0824070175. 
  63. «Minnesota's killer kitties: Minnesota DNR». Fish & Wildlife Today. Minnesota Department of Natural Resources. 2 Φεβρουαρίου 1998. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2008. 
  64. «Feline Statistics». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουνίου 2006. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2005. 
  65. «Spay and Neuter Your Pet Cats». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2008. 
  66. «A Step-By-Step Guide on How To Train Your Cat to Use the Human Toilet». The Toilet Trained Cat. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2008. 
  67. in.gr Αρχειοθετήθηκε 2008-10-21 στο Wayback Machine., Εγκλήματα κατά των ζώων στην Κίνα.
  68. Ios press.gr, εφημερίδα Ελευθεροτυπία: Στο δρόμο της Κρουέλα Ντεβίλ, 18 Ιανουαρίου 2003.
  69. Cat Guide: Adolescence and Sexual Maturity Animal Planet
  70. Scholar search
  71. E. Levine; P. Perry, J. Scarlett, K.A. Houpt (2005). «Intercat aggression in households following the introduction of a new cat» (PDF). Applied Animal Behaviour Science (90): 325–336. doi:10.1016/j.applanim.2004.07.006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-03-26. https://web.archive.org/web/20090326225932/http://faculty.washington.edu/jcha/330_cats_introducing.pdf. Ανακτήθηκε στις 2008-12-01. 
  72. «Why Do Cats Like High Places?». Drs. Foster & Smith, Inc. Dr. Holly Nash, DVM, MS. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Νοεμβρίου 2002. 
  73. «Falling Cats». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2005. 
  74. Huy D. Nguyen. «How does a Cat always land on its feet?». Georgia Tech University, School of Medical Engineering. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Αυγούστου 2010. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2007. 
  75. Veterinary & Aquatic Services Department. «High-Rise Syndrome: Cats Injured Due to Falls». Drs. Foster & Smith, Inc. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2008. 
  76. Καθημερινή Αρχειοθετήθηκε 2011-09-14 στο Wayback Machine., Ανησυχία από τα αποδημητικά πτηνά, 12 Μαρτίου 2006.
  77. 77,0 77,1 «Substances That Are Poison to Pets». Judy's Health Cafe.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2007. 
  78. 78,0 78,1 78,2 78,3 78,4 78,5 «Toxic to Cats». Vetinfo4Cats. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2007. 
  79. Allen AL (2003). «The diagnosis of acetaminophen toxicosis in a cat». Canadian Veterinary Journal 44 (6): 509–10. PMID 12839249. http://www.pubmedcentral.gov/articlerender.fcgi?tool=pubmed&pubmedid=12839249. 
  80. Villar D, Buck WB, Gonzalez JM (1998). «Ibuprofen, aspirin and acetaminophen toxicosis and treatment in Dogs and Cats». Vet Hum Toxicol 40 (3): 156–62. PMID 9610496. 
  81. Medicine, Center for Veterinary (Mon, 08/14/2023 - 13:20). «Information about the Boxed Warning on Meloxicam Labels regarding Safety Risks in Cats» (στα αγγλικά). FDA. https://www.fda.gov/animal-veterinary/product-safety-information/information-about-boxed-warning-meloxicam-labels-regarding-safety-risks-cats. 
  82. «Meloxidyl® from Ceva Animal Health» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2024. 
  83. «Wayback Machine» (PDF). web.archive.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2024. 
  84. Camille DeClementi; Keith L. Bailey, Spencer C. Goldstein, and Michael Scott Orser (December 2004). «Suspected toxicosis after topical administration of minoxidil in 2 cats». Journal of Veterinary Emergency and Critical Care 14 (4): 287–292. doi:10.1111/j.1476-4431.2004.04014.x. 
  85. «Minoxidil Warning». ShowCatsOnline.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2007. Very small amounts of Minoxidil can result in serious problems or death 
  86. Ελευθεροτυπία[νεκρός σύνδεσμος], Ποντικοφάρμακα και η υγεία των κατοικιδίων, 23 Σεπτεμβρίου 2008.
  87. Rousseaux CG, Smith RA, Nicholson S (1986). «Acute Pinesol toxicity in a domestic cat». Vet Hum Toxicol 28 (4): 316–7. PMID 3750813. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Retrieve&db=PubMed&list_uids=3750813&dopt=Abstract. 
  88. «Antifreeze Warning». The Cat Fanciers' Association, Inc. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαΐου 2007. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2007. 
  89. «Dealing with cat allergies» (PDF). animaltrustees.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 6 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2008. 
  90. Couffer, Jack (1998). The Cats of Lamu. New York: The Lyons Press. ISBN 1-55821-662-6. 
  91. Geyer, Georgie Anne (2004). When Cats Reigned Like Kings: On the Trail of the Sacred Cats. 
  92. Minou Reeves. Muhammad in Europe. New York University (NYU) Press. σελ. 52. 
  93. Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία[νεκρός σύνδεσμος], Του κόσμου τα παράξενα, 16 Νοεμβρίου 2008
  94. Cosmo.gr Αρχειοθετήθηκε 2008-01-25 στο Wayback Machine., Ημέρα αφιερωμένη στις μαύρες γάτες, 17 Νοεμβρίου 2007.
  95. Η Γαλεοφοβία (Galeophobia) Αρχειοθετήθηκε 2007-03-11 στο Wayback Machine. στο Ιατρικό Λεξικό.
  96. «Cat Phobia Treatment». The Science News-Letter 78 (9): 133. 1960. 
  97. Ισαάκ Ασίμοφ (1992). Isaac Asimov's Book of Facts. Hastingshouse/Daytrips. 
  98. «Cat Myths, Misinformation and Untruths». Best-cat-art.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2008. 
  99. The ASPCA Warns About High-Rise Falls by Cats. Αρχειοθετήθηκε 2012-05-22 στο Wayback Machine. About.com
  100. Τα Νέα Αρχειοθετήθηκε 2012-12-15 στο Wayback Machine. Γάτα ... διπρόσωπη γεννήθηκε στην Αυστραλία, 20 Νοεμβρίου 2008.
  101. Ακρίτας Γάτα γέννησε κουτάβι!, 5 Μαΐου 2007.
  102. 102,0 102,1 Choron, Sandra· Choron, Harry· Moore, Arden (2007). Planet Cat: A Cat-Alog . Boston: Houghton Mifflin Co. ISBN 9780618812592. 85833354. 
  103. Feline Follies (imdb) Ανακτήθηκε στις 11/7/2020
  104. Bandhauer, Andrea· Royer, Michelle (2015). Stars in World Cinema: Screen Icons and Star Systems Across Cultures. London: I.B. Tauris. ISBN 9781780769776. 968758490. 

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία

Πώς να εκπαιδεύσετε την γάτα σας Αρχειοθετήθηκε 2024-08-06 στο Wayback Machine.

Ανατομία

Επεξεργασία

Γενετική

Επεξεργασία
  • Cat Genetics A C Jude.
  • Carolyn M. Vella· Lorraine M. Shelton· John J. McGonagle· Terry W. Stanglein. Genetics for Cat Breeders and Veterinarians. Butterworth-Heinemann. ISBN 0-7506-4069-3. 

Κτηνιατρικά άρθρα

Επεξεργασία

Οργανισμοί και ενώσεις

Επεξεργασία

Ντοκιμαντέρ

Επεξεργασία