Chennai

Chennai
Math	dinas, dinas fawr, prifddinas y dalaith, business cluster
	Chennai.ogg, LL-Q5885 (tam)-Sriveenkat-மெட்ராஸ்.wav
Poblogaeth	6,599,000
Sefydlwyd	1639 ;
Pennaeth llywodraeth	M. K. Stalin
Cylchfa amser	UTC+05:30
Gefeilldref/i	Volgograd, Chongqing, San Antonio, Denver, Kuala Lumpur, Ulsan, Chemnitz, Frankfurt am Main
Iaith/Ieithoedd; swyddogol	Tamileg
Daearyddiaeth
Sir	Chennai district
Gwlad	India
Arwynebedd	426,830,040 m²
Uwch y môr	6 metr
Cyfesurynnau	13.0825°N 80.275°E
Cod post	600...
Pennaeth y Llywodraeth	M. K. Stalin
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Prifddinas talaith Tamil Nadu, yn ne-ddwyrain India, yw Chennai (hen enw: Madras), sy'n ganolfan weinyddol Rhanbarth Chennai. Er mai'r enw Tamil Chennai yw'r enw swyddogol heddiw mae llawer o bobl yn y ddinas ac yn India ei hun yn dal i ddefnyddio'r hen enw adnabyddus, Madras. Ei phoblogaeth yw tua 6 miliwn (1999).

Hanes

Mae Madras yn ddinas a phorth prysur ar Arfordir Coromandel ar Fae Bengal. Cafodd ei sefydlu yn 1639 gan Gwmni Prydeinig Dwyrain India ar dir a roddwyd gan Raja Chandragiri, yr olaf o reolwyr Vijayanagar Hampi. Tyfodd y ddinas o gwmpas Caer St Siôr sydd bellach yn gartref i swyddfeydd y llywodraeth daleithiol.

Sefydlwyd Prifysgol Madras yn 1857.

Economi a diwylliant

Mae Chennai yn ganolfan masnach a chludiant. Chennai yw prif ganolfan adeiladu ceir India; fe'i gelwir weithiau "Detroit India" o'r herwydd. Dim ond ychydig o atyniadau hanesyddol sydd yn y ddinas ond mae ganddi ddiwylliant bywiog a diddorol.

Un o ganolfannau busnes pwysicaf Chennai yw Parry's Corner, pencadlys cwmni a sefydlwyd gan y Cymro Thomas Parry ar ddiwedd y 18g.

Adeiladau a chofadeiladau

Ashtalakshmi Kovil
Parry's Corner
Eglwys gadeiriol
Gorsaf Central
Neuadd Victoria
Ravishwarar
Stadiwm Jawaharlal Nehru

Enwogion

R. K. Narayan (1906-2001), awdur
Padma Lakshmi (g. 1970), actores

Dolenni allanol

Gwefan swyddogol llywodraeth Rhanbarth Chennai Archifwyd 2011-04-29 yn y Peiriant Wayback
Gwefan swyddogol Corfforaeth Chennai
Ynglŷn â Chennai
Dinas Chennai
Hanes Madras
Erthyglau'r hanesydd S. Muthiah ar Chennai, gyhoeddwyd yn The Hindu Archifwyd 2014-07-20 yn y Peiriant Wayback
Daearyddiaeth Chennai Archifwyd 2007-03-14 yn y Peiriant Wayback
Tywydd Chennai heddiw