Ακορντεόν

Το ακορντεόν είναι αερόφωνο πληκτροφόρο μουσικό όργανο, ιδιαίτερα διαδεδομένο στη λαϊκή και παραδοσιακή μουσική πολλών Ευρωπαϊκών και Αμερικανικών χωρών. Εφευρέθηκε κατά πάσα πιθανότητα στη Γερμανία το 1822, αν και το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ανήκει στον Cyrill Demian (1829). Έχει σχήμα κουτιού και αποτελείται από δύο πληκτρολόγια και μια αεροπαραγωγό φυσούνα που συμπιέζεται και επεκτείνεται από τον εκτελεστή. Ο ήχος παράγεται με τη δόνηση μεταλλικών ελασμάτων στο εσωτερικό του, που πάλλονται με τη ροή του αέρα.

Τρόπος παιξίματος

Το ακορντεόν παίζεται κρατώντας το με τα δύο χέρια στο ύψος του στήθους. Χρησιμοποιούνται ιμάντες στήριξης (από το όργανο στους ώμους) λόγω του βάρους του οργάνου. Το αριστερό χέρι χειρίζεται ένα πληκτρολόγιο παρόμοιο με αυτό του μπαντονεόν, που αντιστοιχεί σε 6 έως και 140 διαφορετικούς συνδυασμούς ελεύθερων μπάσων νοτών ή συγχορδιών. Ο ρόλος του είναι πολυδιάστατος ανάλογα με τον τύπο του ακορντεόν (μπαγιάν, μπαντονεόν, κλασικό ακορντεόν με πλήκτρα στο δεξί χέρι). Στο δεξί χέρι αντιστοιχεί ένα πληκτρολόγιο παρόμοιο μ' αυτό του πιάνου -στο κλασικό ακκορντεόν-, για την εκτέλεση της μελωδίας. Ενίοτε το δεξί πληκτρολόγιο έχει μορφή παρόμοια με το αριστερό, όπως και στο μπαντονεόν, το ρώσικο ακορντεόν (μπαγιάν) και την κονσερτίνα. Η φυσούνα κινείται και από τα δύο χέρια, όχι μόνο για την παραγωγή αέρα, αλλά και για την διαφοροποίηση των δυναμικών. Ακόμη, το ακορντεόν διαθέτει κουμπιά, που ονομάζονται ρεζίστρα ή ρετζίστρα τα οποία διαφοροποιούν τη χροιά του ήχου, τόσο στο δεξί όσο και στο αριστερό μέρος, συνήθως με συνδυασμούς οκτάβων.

Μουσική για ακορντεόν

Λόγω του σχετικά μικρού μεγέθους του, αλλά και της ιδιότητάς του να συνδυάζει μελωδία και συνοδεία, το ακορντεόν αγαπήθηκε και ενσωματώθηκε στη λαϊκή και παραδοσιακή μουσική πολλών λαών. Στην Ευρώπη, συνδέθηκε άρρηκτα με τη γαλλική λαϊκή μουσική του 20ού αιώνα, όπως επίσης και με το ρεπερτόριο του ταγκό. Ευρεία είναι η διάδοσή του στην ιταλική και ελληνική μουσική, ενώ αποτελεί κυρίαρχο όργανο σε μπάντες σλαβόφωνων χωρών.

Δείτε επίσης

• Μπαντονεόν

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Λεξιλογικός ορισμός του ακορντεόν στο Βικιλεξικό
• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Accordions στο Wikimedia Commons